چرا ولادت امام زمان مخفی بود، ولی ولادت سایر امامان با وجود فشارهای زیاد مخفی نبود؟

زندگانی بزرگان دین و معصومان(ع) ویژگی‌هایی دارد که ابعاد زندگانی آنان را از افراد دیگر جامعه متمایز می‌کند. همین خصوصیات بستر پرسش‌ها را نیز فراهم می‌کند.
ابعاد زندگانی ائمه(ع) از شاخصه و ویژگی‌هایی برخوردار است که به طور قطع نمی‌توان علل آن‌ها را درک نمود. زندگانی امام زمان(عج) نیز ویژگی‌هایی دارد که به گونه قطع و جزم نمی‌توان درباره آن‌ها اظهار نظر نمود، مانند علل غیبت حضرت.
در خصوص مخفی بودن ولادت نیز نمی‌توان به طور حتمی اظهار نظر نموده و علت آن را بیان کرد، ولی از برخی متون دینی استفاده می‌شود که علت مخفی بودن ولادت، نیز غیبت او به خاطر حفظ جان امام عصر بود، چرا که دربار عباسی می‌دانست که طبق احادیث، فرزند امام عسکری(ع)، قائم آل محمد است. چندین بار به خانه امام عسکری(ع) مأموران ریختند تا حضرت را پیدا کنند و به قتل برسانند![1]
وضعیت سیاسی و اجتماعی عصر امام حسن عسکری(ع) نشان می‌دهد که خلفای عباسی به ویژه معتمد از امام وحشت داشتند، زیرا امام از جایگاه مهمی برخوردار بوده و مردم برای او احترام خاصی قایل بودند. وجود و حضور امام عسکری(ع) در صحنه جامعه با منافع و قدرت معتمد در تضاد بود، از این رو حضرت را سخت تحت فشار قرار داد و به شهادت رساند.[2]
از سوی دیگر معتمد عباسی از فرزندان و نسل امام عسکری(ع) نیز وحشت داشت، زیرا می‌دانست اگر فرزند او زنده بماند، خطر جدی برای حکومت او خواهد بود؛ از این رو با تدابیر ویژه سعی کرد از ولادت امام زمان(عج) جلوگیری نموده و حضرت را از بین ببرد.
یکی از نویسندگان درخصوص مخفی بودن ولادت امام زمان(عج) می‌نویسد: در دوران عسکریین(ع) [= امام هادی و امام عسکری] در میان حاکمان بنی عباس نگرانی عمیقی به وجود آمده بود. این نگرانی مربوط به اخبار و احادیث فراوانی بود که توسط پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) بشارت به تولد فرزندی از امام حسن عسکری(ع) می‌داد که بر هم زننده اساس حکومت‌های باطل و واژگون کننده تاج و تخت‌ها است و دنیا را پر از عدل و داد خواهد کرد. از این رو، آن دو بزرگوار به ویژه امام حسن عسکری(ع) سخت تحت نظر بودند و دستگاه خلافت تلاش می‌کرد از تولد چنین فرزندی جلوگیری کند. به همین علت بود که دوران حمل و تولد امام مهدی(عج) از مردم پنهان داشته می‌شد. به گفته امام رضا(ع) از ویژگی‌های آن حضرت، ولادت پنهانی است.[3]
حکمت دیگر اخفای ولادت، پیروی از مشیت حق تعالی بود. چون خواست حضرت حق تعلق گرفته بود که آخرین حجت خدا تا زمان ظهور زنده بماند. به همین دلیل امام عسکری(ع) مؤظف بود حضرت مهدی(عج) را از چشم دشمن خود مخفی نگه دارد. چنان که از حمل نرجس خاتون حتی عمه امام عسکری اطلاع نداشت، تا سحرگاه نیمه شعبان در کمال ناباوری حضرت متولد شد.
بنابراین فلسفه مخفی بودن ولادت امام مهدی(عج)، و زندگی مخفی حضرت در دوره پدر با زمینه سازی امامان پیشین و اخبار مهدویت توجیه می‌شود، که این امر درباره امام پیشین مطرح نبود. حکومت عباسی از مهدی موعود که به مقتضای روایات نابود کننده کاخ ستمگران است، وحشت داشت.

پی‌نوشت‌ها:
[1]. اصول کافی، ج 1، ص 337 ؛ نعمانی، الغیبه، ص 166 ؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص 202.
[2]. مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص 621.
[3]. سید آقایی ...، تاریخ عصر غیبت، ص 42 ؛ مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص 622.
منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر علیه السلام