آیا ظهور امام زمان (عج) بستگی به تعداد یاران ایشان دارد یا به شرایط و اوضاع حاکم بر زمان؟

غم مخور ایام هجران رو به پایان می رود این خماری از سر ما میگساران می رود
پرده را از روی ماه خویش بالا می زند غمزه را سر می دهد، غم از دل و جان می رود[1]
ظهور حضرت مهدی (عج) یک فرمان حتمی و قطعی خداوند است و یکی از نوامیس آفرینش بشر است که اگر نباشد، آفرینش بشر، در واقع، به هدف نهایی نمی رسد. خداوند انسان را برای تکامل آفریده است، جامعه ی انسانیت را برای کمال آفریده است اگر با ظلم و جور، این جامعه نابود شود، هدف آفرینش انسان (و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون)[2] ‌تأمین نشده است.[3] اما این که آیا این قیام جهانی و ظهور حضرت به چه مؤلفه هایی بستگی دارد به یقین قیامی به آن گستردگی فقط به تعداد یاران بستگی ندارد بلکه عوامل و زمینه های دیگری باید وجود داشته باشد تا حضرت ظهور و قیام نماید و عدالت الهی را گسترش داده و جهانی نماید. گفتنی است حضرت مهدی (عج) ظهور می کند تا تشکیل حکومت اسلامی جهانی بدهد از این رو ظهور حضرت زمانی به وقوع می پیوندد که چنین زمینه ای هم وجود داشته باشد و اینک آمادگی های لازم را برای ظهور ذکر می کنیم:
1. آمادگی فکری و فرهنگی: یعنی سطح افکار مردم جهان چنان بالا رود که بدانند مثلاً مسئله (نژاد) یا (مناطق مختلف جغرافیایی) مسئله قابل توجهی در زندگی بشر نیست و تفاوت رنگ ها و زبان ها و سرزمین ها نمی تواند بشر را از هم جدا سازد. قرآن کریم هم شایستگی و صلاحیت را شرط آن انقلاب دانسته است و می فرماید: ما در زبور نوشتیم که بندگان شایسته و صلاحیتدار ما قدرت زمین را به دست می گیرند.)[4] پس به یقین حضرت زمانی ظاهر می شود که سطح افکار مردم بالا باشد.
2. آمادگی اجتماعی: مردم جهان باید از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته شوند، تلخی این زندگی مادی ویک بعدی را احساس کنند و حتی از این که ادامة این راه یک بعدی ممکن است در آینده مشکلات کنونی را حل کند، مأیوس گردند امام صادق علیه السّلام فرمود: تا همة اصناف مردم به حکومت نرسند حضرت مهدی قیام نمی کند برای اینکه وقتی حکومتش را تشکیل داد کسی نگوید: اگر ما هم به حکومت می رسیدیم با عدالت رفتار می کردیم.[5]
3. آمادگی های تکنولوژی و ارتباطی: برخلاف آنچه بعضی می پندارند که رسیدن به مرحلة تکامل اجتماعی و رسیدن به جهانی آکنده از صلح و عدالت، تنها با نابودی تکنولوژی جدید امکان پذیر است، وجود این صنایع پیشرفته نه تنها مزاحم یک حکومت عادلانه جهانی نخواهد بود، بلکه شاید بدون آن وصول به چنین هدفی محال باشد... سپس می افزاید معجزه استثنایی است منطقی در نظام جاری طبیعت، برای اثبات حقانیت یک آیین آسمانی، نه برای ادارة همیشگی نظام جامعه.[6]
4. آمادگی های فردی : حضرت مهدی (عج) زمانی ظهور می کند که یاران آماده ای داشته باشد زیرا او می خواهد جهانی عمل و اصلاح کند و حکومت جهانی قبل از هر چیز نیازمند عناصر آماده و با ارزش انسانی است تا بتواند بار سنگین چنان اصلاحات وسیعی را به دوش بکشد. و این در درجة اول به بالا بردن سطح اندیشه و آگاهی و آمادگی روحی و فکری برای پیاده کردن آن برنامة عظیم نیاز دارد.
امام صادق علیه السّلام می فرماید: امام زمان (عج) ظهور نمی کند، مگر آن که تعداد آنان به ده هزار نفر برسد.[7] و شیخ حر عاملی می گوید: در روایت است که تعداد کامل سپاه امام زمان (عج) صدهزار نفر است.[8]
5. آمادگی نظامی: مسلمان باید همیشه آمادگی نظامی و نیروی سلحشوری داشته باشد، تا به هنگام طلوع طلایع حق، به صف پیکارگران رکاب مهدی (عج) بپیوندد، و در آن نبرد بزرگ حق و باطل،‌حماسه آفریند و کمک رساند و امام صادق علیه السّلام منتظران را فرا می خواند تا همواره نیرومند و مسلح باشند و دورة انتظار مهدی (عج) را با دست پر، به سر آورند:[9] (باید هر یک از شما برای خروج قائم (عج) اسلحه تهیه کند، اگر چه یک نیزه.)[10]
خلاصة سخن: هر نهضت و انقلابی در صورتی امکان پیروزی دارد که زمینة آن از هر جهت فراهم باشد و اوضاع و شرایط کاملاً آماده باشد یکی از شرائط مهم موفقیت این است که عموم ملت خواستار آن انقلاب باشند و افکار عمومی برای تأیید و پشتیبانی آن مهیا باشد و قیام حضرت مهدی (عج) نیز از این قاعده و قانون خارج نمی باشد و علاوه بر این به آمادگی های دیگری از جمله آمادگی فکری آمادگی تکنولوژی و ارتباطی و آمادگی نظامی نیز نیاز می باشد. بنابراین ظهور امام زمان (عج) هم به یاران و هم به شرایط و اوضاع جامعه جهانی بستگی دارد و علاوه بر آنچه گفته شد راز و رمزهای دیگری[11] نیز برای قیام حضرت وجود دارد که خدای دانا از زمان پیدایش آنها با خبر است، هرگاه همة امورات مربوط به آن قیام جهانی جایگاه خویش را بیابند، ظهور نیز محقق خواهد شد.
برای مطالعة بیشتر به کتاب خورشید مغرب نوشتة محمدرضا حکیمی و نیز حکومت جهانی مهدی نوشتة حضرت آیت الله مکارم شیرازی مراجعه شود.
محمد بن مسلم می گوید: امام صادق علیه السّلام به من فرمودند:
هر کس وقت ظهور را برایت تعیین کرد، از تکذیب کردنش باک نداشته باش، زیرا ما برای ظهور وقتی تعیین نمی کنیم.
بحارالانوار، ج52، ص 104 - 117.

---------------------------------------------------
[1] . دیوان امام خمینی (ره) ، ص 111.
[2] . ذاریات، آیة 56.
[3] . فصلنامة تخصصی انتظار، سال دوم، شمارة پنجم، پاییز 1381، ص 22 در محضر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
[4] . ابراهیم امینی، دادگستر جهان، انتشارات شفق، چاپ قدس، ص 241، حکومت جهانی مهدی (عج) ، شیرازی، انتشارات نسل جوان، چاپ یازدهم، ص 100.
[5] . مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 244 مؤسسة الوفاء بیروت.
[6] . حکومت جهانی مهدی (عج) ، ص 82، انتشارات نسل جوان، چاپ یازدهم.
[7] . نعمانی، غیبة، 360 هجری قمری، کتابفروشی صدوق، تهران ص 307. حر عاملی، اثبات الهداة، چاپخانه علمیه قم، ج 3، ص 548.
[8] . اثبات الهداة، ج 3، ص 578، بحارالانوار، ج 52، ص 307، 367، مؤسسة الوفاء بیروت.
[9] . محمد رضاحکیمی، خورشید مغرب، چاپ بیست و سوم، نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ص 274.
[10] . بحارالانوار، ج 52، ص 366.
[11] . گفتنی است در روایت از امام صادق علیه السّلام آمده است حضرت مهدی (عج) ظاهر نمی شود تا نطفة افراد با ایمانی که در صلب کافران و منافقان ودیعه نهاده شده است خارج شوند. (اثبات الهداة، ج 7،‌ص 105).
( اندیشه قم )