همچنانکه اشاره کرده اید از نظر قرآن فرزند نوح به جهت اعمال ناپسندش نجات نیافت و غرق شد: (انه لیس من اهلک انه عمل غیرصالح . (هود/46) و بی تردید یکی از عوامل مهم انحراف پسر نوح دوستان او بوده اند.
دوستی گاهی آنقدر افراد را به هم نزدیک می‌نماید که دیگران قدرت تمیز و تفکیک میان آنها را از دست می‌دهند.
تأثیر دوست بر دوست نیز ناگهانی و ملموس نیست تا به راحتی بتوان نیک و بد آن را بازشناخت. تأثیر دوستی بسیار تدریجی، اندک‌اندک و پنهان است به همین دلیل کسانی که از طریق دوستی منحرف می‌شوند، گاهی هرگز متوجه انحراف خود نمی‌گردند.
به طور کلی سه دسته عوامل هستند که در شکل گیری شخصیت انسان نقش قابل توجهی دارند یکی عوامل وراثتی و دیگری عوامل محیطی , و مهمتر از عوامل محیطی و وراثتی افعال اختیاری , اراده و به عبارتی دیگر خود انسان است که در شکل گیری شخصیت خود نقش اساسی دارد برای روشن شدن مطلب بطور اجمال تأثیر عواملی که به آنها اشاره شد مورد بررسی قرار می دهیم:
الف . نقش عوامل وراثتی:
از هنگامی که نطفه منعقد می شود یعنی اسپرماتوزئید با تخمک (اووم ) ترکیب می شوند بسیاری از صفات ارثی از طریق ژنها از والدین و اجداد گذشته منتقل می شوند از جمله ی این ویژگیهایی که از همان ابتدا تعیین می شود جنسیت یعنی مرد یا زن بودن است به دنبال آن ویژگی های دیگری مانند رنگ پوست , قد, قیافه , رنگ موها از جمله اموری است که تحت تأثیر ژنها و عوامل وراثتی است البته عوامل محیطی نیز در میزان این تأثیرپذیری از والدین نقش دارد گاهی اوقات شرایط محیطی ممکن است زمینه ی تأثیرپذیری را بیشتر فراهم کند در نتیجه فرزندی خیلی شبیه به والدین باشد و گاهی اوقات نیز برعکس خواهد شد یعنی عوامل محیطی و شرایط زندگی زمینه ی این تأثیرپذیری را به حداقل می رساند و فرزندان شباهت کمتری به والدین دارند. طبیعی است که این تأثیراتی که فرزند از والدین پذیرفته در شکل گیری شخصیت او نقش دارد البته نه به صورت صد در صد یعنی این تأثیرات زمینه ی بوجود آمدن بعضی ویژگیها را در انسان بیشتر فراهم می کند و هرگز به معنای این نست که سرنوشت انسان فقط و فقط به این تأثیرات وراثتی گره خورده باشد.
ب . تأثیر عوامل محیطی:
شکی نیست که عوامل محیطی مانند محیط جغرافیایی , آب و هوا, تغذیه و همچنین عواملی مانند خانه و مدرسه , کوچه , معلم , دوست , آداب و رسوم اجتماعی , عقاید حاکم بر خانواده و جامعه , مسائل اجتماعی , فرهنگی , اقتصادی و حتی سیاسی از جمله عوامل محیطی هستند که در شکل گیری شخصیت انسان تأثیر دارند مثلا دوست آنقدر تأثیر دارد که بسیاری از افراد گمراه در روز قیامت با ندامت و پشیمانی می گویند ای کاش با فلان کس دوست نشده بودم چه اینکه سرنوشت مرا با افکار و رفتارش تحت تأثیر قرار داد و به همین ترتیب سایر مواردی که ذکر شد همه ی اینها در رفتار افکار و عقاید و شخصیت انسان مؤثر هستند.
ج . نقش خود انسان :
گرچه عوامل محیطی و وراثتی و تعامل آنها با یکدیگر نقش بسیار چشمگیری می تواند بر رفتار و افکار و شخصیت انسان داشته باشد ولی اراده و اختیار انسان نقشی عظیم در رقم خوردن سرنوشت وی ایفا می کند از این روست که خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: (... تخرج الحی من المیت و تخرج المیت من الحی؛ زنده را از مرده بیرون می آوری و مرده را از زنده خارج می کنی) (آل عمران، آیه 27). علامه طباطبایی در ذیل آیه ی فوق می فرمایند: (منظور از بیرون کردن زنده از مرده و به عکس، به وجود آوردن مؤمن از صلب پدر کافر و بیرون آوردن کافر از صلب مؤمن است) (طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ج 3، ص 136، انتشارات اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم). از این روست که می بینیم اسامی برخی انسان های بزرگ و وارسته و با ایمان زینت بخش صفحات تاریخ شده که از نعمت داشتن والدین صالح برخوردار نبوده اند و در عین حال پیامبر اولوالعزمی چون نوح(ع) بر داشتن فرزندی غیر مؤمن تأسف می خورد.
porseman.org
