کدامین علمای معروف شیعه را اهل سنت به شهادت رسانیده؟
در طول تاریخ صف بندی های فرقه ای میان مسلمین، متأسفانه موجب کشتارهای خونینی بوده است و بسیاری از مردم بیگناه قربانی جهل و تعصب های احمقانه و جاه طلبی های عده ای دنیا پرست شده اند و در این کشمکش ها هیچ طائفه ای به اندازه طائفه شیعه قربانی نداشته است، شهادت در راه خدا میراثی ماندگار از ائمه اطهار به این گروه عاشق بوده است. می توان با جرات گفت که از اولین روزهای اسلام کمتر سالی بر شیعه گذشته است که در آن سال داغدار جمعی از عزیزانش که فقط به جرم دوستی و محبت به اهل بیت پیامبر در خون خویش خفته اند، نبوده است. و در میان شهیدان این مکتب خونرنگ خلعت شهادت بر قامت علمای آن بسیار جلوه گر است. مرحوم علامه امینی در کتاب ارزشمند خود شهدا الفضیله که آماری است از عالمان شهید شیعه، ضمن ذکر سایر شهدا از حدود چهل شهید نام میبرد که مستقیماً و فقط بجرم تشیع بدست اهل سنت به شهادت رسیده اند و در پایان کتاب می نویسد که این آمار غیر از کشتارهای دسته جمعی است که گاه و بیگاه در بلاد مختلف بوقوع پیوسته است (مثل کشتار مدرسه شیخ داوود در جزیره بنی صالح بحرین کشتار سنه 997 در خراسان و هتک حریم رضوی کشتارهای کربلا در سنین 1216 و 1258 کشتار مسجد زکریا در حلب در زمان سلطان سلیم عثمانی) که به شهادت بسیاری از فضلاء و دانشوران و شیعیان اهل بیت منجر شده است.[1] اسامی شهیدانی که در کتاب شهدا الفضیله آمده است به ترتیب از قرن 4 الی 14: 1. ابوعلی نافعی انطاکی. 2. محمد بن هانی اندلسی ازدی. 3. ابوالحسن احمد کندی جرجرایی. 4. ابوعلی فتال واعظ نیشابوری. 5. سید عزالدین یحیی. 6. حسن همدانی سکاکینی. 7. ابن محسد شیرازی. 8. علی بن ابی الفضل بن محمد حلبی. 9. امیر سید شریف استرآبادی شیرازی. 10 عمادالدین طوسی. 11. بنایی خراسانی. 12 علامه سید عبدالوهاب حسینی تبریزی. 13 مولی احمد سندی. 14 شیخ شمس الدین شهید اول. 15 شیخ زین الدین شهید ثانی. 16. شیخ فضل اله خراسانی. وی در یکی از ناجوانمردانه ترین جنایات ازبکان اهل سنت در حرم شریف امام رضا به شهادت رسید. 17. شهاب الدین تستری در بخارا به دست ازبک ها که در واقعه حرم رضوی اسیر آنها شده بود به شهادت رسید. 18. احمد هندی تهتهنی. 19 قاضی نورالله شوشتری شهید ثالث. 20 علامه امیر زین العابدین حسینی کاشانی. 21. سلطان حسین استرآبادی. 22. شیخ ابوالفضل هندی. 23 شیخ حسین تنکابنی. 24. محمد رضی قزوینی. 25. میرزا هاشم همدانی. 26. علامه محمد علی سکاکی شیرازی. 27. آقا محمد مهدی مازندرانی. 28. مولی علی زنجانی. 29. سید هبه الله ابوالبرکات عاملی. 30. سید محمد عاملی. 31. شیخ زین عاملی. 32. شیخ صالح عسیلی. 33. علامه میزا محمد مهدی اصفهانی. 34. مولی عبدالصمد همدانی. 35. میرزا محمد کشمیری. 36. حاج رضا استرآبادی. 37. مولی محمد علی قندهاری. 38. شیخ جلیل تبریزی. 39. شیخ علی احسایی.[2] بعد از ذکر اسامی این شهدا در اینجا برای نمونه از شهید زین الدین علی بن احمد عاملی که در برهه ای خاص از تاریخ اسلام به شهادت رسید، یاد می نمائیم او در سال 911 در دهکده (جبع) در جبل عامل لبنان بدنیا آمد در خدمت پدر دانشمندش به تحصیل پرداخت در 14 سالگی به قریه (میس) وارد شد و نزد فقهای آنجا به فراگیری فقه اهل بیت پرداخت پس از (8) سال به (کرک) رفت و نزد علمای آنجا به تحصیل ادامه داد سپس در دمشق و مصر فلسفه و علوم ادبی و ریاضی آموخت، وی پس از مراسم حج 944 به جبع بازگشت و به ارشاد مشغول شد. شهید در 952 به ریاست مدرسه نوریه بعلبک انتخاب گردید و 5 سال به تدریس فقه مذاهب پنج گانه پرداخت.[3] به موازات پیروزی شیعه در ایران در قرن دهم مشکلاتی برای شیعیان سایر نقاط فراهم شد. عثمانیان پس از فتح قسطنطنیه در سال 857 توسط سلطان محمد، مدعی احیای خلافت اسلامی شدند. این ادعا در سال 922 توسط سلطان سلیم پس از فتح مصر و دستگیری آخرین خلیفه عباسی که در تبعید بود عملی شد. اگر چه اهل سنت این واقعه را بسیار خوش داشتند، اما برای شیعه بسیار ناگوار بود. بدیهی بود که شیعه دست به ناسازگاری زده و سنی ها هم قلع قمع کنند سلطان بایزید در سال 907 دستور تبعید آنان را به موریا (شبه جزیره پلویونز) را داد و سلطان سلیم قبل از جنگ با شاه اسماعیل دستور قتل عام شیعه را صادر کرد و تا 40000 نفر هم آمار کشته ها اعلام شد.[4] در این زمان تنگ نظری عالمان سنی عرصه را بر دانشمندان شیعه تنگ کرد. قاضی شهر صیدا به سلطان عثمانی نوشت (در شهرهای شام مردی بدعت گذار و خارج از مذاهب اربعه وجود دارد سلطان فردی را برای دستگیری وی فرستاد شهید در سفر مکه بود که مأموری وی را یافت، وی پس از درخواست مهلت اعمال حج را انجام داد امّا مأمور موصوف در کنار دریای استانبول سر شهید را قطع کرد و بدنش را رها کرده، سر او را به خدمت سلطان برد،) سال شهادت او را 966 نوشته اند). معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. مفاخر اسلام، علی دوانی 2. شهدا الفضیله، علامه امینی [1] . علامه امینی، شهیدان راه فضیلت، ترجمه: ف.ج ، انتشارات روزبه، بیتا، بیجا. [2] . امینی، شهیدان راه فضیلت، ترجمه ف.ج، انتشارات روزبه، بینا و بیجا (از تمام کتاب). [3] . دوانی، علی، مفاخر اسلام، ص434. [4] . راجر سیوری، ایران عصر صفوی، ترجمه: کامبیز عزیزی ، تهران، نشر مرکز، 1374 ، ص38. ( اندیشه قم )
عنوان سوال:

