چرا سوره هائی نظیر اسراء، حدید، صف، اعلی، و تغابن را مسبحات می گویند؟
(مسبحات) از ماده ی (سبح) است و (سبح) در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس، پاک و منزه دانستن است. [1] این سوره ها با الفاظ (سبحانَ) در آغاز سوره ی اسراء، (سَبَّحَ) در آغاز سوره های الحدید و حشر و الصّف، یُسَبِّحُ در آغاز سوره های الجمعه و التغابن و (سَبِّحْ) در آغاز سوره ی الأَعلی شروع شده اند و عده ای از مفسران علوم قرآنی در تقسیم بندی نام ها و عناوین سوره های قرآن بر این مبنا که سوره با چه الفاظی آغاز گشته تکیه کرده اند. برای مثال; به سوره هائی نظیر شعراء، نمل و قصص که با (طس) آغاز شده اند طواسین نام نهاده اند و سوره هائی که با حمد خدا آغاز شده اند (حامدات) نام نهاده اند. نظیر (فاتحه، انعام، کهف، سباء و فاطر) و نام گذاری (مسبحات) بر سوره های اسراء، الحدید، حشر، الصف و... بدین خاطر است که این سوره ها با کلمه ای که از ماده ی (سبح) می باشد آغاز شده اند.[2] البته ذکر این نکته نیز لازم است که: تمام این نامگذاری ها از طرف مفسرین نمی باشد بلکه بعضی همچون (مسبحات) توسط خود پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم صورت گرفته است.[3] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج23. 2. طباطبایی، علامه محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم، سید محمد باقر همدانی، ج6. 3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج11. -------------------------------------------------------------------------------- [1]. سیاح، احمد، فرهنگ بزرگ جامع نوین (فرهنگ سیاح)، تهران، انتشارات اسلام،1371، ماده سبح. [2]. حجتی، سید محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1378 ه ش، ص 105. [3]. رازی، ابوالفتوح، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج19، ص 1.
عنوان سوال:

چرا سوره هائی نظیر اسراء، حدید، صف، اعلی، و تغابن را مسبحات می گویند؟


پاسخ:

(مسبحات) از ماده ی (سبح) است و (سبح) در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس، پاک و منزه دانستن است. [1] این سوره ها با الفاظ (سبحانَ) در آغاز سوره ی اسراء، (سَبَّحَ) در آغاز سوره های الحدید و حشر و الصّف، یُسَبِّحُ در آغاز سوره های الجمعه و التغابن و (سَبِّحْ) در آغاز سوره ی الأَعلی شروع شده اند و عده ای از مفسران علوم قرآنی در تقسیم بندی نام ها و عناوین سوره های قرآن بر این مبنا که سوره با چه الفاظی آغاز گشته تکیه کرده اند. برای مثال; به سوره هائی نظیر شعراء، نمل و قصص که با (طس) آغاز شده اند طواسین نام نهاده اند و سوره هائی که با حمد خدا آغاز شده اند (حامدات) نام نهاده اند. نظیر (فاتحه، انعام، کهف، سباء و فاطر) و نام گذاری (مسبحات) بر سوره های اسراء، الحدید، حشر، الصف و... بدین خاطر است که این سوره ها با کلمه ای که از ماده ی (سبح) می باشد آغاز شده اند.[2] البته ذکر این نکته نیز لازم است که: تمام این نامگذاری ها از طرف مفسرین نمی باشد بلکه بعضی همچون (مسبحات) توسط خود پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم صورت گرفته است.[3]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج23.
2. طباطبایی، علامه محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم، سید محمد باقر همدانی، ج6.
3. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج11.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. سیاح، احمد، فرهنگ بزرگ جامع نوین (فرهنگ سیاح)، تهران، انتشارات اسلام،1371، ماده سبح.
[2]. حجتی، سید محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1378 ه ش، ص 105.
[3]. رازی، ابوالفتوح، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، ج19، ص 1.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین