علمای شیعه
این ۳۶ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۳۶ زیررده است.
اختلاف نظر علمای شیعه و سنی در خصوص طبقه دوم و سوم ارث چیست؟
به طور کلی وارثان میت در سه طبقه قرار می‌گیرند.[1] 1. طبقه اول شامل فرزندان و پدر و مادر است. 2. طبقه دوم در مذهب اهل بیت(ع) شامل برادر، خواهر، پدر بزرگ و مادر بزرگ است که در صورت عدم وجود فردی از طبقه اول، ارثیه میت به طبقه دوم می‌رسد.[2] ولی در اهل سنت، برادر و خواهر در صورتی ارث نمی‌برند که میت دارای پدر یا پسر باشد، پس اگر این دو وجود نداشتند، ولی میت دارای دختر یا مادر (از طبقه اول) بود، برادر و خواهر با آنها در ارث‌بری مشترک خواهند بود. 3. طبقه سوم ارث نیز عبارتند از: عمو، عمّه، دایی و خاله است، که در صورت عدم وجود فردی از طبقه اول و دوم، ارثیه میت به طبقه سوم می‌رسد. ولی در اهل سنت، اگر فردی از طبقه اول و دوم وجود نداشته باشد، با وجود عموی ابوینی و ابی و یا فرزندان آنها، ارثیه‌ای به عموی امی و همچنین عمه، دایی و خاله نخواهد رسید.[3] [1] . جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه‌ 1325 (مقدار ارث پدر، مادر و همسر از میت مرد، طبقات ارث) در همین سایت مراجعه نمایید. [2] . مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج‌2، ص 545، بیروت، دار التیار الجدید، دار الجواد، چاپ دهم، 1421ق. [3] . همان، ج ‌2، ص 554 – 556.
به طور کلی وارثان میت در سه طبقه قرار می‌گیرند.[1] 1. طبقه اول شامل فرزندان و پدر و مادر است. 2. طبقه دوم در مذهب اهل بیت(ع) شامل برادر، خواهر، پدر بزرگ و مادر بزرگ است که در صورت عدم وجود فردی از طبقه اول، ارثیه میت به طبقه دوم می‌رسد.[2] ولی در اهل سنت، برادر و خواهر در صورتی ارث نمی‌برند که میت دارای پدر یا پسر باشد، پس اگر این دو وجود نداشتند، ولی میت دارای دختر یا مادر (از طبقه اول) بود، برادر و خواهر با آنها در ارث‌بری مشترک خواهند بود. 3. طبقه سوم ارث نیز عبارتند از: عمو، عمّه، دایی و خاله است، که در صورت عدم وجود فردی از طبقه اول و دوم، ارثیه میت به طبقه سوم می‌رسد. ولی در اهل سنت، اگر فردی از طبقه اول و دوم وجود نداشته باشد، با وجود عموی ابوینی و ابی و یا فرزندان آنها، ارثیه‌ای به عموی امی و همچنین عمه، دایی و خاله نخواهد رسید.[3] [1] . جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه‌ 1325 (مقدار ارث پدر، مادر و همسر از میت مرد، طبقات ارث) در همین سایت مراجعه نمایید. [2] . مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج‌2، ص 545، بیروت، دار التیار الجدید، دار الجواد، چاپ دهم، 1421ق. [3] . همان، ج ‌2، ص 554 – 556.
پاسخ:
به طور کلی وارثان میت در سه طبقه قرار می‌گیرند.[1]
1. طبقه اول شامل فرزندان و پدر و مادر است.
2. طبقه دوم در مذهب اهل بیت(ع) شامل برادر، خواهر، پدر بزرگ و مادر بزرگ است که در صورت عدم وجود فردی از طبقه اول، ارثیه میت به طبقه دوم می‌رسد.[2]
ولی در اهل سنت، برادر و خواهر در صورتی ارث نمی‌برند که میت دارای پدر یا پسر باشد، پس اگر این دو وجود نداشتند، ولی میت دارای دختر یا مادر (از طبقه اول) بود، برادر و خواهر با آنها در ارث‌بری مشترک خواهند بود.
3. طبقه سوم ارث نیز عبارتند از: عمو، عمّه، دایی و خاله است، که در صورت عدم وجود فردی از طبقه اول و دوم، ارثیه میت به طبقه سوم می‌رسد.
ولی در اهل سنت، اگر فردی از طبقه اول و دوم وجود نداشته باشد، با وجود عموی ابوینی و ابی و یا فرزندان آنها، ارثیه‌ای به عموی امی و همچنین عمه، دایی و خاله نخواهد رسید.[3] [1] . جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه 1325 (مقدار ارث پدر، مادر و همسر از میت مرد، طبقات ارث) در همین سایت مراجعه نمایید. [2] . مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، ج2، ص 545، بیروت، دار التیار الجدید، دار الجواد، چاپ دهم، 1421ق. [3] . همان، ج 2، ص 554 – 556.
- [سایر] آیا علمای شیعه و اهل سنت بر وجوب اعتقاد به ظهور مهدی (عج) اتفاق نظر دارند؟
- [سایر] در رابطه شیعه و سنی از نظر اسلامی وحدت صحیح است یا اختلاف؟چرا؟
- [سایر] کدامین علمای معروف شیعه را اهل سنت به شهادت رسانیده؟
- [سایر] نظر علمای اهل سنت پیرامون مصلح جهانی چیست؟
- [سایر] نظر علمای اهل سنت در مورد یزید چیست؟
- [سایر] اختلاف اصلی شیعه و سنی چیست؟
- [سایر] چرا بین شیعه و اهل سنت اختلاف وجود دارد؟
- [سایر] آیا از علمای شیعه کسی بوده است که سنی شده باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا دلیل این که زوجه از زمین ارث نمی برد تنها به جهت اختلاف میان شیعه و اهل سنّت است؟
- [سایر] درباره اینکه مردگان میشنوند، نظر و دیدگاه علمای اهل تسنن چیست؟
- [آیت الله مظاهری] مرد شیعه میتواند با زن سنّی ازدواج کند و همچنین زن شیعه میتواند به عقد سنّی درآید ولی سزاوار نیست که این کار عملی شود.
- [آیت الله سیستانی] نظر اهل سنّت آن است که مازاد سهمالارث میراث بر آن، به عَصَبه میت مانند برادر او داده می‌شود. لکن نظر مذهب امامیه خلاف آن است، مثلاً اگر مردی بمیرد و تنها دختری و برادری داشته باشد، از نظر امامیه باید نیمی از ارث را به دختر به عنوان سهمالارث و نیم دیگر را به عنوان ردّ به او بپردازند و به برادر میت سهمی تعلّق نمیگیرد. لکن نظر اهل سنّت آن است که در این فرض نیمی از ارث میت به برادر پرداخت می‌شود، چون که از عصبه میت به شمار می‌رود. حال اگر مذهب اهل سنّت بر وارث امامی مذهب نافذ باشد و مازاد سهمالارث به او پرداخت نشود، عصبه میت اگر امامی مذهب باشند، میتوانند از باب قاعده مقاصّه نوعی، مازاد سهمالارث وارثِ سنّی مذهب را بگیرند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه یکی از اولاد از نظر سنّی بزرگتر و دیگری از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّی واجب است.
- [آیت الله سیستانی] بر طبق مذهب امامیه، زن مطلقه یائسه و صغیره اگر چه با آنها نزدیکی شده باشد عدّه ندارند. لیکن بر طبق مذاهب اهلسنّت با اختلافی که در شروط عدّه برای صغیره دارند عدّه بر آنان واجب است. حال اگر شوهر از اهلسنّت باشد، و زن یائسه یا صغیرهاش را با اعتقاد به لزوم عدّه برای صغیره طلاق دهد، ملزم به رعایت قواعد مذهب خود مانند فساد عقد خواهر مطلقه، و نکاح زنانی که جمع آنها با زن در دوران عدّه حرام است، می‌شود، بنابراین مرد شیعی میتواند با خواهر این مطلقه ازدواج کند هرچند آن مرد سنی با او عقد بسته باشد. و احتیاط واجب برای مرد شیعی نیز آن است که با این زن مطلقه پیش از تمام شدن عدهاش ازدواج نکند، و آن زن نیز اگر شیعه باشد و یا شیعه بشود تا پایان عدّه، ازدواج نکند. همچنین احوط آن است که در ایام عدّه از شوهر نفقه نگیرد، گر چه طبق مذهب شوهر واجبالنفقه او باشد، مگر آنکه از باب اجرای قاعده مقاصّه نوعی در صورت بودن شرایط آن، بتوان نفقه گرفت.
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت جمع میان عمه و برادرزادهاش یا خاله و خواهرزادهاش جایز نیست، بدین معنا که اگر هر دو را همزمان عقد کنند، هر دو عقد باطل است، و در صورتی که عقد یکی پس از دیگری باشد، عقد دومی باطل است. لکن از نظر فقه امامیه، عقد عمه پس از برادرزادهاش و خاله پس از خواهرزادهاش مطلقاً جایز است. همچنین عقد برادرزاده پس از عقد عمه و عقد خواهرزاده پس از عقد خاله، مشروط بر آنکه پیش از عقد عمه و خاله رضایت داده باشند و یا بعد از عقد رضایت بدهند جایز است. بنابراین اگر پیرو اهل سنّت، در نکاح میان عمه و برادرزادهاش و یا میان خاله و خواهرزادهاش جمع کند، پس اگر عقد آنها متقارن باشد چون به مذهب آنها عقد هر دو باطل است، برای پیرو مذهب امامیه جایز است بر هر یک از آنها و در صورت رضایت عمه یا خاله بر هر دو عقد کند. و اگر عقد مرد سنّی متقارن نباشد، عقد زن دوّم در فرض مذکور به مذهب آنها باطل است و مرد شیعی میتواند با او ازدواج کند. این حکم در مورد هر یک از آن دو زن در صورتی که امامی باشند، نیز جاری است.
- [آیت الله وحید خراسانی] به فتوای علمای عامه جز معدودی از انها در صحت عقد نکاح حضور شهود شرط است و حنفیه و حنبلیه و شافعیه وقت ان را هنگام اجرای صیغه نکاح می دانند و مالکیه وقت ان را تا قبل از دخول توسعه داده اند و این شرط نزد علمای امامیه معتبر نیست بنابراین اگر مردی از عامه که تابع نظر مشهور علمای انهاست بدون حضور شهود عقد کند بر مذهب خود او این عقد باطل است و ان زن همسر او نشده است در این صورت مرد شیعی مذهب می تواند بر طبق قاعده الزام ان زن را به عقد خود دراورد
- [آیت الله اردبیلی] اگر مردی بمیرد و فرزند نداشته باشد، یک چهارم مال او را زن و بقیّه را ورثه دیگر میبرند و اگر از آن زن یا از زن دیگر فرزند داشته باشد، یک هشتم مال را زن و بقیّه را ورثه دیگر میبرند و اگرچه بعید نیست گفته شود که: (زن از همه اموال ارث میبرد، ولی زنی که از لحاظ سنی و داشتن یا نداشتن اولاد و جهات دیگر، مظنّه ماندن او در خانه مرد کم است، از زمین خانهای که محل زندگی مرد و خانواده او بوده و قیمت آن زمین ارث نمیبرد و نیز از خود هوایی آن، مثل بنا و درخت ارث نمیبرد و فقط از قیمت هوایی ارث میبرد و همچنین از زمینها و خانههای دیگر مرد که به عنوان سرمایه او محسوب میشدند و نه محل زندگی خانوادهاش، ارث میبرد)؛ ولی احتیاط واجب آن است که بقیه ورثه با زن در مورد زمینها و خانههایی که متعلّق به مرد و خانوادهاش بوده، مصالحه نمایند.
- [آیت الله سیستانی] ابوحنیفه و شافعی برای مغبون قائل به خیار غبن نیستند، حال آنکه در مذهب ما این خیار ثابت است، و ظاهراً بحث ثبوت یا عدم ثبوت این خیار شامل موردی که بنای شخص مغبون بر بیتوجّهی به قیمت و خرید و فروش کالا به هر قیمتی باشد، نمیشود، در این فرض ظاهراً خیار غبن ثابت نیست. همچنین شامل جایی که بنای طرفین معامله نقلوانتقال طبق قیمت بازار است نه بیشتر و شخص مغبون بر ادّعای غابن مبنی بر بالا نبودن قیمت اعتماد کرده، نمیشود؛ زیرا ظاهراً از نظر همگان در اینجا خیار ثابت است، از جهت فریب دادن بایع. همچنین این خیار شامل جایی که بنا به شرط ارتکازی در عرف خاص، جز حقّ فسخ، حقّ دیگری مانند حقّ مطالبه مابهالتفاوت وجود دارد، نمیشود. در هر حال، هر جا که از نظر مذهب امامیه خیار غبن ثابت باشد و مذهب اهل سنّت، آن را منکر باشد، برای شخص امامی مذهب از باب مقاصّه نوعی جایز است که پیرو اهل سنّت را به نبود خیار غبن ملزم کند. این در جایی است که مذهب اهل سنّت بر همگان، از جمله شخص امامی مذهب نافذ و جاری باشد.
- [آیت الله خوئی] هرگاه چیزی که پیدا کرده نشانهای دارد که به واسط آن میتواند صاحبش را پیدا کند، اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است، در صورتی که قیمت آن چیز به یک درهم برسد باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.
- [آیت الله اردبیلی] پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.