کدامین علمای معروف شیعه را اهل سنت به شهادت رسانیده؟


پاسخ:

در طول تاریخ صف بندی های فرقه ای میان مسلمین، متأسفانه موجب کشتارهای خونینی بوده است و بسیاری از مردم بیگناه قربانی جهل و تعصب های احمقانه و جاه طلبی های عده ای دنیا پرست شده اند و در این کشمکش ها هیچ طائفه ای به اندازه طائفه شیعه قربانی نداشته است، شهادت در راه خدا میراثی ماندگار از ائمه اطهار به این گروه عاشق بوده است.
می توان با جرات گفت که از اولین روزهای اسلام کمتر سالی بر شیعه گذشته است که در آن سال داغدار جمعی از عزیزانش که فقط به جرم دوستی و محبت به اهل بیت پیامبر در خون خویش خفته اند، نبوده است. و در میان شهیدان این مکتب خونرنگ خلعت شهادت بر قامت علمای آن بسیار جلوه گر است.
مرحوم علامه امینی در کتاب ارزشمند خود شهدا الفضیله که آماری است از عالمان شهید شیعه، ضمن ذکر سایر شهدا از حدود چهل شهید نام میبرد که مستقیماً و فقط بجرم تشیع بدست اهل سنت به شهادت رسیده اند و در پایان کتاب می نویسد که این آمار غیر از کشتارهای دسته جمعی است که گاه و بیگاه در بلاد مختلف بوقوع پیوسته است (مثل کشتار مدرسه شیخ داوود در جزیره بنی صالح بحرین کشتار سنه 997 در خراسان و هتک حریم رضوی کشتارهای کربلا در سنین 1216 و 1258 کشتار مسجد زکریا در حلب در زمان سلطان سلیم عثمانی) که به شهادت بسیاری از فضلاء و دانشوران و شیعیان اهل بیت منجر شده است.[1]
اسامی شهیدانی که در کتاب شهدا الفضیله آمده است به ترتیب از قرن 4 الی 14:
1. ابوعلی نافعی انطاکی.
2. محمد بن هانی اندلسی ازدی.
3. ابوالحسن احمد کندی جرجرایی.
4. ابوعلی فتال واعظ نیشابوری.
5. سید عزالدین یحیی.
6. حسن همدانی سکاکینی.
7. ابن محسد شیرازی.
8. علی بن ابی الفضل بن محمد حلبی.
9. امیر سید شریف استرآبادی شیرازی.
10 عمادالدین طوسی.
11. بنایی خراسانی.
12 علامه سید عبدالوهاب حسینی تبریزی.
13 مولی احمد سندی.
14 شیخ شمس الدین شهید اول.
15 شیخ زین الدین شهید ثانی.
16. شیخ فضل اله خراسانی. وی در یکی از ناجوانمردانه ترین جنایات ازبکان اهل سنت در حرم شریف امام رضا به شهادت رسید.
17. شهاب الدین تستری در بخارا به دست ازبک ها که در واقعه حرم رضوی اسیر آنها شده بود به شهادت رسید.
18. احمد هندی تهتهنی.
19 قاضی نورالله شوشتری شهید ثالث.
20 علامه امیر زین العابدین حسینی کاشانی.
21. سلطان حسین استرآبادی.
22. شیخ ابوالفضل هندی.
23 شیخ حسین تنکابنی.
24. محمد رضی قزوینی.
25. میرزا هاشم همدانی.
26. علامه محمد علی سکاکی شیرازی.
27. آقا محمد مهدی مازندرانی.
28. مولی علی زنجانی.
29. سید هبه الله ابوالبرکات عاملی.
30. سید محمد عاملی.
31. شیخ زین عاملی.
32. شیخ صالح عسیلی.
