شرح پرسش: معروف است که حضرت مهدی علیه السلام هنگامی خروج می کند که گستره ی زمین از ستم و جور آکنده شود تا تمامی اقطار آن را از داد و دادخواهی مملو سازد. اکنون آیا می توان نتیجه گرفت که برای ظهور و نزدیک تر شدن زمان آن، به جور و فساد کمک کنیم در نتیجه، اگر پر شدن زمین از ستم و جور شرط خروج ایشان است، در آن صورت وظیفه ی منتظر چیست؟ فراهم ساختن آن شرط ؟! پاسخ: جمله ی (یملا الارض عدلا کما ملئت جورا) در روایات گوناگونی آمده است. تنها در کتاب شریف بحارالانوار، 31 مورد این تعبیر، با اندکی اختلاف در عبارات، دیده می شود، اما مضمون و سیاق عبارت هیچ یک از روایات، شرط بودن ستم را برای ظهور حکایت نمی کند، بلکه یکی از دو ظرف را بیان می دارد. ظرف اول، صلاح و تقوا و ظرف دوم، جور و فساد. ظرف چیزی است و شرط چیز دیگر. مثال زیر نزدیک کننده ی معنای حدیث است : به دوست خود می گوییم : روز جمعه بعدازظهر به دیدار تو خواهم آمد. آیا معنای جمله این است که دیدن، به روز جمعه بستگی دارد و اگر روز جمعه نتوانستم، دیدار تو منتفی است یا معنای سخن این است که روز جمعه ظرف دیدار من از توست، نه شرط آن؟ بنابراین، امکان و احتمال می رود که روزی دیگر، دیدار انجام پذیرد و اگرمی خواستیم شرطیت را بیان کنیم، چنین می گفتیم :( شرط آمدن من فرا رسیدن روز جمعه است). نکته دوم این است که: میان آنچه وظیفه ی ماست و آن چه به طور قهری و طبیعی پیش می آید، تفاوت روشنی هست. وظیفه ی انسان ها از نظر اسلام و قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و عقل، پیش گیری از فساد، تربیت و تکامل در طریق بندگی، رعایت تقوا و طهارت و شناخت خداوند و نبوت و امامت و معاد و عمل بر مقتضای آن اعتقادات است. لذا در بیان وظایف مردم در زمان غیبت و تأکید بر این شناخت ها و عمل بدان ها، چه بسیار احادیث وارد شده است. نتیجه این که پر شدن زمین از ستم و فساد یکی از دو ظرف ظهور حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف است و نه ظرف منحصر به فرد و نیز نه شرط آن و وظیفه ی ما ایجاد ظرف دیگر یعنی صلاح و تقوی است. به بیان دیگر، این روایات بیانگر وضعیت و جریان عمومی جامعه در زمان ظهور است و روایات انتظار فرج، تعیین کننده ی وظایف فرد منتظر در دوران غیبت است که فرد منتظر باید صلاح و اصلاح پیشه کند و هرگز شایسته نیست این دو دسته مطلب به هم آمیخته شود. در این مورد، مراجعه فرمایید به: خورشید مغرب : 257 334 (فصل سیزدهم). ترجمه مکیال المکارم: ج 2، صص 613 165. گفتارهایی پیرامون امام زمان علیه السلام، فصل یازدهم. نجم ثاقب ، باب دهم. منبع: www.serajnet.org
شرح پرسش:
معروف است که حضرت مهدی علیه السلام هنگامی خروج می کند که گستره ی زمین از ستم و جور آکنده شود تا تمامی اقطار آن را از داد و دادخواهی مملو سازد. اکنون آیا می توان نتیجه گرفت که برای ظهور و نزدیک تر شدن زمان آن، به جور و فساد کمک کنیم در نتیجه، اگر پر شدن زمین از ستم و جور شرط خروج ایشان است، در آن صورت وظیفه ی منتظر چیست؟ فراهم ساختن آن شرط ؟!
پاسخ:
جمله ی (یملا الارض عدلا کما ملئت جورا) در روایات گوناگونی آمده است. تنها در کتاب شریف بحارالانوار، 31 مورد این تعبیر، با اندکی اختلاف در عبارات، دیده می شود، اما مضمون و سیاق عبارت هیچ یک از روایات، شرط بودن ستم را برای ظهور حکایت نمی کند، بلکه یکی از دو ظرف را بیان می دارد. ظرف اول، صلاح و تقوا و ظرف دوم، جور و فساد. ظرف چیزی است و شرط چیز دیگر. مثال زیر نزدیک کننده ی معنای حدیث است :
به دوست خود می گوییم : روز جمعه بعدازظهر به دیدار تو خواهم آمد. آیا معنای جمله این است که دیدن، به روز جمعه بستگی دارد و اگر روز جمعه نتوانستم، دیدار تو منتفی است یا معنای سخن این است که روز جمعه ظرف دیدار من از توست، نه شرط آن؟
بنابراین، امکان و احتمال می رود که روزی دیگر، دیدار انجام پذیرد و اگرمی خواستیم شرطیت را بیان کنیم، چنین می گفتیم :( شرط آمدن من فرا رسیدن روز جمعه است).
نکته دوم این است که:
میان آنچه وظیفه ی ماست و آن چه به طور قهری و طبیعی پیش می آید، تفاوت روشنی هست. وظیفه ی انسان ها از نظر اسلام و قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و عقل، پیش گیری از فساد، تربیت و تکامل در طریق بندگی، رعایت تقوا و طهارت و شناخت خداوند و نبوت و امامت و معاد و عمل بر مقتضای آن اعتقادات است. لذا در بیان وظایف مردم در زمان غیبت و تأکید بر این شناخت ها و عمل بدان ها، چه بسیار احادیث وارد شده است.
نتیجه این که پر شدن زمین از ستم و فساد یکی از دو ظرف ظهور حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف است و نه ظرف منحصر به فرد و نیز نه شرط آن و وظیفه ی ما ایجاد ظرف دیگر یعنی صلاح و تقوی است. به بیان دیگر، این روایات بیانگر وضعیت و جریان عمومی جامعه در زمان ظهور است و روایات انتظار فرج، تعیین کننده ی وظایف فرد منتظر در دوران غیبت است که فرد منتظر باید صلاح و اصلاح پیشه کند و هرگز شایسته نیست این دو دسته مطلب به هم آمیخته شود.
در این مورد، مراجعه فرمایید به:
خورشید مغرب : 257 334 (فصل سیزدهم).
ترجمه مکیال المکارم: ج 2، صص 613 165.
گفتارهایی پیرامون امام زمان علیه السلام، فصل یازدهم.
نجم ثاقب ، باب دهم.
منبع: www.serajnet.org
- [سایر] بین فراگیری ظلم و فساد قبل ظهور امام زمان و زمینهسازی برای ظهور، تناقض وجود دارد.
- [سایر] موقعی که امام زمان ظهور کنند همه جا پر از ظلم و فساد است آیا در ایران شهری وجود دارد که از هرگونه فساد عاری باشد؟
- [سایر] چرا با این همه ظلم و فساد امام زمان (عج) ظهور نمی کنند؟
- [سایر] اگر باید زمین پر از ظلم شود تا امام زمان ظهور کنند، نشر احسان فایده دارد؟
- [سایر] وظیفه منتظران امام زمان چیست و چگونه خود را برای ظهور آماده کنیم؟
- [سایر] چرا هنگام ظهور امام زمان(عج) همه جا را ظلم و فساد فرا می گیرد؟ مقصود ازاین که ظلم و فساد جهان را فرا می گیرد چیست؟
- [سایر] اگر شرط ظهور امام زمان (عج) گسترش فساد در روی زمین است، چرا با فسادمبارزه کنیم؟
- [سایر] چرا باید برای تعجیل فرج امام زمان (عج) دعا کنیم و وظایف منتظران ظهور ایشان چیست؟
- [سایر] باید چه ویژگیهایی داشته باشیم تا جزو منتظران ظهور امام زمان و یاران ایشان قرار بگیریم؟
- [سایر] آیا باید در افزایش ظلم کمک کرد تا ظهور امام زمان (عج) زودتر به وقوع بپوندد؟!
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با اجیر شرط کنند که عمل را بطور مخصوصی انجام دهد، باید همان طور بجا آورد و اگر با او شرط نکنند، باید در آن عمل بتکلیف میّت رفتار نماید در صورتی که موجب فساد نزد خودش نباشد والاّ اجاره را ترک نماید و احتیاط مستحبّ آن است که از وظیفه خودش ومیّت هرکدام که به احتیاط نزدیکتر است به آن عمل کند مثلاً اگر وظیفه میّت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربعه بوده وتکلیف او یک مرتبه است سه مرتبه بگوید در جایی که قابل عمل به احتیاط باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد باید همان طور به جا اورد مگر این که علم به فساد عمل داشته باشد که در این صورت نمی تواند بر ان عمل اجیر شود و اگر با او شرط نکنند باید در ان عمل به تکلیف خود رفتار نماید و احتیاط مستحب ان است که از وظیفه خودش و میت هر کدام که به احتیاط نزدیکتر است به ان عمل کند مثلا اگر وظیفه میت گفتن سه مرتبه تسبیحات اربعه بوده و تکلیف او یک مرتبه است سه مرتبه بگوید
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.