به چه معنی می توان مصلحت و خیر و کمال مخلوقات را هدف آفرنیش بشمار آورد ؟
به عنوان هدف فرعی و تبعی , توضیح این که : انجام کار به خاطر مصلحت به این معنی نیست که مصلحت علتی غائی برای خدای متعال باشد , بلکه نوعی هدف فرعی و تبعی است و علت غایی اصلی برای انجام کارها همان حب به کمال نامتناهی ذاتی است که بالتبع به آثار آن یعنی کمال موجودات هم تعلق می گیرد و لذا گفته می شود : علت غایی برای افعال الهی همان علت فاعلی است و خدا هدفی و غرض زائد بر ذات ندارد و این مطلب منافاتی ندارد با اینکه کمال و خیر و مصلحت موجود , به عنوان هدف فرعی و تبعی بحساب آورده شود و بهمین معنی است که , افعال الهی در قرآن کریم تعلیل به اموری شده که بازگشت همه آنها به کمال و خیر مخلوقات است , چنانکه آزمایش شدن انسان وانتخاب بهترین کارها و بندگی خدا کردن و رسیدن به رحمت خاص و جاودان الهی ,بعنوان اهدافی برای آفرینش انسان ذکر شده که بترتیب هر کدام از آنها مقدمه دیگری است . آزمایش شدن - انتخاب احسن - بندگی خدا کردن - مورد رحمت خاص جاودان الهی قرارگرفتن که در آیات ( 7 هود ) ( 2 ملک ) ( 7 کهف ) ( 56 زاریات ) ( 119 - 108هود ) ( 23 جاثیه ) ( 15 آل عمران ) ( 72 توبه ) مطرح شده اند . هو الذی خلق السموات و الارض 000 لیبلوکم ایکم احسن عملا . ( هود / 7 )او کسی است که آسمانها و زمین را آفرید 000 تا شما را بیازماید که کدام یک عملتان بهتر است . الذی خلق الموت و الحیوه لیبلوکم ایکم احسن عملا و هو العزیز الغفور . ( ملک / 2 ) آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می کنید و او شکست ناپذیر و بخشنده است . و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون ( ذاریات / 56 )من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند . للذین اتقوا عند ربهم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ازواج مطهره ورضوان من اللّه . ( آل عمران / 15 )برای کسانی که پرهیزگاری پیشه کرده اند در نزد پروردگارشان باغهایی است که نهرهااز پای درختانش می گذرد همیشه در آن خواهند بود و همسرانی پاکیزه و خوشنودی خداوند ( نصیب آنهاست ) . الا من رحم ربک و لذلک خلقهم . ( هود / 119 )مگر کسی را که پروردگارت رحم کند ! و برای همین ( پذیرش رحمت ) آنها را آفرید . منبع: آموزش عقاید، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی
عنوان سوال:

به چه معنی می توان مصلحت و خیر و کمال مخلوقات را هدف آفرنیش بشمار آورد ؟


پاسخ:

به عنوان هدف فرعی و تبعی , توضیح این که : انجام کار به خاطر مصلحت به این معنی نیست که مصلحت علتی غائی برای خدای متعال باشد , بلکه نوعی هدف فرعی و تبعی است و علت غایی اصلی برای انجام کارها همان حب به کمال نامتناهی ذاتی است که بالتبع به آثار آن یعنی کمال موجودات هم تعلق می گیرد و لذا گفته می شود : علت غایی برای افعال الهی همان علت فاعلی است و خدا هدفی و غرض زائد بر ذات ندارد و این مطلب منافاتی ندارد با اینکه کمال و خیر و مصلحت موجود , به عنوان هدف فرعی و تبعی بحساب آورده شود و بهمین معنی است که , افعال الهی در قرآن کریم تعلیل به اموری شده که بازگشت همه آنها به کمال و خیر مخلوقات است , چنانکه آزمایش شدن انسان وانتخاب بهترین کارها و بندگی خدا کردن و رسیدن به رحمت خاص و جاودان الهی ,بعنوان اهدافی برای آفرینش انسان ذکر شده که بترتیب هر کدام از آنها مقدمه دیگری است .
آزمایش شدن - انتخاب احسن - بندگی خدا کردن - مورد رحمت خاص جاودان الهی قرارگرفتن که در آیات ( 7 هود ) ( 2 ملک ) ( 7 کهف ) ( 56 زاریات ) ( 119 - 108هود ) ( 23 جاثیه ) ( 15 آل عمران ) ( 72 توبه ) مطرح شده اند .
هو الذی خلق السموات و الارض 000 لیبلوکم ایکم احسن عملا .
( هود / 7 )او کسی است که آسمانها و زمین را آفرید 000 تا شما را بیازماید که کدام یک عملتان بهتر است .
الذی خلق الموت و الحیوه لیبلوکم ایکم احسن عملا و هو العزیز الغفور .
( ملک / 2 ) آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می کنید و او شکست ناپذیر و بخشنده است .
و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون ( ذاریات / 56 )من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند .
للذین اتقوا عند ربهم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ازواج مطهره ورضوان من اللّه .
( آل عمران / 15 )برای کسانی که پرهیزگاری پیشه کرده اند در نزد پروردگارشان باغهایی است که نهرهااز پای درختانش می گذرد همیشه در آن خواهند بود و همسرانی پاکیزه و خوشنودی خداوند ( نصیب آنهاست ) .
الا من رحم ربک و لذلک خلقهم .
( هود / 119 )مگر کسی را که پروردگارت رحم کند ! و برای همین ( پذیرش رحمت ) آنها را آفرید .
منبع: آموزش عقاید، آیت الله محمد تقی مصباح یزدی





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین