رجعت از معتقدات شیعه و به معنای بازگشت انسان بعد از مرگ به دنیا است. وقوع رجعت در دنیا امری ممکن است. بنابر آیات و روایات فراوان، رجعت در امت‌های گذشته واقع شده است. مانند رجعت بعد از صد سال،{1} رجت جماعتی از بنی اسرائیل،{2} زنده شدن کشته شده‌های بنی اسرائیل،{3} و زنده شدن مردگان به دست حضرت عیسی در روایات آمده است: قال المأمون للرضا(ع) یا ابا الحسن ما تقول فی الرجعْ، فقال(ع) انَّها الحقُ قد کانت فی الاُمَم السّالِفَه و نطق القرآن و قد قال رسول الله(ص) یکون فی هذه الاُمْ کُلُّ ما کان فی الامم السالفْ خدو النعل بالنعل، و القَذّْ بالقذّْ)؛{4} مأمون از امام رضا(ع) درباره رجت سؤال کرد، امام فرمد: رجعت حق است و در امت‌های گذشته بوده است. قرآن آن را بیان کرده است و پیامبر(ص) فرمود هر چه که در امت‌های گذشته بودهدر امت اسلام نیز خواهد بود؛ همان گونه که امت‌های گذشته آن را عمل کرده‌اند شما نیز عمل کنید. آیات و روایات متعددی در مورد رجعت در آخر الزمان و قبل از قیامت وجود دارد؛ ماننند: (و یَوم نحشُرُ مِن کُلّ امٍَّْ فَوجاً)؛{5} خداوند روزی از هر امتی گروهی را برمی‌انگیزد. برانگیختن در آیه، با برانگیختن در روز قیامت تفاوت دارد، چون طبق این آیه بعضی از افراد امت‌ها رجعت می‌کنند ولی در قیامت تمام افراد امت‌ها رجعت می‌کنند. پس مراد از این آیه، قیامت نیست. نیز در روایت آمده است: (عن ابی جعفر الثانی عن ابائه(ع) قال النبی لابی بن کعب، یخرُجُ مرن تِهامه حین تظهر الدلائل و العلامات و له کنوز لا ذهب و لا فضْ اِلاّخیول مطهمْ و رِجال مسؤّمه یجمع الله له من اقاصی البلا علی عدّْ اهل بدر ثلاث مائْ و ثلاثْ عشر رجلاًز معه صحیفْ مختومْ فیها عدداً صحابه بأسمائهم و بلدانهم و طبائعهم و حلاهم و کناهم کدّادون مجدون فی طاعته)؛{6} از امام جواد(ع) روایت شده که پیامبر به ابی بن کعب فرمود: وقتی دلائل و علامات ظهور حضرت مهدی(ع) ظاهر می‌شود، آن حضرت از سرزمینی به نام تهامه ظهور می‌کند. همراه آن حضرت گنج‌هایی است که نه طلا هستند و نه فضه، بلکه اسب‌هایی هستند که از تمام جهات نیکو هستند و همراه آن حضرت مردانی است که آموزش دیده‌اند، خداوند مردانی را از دورترین شهرها به تعداد اصحاب بدر، سیصد و سیزده نفر جمع می‌کند. همراه آن حضرت صحیفه‌ای مهر شده است که در آن تعداد اصحاب حضرت با نام‌های آنان و شهرها و قبائل و نیکی‌ها و کینه‌هایشان ثبت شده است و آنان کسانی هستند که زحمت‌ها و کوشش‌های فراوانی در پیروی و اطاعت از آن حضرت کشیده‌اند. این تعداد سیصد و سیزده نفر یاران حضرت مهدی(عج) هستند که هنگام ظهور حضرت مهدی همراه آن حضرت هستند. هنگام ظهور آن حضرت جهان پر از عدل و داد می‌شود و بعد از اینکه حضرت مهدی(عج) حکومت عدل را برقرار کردند بسیاری از انبیأ و رسل و اهل‌بیت و عده‌ای از مؤمنین و عده‌ای از مشرکین رجعت می‌کنند.