مطابق توقیع امام زمان علیه السلام به علی بن محمد سمری آیا در عصر غیبت کبرا ملاقات حضرت ممنوع است ؟

برخی در استدلال بر عدم امکان تشرف به ملاقات حضرت مهدی علیه السلام در عصر غیبت به توقیع حضرت به علی بن محمد سمری تمسک کرده اند. زیرا در ذیل آن چنین آمده است :الا فمن ادعی المشاهدة قبل خروج السفیانی و الصیحة فهو کذاب مفتر ...(1) ؛((آگاه باش پس هر کس قبل از خروج سفیانی و صیحه ، ادعای مشاهده کند پس او بسیار دروغگو و تهمت زننده است)).
پاسخ :
1- کسی اطلاق این روایت را قبول نکرده و لذا جماعت بسیاری از علما و صلحا قضیه تشرف خود را بر دیگران نقل کرده اند.
2- در توقیع ، ادعای مشاهده تکذیب شده و مشاهده عبارت است از دیدن با شناخت (2) ، در حالی که می دانیم : غالب دیدارها ، با شناخت در مرحله اول همراه نبوده است .
3- ممکن است که مقصود از ادعای مشاهده خصوصا با وجود مدعیان دروغین نیابت و سفارت در عصر صدور این روایت ، ادعای مشاهده و رویت و ملاقات با حضرت به عنوان نایب خاص باشد ، که حضرت به طور اکید در عصر غیبت کبرا نیابت خاص را نفی می کند خصوصا به قرینه آنکه در توقیع شریف آمده است :
((و زود است که در میان شیعیانم کسانی پیدا شوند که ادعای مشاهده نمایند ...)).
4- شیخ طوسی رحمة الله علیه با آنکه این توقیع را نقل کرده ولی خودش به عموم آن عمل نکرده و قائل به امکان رویت برای افراد صالح امت است .
5- ممکن است که مراد از مشاهده دیداری باشد که بر آن آثار مترتب گردد. و در حقیقت حضرت در صدد آن است که ترتب اثر را از این ملاقات ها و سخن هایی که در آنها بوده بر طرف نماید.
6- همان گونه که در روایتی می خوانیم :((اگر پنجاه نفر نزد تو قسم بر ضد کسی خوردند ولی آن شخص ‌ خلاف آن را گفت او را تصدق کرده و آن پنجاه نفر را تکذیب کن))این به معنای عدم ترتب اثر بر قسم پنجاه نفر است .
6- روایت بر فرض صحت سند ، مفید ظن است ، در حالی که قضایای تشرفات به حدی است که انسان را به یقین می رساند.
7- ممکن است که مقصود از مشاهده در توقیع شریف ادعای مشاهده اختیاری باشد ، به این معنا که رویت در عصر غیبت کبرا اختیاری نیست بلکه هر کس را که ما صلاح دانستیم او را به شرف لقای خود مفتخر می سازیم .
8- توقیع ، خبر مرسل است و لذا از حیث سند ضعیف می باشد.
پی نوشتها:
1- بحارالانوار ، ج 52 ، ص 151.
2- مفردات راغب ، ص 267.
منبع : موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران