مومنین چه تکالیفی در عصر غیبت نسبت به امام زمان (عج) دارند؟

در مورد حضرت مهدی علیه السلام و موقعیت آن حضرت هر یک از منتظران وظایف سنگینی بر عهده دارند. اینک به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

1- ایمان به حتمی بودن خروج حضرت مهدی علیه السلام
در روایات اهل سنت می‌خوانیم که پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمودند: (من انکر خروج المهدی فقد کفر بما انزل علی محمد(1)؛ هر کس منکر خروج مهدی شود به آنچه بر محمد صلّی الله علیه و آله نازل شده، کفر ورزیده است.)

2- صبوری و تمسک به دین حق در فتنه‌ها
امام صادق علیه السلام فرمودند: (طوبی لمن تمسک بأمرنا فی غیبة قائمنا فلم یزغ قلبه بعد الهدایة(2)؛ خوشا به حال کسی که در غیبت قائم ما متمسک به امر ما شده و قلب او بعد از هدایت منحرف نشود.)

3- تمسک به ولایت امام غایب
امام باقر علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده‌اند که حضرت فرمودند: (طوبی لمن ادرک قائم اهل بیتی و هو یأتم به فی غیبته قبل قیامه و ...(3)؛ خوشا به حال کسی که قائم اهل بیت مرا درک کند و در غیبت او قبل از قیامش به او اقتدا کند و ...)

4- طلب معرفت امام زمان علیه السلام از خداوند متعال
شیخ کلینی رحمت الله علیه به سند خود از ابو بصیر نقل کرده که امام باقر علیه السلام به من فرمودند: (هل عرفت امامک؟ قال: قلت: ای والله قبل ان اخرج من الکوفة، فقال: حسبک اذا(4)؛ آیا امامت را شناخته‌ای؟ عرض کردم آری به خدا سوگند قبل از آن که از کوفه خارج شوم، آن گاه حضرت فرمودند: بس است تو را در این هنگام.)

5- تجدید بیعت و ثبات بر اطاعت
در دعای عهد از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم : (اللهم انی اجدد له فی صبیحة یومی هذا و ما عشت فی ایامی عهدا و عقدا و بیعة له فی عنقی لا احول عنها و لا ازول ابدا، اللهم اجعلنی من انصاره و اعوانه و الذابین عنه ...(5)؛ بار خدایا همانا من برای او [حضرت مهدی علیه السلام] در این روزم عهد و پیمان و بیعتی را در گردنم تجدید می‌کنم؛ بیعتی که از آن بازنگشته و هرگز آن را زایل نمی سازم، بار خدایا مرا از یاران و کمک‌ کاران و مدافعین از آن حضرت قرار بده.)
در این دعا سخن از تجدید عهد با امام خود در هر روز است.

6- مقابله با شبهات و اشکالات
امام صادق علیه السلام در حدیثی فرمودند: (ایاکم و الشک و الارتیاب انفوا عن نفوسکم الشکوک، و قد حذرتم فاحذروا و من الله اسئل توفیقکم و ارشادکم(6)؛ خود را از شک و تردید دور کنید و از شک‌ها بپرهیزید. شما بر حذر داده شدید پس حذر کنید و من توفیق و ارشاد شما را از خداوند خواستارم.)

7- کمک و یاری برادران مومن
امام صادق علیه السلام در حدیثی جمله (وعملوا الصالحات) در سوره (العصر) را بر مواسات و همیاری برادران دینی منطبق ساخته‌اند.(7)
در تفسیر امام عسکری علیه السلام آمده است: (هر کس متکفل یتیمی برای ما شود که محنت استتار ما او را وامانده کرده و از علوم ما که به دستش رسیده او را سرشار کند تا این که ارشاد شده و هدایت یابد خداوند متعال در حق او می فرماید: یا ایها العبد الکریم المواسی! انا اولی بالکرم منک، اجعلوا له یا ملائکتی فی الجنان بعدد کل حرف علمه ألف ألف قصر ...(8)؛ ای بنده کریم که یاری کننده‌ای من از او در این کرم اولی‌ترم. ای ملائکه من برای او در بهشت به هر حرفی که تعلیم داده یک میلیون قصر دهید ...)

8- فریب نخوردن از مدعیان دروغین مهدویت
امام صادق علیه السلام فرمودند: (و لتعرفن اثنی عشر رایة مشتبهة لا یدری أی من أی(9) ؛ ... و به طور حتم دوازده پرچم و دعوت مشتبه برپا خواهد شد که از همدیگر تشخیص داده نمی شود ...)

9- زیاد دعا کردن برای تعجیل فرج
حضرت مهدی علیه السلام در توقیعی که در جواب سؤال‌های اسحاق بن یعقوب فرستادند، فرموده‌اند: (اکثروا الدعاء بتعجیل الفرج فان ذلک فرجکم(10)؛ زیاد برای تعجیل فرج دعا کنید زیرا فرج شما در آن است.)

10- اجتناب از جزع
کلینی رحمت الله علیه به سندش از امام صادق علیه السلام نقل کرده که حضرت فرمودند: (انما هلک الناس من استعجالهم لهذا الامر ان الله لا یعجل لعجلة العباد ان لهذا الامر غایة ینتهی الیها ...(11)؛ همانا مردم به جهت عجله کردن در این امر هلاک شدند، خداوند به خاطر عجله بندگان، عجله نخواهد کرد زیرا برای این امر نهایتی است.)

11- وقت معین نکردن برای ظهور
امام صادق علیه السلام فرمودند: (انا اهل بیت لا نوقت(12)؛ همانا ما اهل بیت (برای ظهور) وقت معین نمی‌کنیم.)

12- دوست داشتن حضرت مهدی علیه السلام
در روایات فراوانی به دوستی اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و از آن جمله حضرت مهدی علیه السلام سفارش شده است و این به نوبه خود می‌تواند در جلب توجه مردم به حضرت مهدی علیه السلام و پیروی از دستورات او و دیگر امامان تأثیر بسزایی داشته باشد.

پی‌نوشت‌ها:
1- فرائد السمطین، ج 2، ص 334، ح 585.
2- کمال‌الدین، ص 358.
3- کمال‌الدین، ص 286 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 72، ح 14.
4- کافی، ج 1، ص 185، ح 12.
5- بحارالانوار، ج 102، ص 111 ؛ مصباح الزائر، ص 235.
6- بحارالانوار، ج 51، ص 146، ح 17.
7- کمال‌الدین، ص 656 ؛ بحارالانوار، ج 24، ص 214، ح 1.
8- تفسیر منسوب به امام عسکری علیه السلام، ص 342 ؛ بحارالانوار، ج 2، ص 4، ح 5.
9- کمال‌الدین، ص 347 ؛ بحارالانوار، ج 52، ص 281، ح 9.
10- کمال‌الدین، ص 483 ؛ بحارالانوار، ج 53، ص 180، ح 10.
11- کافی، ج 1، ص 369، ح 7.
12- بحارالانوار، ج 52، ص 119، ح 48.

منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران.