سرزمینهای اسلامی بین 20 درجه طول غربی و 140 درجه طول شرقی از خط استوا قرار گرفتهاند غربیترین کشور اسلام در غرب آفریقا واقع است که سنگال نام دارد و شرقیترین آن اندونزی میباشد که در آسیای جنوب شرقی قرار دارد. بین غربیترین و شرقیترین کشور مسلمان بیش از 10 ساعت اختلاف زمان وجود دارد. کل کشورهای اسلام بیش از 26 میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند.[1] جهان اسلام به لحاظ موقعیت قارهای و جغرافیائی به مناطقی تقسیم میشود که مجموعاً 51 کشور اسلام به سه گروه کشورهای آسیایی، آفریقایی، و اروپایی تقسیم میشود که ما بصورت فهرست وار به نام امروزی این کشورها اشاره میکنیم. خلافت اسلامی در اوج قدرت خود مرزهایش از شرق به آسیای میانه و افغانستان امروزی و شرق پاکستان محدود شده و از شمال به کوههای قفقاز و جنوب ترکیه فعلی محدود بوده و از جنوب به دریای عرب و اقیانوس هند منتهی میشده و از غرب شمال آفریقا و اسپانیا محدود میشد. 1. کشورهای مسلمان آسیا الف. آسیای جنوب غربی (خاورمیانه): عربستان، فلسطین، عراق، سوریه، لبنان، یمن، اردن، کویت، امارات متحده عربی، عمان، بحرین، قطر، ترکیه، افغانستان، ایران.[2] ب. کشورهای آسیای جنوبی: مسلمانان سرزمین کشمیر، نپال، پاکستان، بنگلادش، مالدیو. ج. آسیای جنوب شرقی: سنگاپور، ویتنام، کامبوج، تایلند، اندونزی، پرجمعیتترین کشور اسلامی مالزی. د. آسیای مرکزی: قرقیزستان، تاجیکستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان، ارمنستان، مغولستان. 2. کشورهای آفریقایی الف. آفریقای شمالی (مغرب): مصر، لیبی، تونس، الجزایر، مراکش. ب. آفریقای شرقی: اتیوپی، سومالی، کنیا، تانزانیا. ج. آفریقای غربی: موریتانی، مالی، سنگال، گینه، لیبریا، غنا، نیجریه، کامرون، کنگو. د. آفریقای مرکزی: سودان، چاد، نیجر، اوگاندا، زئیر. ه. آفریقای جنوبی: موزامبیک، ماداگاسکار، زامبیا، زیمباوه، آنگولا، نامبیا.[3] 3. قاره اروپا در سال 91 هجری پیروزی عظیمی نصیب سپاهیان اسلام گردید زیرا در این تاریخ (طارق بن زیاد) به همراه عدهای از مسلمانان که وی فرماندهی آنها را عهده دار بود موفق شد طی فتح عظیم بر جنوب غربی اروپا استیلا یابد. او بعد از گذشتن از تنگه (جبل الطارق) اسپانیا (اندلس) را فتح کرد و مردم این دیار از مسلمانان استقبال شایان توجهی نمودند و اندلس از مراکز بسیار درخشان تمدن اسلامی شد. پس از این موفقیت قوای اسلام وارد فرانسه شده و پایگاههای خود را در آنجا مستقر کردند امّا چون این مراکز تا مقر حکومت مسلمین فاصله زیادی داشت با کمبود امکانات مواجه شدند و فتوحات خود را در این سرزمین متوقف کردند. در قرون بعد فتوحات دیگری در اروپا متوجه مسلمین شد که نتیجه آن استیلای دولت مقتدر اسلامی بر اروپای شرقی و منطقه بالکان بود که مرکز امپراطوری عظیم عثمانی به اروپا (ترکیه) نقل مکان یافت و بعد از آن ترکان عثمانی به قلمرو بالکان هجوم برده و صربستان، بوسنی را به اشغال خود در آوردند.[4] الف. اروپای جنوبی: اندلس، اسپانیا. ب. اروپای شرقی (منطقه بالکان): آلبانی، بوسنی هرزگوین، مقدونیه، کوزوو، یونان، بلغارستان، مجارستان. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. سرزمین اسلام: غلامرضا گلی زواره. 2. آفاق اسلام: سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور. 3. خاورمیانه: محمد تقی رضویان. 4. ریشه یا بی نام و پرچم کشورها: رسول خیر اندیش. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . گل زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص61. [2] . چوخاچی زاده، محمد باقر، مسائل جغرافیایی جهان اسلام، پژوهشکده علوم دفاعی دانشگاه امام حسین علیه السّلام ، ص 92. [3] . عسکری، علی بابا، جغرافی کشورها، چاپ سحاب، ص 42؛ و گلی زوارهای، سرزمین اسلام، ص321. [4] . غلامرضا، گلی زوارهای، سرزمین اسلام، ص489.
سرزمینهای اسلامی بین 20 درجه طول غربی و 140 درجه طول شرقی از خط استوا قرار گرفتهاند غربیترین کشور اسلام در غرب آفریقا واقع است که سنگال نام دارد و شرقیترین آن اندونزی میباشد که در آسیای جنوب شرقی قرار دارد. بین غربیترین و شرقیترین کشور مسلمان بیش از 10 ساعت اختلاف زمان وجود دارد. کل کشورهای اسلام بیش از 26 میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند.[1]
جهان اسلام به لحاظ موقعیت قارهای و جغرافیائی به مناطقی تقسیم میشود که مجموعاً 51 کشور اسلام به سه گروه کشورهای آسیایی، آفریقایی، و اروپایی تقسیم میشود که ما بصورت فهرست وار به نام امروزی این کشورها اشاره میکنیم.
خلافت اسلامی در اوج قدرت خود مرزهایش از شرق به آسیای میانه و افغانستان امروزی و شرق پاکستان محدود شده و از شمال به کوههای قفقاز و جنوب ترکیه فعلی محدود بوده و از جنوب به دریای عرب و اقیانوس هند منتهی میشده و از غرب شمال آفریقا و اسپانیا محدود میشد.
1. کشورهای مسلمان آسیا
الف. آسیای جنوب غربی (خاورمیانه): عربستان، فلسطین، عراق، سوریه، لبنان، یمن، اردن، کویت، امارات متحده عربی، عمان، بحرین، قطر، ترکیه، افغانستان، ایران.[2]
ب. کشورهای آسیای جنوبی: مسلمانان سرزمین کشمیر، نپال، پاکستان، بنگلادش، مالدیو.
ج. آسیای جنوب شرقی: سنگاپور، ویتنام، کامبوج، تایلند، اندونزی، پرجمعیتترین کشور اسلامی مالزی.
د. آسیای مرکزی: قرقیزستان، تاجیکستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان، ارمنستان، مغولستان.
2. کشورهای آفریقایی
الف. آفریقای شمالی (مغرب): مصر، لیبی، تونس، الجزایر، مراکش.
ب. آفریقای شرقی: اتیوپی، سومالی، کنیا، تانزانیا.
ج. آفریقای غربی: موریتانی، مالی، سنگال، گینه، لیبریا، غنا، نیجریه، کامرون، کنگو.
د. آفریقای مرکزی: سودان، چاد، نیجر، اوگاندا، زئیر.
ه. آفریقای جنوبی: موزامبیک، ماداگاسکار، زامبیا، زیمباوه، آنگولا، نامبیا.[3]
3. قاره اروپا
در سال 91 هجری پیروزی عظیمی نصیب سپاهیان اسلام گردید زیرا در این تاریخ (طارق بن زیاد) به همراه عدهای از مسلمانان که وی فرماندهی آنها را عهده دار بود موفق شد طی فتح عظیم بر جنوب غربی اروپا استیلا یابد. او بعد از گذشتن از تنگه (جبل الطارق) اسپانیا (اندلس) را فتح کرد و مردم این دیار از مسلمانان استقبال شایان توجهی نمودند و اندلس از مراکز بسیار درخشان تمدن اسلامی شد.
پس از این موفقیت قوای اسلام وارد فرانسه شده و پایگاههای خود را در آنجا مستقر کردند امّا چون این مراکز تا مقر حکومت مسلمین فاصله زیادی داشت با کمبود امکانات مواجه شدند و فتوحات خود را در این سرزمین متوقف کردند.
در قرون بعد فتوحات دیگری در اروپا متوجه مسلمین شد که نتیجه آن استیلای دولت مقتدر اسلامی بر اروپای شرقی و منطقه بالکان بود که مرکز امپراطوری عظیم عثمانی به اروپا (ترکیه) نقل مکان یافت و بعد از آن ترکان عثمانی به قلمرو بالکان هجوم برده و صربستان، بوسنی را به اشغال خود در آوردند.[4]
الف. اروپای جنوبی: اندلس، اسپانیا.
ب. اروپای شرقی (منطقه بالکان): آلبانی، بوسنی هرزگوین، مقدونیه، کوزوو، یونان، بلغارستان، مجارستان.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. سرزمین اسلام: غلامرضا گلی زواره.
2. آفاق اسلام: سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور.
3. خاورمیانه: محمد تقی رضویان.
4. ریشه یا بی نام و پرچم کشورها: رسول خیر اندیش.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . گل زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص61.
[2] . چوخاچی زاده، محمد باقر، مسائل جغرافیایی جهان اسلام، پژوهشکده علوم دفاعی دانشگاه امام حسین علیه السّلام ، ص 92.
[3] . عسکری، علی بابا، جغرافی کشورها، چاپ سحاب، ص 42؛ و گلی زوارهای، سرزمین اسلام، ص321.
[4] . غلامرضا، گلی زوارهای، سرزمین اسلام، ص489.
- [سایر] آیا مقام خلیفة اللّهی (جانشینی خداوند) مخصوص حضرت آدم و انبیا علیهمالسلام است یا انسانهای دیگر را هم شامل میشود؟
- [سایر] آیا مقام خلیفة اللّهی (جانشینی خداوند) مخصوص حضرت آدم و انبیا علیهمالسلام است یا انسانهای دیگر را هم شامل میشود؟
- [سایر] آیا برای مسلمانان خرید و فروش کالاهایی که از منافع صهیونیسم حمایت میکنند و در سرزمینهای اسلامی هم تولید و یا عرضه میشوند جایز است؟
- [سایر] چرا مسلمانان خود نمی توانند خلیفه برای خودانتخاب کنند؟
- [سایر] از چه راه هایی می توان اسلام واقعی را به سایر کشورها شناساند؟
- [سایر] دین رسمی چند کشور اسلام است و از این کشورها کدامشان شیعه هستند؟
- [سایر] اوضاع خلافت و منطقه جغرافیایی جهان اسلام در عصر امام رضا علیه السّلام چگونه بود؟
- [سایر] آیا امام علی علیه السلام با لشکر کشی ابوبکر و عمر به سایر کشورها برای توسعه اسلام موافق بود؟
- [آیت الله خامنه ای] خرید و فروش کالاهای امریکایی چه حکمی دارد و آیا این حکم شامل همه کشورهای غربی مثل فرانسه وانگلستان هم می شود؟ و آیا آن حکم مخصوص ایران است و یا در همه کشورها جاری است؟
- [سایر] سلسله کتاب های آشنایی با اسلام شامل چه کتبی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در داخل ممالک اسلامی نقشه هایی از طرف اجانب کشیده شده باشد که خوف آن باشد که تسلط بر ممالک اسلامی پیدا کنند، واجب است بر مسلمانان که با هر وسیله ای که ممکن است، نقشه آنها را به هم بزنند، و از نفوذ آنها جلوگیری کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در داخل ممالک اسلامی نقشه هائی از طرف اجانب کشیده شده باشد که خوف آن باشد که تسلّط بر ممالک پیداکنند ، واجب است بر مسلمانان که با هر وسیله ای که ممکن است ، نقشة آنان را بهم بزنند ، وجلوگیری از توسعة نفوذ آنها کنند.
- [آیت الله مظاهری] اگر دشمن بر شهرهای مسلمانان و مرزهای آن هجوم آورد، دفاع از آن به هر وسیلهای که امکان داشته باشد، از بذل جان و مال، بر تمام مسلمانان واجب است. و در صورت امکان در این امر اذن حاکم شرع لازم است و همچنین است در سایر مسائل دفاع که بعداً ذکر میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسلمانان بترسند که اجانب نقشه استیلا بر بلاد مسلمین را کشیده اند چه بدون واسطه یا بواسطه عمال خود از خارج یا داخل واجب است از ممالک اسلامی به هر وسیله ای که امکان داشته باشد دفاع کنند.
- [امام خمینی] اگر مسلمانان بترسند که اجانب نقشه استیلا بر بلاد مسلمین را کشیدهاند چه بدون واسطه یا به واسطه عمال خود از خارج یا داخل واجب است دفاع از ممالک اسلامی کنند به هر وسیلهای که امکان داشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر به واسطه توسعه نفوذ سیاسی، اقتصادی و تجاری اجانب یا روابط سیاسی با آنها، خوف آن باشد که تسلّط بر بلاد مسلمین پیدا کنند بر مسلمانان واجب است نقشه آنان را به هم بزنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه، چنانچه سابقاً کافر بوده، نجس است و چنانچه سابقاً مسلمان بوده پاک است و سایر احکام مسلمان را داراست و چنانچه حالت سابقه او معلوم نباشد، پاک میباشد ولی احکام دیگر مسلمان را ندارد مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود، مگر آن که در سرزمین اسلام باشد که ظاهراً تمام احکام مسلمان شامل او نیز میشود.
- [امام خمینی] جایز نیست برای طلاب علوم دینیه دخول در مدارس که بعض معممین و ائمه جماعت از طرف دولت جائر و یا با اشاره دولت تصدی نمودهاند چه برنامه تحصیلی از طرف دولت جائر باشد یا از طرف این نحو متصدیان که عمّال دولت جائر هستند، زیرا در این امور نقشه محو آثار اسلام و احکام قرآن کریم کشیده شده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مسلمانان از این بیم داشته باشند که اجانب نقشه استیلا بر ممالک اسلامی را کشیده و بدون واسطه یا به واسطه عمال خود از داخل یا خارج آن را عملی کنند بر همه مکلفین واجب است به هر وسیله ای که امکان دارد در برابر آن بایستند و از ممالک اسلامی دفاع کنند.
- [امام خمینی] اگر در داخل ممالک اسلامی نقشههایی از طرف اجانب کشیده شده باشد که خوف آن باشد که تسلط بر ممالک اسلامی پیدا کنند، واجب است بر مسلمانان که با هر وسیلهای که ممکن است، نقشه آنها را به هم بزنند، و جلوگیری از توسعه نفوذ آنها کنند.