علل واقعی جنگهایی که در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) (در مدت 10 سال نخست هجری) اتفاق افتاده است را می توان به این صورت بیان کرد: 1- پاسخ به تجاوزها و فشارهای ناجوانمردانه مشرکان به جان و اموال مسلمانان به خصوص در مکه، مانند جنگ¬های (بدر)، (احد) و (خندق). 2- تنبیه افراد ستمگری که مسلمانان یا سپاه تبلیغی آنان را در بیابان ها و نقاط دور دست کشته و یا با شکستن میثاق خود، هستی اسلام را به خطر می انداختند. جنگ هایی که با طوائف سه گانه یهود (یهود بنی قریظه، یهود بنی نضیر و یهود بنی قین قاع) صورت گرفت، نظیر غزوه بنی نضیر و ... از این قبیل بوده است. 3- خنثی سازی جنب و جوش¬هایی که در میان قبائل در شرف تکوین بود و می¬خواستند با جمع آوری سرباز و سلاح و مهمات، مقدمات حمله به مدینه را فراهم آورند. بیشتر نبردهای جزیی، از این قبیل بوده است.[1] بهر حال این نبردها به یک اعتبار در پاسخ به آزار و شکنجه¬ها و در مواردی شهادت مسلمین توسط مشرکین و مصادره اموال آنان در مکه و آماده شدن برای نابود نمودن مسلمانان، بوده و جنبه دفاع از کیان اسلام و ایجاد ترس و رعب در دل دشمنان و منصرف کردن آنها از حمله به مسلمانان را داشته است. پی نوشت: [1]- سبحانی، جعفر- فروغ ابدیت- صص 165-166.
در مدت 10 سال نخست هجری جنگ های زیادی رخ داد، آیا این جنگها در جهت دفاع از اسلام بوده یا برخورد تهاجمی علیه مشرکان بود؟
علل واقعی جنگهایی که در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) (در مدت 10 سال نخست هجری) اتفاق افتاده است را می توان به این صورت بیان کرد:
1- پاسخ به تجاوزها و فشارهای ناجوانمردانه مشرکان به جان و اموال مسلمانان به خصوص در مکه، مانند جنگ¬های (بدر)، (احد) و (خندق).
2- تنبیه افراد ستمگری که مسلمانان یا سپاه تبلیغی آنان را در بیابان ها و نقاط دور دست کشته و یا با شکستن میثاق خود، هستی اسلام را به خطر می انداختند. جنگ هایی که با طوائف سه گانه یهود (یهود بنی قریظه، یهود بنی نضیر و یهود بنی قین قاع) صورت گرفت، نظیر غزوه بنی نضیر و ... از این قبیل بوده است.
3- خنثی سازی جنب و جوش¬هایی که در میان قبائل در شرف تکوین بود و می¬خواستند با جمع آوری سرباز و سلاح و مهمات، مقدمات حمله به مدینه را فراهم آورند. بیشتر نبردهای جزیی، از این قبیل بوده است.[1]
بهر حال این نبردها به یک اعتبار در پاسخ به آزار و شکنجه¬ها و در مواردی شهادت مسلمین توسط مشرکین و مصادره اموال آنان در مکه و آماده شدن برای نابود نمودن مسلمانان، بوده و جنبه دفاع از کیان اسلام و ایجاد ترس و رعب در دل دشمنان و منصرف کردن آنها از حمله به مسلمانان را داشته است.
پی نوشت:
[1]- سبحانی، جعفر- فروغ ابدیت- صص 165-166.
- [سایر] حضرت علی به چه علت در زمان حکومتش سه بار مرتکب جنگ شد آنهم جنگهایی با مسلمانان نه مشرکان، آیا این جنگها درست و مشروع بود؟
- [سایر] اسلام سرزمین هند و اسلام عثمانی را (با عنایت به قرن 7 تا 10 هجری قمری) از لحاظ نظری با هم مقایسه کنید.
- [سایر] از نظر اسلام جنگ و دفاع چه تفاوتی دارند؟
- [سایر] چرا اسلام سال قمری را انتخاب کرد؟ برتری ماههای قمری نسبت به شمسی در چیست؟
- [سایر] چرا بعد ازگذشت این همه سال از پایان جنگ تحمیلی، هنوز هفته دفاع برگزار می شود ؟
- [سایر] چرا مسلمانان از ماههای قمری استفاده میکنند نه شمسی؟
- [سایر] این که در جنگ قادسیه سپاه عرب سپاه اسلام بود و طرف مقابل کفر، بر چه مبنایی امام خمینی (ره) در جنگ دفاع مقدس می گویند سپاه عراق و هرکس با آن هست در طرف کفر قرار می گیرد؟
- [سایر] شهید به چه کسی می گویند؟ آیا مردم نظامی و غیر نظامی عراق، ژاپن، آمریکا و ایران و ... که برای دفاع در جنگ کشته شدند شهید محسوب می شوند؟ تفاوت شهدای جنگ ایران با شهدای صدر اسلام چیست؟
- [سایر] پیامبر مکرم اسلام(ص) در چه روزی از ماههای قمری باغ فدک را به حضرت زهرا(س) اعطا نمودند؟
- [سایر] ویژگی های دین مبین اسلام که باعث گرایش افراد زیادی در طول سال به این دین می شود چیست ؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مسلمانان با رضایت امام علیهالسلام با کافران جنگ کنند و غنایمی در جنگ بدست آورند، مخارجی را که بعد از بدستآوردن غنایم برای نگهداری یا حمل و نقل آن انجام داده و نیز مقداری را که امام علیهالسلام صلاح میداند به مصرفی برساند و اموال ممتاز و برجسته همچون وسایل جنگی فوقالعاده و اموال اختصاصی پادشاهان و حکمرانان که مخصوص امام علیهالسلام میباشد، از غنیمت کنار گذاشته و خمس بقیه را میپردازند و آنچه در زمان غیبت امام علیهالسلام در جنگ با کافران یا در هنگام دفاع از هجوم آنان به کشور اسلامی گرفته میشود خمس دارد، مرتد فطری یعنی کسی که در هنگام ولادت مسلمان بشمار آمده و پس از بلوغ کافر گردد، در این مسأله همچون دیگر کافران میباشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .کافری که در جنگ , به دست رزمنده مسلمان کشته شود، وسیله های شخصی او را (سلَب) می نامند. سلَب و (وسایل شخصی ) او مال رزمندهای است که او را بکشد. این اموال از باب غنائم جنگی خمس ندارد ; ولی اگر تا یک سال بماند , پس از آن، به عنوان درآمد کسبی، خمس دارد که پس از احتساب هزینه سال، باید پرداخت شود. نصاب غنائم جنگی
- [آیت الله اردبیلی] بر هر مکلفی واجب است تکالیف شریعت اسلام را آن چنانکه متوجه او میباشد انجام دهد. شرایط تکلیف چند چیز است: الف (بلوغ)؛ نشانه بالغ شدن دختر یا پسر یکی از سه چیز است: اوّل:روییدن موی زبر و درشت زیر شکم و بالای عورت. دوم: بیرون آمدن منی در خواب یا بیداری. سوم:برای پسر تمام شدن پانزده سال قمری هر چند وقتی سیزده سال او تمام شد، خوب است بنابر احتیاط مستحب واجبات را بجا آورد و از کارهای حرام اجتناب کند و زنهای نامحرم نیز خودشان را از او بپوشانند و برای دختر تمام شدن نه سال قمری، و اگر سن دختر معلوم نباشد و آبستن شود یا خونی ببیند که صفات حیض را داشته باشد، حکم میشود که قبلاً بالغ شده است. ب (عقل)؛ پس دیوانه تکلیفی ندارد. ج (توانایی انجام تکلیف و اختیار)؛ پس شخصی که به طور کلّی از انجام وظایف خود عاجز است، تکلیفی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اوّل: فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و افراد تحت تکفّلش را ندارد و کسی که صنعت، ملک یا سرمایهای دارد که میتواند از منافع سرمایه، مخارج سال خود را به دست آورد، فقیر نیست. دوم: مسکین و آن کسی است که زندگی را سختتر از فقیر میگذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع آوری و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام علیهالسلام یا نایب امام یا مصرف فقرا برساند. چهارم: کافرهایی که اگر زکات به آنان بدهند، به دین اسلام مایل میشوند یا در جنگ و دفاع به مسلمانان کمک میکنند. پنجم: خریداری بردگان و آزاد کردن آنان. ششم: بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد؛ به شرط آن که قرض در معصیت مصرف نشده باشد. هفتم: سبیل اللّه؛ یعنی کاری مانند ساختن مسجد که منفعت عمومی دینی دارد یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفع آن به عموم مسلمانان میرسد و آنچه برای اسلام و مسلمین نفع داشته باشد، به هر نحو که باشد. هشتم: ابن السّبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده است، اگرچه در وطن خود غنی باشد. احکام این موارد در مسائل آینده گفته میشود.
