شیخ صدوق در کتاب (خصال) آورده است: از حضرت خدیجه برای پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) شش فرزند به دنیا آمد: قاسم، عبدالله، ام کلثوم، رقیه، زینب و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و یک پسر هم از ماریه برای پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به دنیا آمد. (بحار الانوار، ج22 ص151 ح3 چاپ بیروت) در حدیث دیگری از خصال آمده است که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در جواب انتقاد عایشه از خدیجه فرمود: او برای من قاسم، عبدالله، فاطمه، رقیه، ام کلثوم و زینب را به دنیا آورد. (بحار الانوار، ج16 ص3 ح6) در کتاب قرب الاسناد هم آمده است که پیامبر اسلام از حضرت خدیجه شش فرزند به نام های عبدالله، قاسم، ام کلثوم، رقیه، زینب و فاطمه(س) داشت و یک پسر هم از ماریه داشت. (بحار الانوار، ج22 ص151 ح2) در مناقب هم برای پیامبر هفت فرزند ذکر کرده است که شش فرزند متعلق به حضرت خدیجه (سلام الله علیها) است و یک فرزند هم از ماریه است. (بحار 22 ص152 ح4) بر پایه این روایات و روایات دیگر، به پیامبر اسلام هفت فرزند نسبت داده شده است: قاسم، عبدالله، ام کلثوم، رقیه، زینب، فاطمه (سلام الله علیها) و ابراهیم. شش نفر از حضرت خدیجه و ابراهیم از ماریه. توجه داشته باشیم که عبدالله را گاهی با لقب طیب و طاهر یاد می کنند. (بحار 22 ص166 ح25 به نقل از المنتقی) در مناقب و اعلام الوری هم تصریح کرده است که طیب و طاهر لقب عبدالله است. (بحار 22 ص152 ح4 و ص201 ح20) در اعلام الوری گفته است: آنانکه می گویند پیامبر از خدیجه چهار پسر داشت؛ قاسم، عبدالله، طیب و طاهر، اشتباه کرده اند. پیامبر از خدیجه دو پسر داشت؛ قاسم و عبدالله، و طیب و طاهر لقب عبدالله است. (بحار 22 ص201 ح20) بر این اساس اینکه کلینی در کافی، ج1 ، ص439 ، از ابواب تاریخ، باب تولد پیامبر برای پیامبر اسلام از حضرت خدیجه چهار پسر ذکر کرده و دو نفر از آنان را به نام طیب و طاهر نام برده است، صحیح نیست و پیامبر اکرم از حضرت خدیجه شش فرزند و از ماریه یک فرزند داشت. در اینجا بد نیست به این مطلب هم اشاره کنیم که از دیدگاه برخی از دانشمندان نمی توان قاطعانه گفت که آن حضرت هفت فرزند واقعی داشت بلکه برخی از این فرزندان ممکن است فرزند واقعی آن حضرت نباشد بلکه فرزند خوانده آن حضرت بوده اند و عرب فرزند خوانده را هم فرزند می نامد. درباره زینب، رقیه و ام کلثوم، این احتمال داده شده است که این دختران، دختر خوانده پیامبر اسلام بوده اند. به عنوان مثال در کتاب الانوار و البدع آمده است که رقیه و زینب دختران هاله بودند و هاله خواهر خدیجه بود و بعضی ها گفته اند رقیه و زینب متعلق به جحش بودند فرزند خوانده پیامبر اسلام بودند. (بحار 22 ص191 ح5 به نقل از مناقب) در مورد دختر خوانده بودن زینب، ام کلثوم، و رقیه به کتاب (الصحیح) نوشته سید جعفر مرتضی عاملی ج1 ص121 به بعد مراجعه شود. در این کتاب درباره دختر خوانده بودن رقیه، ام کلثوم و زینب بحث دارد. در جواب این سوال که (فرزندان پیامبر چه شدند؟) باید گفت: ابراهیم که از ماریه قبطیه به دنیا آمد پس از یک سال و ده ماه و هشت روز از دنیا رفت. (بحار 22 ص152 ح4 و ص166 ح25) و بر پایه روایت اعلام الوری پس از یک سال و شش ماه و چند روز مرد. (بحار 22 ص201 ح20) قاسم پسر دیگر پیامبر اسلام وقتی به دنیا آمد بیش از هفت شب نماند و از دنیا رفت. (بحار 22 ص152 و ص166) و بر پایه روایت دیگر قاسم یک ساله بود که چشم از جهان فرو بست. (بحار 22 ص166 ح 25). عبدالله پسر سوم پیامبر