{7} همچنین بنابر روایات، هنگام حکومت حضرت مهدی(عج) اصحاب کهف رجعت می‌کنند و حضرت عیسی بن مریم(ع) از آسمان به زمین فرود می‌آیند و پشت سر آن حضرت نماز می‌خواند. در پایان سه روایت در این‌باره تقدیم می‌نماییم: 1. (عن ابی عبدالله(ع) قال یخرج منع القاسم من ظهر الکوفَه سبعَ و عشرون رجلاً خمسْ عشر من قوم(ع) الذین کانوا یهدون بالحق و به یعدلون و سبعْ من اهل کهف، و یوشع بن نون و مسلمان و ابو دجاجه الانصاری و المقداد و مالک الاشتر فیکونون بین یدیه انصاراً و حکاماً)؛{8} امام صادق(ع) فرمود: بیست و هفت نفر مرد از پشت کوفه با حضرت مهدی(عج) خروج می‌کنند. پانزده نفر از قوم حضرت موسی(ع) که به سوی حق هدایت شدند و به واسطه حق عدالت می‌کنند؛ هفت نفر از اصحاب کهف، و یوشع بن نون، مسلمان، ابو دجاجه انصاری، مقداد و مالک اشتر که از فرمانروایان و یاران حضرت مهدی(ع) هستند. 2. (قال الباقر(ع) انّ عیسی نیزن قبل یوم القیامه الی الدنیا فلا یبقی اهل ملْ یهودی و لا غیره الاّامن به قبل موته و یصلّی خلف المهدی)؛{9} امام باقر(ع) می‌فرماید: حضرت عیسی(ع) قبل از روز قیامت در آخر الزمان از آسمان به زمین فرود می‌آیند و تمام ملت یهود و غیر یهود به حضرت عیسی(ع) ایمان می‌آورند و پشت سر حضرت مهدی(عج) نماز می‌خوانند. 3. (عن الرضا(ع) اذا خرج المهدی من ولدی نزل عیسی بن مریم(ع) فصلی خلفه)؛{10} امام رضا(ع) می‌فرماید: زمانی که حضرت مهدی(ع) از نسل من ظهور می‌کند، حضرت عیسی بن مریم(ع) از آسمان به زمین فرود می‌آیند، سپس پشت سر حضرت مهدی نماز می‌خواند. پی نوشتها: [1].سوره بقره، آیه 259 [2].همان، آیه 56 - 55 [3].همان، آیه 73 - 72 [4].سوره آل عمران، آیه 49 [5].بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 53، ص 59، چاپ بیروت، داراحیأ التراث العربی [6].سوره نمل، آیه 83 [7].بحارالانوار، ج 52، ص 311 [8].همان، ج 53، ص 41 - 39 [9].همان، ص 91 [10].همان، ص 51 www.eporsesh.com
رجعت از معتقدات شیعه و به معنای بازگشت انسان بعد از مرگ به دنیا است. وقوع رجعت در دنیا امری ممکن است. بنابر آیات و روایات فراوان، رجعت در امتهای گذشته واقع شده است. مانند رجعت بعد از صد سال،{1} رجت جماعتی از بنی اسرائیل،{2} زنده شدن کشته شدههای بنی اسرائیل،{3} و زنده شدن مردگان به دست حضرت عیسی
در روایات آمده است: قال المأمون للرضا(ع) یا ابا الحسن ما تقول فی الرجعْ، فقال(ع) انَّها الحقُ قد کانت فی الاُمَم السّالِفَه و نطق القرآن و قد قال رسول الله(ص) یکون فی هذه الاُمْ کُلُّ ما کان فی الامم السالفْ خدو النعل بالنعل، و القَذّْ بالقذّْ)؛{4} مأمون از امام رضا(ع) درباره رجت سؤال کرد، امام فرمد: رجعت حق است و در امتهای گذشته بوده است. قرآن آن را بیان کرده است و پیامبر(ص) فرمود هر چه که در امتهای گذشته بودهدر امت اسلام نیز خواهد بود؛ همان گونه که امتهای گذشته آن را عمل کردهاند شما نیز عمل کنید.
آیات و روایات متعددی در مورد رجعت در آخر الزمان و قبل از قیامت وجود دارد؛ ماننند: (و یَوم نحشُرُ مِن کُلّ امٍَّْ فَوجاً)؛{5} خداوند روزی از هر امتی گروهی را برمیانگیزد.
برانگیختن در آیه، با برانگیختن در روز قیامت تفاوت دارد، چون طبق این آیه بعضی از افراد امتها رجعت میکنند ولی در قیامت تمام افراد امتها رجعت میکنند. پس مراد از این آیه، قیامت نیست.
نیز در روایت آمده است: (عن ابی جعفر الثانی عن ابائه(ع) قال النبی لابی بن کعب، یخرُجُ مرن تِهامه حین تظهر الدلائل و العلامات و له کنوز لا ذهب و لا فضْ اِلاّخیول مطهمْ و رِجال مسؤّمه یجمع الله له من اقاصی البلا علی عدّْ اهل بدر ثلاث مائْ و ثلاثْ عشر رجلاًز معه صحیفْ مختومْ فیها عدداً صحابه بأسمائهم و بلدانهم و طبائعهم و حلاهم و کناهم کدّادون مجدون فی طاعته)؛{6} از امام جواد(ع) روایت شده که پیامبر به ابی بن کعب فرمود: وقتی دلائل و علامات ظهور حضرت مهدی(ع) ظاهر میشود، آن حضرت از سرزمینی به نام تهامه ظهور میکند. همراه آن حضرت گنجهایی است که نه طلا هستند و نه فضه، بلکه اسبهایی هستند که از تمام جهات نیکو هستند و همراه آن حضرت مردانی است که آموزش دیدهاند، خداوند مردانی را از دورترین شهرها به تعداد اصحاب بدر، سیصد و سیزده نفر جمع میکند. همراه آن حضرت صحیفهای مهر شده است که در آن تعداد اصحاب حضرت با نامهای آنان و شهرها و قبائل و نیکیها و کینههایشان ثبت شده است و آنان کسانی هستند که زحمتها و کوششهای فراوانی در پیروی و اطاعت از آن حضرت کشیدهاند.
این تعداد سیصد و سیزده نفر یاران حضرت مهدی(عج) هستند که هنگام ظهور حضرت مهدی همراه آن حضرت هستند. هنگام ظهور آن حضرت جهان پر از عدل و داد میشود و بعد از اینکه حضرت مهدی(عج) حکومت عدل را برقرار کردند بسیاری از انبیأ و رسل و اهلبیت و عدهای از مؤمنین و عدهای از مشرکین رجعت میکنند.{7}
همچنین بنابر روایات، هنگام حکومت حضرت مهدی(عج) اصحاب کهف رجعت میکنند و حضرت عیسی بن مریم(ع) از آسمان به زمین فرود میآیند و پشت سر آن حضرت نماز میخواند. در پایان سه روایت در اینباره تقدیم مینماییم:
1. (عن ابی عبدالله(ع) قال یخرج منع القاسم من ظهر الکوفَه سبعَ و عشرون رجلاً خمسْ عشر من قوم(ع) الذین کانوا یهدون بالحق و به یعدلون و سبعْ من اهل کهف، و یوشع بن نون و مسلمان و ابو دجاجه الانصاری و المقداد و مالک الاشتر فیکونون بین یدیه انصاراً و حکاماً)؛{8} امام صادق(ع) فرمود: بیست و هفت نفر مرد از پشت کوفه با حضرت مهدی(عج) خروج میکنند. پانزده نفر از قوم حضرت موسی(ع) که به سوی حق هدایت شدند و به واسطه حق عدالت میکنند؛ هفت نفر از اصحاب کهف، و یوشع بن نون، مسلمان، ابو دجاجه انصاری، مقداد و مالک اشتر که از فرمانروایان و یاران حضرت مهدی(ع) هستند.
2. (قال الباقر(ع) انّ عیسی نیزن قبل یوم القیامه الی الدنیا فلا یبقی اهل ملْ یهودی و لا غیره الاّامن به قبل موته و یصلّی خلف المهدی)؛{9} امام باقر(ع) میفرماید: حضرت عیسی(ع) قبل از روز قیامت در آخر الزمان از آسمان به زمین فرود میآیند و تمام ملت یهود و غیر یهود به حضرت عیسی(ع) ایمان میآورند و پشت سر حضرت مهدی(عج) نماز میخوانند.
3. (عن الرضا(ع) اذا خرج المهدی من ولدی نزل عیسی بن مریم(ع) فصلی خلفه)؛{10} امام رضا(ع) میفرماید: زمانی که حضرت مهدی(ع) از نسل من ظهور میکند، حضرت عیسی بن مریم(ع) از آسمان به زمین فرود میآیند، سپس پشت سر حضرت مهدی نماز میخواند.
پی نوشتها:
[1].سوره بقره، آیه 259
[2].همان، آیه 56 - 55
[3].همان، آیه 73 - 72
[4].سوره آل عمران، آیه 49
[5].بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 53، ص 59، چاپ بیروت، داراحیأ التراث العربی
[6].سوره نمل، آیه 83
[7].بحارالانوار، ج 52، ص 311
[8].همان، ج 53، ص 41 - 39
[9].همان، ص 91
[10].همان، ص 51
www.eporsesh.com
- [سایر] آیا حضرت عیسی که زنده است همانند امام زمان به مسیحیان مددرسانی میکند؟
- [سایر] فضیلت های امام مهدی علیه السلام در مقایسه با حضرت عیسی علیه السلام چیست؟
- [سایر] منجی آخرالزمان حضرت مهدی علیه السلام است یا حضرت عیسی علیه السلام؟
- [سایر] اصحاب حضرت مهدی علیه السلام چه ویژگیهایی دارند؟
- [سایر] آیا اصحاب حضرت مهدی علیه السلام از منطقه خاصی هستند؟
- [سایر] اصحاب حضرت مهدی علیه السلام چگونه وارد مکه می شوند؟
- [سایر] با وجودی که حضرت عیسی (علیه السلام) پیامبر است چرا ریاست حکومت جهانی برای حضرت مهدی (علیه السلام) است ؟
- [سایر] سلام دو سؤال دارم: آیا ما شیعیان اعتقاد داریم که امام زمان (عج) ظهور میکنند تا حکومت را برای حضرت عیسی علیه السلام مهیا کنند؟ یا اینکه خود امام زمان حکومت خواهند کرد؟ ممنون
- [سایر] نقش حضرت عیسی (ع) پس از ظهور امام مهدی (عج) چیست؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج) و حضرت عیسی (ع) در یک زمان ظهور میکنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله بهجت] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: (بارَأتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق)، یعنی: (مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رهاست)، و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: (بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلی فاطِمَةَ عَلی مَهرِها فَهِی طالِق).
- [آیت الله سبحانی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق. یعنی از زنم فاطمه در مقابل مهر او جدا شدم پس او رهاست، و اگر دیگری را وکیل کند وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةُ مُوَکِّلِی فاطِمَةَ عَلی مَهْرِها فَهِیَ طالِق. و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی مهرها) (لمهرها) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند، چنانچه مثلاً اسم زن فاطمه باشد، باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَتِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ مَهْرِها فَهِیَ طالِقَ ) مبارات کردم زنم فاطمه را در مقابل آنچه بذل کرده او، پس او رهاست. و اگر دیگری را وکیل کند، وکیل باید بگوید: بارَأْتُ زَوْجَةَ مُوَکِّلِی فَاطِمَةَ عَلی مَا بَذَلَتْ فَهِیَ طالِق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (عَلی مَا بَذَلَتْ بمَا بَذَلَتْ) بگوید، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر شوهر بخواهد صیغه مبارات را بخواند؛ چنانچه مثلا اسم زن فاطمه باشد؛ باید بگوید بارات زوجتی فاطمه علی ما بذلت فهی طالق یعنی من و زنم فاطمه در مقابل بذل کرده او از هم جدا شدیم پس او رها است. و اگر دیگری را وکیل کند؛ وکیل باید بگوید: عن قبل موکلی بارات زوجته فاطمه علی ما بذلت فهی طالق و در هر دو صورت اگر به جای کلمه (علی ما بذلت) ، (بما بذلت) بگوید اشکال ندارد.