آیا طوفان نوح همه عالم را فراگرفته یا تنها دیار حضرت نوح را؟

پیش از ورود به جواب سؤال لازم به ذکر است همچنان که از آیات قرآن فهمیده می‌شود و نیز از کلمه قوم نوح مردمی که حضرت نوح به سوی آنها مبعوث شد مردمی محدود بودند و در منطقه محدودی که به احتمال قوی در محدوده عراق فعلی بوده، زندگی می‌کردند و با توجه به ظاهر آیات قرآن و روایات این مردم تنها مردم روی زمین در آن روز بودند، ‌یعنی مردم روی زمین فقط در این نقطه سکونت داشتند. چنان که در روایاتی آمده که بعد از فروکش کردن طوفان، فرزندان حضرت نوح به سرزمین‌های مختلف پراکنده شدند و اقوام روی زمین از آنها پدید آمدند.[1] از این رو در تاریخ از اقوام سامی و حامی سخن به میان آمده که حام و سام از فرزندان حضرت نوح بودند، با توجه به آیات قرآن کریم که در آنها هیچ تصریحی به فراگیر بودن طوفان نوح بر تمام نقاط زمین وجود ندارد، بلکه در آنها کلمه مطلق ارض آمده که به طور عادی بر سرزمین زندگی قوم نوح حمل می‌شود و قرینه نیز بر این معنا وجود ندارد؛ چنان که خدای تعالی از قول نوح می‌فرماید: (رب لاتذر علی الارض من الکافرین دیّاراً)؛ که بار خدایا در روی زمین از کافران کسی را باقی نگذار. با توجه به زندگی نوح در آن سرزمین و زندگی کافران در آنجا به معنای آن سرزمین خاص گرفته می‌شود.
اگر چه در روایتی آمده است که طوفان نوح تمام زمین را گرفته مگر خانه کعبه.[2] این را نیز می‌توان بر همان سرزمین زندگی قوم نوح و سرزمین‌های مجاور معنا کرد. زیرا بر اساس آیه قرآن که می‌فرماید نوح از هر کدام از حیوانات یک جفت را در کشتی جای داد،[3] نمی‌تواند شامل همه حیوانات روی زمین باشد؛ زیرا در روی زمین هزاران نوع از حیوانات زندگی می‌کنند. و جای دادن آنها در یک کشتی امکان پذیر نمی‌باشد. و نیز در داستان حضرت نوح چه در قرآن و روایات تصریحی به اینکه ایشان از هر نوع حیوان در کشتی آورده باشد به چشم نمی‌خورد بلکه بیشتر سخن از حیواناتی به میان آمده که در سرزمین‌های خاور میانه زندگی می‌کردند و مردم آنها را می‌شناختند.[4] بدین ترتیب می‌توان گفت که به احتمال زیاد طوفان نوح مربوط به سرزمین زندگی قوم نوح و سرزمین‌های مجاور آن می‌شده است.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . ابن واضح، تاریخ یعقوبی، موسسه الاعلمی للمطبوعات بیروت، ج 1، ص 40، 1413.
[2] . علامه مجلسی، حیات القلوب، ج 1، نشر سرور، چ دوم، 76، تهران، ص 271.
[3] . سوره نوح، 26 و 27؛ هود، 40؛ قمر، 11 و 13؛ هود، 44.
[4] . علامه مجلسی، پیشین، ص 258؛ و علامه طباطبایی، المیزان، ج 10 انتشارات اسلامی، ص 394؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 9، نشر دار الکتب الاسلامیه، 74، ج 14، تهران، ص 102؛ محمد لاریجانی،‌داستان پیامبران، نشر اطلاعات، ج اول، 80، تهران، ص 150؛ قصص الانبیاء از آدم تا خاتم، آیت الله سیدنعمت الله جزایری، ص 148.