در قرآن ، گاهی خداوند کارهایی را به خودش نسبت می دهد و گاهی همان کار را به دیگری ، مثلاً در مورد گرفتنِ جان انسان ، یک جا می فرماید : ( الله یتوفی النفس ) (1) خدا ، جان مردم را می گیرد .
و در جای دیگر می فرماید : ( یتوفاکم ملک الموت ) (2) ملک الموت ( عزرائیل ) ، جان مردم را می گیرد .
و جایی دیگر می فرماید : ( تَوفته رٌسٌلنا ) (3) فرشتگان ، جان مردم را می گیرند .
هر سه تعبیر قابل قبول است . چنانکه وقتی شما به یک ساختمان نگاه می کنید ، می توانید بگویید :
این ساختمان را مهندس و معمار ساخت ،
این ساختمان را بنا و کارگران ساختند ،
این ساختمان را صاحبش ساخت ،
نسبت ساختن خانه به همه این ها درست است .
چنانکه می توان گفت : کلید ، در را باز کرد ،
دستم در را باز کرد ،
خودم در را باز کردم ،
زیرا کلید در اختیار دست و دستم در اختیار من است .
در آیات فوق نیز شاید این گونه باشد : فرشتگان جان ها را می گیرند و به عزرائیل تحویل می دهند و عزرائیل جان ها را به خدا تحویل می دهد .
شاید هم این گونه باشد : جان افراد عادی را فرشتگان می گیرند ، جان افراد برجسته را عزرائیل می گیرد و جان اولیای الهی را خداوند می گیرد .
همان گونه که قرآن درباره اهل بهشت تعبیرهای مختلفی دارد ؛ یک جا می فرماید : ( یسقیهم ربهم ) (4) خداوند آنان را سیراب می کند . در جای دیگر می فرماید : ( یٌسقَون فیها کأساً ) (5) اینها از طریقی سیراب می شوند و نامی از خداوند برده نشده است .
پی نوشت:
1- سوره زمر ، آیه 42 .
2- سوره سجده ، آیه 11.
3- سوره انعام ، آیه 61.
4- سوره انسان ، آیه 21.
5- سوره انسان ، آیه 17.
منبع: پرسش های مهم پاسخ های کوتاه، حجت الاسلام محسن قرائتی