33. علامه میزا محمد مهدی اصفهانی.
34. مولی عبدالصمد همدانی.
35. میرزا محمد کشمیری.
36. حاج رضا استرآبادی.
37. مولی محمد علی قندهاری.
38. شیخ جلیل تبریزی.
39. شیخ علی احسایی.[2]
بعد از ذکر اسامی این شهدا در اینجا برای نمونه از شهید زین الدین علی بن احمد عاملی که در برهه ای خاص از تاریخ اسلام به شهادت رسید، یاد می نمائیم او در سال 911 در دهکده (جبع) در جبل عامل لبنان بدنیا آمد در خدمت پدر دانشمندش به تحصیل پرداخت در 14 سالگی به قریه (میس) وارد شد و نزد فقهای آنجا به فراگیری فقه اهل بیت پرداخت پس از (8) سال به (کرک) رفت و نزد علمای آنجا به تحصیل ادامه داد سپس در دمشق و مصر فلسفه و علوم ادبی و ریاضی آموخت، وی پس از مراسم حج 944 به جبع بازگشت و به ارشاد مشغول شد. شهید در 952 به ریاست مدرسه نوریه بعلبک انتخاب گردید و 5 سال به تدریس فقه مذاهب پنج گانه پرداخت.[3]
به موازات پیروزی شیعه در ایران در قرن دهم مشکلاتی برای شیعیان سایر نقاط فراهم شد. عثمانیان پس از فتح قسطنطنیه در سال 857 توسط سلطان محمد، مدعی احیای خلافت اسلامی شدند. این ادعا در سال 922 توسط سلطان سلیم پس از فتح مصر و دستگیری آخرین خلیفه عباسی که در تبعید بود عملی شد. اگر چه اهل سنت این واقعه را بسیار خوش داشتند، اما برای شیعه بسیار ناگوار بود. بدیهی بود که شیعه دست به ناسازگاری زده و سنی ها هم قلع قمع کنند سلطان بایزید در سال 907 دستور تبعید آنان را به موریا (شبه جزیره پلویونز) را داد و سلطان سلیم قبل از جنگ با شاه اسماعیل دستور قتل عام شیعه را صادر کرد و تا 40000 نفر هم آمار کشته ها اعلام شد.[4]
در این زمان تنگ نظری عالمان سنی عرصه را بر دانشمندان شیعه تنگ کرد. قاضی شهر صیدا به سلطان عثمانی نوشت (در شهرهای شام مردی بدعت گذار و خارج از مذاهب اربعه وجود دارد سلطان فردی را برای دستگیری وی فرستاد شهید در سفر مکه بود که مأموری وی را یافت، وی پس از درخواست مهلت اعمال حج را انجام داد امّا مأمور موصوف در کنار دریای استانبول سر شهید را قطع کرد و بدنش را رها کرده، سر او را به خدمت سلطان برد،) سال شهادت او را 966 نوشته اند).
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. مفاخر اسلام، علی دوانی
2. شهدا الفضیله، علامه امینی


[1] . علامه امینی، شهیدان راه فضیلت، ترجمه: ف.ج ، انتشارات روزبه، بیتا، بیجا.
[2] . امینی، شهیدان راه فضیلت، ترجمه ف.ج، انتشارات روزبه، بینا و بیجا (از تمام کتاب).
[3] . دوانی، علی، مفاخر اسلام، ص434.
[4] . راجر سیوری، ایران عصر صفوی، ترجمه: کامبیز عزیزی ، تهران، نشر مرکز، 1374 ، ص38.

( اندیشه قم )





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین