بین سیره حکومتی امام زمان - عجل الله تعالی فرجه الشریف- و پیامبر اسلام - صلی الله علیه و اله- و ائمه اطهار - علیهم السلام- فرقی نیست، و احادیث بسیاری دلالت میکند که سیره و رفتار حضرت مهدی (عج) همان سیره و رفتار جدش رسول خدا - صلی الله علیه و اله- است. از باب نمونه به چند روایت اشاره میکنیم: پیامبر - صلی الله علیه و اله- فرمود: یکی از اهل بیت من قیام میکند و به سنت و روش من عمل مینماید[1] و فرمود: قائم از فرزندان من، همنام و همکنیه من است. خُویش، خُوی من و رفتارش، رفتار من میباشد. مردم را به طاعت و دین من وادار نماید و به سوی قرآن دعوتشان میکند.[2] و همچنین یکی از دوستان امام صادق - علیه السلام - به نام عبداللهبن عطا میگوید: از امام پرسیدم روش و سیره مهدی (عج) چگونه است؟ امام فرمود: همان کار و سیرهای که رسول خدا - صلی الله علیه و اله- انجام داد و انجام میدهد. اما یکسری از احادیث وجود دارد که ممکن است این توهم را بوجود آورد که سیره آن حضرت فرق میکند. مثلاً: 1- امام صادق - علیه السلام -فرمود: (آنگاه اسلام را از نو بنا میکند)[3]. 2- ابوخدیجه از امام صادق - علیه السلام - : هنگامیکه قائم ظهور کرد با امر جدیدی خواهد آمد چنانچه رسول خدا - صلی الله علیه و اله- در آغاز اسلام مردم را به امر جدید دعوت میکرد.[4] 3- امام صادق - علیه السلام - فرمود: هنگامیکه قائم ظهور کند با امر جدید و کتاب جدید و رفتار و قضاوت تازه ظهور میکند که بر عرب سخت است.[5] آیت الله ابراهیم امینی در تفسیر این روایات میفرماید: در زمان غیبت بدعتهایی در دین گذاشته میشود و احکامی از قرآن و اسلام بر طبق میل مردم تاویل و تفسیر میشود. بسیاری از حدود و احکام چنان فراموش میشود که گویا اصلاً از اسلام نبوده است وقتی مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف- ظهور کرد بدعتها را ابطال میکند و احکام خدا را به همان جور که صادر شده ظاهر مینماید. حدود اسلامی را بدون سهلانگاری اجرا میکند و معلوم است که چنین برنامهای کاملاً برای مردم تازگی دارد، مردمی که ارکان و اصول مسلمه اسلام را رها کرده، به بعض ظواهر آن اکتفا نمودهاند، در بازار و کوچه و خیابان و خانه اثری از سلامشان پیدا نیست، اخلاقیات و دستورات اجتماعی را اصلا از اسلام محسوب نمیدارند. صفات زشت در نظرشان هیچ اهمیت ندارد، محرمات الهی را با حیلههای گوناگون جائز میشمارند. از قرآن فقط به ظواهر قرائت اکتفا میکند و اگر امام زمان (عج) ظاهر شود و به آنان بگوید: شما از حقیقت و گوهر دین بدور افتادهاید و آیات قرآن و احادیث پیغمبر را بر خلاف واقع تفسیر و تاویل کردهاید چرا حقیقت اسلام را رها کرده به ظواهرش قناعت کردید؟ شما اعمال و رفتارتان را با دین تطبیق نکردهاید، باید دستورات اخلاقی و اجتماعی اسلام را عمل کنید و خلاف واجب را انجام دهید و فلان بدعت را رها کنید، چنین دین و برنامهای برایشان تازگی داشته از آن وحشت میکنند و اصلاً اسلامش نمیدانند زیرا اسلام را جور دیگر تصور کرده بودند. آیت الله ناصر مکارم شیرازی در این رابطه میفرماید: روشن است که تازگی این برنامهها و روشها نه وراثتها به خاطر آن است که مذهب جدیدی با خود میآورد بلکه آن چنان اسلام را از میان انبوه خرافات و تحریفها و تفسیرهای نادرست و تلقیهای غلط بیرون میآورد که بنایی کاملاً نو و جدید جلوه میکند. و یکی از رسالتهای آن حضرت پیدایش اسلام از همین وصلهها و پیرایهها و به تعبیر دیگر نوسازی و تجدید بنا کاخ شکوهمند آن است که مجموعه این نوسازی در عرصههای مختلف اعتقادات، اخلاقیات، اجتماعیات و فرهنگ و سیاست آن چنان زیاد و دگرگون کننده است که درپارهای از روایات از آن به (دین جدید) یا (روش جدید) تعبیر شده است. و داوری کردن او بر طبق قانون دادرسی محمد - صلی الله علیه و اله- و داود و سلیمان علیهما السلام گویا اشاره به این نکته لطیف است که او هم به موازین ظاهری دادرسی اسلامی همچون اقرار و گواهی گواهان و مانند آن استفاده میکندو هم از طریق روانی و علمی برای کشف مجرمان اصلی، آنچنان که پارهای از نمونههای آن از عصر داود - علیه السلام - نقل شده است. بعلاوه در عصر او به موازات پیشرفت علوم و دانشها و تکنیک و صنعت آنقدر وسایل کشف جرم تکامل مییابد که کمتر مجرمی میتواند ردپایی که با آن شناخته شود از خود به جا نگذارد. از این رو حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی برای تاکید این مطلب میگوید: برای چندین بار تکرار میکنم این اشتباه است اگر ما تصور کنیم که در عصر حکومت او همه این مسایل از طریق اعجاز حل میشود چرا که اعجاز حکم یک استثناء را دارد و برای مواقع ضروری، و مخصوصاً اثبات حقانیت دعوت پیامبر - صلی الله علیه و اله- است نه برای تنظیم زندگی روزمره و جریان عادی زندگی، که هیچ پیامبری برای این مقصد از معجزه استفاده نکرده است. بنابراین مسیر حکومت جهانی او از همان نمونه است نه اعجاز! خلاصه این که به خاطر پیرایههایی که در طول تاریخ توسط زمامداران نالایق و دیگران به اسلام بستهاند و بدعتها و تحریفات زیادی که شده اگر امام حقیقت را آشکار کند مردم خیال میکنند مکتب جدید، روش جدید و قضاوت جدیدی غیر از اسلام آمده است. فلذا سیره و روش حضرت مهدی (عج) همان سیره و روش پیامبر اکرم - صلی الله علیه و اله- و امام علی - علیه السلام - است. [1]- بحار الانوار ج 51 ص 82 [2]- اثبات الهداه، ج 7، ص 52 [3]- بحار، ج 52، ص 352 [4]- اثبات الهداه، ج 7، ص 110. [5]- اثبات الهداه، ج 7، 83. www.andisheqom.com
سیره و روش حکومتی امام زمان(عج) باسیره و روش حکومتی پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) فرق دارد؟
بین سیره حکومتی امام زمان - عجل الله تعالی فرجه الشریف- و پیامبر اسلام - صلی الله علیه و اله- و ائمه اطهار - علیهم السلام- فرقی نیست، و احادیث بسیاری دلالت میکند که سیره و رفتار حضرت مهدی (عج) همان سیره و رفتار جدش رسول خدا - صلی الله علیه و اله- است. از باب نمونه به چند روایت اشاره میکنیم:
پیامبر - صلی الله علیه و اله- فرمود: یکی از اهل بیت من قیام میکند و به سنت و روش من عمل مینماید[1] و فرمود: قائم از فرزندان من، همنام و همکنیه من است. خُویش، خُوی من و رفتارش، رفتار من میباشد. مردم را به طاعت و دین من وادار نماید و به سوی قرآن دعوتشان میکند.[2] و همچنین یکی از دوستان امام صادق - علیه السلام - به نام عبداللهبن عطا میگوید: از امام پرسیدم روش و سیره مهدی (عج) چگونه است؟ امام فرمود: همان کار و سیرهای که رسول خدا - صلی الله علیه و اله- انجام داد و انجام میدهد.
اما یکسری از احادیث وجود دارد که ممکن است این توهم را بوجود آورد که سیره آن حضرت فرق میکند. مثلاً:
1- امام صادق - علیه السلام -فرمود: (آنگاه اسلام را از نو بنا میکند)[3].
2- ابوخدیجه از امام صادق - علیه السلام - : هنگامیکه قائم ظهور کرد با امر جدیدی خواهد آمد چنانچه رسول خدا - صلی الله علیه و اله- در آغاز اسلام مردم را به امر جدید دعوت میکرد.[4]
3- امام صادق - علیه السلام - فرمود: هنگامیکه قائم ظهور کند با امر جدید و کتاب جدید و رفتار و قضاوت تازه ظهور میکند که بر عرب سخت است.[5]
آیت الله ابراهیم امینی در تفسیر این روایات میفرماید: در زمان غیبت بدعتهایی در دین گذاشته میشود و احکامی از قرآن و اسلام بر طبق میل مردم تاویل و تفسیر میشود. بسیاری از حدود و احکام چنان فراموش میشود که گویا اصلاً از اسلام نبوده است وقتی مهدی - عجل الله تعالی فرجه الشریف- ظهور کرد بدعتها را ابطال میکند و احکام خدا را به همان جور که صادر شده ظاهر مینماید. حدود اسلامی را بدون سهلانگاری اجرا میکند و معلوم است که چنین برنامهای کاملاً برای مردم تازگی دارد، مردمی که ارکان و اصول مسلمه اسلام را رها کرده، به بعض ظواهر آن اکتفا نمودهاند، در بازار و کوچه و خیابان و خانه اثری از سلامشان پیدا نیست، اخلاقیات و دستورات اجتماعی را اصلا از اسلام محسوب نمیدارند. صفات زشت در نظرشان هیچ اهمیت ندارد، محرمات الهی را با حیلههای گوناگون جائز میشمارند. از قرآن فقط به ظواهر قرائت اکتفا میکند و اگر امام زمان (عج) ظاهر شود و به آنان بگوید: شما از حقیقت و گوهر دین بدور افتادهاید و آیات قرآن و احادیث پیغمبر را بر خلاف واقع تفسیر و تاویل کردهاید چرا حقیقت اسلام را رها کرده به ظواهرش قناعت کردید؟ شما اعمال و رفتارتان را با دین تطبیق نکردهاید، باید دستورات اخلاقی و اجتماعی اسلام را عمل کنید و خلاف واجب را انجام دهید و فلان بدعت را رها کنید، چنین دین و برنامهای برایشان تازگی داشته از آن وحشت میکنند و اصلاً اسلامش نمیدانند زیرا اسلام را جور دیگر تصور کرده بودند.
آیت الله ناصر مکارم شیرازی در این رابطه میفرماید:
روشن است که تازگی این برنامهها و روشها نه وراثتها به خاطر آن است که مذهب جدیدی با خود میآورد بلکه آن چنان اسلام را از میان انبوه خرافات و تحریفها و تفسیرهای نادرست و تلقیهای غلط بیرون میآورد که بنایی کاملاً نو و جدید جلوه میکند. و یکی از رسالتهای آن حضرت پیدایش اسلام از همین وصلهها و پیرایهها و به تعبیر دیگر نوسازی و تجدید بنا کاخ شکوهمند آن است که مجموعه این نوسازی در عرصههای مختلف اعتقادات، اخلاقیات، اجتماعیات و فرهنگ و سیاست آن چنان زیاد و دگرگون کننده است که درپارهای از روایات از آن به (دین جدید) یا (روش جدید) تعبیر شده است. و داوری کردن او بر طبق قانون دادرسی محمد - صلی الله علیه و اله- و داود و سلیمان علیهما السلام گویا اشاره به این نکته لطیف است که او هم به موازین ظاهری دادرسی اسلامی همچون اقرار و گواهی گواهان و مانند آن استفاده میکندو هم از طریق روانی و علمی برای کشف مجرمان اصلی، آنچنان که پارهای از نمونههای آن از عصر داود - علیه السلام - نقل شده است. بعلاوه در عصر او به موازات پیشرفت علوم و دانشها و تکنیک و صنعت آنقدر وسایل کشف جرم تکامل مییابد که کمتر مجرمی میتواند ردپایی که با آن شناخته شود از خود به جا نگذارد.
از این رو حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی برای تاکید این مطلب میگوید:
برای چندین بار تکرار میکنم این اشتباه است اگر ما تصور کنیم که در عصر حکومت او همه این مسایل از طریق اعجاز حل میشود چرا که اعجاز حکم یک استثناء را دارد و برای مواقع ضروری، و مخصوصاً اثبات حقانیت دعوت پیامبر - صلی الله علیه و اله- است نه برای تنظیم زندگی روزمره و جریان عادی زندگی، که هیچ پیامبری برای این مقصد از معجزه استفاده نکرده است. بنابراین مسیر حکومت جهانی او از همان نمونه است نه اعجاز!
خلاصه این که به خاطر پیرایههایی که در طول تاریخ توسط زمامداران نالایق و دیگران به اسلام بستهاند و بدعتها و تحریفات زیادی که شده اگر امام حقیقت را آشکار کند مردم خیال میکنند مکتب جدید، روش جدید و قضاوت جدیدی غیر از اسلام آمده است. فلذا سیره و روش حضرت مهدی (عج) همان سیره و روش پیامبر اکرم - صلی الله علیه و اله- و امام علی - علیه السلام - است.
[1]- بحار الانوار ج 51 ص 82
[2]- اثبات الهداه، ج 7، ص 52
[3]- بحار، ج 52، ص 352
[4]- اثبات الهداه، ج 7، ص 110.
[5]- اثبات الهداه، ج 7، 83.
www.andisheqom.com
- [سایر] آیا طبق روایات معصومین (ع) میتوانیم برای ظهور امام زمان (عج) زمان تعیین کنیم؟
- [سایر] سیره عملی و روش شخصی حضرت مهدی (عج) بعد از ظهور چگونه است؟
- [سایر] امام زمان (عج) درباره ارتباط اراده معصومین با اراده الهی چه فرمودند؟
- [سایر] حضرت مهدی (عج) عاقبت کار انکار کننده امامت ائمه (ع) را چه دانستهاند؟
- [سایر] این که ائمه (ع) گفتهاند فدای امام زمان (عج) شوند، امری حقیقی است یا تعارف؟
- [سایر] کتابی معرفی نمایید که حاوی روایات ائمه (ع) در مورد امام مهدی (عج) باشد.
- [سایر] به چه علت ائمه (ع) همه علایم ظهور امام زمان (عج) را بیان نکردهاند؟
- [سایر] آیا پیامبر (ص) مظهر رحمت بود و امام زمان (عج) مظهر انتقام است؟
- [سایر] چه کتابی حاوی احادیث پیامبر (ص) درباره حضرت مهدی (عج) است؟
- [سایر] حدیثی در رابطه با شباهت حضرت مهدی(عج) به پیامبر(ص) بیان کنید؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی پناه بر خدا به خدا، یا پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا یکی از ائمه معصومین(علیهم السلام) یا فاطمه زهرا(علیهم السلام) دشنام و ناسزا گوید یا عداوت داشته باشد، کافراست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهمالسلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهمالسلام به گونهای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه کسی به خدا یا پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا فاطمه زهرا علیها السلام ناسزا گوید یا با یکی از اینها دشمنی داشته باشد و یا یکی از ائمه علیهم السلام یا غیر آنها را خدا بداند کافر است.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب هر یک از دو خطبه نماز جمعه باید مشتمل بر حمد و ثنای پروردگار، صلوات بر پیامبر اکرم و آل پیامبر علیهمالسلام ، دعوت مردم به پرهیزکاری و تقوا و نیز خواندن یک سوره کامل باشد و خطبه دوم باید علاوه بر آن مشتمل بر ذکر نام ائمه معصومین علیهمالسلام و طلب آمرزش برای مؤمنان باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان میتواند بعضی از اعمال مستحبی؛ مانند زیارت مراقد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمّه معصومین علیهمالسلام را از طرف مردگان یا زندگان به جا آورد و نیز میتواند کار مستحبی را انجام دهد و ثواب آن را به آنها هدیه نماید و در این دو شکل فرقی نیست که تبرعی باشد یا با اجاره یا جعاله و مانند آن.