- [آیت الله بروجردی] انسان میتواند زکات را در هشت مورد مصرف کند:اوّل:فقیر و آن کسیست که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایهای دارد که میتواند مخارج سال خود را بگذراند، فقیر نیست.دوم:مسکین و آن کسیست که از فقیر سختتر میگذراند.سوم:کسی که از طرف امام عَلَیْهِ السَّلَام یا نائب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام یا نائب امام یا فقرا برساند.چهارم:کافرهایی که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل میشوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک میکنند.پنجم:خریداری بندهها و آزاد کردن آنان.ششم:بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد.هفتم:سبیل الله، یعنی کاری که منفعت عمومی دینی دارد، مثل ساختن مسجد و مدرسهای که علوم دینیه در آن خوانده میشود.هشتم:ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
- [امام خمینی] انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول: فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مامور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم: کافرهایی که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان. ششم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم: سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هشتم: ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده. و احکام اینها در مسایل آینده گفته خواهد شد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اوّل: فقیر، و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد. ولی کسی که صنعت، یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را به تدریج کسب کند، فقیر نیست. دوّم: مسکین، و او کسی است که از فقیر سخت تر می گذارند. سوّم: کسی که از طرف امام (علیه السلام) یا نائب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام (علیه السلام) یا نائب امام یا فقرا برساند، که می تواند باندازه زحمتی که می کشد از زکات استفاده کند. چهارم: کافرهائی که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند و همچنین مسلمانانی که ایمان آنان ضعیف است که اگر زکات به آنان بدهند ایمانشان قوی می شود. پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان. ششم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد، به شرط آن که قرض در معصیت صرف نشده باشد. هفتم: سبیل الله، یعنی کاری که مانند ساختن مسجد و مدرسه، منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه، که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام و مسلمین نفع داشته باشد بهر نحو که باشد. هشتم: ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده است. احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
- [آیت الله نوری همدانی] انسان می تواند زکوه را در هشت مورد مصرف کند : اوّل : فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای داردکه می تواند مخارج سال خود را بگذراندفقیر نیست . دوّم : مسکین و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند . سوّم : کسی که از طرف امام ( علیه السّلام ) یا نائب امام مأمور است که زکوه را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام (علیه السّلام ) یا نائب امام یا فقرا برساند . چهارم : کافرهائی که اگر زکوه به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند ، یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند . پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنها . ششم : بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد . هفتم : فی سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد ، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که منفعتش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد . هشتم : ابن السّبیل یعنی مسافری که در سفر در مانده شده و احکام اینها در مسائل اینده گفته خواهد شد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان میتواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اول فقیر، و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد، و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایهای دارد که میتواند مخارج سال خود را از منافع آن بگذراند فقیر نیست. دوم مسکین، و آن کسی است که از فقیر سختتر میگذراند. سوم کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند، و آن را به امام علیهالسلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم کفاری که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل میشوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک میکنند ولی بعید نیست که اعطاء و دادن این قسم مخصوص به امام علیهالسلام باشد. پنجم خریداری بنده برای آزادکردن. ششم بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد. هفتم سبیل الله، یعنی هر کار خیر و عمل نیکی که از شارع مقدس نسبت به آن تشویق شده باشد، مثل ساختن مدرسه علوم دینیه و پل و منزلگاه برای مسافرین و زوار و مسجد و دارالایتام و تعظیم شعائر و طبع کتب دینی و نشر معارف اسلامی و هر کاری که موجب تقرب به خداوند متعال و اعلای کلمه اسلام باشد. هشتم ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
- [آیت الله سبحانی] انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند. اول : فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین و آن کسی است که از فقیر سختتر می گذراند. سوم: کسی که از طرف امام(علیه السلام) یا نائب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام(علیه السلام) یا نائب امام یا فقرا برساند. چهارم: مسلمانانی که ایمان آنها ضعیف است و دادن زکات مایه تقویت ایمان می گردد یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان. ششم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم: سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد، منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد. به هر نحو که باشد. هشتم: ابن السبیل یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.