هم در کودکی از دنیا رفت. (بحار 22 ص152 ح4) و به روایتی عبد الله هم مثل قاسم بیش از هفت شب نماند. (بحار 22 ص166 ح25) زینب را ابوالعاص به همسری گرفت. (بحار 22 ص151 ح1، ح3، ح4) فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به همسری علی (علیه السلام) در آمد. (بحار 22 ص151 ح2، ح3، ح25) ام کلثوم را پسر ابولهب به همسری گرفت. (بحار 22 ص152 ح4) پسر ابولهب، ام کلثوم را طلاق داد و پس از آن عثمان بن عفان او را به همسری گرفت. (بحار 22 ص166 ح25) رقیه را پسر دیگر ابولهب گرفت. (بحار 22 ص152 ح4) و پسر ابولهب رقیه را طلاق داد و عثمان بن عفان او را به همسری خود در آورد. (بحار 22 ص166 ح25) در جواب (چرا فاطمه زهرا (سلام الله علیها) تنها ماند؟) باید گفت: پسران پیامبر (صلی الله علیه و آله) همگی در کودکی از دنیا رفتند و برای فاطمه زهرا (سلام الله علیها) برادری نماند. دختران پیامبر، اسلام را درک کردند و مسلمان شدند ولی آنها هم از دنیا رفتند. (بحار 22 ص166 ح25) وقتی که پیامبر اسلام از دنیا رفتند، فرزندی جز فاطمه زهرا نداشتند و نسل پیامبر با فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ادامه یافت. گو اینکه بر اساس برخی روایات زینب، ام کلثوم و رقیه نیز دختران هاله، خواهر حضرت خدیجه بودند و دختر خوانده پیامبر می باشند. www.porseman.org
نام دختران و دامادهای پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) چه بود؟
شیخ صدوق در کتاب (خصال) آورده است: از حضرت خدیجه برای پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) شش فرزند به دنیا آمد: قاسم، عبدالله، ام کلثوم، رقیه، زینب و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و یک پسر هم از ماریه برای پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به دنیا آمد. (بحار الانوار، ج22 ص151 ح3 چاپ بیروت) در حدیث دیگری از خصال آمده است که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در جواب انتقاد عایشه از خدیجه فرمود: او برای من قاسم، عبدالله، فاطمه، رقیه، ام کلثوم و زینب را به دنیا آورد. (بحار الانوار، ج16 ص3 ح6)
در کتاب قرب الاسناد هم آمده است که پیامبر اسلام از حضرت خدیجه شش فرزند به نام های عبدالله، قاسم، ام کلثوم، رقیه، زینب و فاطمه(س) داشت و یک پسر هم از ماریه داشت. (بحار الانوار، ج22 ص151 ح2)
در مناقب هم برای پیامبر هفت فرزند ذکر کرده است که شش فرزند متعلق به حضرت خدیجه (سلام الله علیها) است و یک فرزند هم از ماریه است. (بحار 22 ص152 ح4)
بر پایه این روایات و روایات دیگر، به پیامبر اسلام هفت فرزند نسبت داده شده است: قاسم، عبدالله، ام کلثوم، رقیه، زینب، فاطمه (سلام الله علیها) و ابراهیم. شش نفر از حضرت خدیجه و ابراهیم از ماریه. توجه داشته باشیم که عبدالله را گاهی با لقب طیب و طاهر یاد می کنند. (بحار 22 ص166 ح25 به نقل از المنتقی) در مناقب و اعلام الوری هم تصریح کرده است که طیب و طاهر لقب عبدالله است. (بحار 22 ص152 ح4 و ص201 ح20) در اعلام الوری گفته است: آنانکه می گویند پیامبر از خدیجه چهار پسر داشت؛ قاسم، عبدالله، طیب و طاهر، اشتباه کرده اند. پیامبر از خدیجه دو پسر داشت؛ قاسم و عبدالله، و طیب و طاهر لقب عبدالله است. (بحار 22 ص201 ح20)
بر این اساس اینکه کلینی در کافی، ج1 ، ص439 ، از ابواب تاریخ، باب تولد پیامبر برای پیامبر اسلام از حضرت خدیجه چهار پسر ذکر کرده و دو نفر از آنان را به نام طیب و طاهر نام برده است، صحیح نیست و پیامبر اکرم از حضرت خدیجه شش فرزند و از ماریه یک فرزند داشت.
در اینجا بد نیست به این مطلب هم اشاره کنیم که از دیدگاه برخی از دانشمندان نمی توان قاطعانه گفت که آن حضرت هفت فرزند واقعی داشت بلکه برخی از این فرزندان ممکن است فرزند واقعی آن حضرت نباشد بلکه فرزند خوانده آن حضرت بوده اند و عرب فرزند خوانده را هم فرزند می نامد. درباره زینب، رقیه و ام کلثوم، این احتمال داده شده است که این دختران، دختر خوانده پیامبر اسلام بوده اند. به عنوان مثال در کتاب الانوار و البدع آمده است که رقیه و زینب دختران هاله بودند و هاله خواهر خدیجه بود و بعضی ها گفته اند رقیه و زینب متعلق به جحش بودند فرزند خوانده پیامبر اسلام بودند. (بحار 22 ص191 ح5 به نقل از مناقب) در مورد دختر خوانده بودن زینب، ام کلثوم، و رقیه به کتاب (الصحیح) نوشته سید جعفر مرتضی عاملی ج1 ص121 به بعد مراجعه شود. در این کتاب درباره دختر خوانده بودن رقیه، ام کلثوم و زینب بحث دارد.
در جواب این سوال که (فرزندان پیامبر چه شدند؟) باید گفت:
ابراهیم که از ماریه قبطیه به دنیا آمد پس از یک سال و ده ماه و هشت روز از دنیا رفت. (بحار 22 ص152 ح4 و ص166 ح25) و بر پایه روایت اعلام الوری پس از یک سال و شش ماه و چند روز مرد. (بحار 22 ص201 ح20)
قاسم پسر دیگر پیامبر اسلام وقتی به دنیا آمد بیش از هفت شب نماند و از دنیا رفت. (بحار 22 ص152 و ص166)
و بر پایه روایت دیگر قاسم یک ساله بود که چشم از جهان فرو بست. (بحار 22 ص166 ح 25).
عبدالله پسر سوم پیامبر هم در کودکی از دنیا رفت. (بحار 22 ص152 ح4) و به روایتی عبد الله هم مثل قاسم بیش از هفت شب نماند. (بحار 22 ص166 ح25)
زینب را ابوالعاص به همسری گرفت. (بحار 22 ص151 ح1، ح3، ح4)
فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به همسری علی (علیه السلام) در آمد. (بحار 22 ص151 ح2، ح3، ح25)
ام کلثوم را پسر ابولهب به همسری گرفت. (بحار 22 ص152 ح4) پسر ابولهب، ام کلثوم را طلاق داد و پس از آن عثمان بن عفان او را به همسری گرفت. (بحار 22 ص166 ح25)
رقیه را پسر دیگر ابولهب گرفت. (بحار 22 ص152 ح4) و پسر ابولهب رقیه را طلاق داد و عثمان بن عفان او را به همسری خود در آورد. (بحار 22 ص166 ح25)
در جواب (چرا فاطمه زهرا (سلام الله علیها) تنها ماند؟) باید گفت: پسران پیامبر (صلی الله علیه و آله) همگی در کودکی از دنیا رفتند و برای فاطمه زهرا (سلام الله علیها) برادری نماند. دختران پیامبر، اسلام را درک کردند و مسلمان شدند ولی آنها هم از دنیا رفتند. (بحار 22 ص166 ح25) وقتی که پیامبر اسلام از دنیا رفتند، فرزندی جز فاطمه زهرا نداشتند و نسل پیامبر با فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ادامه یافت.
گو اینکه بر اساس برخی روایات زینب، ام کلثوم و رقیه نیز دختران هاله، خواهر حضرت خدیجه بودند و دختر خوانده پیامبر می باشند.
www.porseman.org
- [سایر] ویژگی های دختران در نگاه رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – چیست؟
- [سایر] توصیه ی رسول خدا – صلی الله علیه و آله و سلم – درباره ی دختران چیست؟
- [سایر] حضرت محمد-صلی الله علیه و آله - چه مذهبی داشتند؟
- [سایر] چرا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای حضرت خدیجه نماز میت نخواندند؟
- [سایر] حضرت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم در چه تاریخی فوت کردند؟
- [سایر] قبل از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله چه کسانی به نام «محمد» نام گذاری شده بودند؟ آیا در تاریخ نامشان ذکر شده است؟
- [سایر] هدف از بعثت حضرت خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله و سلم ) چیست ؟
- [سایر] چرا حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مهدی موعود نباشد؟
- [سایر] معرفی اجمالی از سوره محمد صلی الله علیه و آله ارایه نمایید.
- [سایر] مراحل سهگانه عصمت علمی پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در قرآن چگونه است؟
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از تکبیرْ الاحرام بگوید: )یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ المُسِئُ وَقَدْ أمَرْتَ المُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِئ أنْتَ المُحْسِنُ وَأنَا المُسِئُ بِحَقِّ مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَتَجاوَز عَنْ قَبیحِ ماتَعْلَمُ مِنّی(، یعنیای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار بدر خانه تو آمده وتو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، بحقّ محمّد وآل محمّد رحمت خود را بر محمّد وآل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.