حضرت ابراهیم
حضرت ابراهیم علیه السلام مشهور به ابراهیم خلیل، دومین پیامبر اولوالعزم، جد بزرگ دو گروه، عرب از طریق پسرش حضرت اسماعیل(ع) و بنی اسرائیل از طریق فرزند دیگرش اسحاق است.
با توجه به اینکه نویسنده رساله عبرانیان، مشخص نیست، چگونه می‌توان آن را الهامی دانست؟
از اینکه با مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه مکاتبه نموده‌اید صمیمانه تشکر می‌کنیم، امید آن که تحقیق و پاسخ ارایه شده رهگشای اندیشه پویشگرتان باشد. مسیحیت عهد قدیم (تورات) و عهد جدید (مجموعه 27 کتاب و رساله) را کتاب مقدس خود دانسته است. تورات به خاطر پرنمودن خلاء ناشی از نداشتن احکام، و یا تطبیق پیشگوییهای آن بر مسیح، در نزد مسیحیت کتاب مقدس می‌باشد. عهد جدید مشتمل بر چهار کتاب انجیل (متی، مرقس، لوقا و یوحنّا) و کتاب اعمال رسولان، سیزده یا چهارده رساله منسوب به پولس، رسال یعقوب، دو رساله منسوب به پطرس، سه رساله منسوب به یوحنّآ، رساله یهود او کتاب مکاشفه یوحنّآ، می‌باشد. در این بیان هر چند ظاهراً هویت نویسندگان همة بخش‌های عهد جدید روشن شده است.[1] ولی نویسندة رساله عبرانیان، مشخص نمی‌باشد. دربارة نویسندة (رساله عبرانیان) احتمال‌های فراوانی داده شده است، از جمله این افراد می‌توان به پولس، برنابا و اپلس، اشاره نمود.[2] با توجه به اینکه کلیسا همواره در صدد بوده قسمتهای مختلف عهد جدید را، حواریان عیسی یا کسانی که مطالب خود را از شهود دست اوّل، دریافت کرده‌اند، نسبت دهد؛ باید دید چرا رساله‌های مجهول الهویه‌ای را به عنوان بخشی از کتاب مقدس، پذیرفته است؟! مخاطب رساله عبرانیان واژه عبرانیان از عابر به معنی شخص کنعانیان عبورکننده، و نام جدّ حضرت ابراهیم بوده است. و چون ابراهیم از گذرگاه فرات گذشته، به سرزمین فلسطین آمده، وی را به عبراتی لقب دادند.[3] قوم یهود در ابتدا به عبرانیان و بعد از آن به اسرائیلیان (بنی اسرائیل)، و پس از اسارت بابل به یهود خوانده شدند. و رسالة عبرانیان احتمال می‌رود نامهای بوده که نویسندة آن به مسیحیان یهودی نژاد نوشته است.[4] رسالة عبرانیان، معمای عهد جدید رسالة عبرانیان زمان نگارش آن و نویسنده و مخاطب آن مشخص نمی‌باشد، به همین دلیل یکی از مفسرین کتاب مقدس به نام (اسکات)می‌گوید: رساله عبرانیان از بسیاری جهات معمای عهد جدید محسوب می‌شود.)[5] به خاطر وجود این مشکلات نام این رساله در اولین فهرستی که از کتب عهد جدید در سال 170 م تهیه گردید، وجود نداشته است.[6] رساله عبرانیان و انتساب آن به پولس رساله عبرانیان با توجه به نامشخص بودن نویسنده آن، چرا به پولس نسبت داده شده است؟ پاسخ این سؤال را باید در چگونگی رسمیت بخشیدن کلیسا به بخش‌های مختلف عهد جدید، جستجو نمود. کلیسا بر خلاف معیاری که درباره پذیرفتن هر بخش عهد جدید، به عنوان الهامی بودن ادعا می‌کند. تعصبات محلی و سلیقه‌های مشخص خود را در این باره دخالت داده است.[7] با توجه به نفوذ موقعیت پولس در دنیای آن روز مسیحیت تا آنجا که عنوان مؤسس دوم دین مسیح را برای خود (به خاطر تغییرات وسیعی که در این دین ایجاد نمود) بدست آورده کلیسا قادر نبود خود را از سیطره افکار و عقاید وی رهایی بخشد، به همین دلیل مجبور شده‌اند که سیزده رساله و با رساله عبرانیان که به وی نسبت داده‌اند، چهارده ساله از پولس به وی نسبت داده شد. هر چند اصولاً سبک و روش آن با نوشته‌های پولس کاملاً متفاوت است. لوتر در این باره گفته است: امکان ندارد پولس این رساله را نوشته باشد، زیرا افکار مذکور در آن افکار پولس نیست.)[8] نتیجه اینکه ادعای کلیسا درباره الهامی بودن همه بخش‌های عهد جدید از جمله رساله عبرانیان، (که حتی نویسنده آن معلوم نیست) ادعایی واهی بوده، که به انگیزه آسمانی جلوه دادن کتاب مقدس خود صورت پذیرفته است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 . معرفی عهد جدید، مریل سی. تنی، ط میکائلیان، ج 2، بخشر رساله عبرانیان،ص 95، حیات ابدی. 2 . تفسیر رساله عبرانیان، دکتر ویلیام بارکلی، ط میکائلیان، شورای کلیساهای جماعت ربانی، 1994. [1] . ر.ک: جوان اُ. گریدی، مسیحیت و بدعتها، (عبدالرحیم سلیمانی اردستانی) مؤسسه فرهنگی طه، ص 49. [2] . مریل سی تنی، معرفی عهد جدید، ط میکائلیان، ج دوم، ص 97. [3] . جیمز هاکس، قاموس کتاب مقدس، کتابخانه طهوری، دوم،1349، ص592. [4] . بهودیانی که قبول دیانت مسیح را نمودند دو فرقه بودند، عبراتیان که به عبرانی متکلم بودند و هلنیستیان که زبانشان یونانی بود، عبرانیان در اورشلیم و فلسطین اقامت داشته و هلنیستیان در خارج از فلسطین اقامت داشتند. ر.ک: م. میلر، تاریخ کلیسای قدیم، و علی نخستین، ندارد، 1931، ص 51. [5] . ویلیام بارکلی، تفسیر رسالة عبرانیان، ترجمه ط میکالیان، شورای کلیساهای جماعت ربانی، 1994، ص4. [6] . همان. [7] . معرفی عهد جدید، ج 2، ص 132. [8] . ویلیام بار کلی، تفسیر رسالة عبرانیان، چاپ میکائلیان، ص 7. ( اندیشه قم )
از اینکه با مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه مکاتبه نموده‌اید صمیمانه تشکر می‌کنیم، امید آن که تحقیق و پاسخ ارایه شده رهگشای اندیشه پویشگرتان باشد. مسیحیت عهد قدیم (تورات) و عهد جدید (مجموعه 27 کتاب و رساله) را کتاب مقدس خود دانسته است. تورات به خاطر پرنمودن خلاء ناشی از نداشتن احکام، و یا تطبیق پیشگوییهای آن بر مسیح، در نزد مسیحیت کتاب مقدس می‌باشد. عهد جدید مشتمل بر چهار کتاب انجیل (متی، مرقس، لوقا و یوحنّا) و کتاب اعمال رسولان، سیزده یا چهارده رساله منسوب به پولس، رسال یعقوب، دو رساله منسوب به پطرس، سه رساله منسوب به یوحنّآ، رساله یهود او کتاب مکاشفه یوحنّآ، می‌باشد. در این بیان هر چند ظاهراً هویت نویسندگان همة بخش‌های عهد جدید روشن شده است.[1] ولی نویسندة رساله عبرانیان، مشخص نمی‌باشد. دربارة نویسندة (رساله عبرانیان) احتمال‌های فراوانی داده شده است، از جمله این افراد می‌توان به پولس، برنابا و اپلس، اشاره نمود.[2] با توجه به اینکه کلیسا همواره در صدد بوده قسمتهای مختلف عهد جدید را، حواریان عیسی یا کسانی که مطالب خود را از شهود دست اوّل، دریافت کرده‌اند، نسبت دهد؛ باید دید چرا رساله‌های مجهول الهویه‌ای را به عنوان بخشی از کتاب مقدس، پذیرفته است؟! مخاطب رساله عبرانیان واژه عبرانیان از عابر به معنی شخص کنعانیان عبورکننده، و نام جدّ حضرت ابراهیم بوده است. و چون ابراهیم از گذرگاه فرات گذشته، به سرزمین فلسطین آمده، وی را به عبراتی لقب دادند.[3] قوم یهود در ابتدا به عبرانیان و بعد از آن به اسرائیلیان (بنی اسرائیل)، و پس از اسارت بابل به یهود خوانده شدند. و رسالة عبرانیان احتمال می‌رود نامهای بوده که نویسندة آن به مسیحیان یهودی نژاد نوشته است.[4] رسالة عبرانیان، معمای عهد جدید رسالة عبرانیان زمان نگارش آن و نویسنده و مخاطب آن مشخص نمی‌باشد، به همین دلیل یکی از مفسرین کتاب مقدس به نام (اسکات)می‌گوید: رساله عبرانیان از بسیاری جهات معمای عهد جدید محسوب می‌شود.)[5] به خاطر وجود این مشکلات نام این رساله در اولین فهرستی که از کتب عهد جدید در سال 170 م تهیه گردید، وجود نداشته است.[6] رساله عبرانیان و انتساب آن به پولس رساله عبرانیان با توجه به نامشخص بودن نویسنده آن، چرا به پولس نسبت داده شده است؟ پاسخ این سؤال را باید در چگونگی رسمیت بخشیدن کلیسا به بخش‌های مختلف عهد جدید، جستجو نمود. کلیسا بر خلاف معیاری که درباره پذیرفتن هر بخش عهد جدید، به عنوان الهامی بودن ادعا می‌کند. تعصبات محلی و سلیقه‌های مشخص خود را در این باره دخالت داده است.[7] با توجه به نفوذ موقعیت پولس در دنیای آن روز مسیحیت تا آنجا که عنوان مؤسس دوم دین مسیح را برای خود (به خاطر تغییرات وسیعی که در این دین ایجاد نمود) بدست آورده کلیسا قادر نبود خود را از سیطره افکار و عقاید وی رهایی بخشد، به همین دلیل مجبور شده‌اند که سیزده رساله و با رساله عبرانیان که به وی نسبت داده‌اند، چهارده ساله از پولس به وی نسبت داده شد. هر چند اصولاً سبک و روش آن با نوشته‌های پولس کاملاً متفاوت است. لوتر در این باره گفته است: امکان ندارد پولس این رساله را نوشته باشد، زیرا افکار مذکور در آن افکار پولس نیست.)[8] نتیجه اینکه ادعای کلیسا درباره الهامی بودن همه بخش‌های عهد جدید از جمله رساله عبرانیان، (که حتی نویسنده آن معلوم نیست) ادعایی واهی بوده، که به انگیزه آسمانی جلوه دادن کتاب مقدس خود صورت پذیرفته است. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 . معرفی عهد جدید، مریل سی. تنی، ط میکائلیان، ج 2، بخشر رساله عبرانیان،ص 95، حیات ابدی. 2 . تفسیر رساله عبرانیان، دکتر ویلیام بارکلی، ط میکائلیان، شورای کلیساهای جماعت ربانی، 1994. [1] . ر.ک: جوان اُ. گریدی، مسیحیت و بدعتها، (عبدالرحیم سلیمانی اردستانی) مؤسسه فرهنگی طه، ص 49. [2] . مریل سی تنی، معرفی عهد جدید، ط میکائلیان، ج دوم، ص 97. [3] . جیمز هاکس، قاموس کتاب مقدس، کتابخانه طهوری، دوم،1349، ص592. [4] . بهودیانی که قبول دیانت مسیح را نمودند دو فرقه بودند، عبراتیان که به عبرانی متکلم بودند و هلنیستیان که زبانشان یونانی بود، عبرانیان در اورشلیم و فلسطین اقامت داشته و هلنیستیان در خارج از فلسطین اقامت داشتند. ر.ک: م. میلر، تاریخ کلیسای قدیم، و علی نخستین، ندارد، 1931، ص 51. [5] . ویلیام بارکلی، تفسیر رسالة عبرانیان، ترجمه ط میکالیان، شورای کلیساهای جماعت ربانی، 1994، ص4. [6] . همان. [7] . معرفی عهد جدید، ج 2، ص 132. [8] . ویلیام بار کلی، تفسیر رسالة عبرانیان، چاپ میکائلیان، ص 7. ( اندیشه قم )
عنوان سوال:
با توجه به اینکه نویسنده رساله عبرانیان، مشخص نیست، چگونه می‌توان آن را الهامی دانست؟
پاسخ:
از اینکه با مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه مکاتبه نموده‌اید صمیمانه تشکر می‌کنیم، امید آن که تحقیق و پاسخ ارایه شده رهگشای اندیشه پویشگرتان باشد.
مسیحیت عهد قدیم (تورات) و عهد جدید (مجموعه 27 کتاب و رساله) را کتاب مقدس خود دانسته است. تورات به خاطر پرنمودن خلاء ناشی از نداشتن احکام، و یا تطبیق پیشگوییهای آن بر مسیح، در نزد مسیحیت کتاب مقدس می‌باشد. عهد جدید مشتمل بر چهار کتاب انجیل (متی، مرقس، لوقا و یوحنّا) و کتاب اعمال رسولان، سیزده یا چهارده رساله منسوب به پولس، رسال یعقوب، دو رساله منسوب به پطرس، سه رساله منسوب به یوحنّآ، رساله یهود او کتاب مکاشفه یوحنّآ، می‌باشد. در این بیان هر چند ظاهراً هویت نویسندگان همة بخش‌های عهد جدید روشن شده است.[1] ولی نویسندة رساله عبرانیان، مشخص نمی‌باشد.
دربارة نویسندة (رساله عبرانیان) احتمال‌های فراوانی داده شده است، از جمله این افراد می‌توان به پولس، برنابا و اپلس، اشاره نمود.[2]
با توجه به اینکه کلیسا همواره در صدد بوده قسمتهای مختلف عهد جدید را، حواریان عیسی یا کسانی که مطالب خود را از شهود دست اوّل، دریافت کرده‌اند، نسبت دهد؛ باید دید چرا رساله‌های مجهول الهویه‌ای را به عنوان بخشی از کتاب مقدس، پذیرفته است؟!
مخاطب رساله عبرانیان
واژه عبرانیان از عابر به معنی شخص کنعانیان عبورکننده، و نام جدّ حضرت ابراهیم بوده است. و چون ابراهیم از گذرگاه فرات گذشته، به سرزمین فلسطین آمده، وی را به عبراتی لقب دادند.[3]
قوم یهود در ابتدا به عبرانیان و بعد از آن به اسرائیلیان (بنی اسرائیل)، و پس از اسارت بابل به یهود خوانده شدند. و
رسالة عبرانیان احتمال می‌رود نامهای بوده که نویسندة آن به مسیحیان یهودی نژاد نوشته است.[4]
رسالة عبرانیان، معمای عهد جدید
رسالة عبرانیان زمان نگارش آن و نویسنده و مخاطب آن مشخص نمی‌باشد، به همین دلیل یکی از مفسرین کتاب مقدس به نام (اسکات)می‌گوید: رساله عبرانیان از بسیاری جهات معمای عهد جدید محسوب می‌شود.)[5] به خاطر وجود این مشکلات نام این رساله در اولین فهرستی که از کتب عهد جدید در سال 170 م تهیه گردید، وجود نداشته است.[6]
رساله عبرانیان و انتساب آن به پولس
رساله عبرانیان با توجه به نامشخص بودن نویسنده آن، چرا به پولس نسبت داده شده است؟ پاسخ این سؤال را باید در چگونگی رسمیت بخشیدن کلیسا به بخش‌های مختلف عهد جدید، جستجو نمود. کلیسا بر خلاف معیاری که درباره پذیرفتن هر بخش عهد جدید، به عنوان الهامی بودن ادعا می‌کند. تعصبات محلی و سلیقه‌های مشخص خود را در این باره دخالت داده است.[7]
با توجه به نفوذ موقعیت پولس در دنیای آن روز مسیحیت تا آنجا که عنوان مؤسس دوم دین مسیح را برای خود (به خاطر تغییرات وسیعی که در این دین ایجاد نمود) بدست آورده کلیسا قادر نبود خود را از سیطره افکار و عقاید وی رهایی بخشد، به همین دلیل مجبور شده‌اند که سیزده رساله و با رساله عبرانیان که به وی نسبت داده‌اند، چهارده ساله از پولس به وی نسبت داده شد. هر چند اصولاً سبک و روش آن با نوشته‌های پولس کاملاً متفاوت است. لوتر در این باره گفته است: امکان ندارد پولس این رساله را نوشته باشد، زیرا افکار مذکور در آن افکار پولس نیست.)[8] نتیجه اینکه ادعای کلیسا درباره الهامی بودن همه بخش‌های عهد جدید از جمله رساله عبرانیان، (که حتی نویسنده آن معلوم نیست) ادعایی واهی بوده، که به انگیزه آسمانی جلوه دادن کتاب مقدس خود صورت پذیرفته است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 . معرفی عهد جدید، مریل سی. تنی، ط میکائلیان، ج 2، بخشر رساله عبرانیان،ص 95، حیات ابدی.
2 . تفسیر رساله عبرانیان، دکتر ویلیام بارکلی، ط میکائلیان، شورای کلیساهای جماعت ربانی، 1994.
[1] . ر.ک: جوان اُ. گریدی، مسیحیت و بدعتها، (عبدالرحیم سلیمانی اردستانی) مؤسسه فرهنگی طه، ص 49.
[2] . مریل سی تنی، معرفی عهد جدید، ط میکائلیان، ج دوم، ص 97.
[3] . جیمز هاکس، قاموس کتاب مقدس، کتابخانه طهوری، دوم،1349، ص592.
[4] . بهودیانی که قبول دیانت مسیح را نمودند دو فرقه بودند، عبراتیان که به عبرانی متکلم بودند و هلنیستیان که زبانشان یونانی بود، عبرانیان در اورشلیم و فلسطین اقامت داشته و هلنیستیان در خارج از فلسطین اقامت داشتند. ر.ک: م. میلر، تاریخ کلیسای قدیم، و علی نخستین، ندارد، 1931، ص 51.
[5] . ویلیام بارکلی، تفسیر رسالة عبرانیان، ترجمه ط میکالیان، شورای کلیساهای جماعت ربانی، 1994، ص4.
[6] . همان.
[7] . معرفی عهد جدید، ج 2، ص 132.
[8] . ویلیام بار کلی، تفسیر رسالة عبرانیان، چاپ میکائلیان، ص 7.
( اندیشه قم )
- [سایر] عبرانیان یا یهودیان را کامل معرفی کنید؟
- [سایر] آیا می‌توان تاریخ دقیق تمام خطبهها، نامهها و حکمتهای نهج البلاغه را مشخص کرد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا غذایی را که قوت غالب مردم نباشد و غیر از موارد مذکور در رساله است، می‌توان به عنوان زکات فطره به فقیر داد و آیا کفایت می‌کند؟
- [آیت الله مظاهری] اینکه در رساله عملیه فرمودهاید یکی از موارد کفاره عمد، اطعام شصت فقیر است، آیا می‌توان به اندازه شصت فقیر به یک فقیر پول یا طعام داد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به قبلهنما که در بازار است می‌توان اعتماد کرد و جهت قبله را با آن مشخص کرد بهترین نوع قبلهنما را معرفی کنید
- [سایر] با توجه به راه های اثبات نجاست که در رساله های عملیه آمده، شیر و کف دست شویی ها نجس اند، یا پاک اند؟
- [سایر] با توجه به اینکه در رساله های عملیه، یکی از شرایط امام جماعت، شیعه دوازده امامی بودن است، چگونه اقتدا به اهل سنت صحیح است؟
- [سایر] دلیل عدم توجه مسئولین وقت به رساله نکاحیه علامه تهرانی و هشدارهای ایشان که منجر به پشیمانی دیر هنگام شد چه بود؟
- [سایر] با توجه به آیه 62 سوره (بقره) آیا می‌توان به درستی پلورالیسم دینی معتقد شد؟
- [سایر] ائمه معصومین(ع) گاهی در مهمانیها مجبور به خوردن اموال خلفای زمان خود میشدند و با توجه به داستان عقیل برادر حضرت علی(ع) و مراجعه او به معاویه، مشخص می‌شود مال خلفا کاملاً حلال نبوده است. آیا می‌توان گفت ائمه سهم خود از بیت المال را میخوردند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بدست آوردن فتوی مجتهد سه راه دارد: اوّل: شنیدن از خود مجتهد. دوّم: شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل می کنند، و اکتفا به خبر دادن یک نفر عادل اشکال داردمگر آنکه از قول او علم یا اطمینان حاصل شود. سوّم: دیدن فتوا در رساله مجتهد در صورتی که انسان بدرستی آن رساله اطمینان داشته باشد یعنی بداند که تمام رساله را خود مجتهد و یا افراد مورد وثوق وی ملاحظه نموده اند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . به دست آوردن فتوی یعنی دستور مجتهد چهار راه دارد: اول شنیدن از خود مجتهد. دوم شنیدن از دو نفر عادل. سوم شنیدن از کسی که انسان به گفته او اطمینان دارد. چهارم دیدن در رساله مجتهد، در صورتی که انسان بدرستی آن رساله اطمینان داشته باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] به دست اوردن فتوای مجتهد چهار راه دارد اول شنیدن از خود مجتهد دوم شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند سوم شنیدن از شخصی که مورد وثوق است و ظن بر خلاف گفته او نیست یا به گفته او اطمینان دارد چهارم دیدن در رساله مجتهد در صورتی که انسان به درستی ان رساله اطمینان داشته باشد
- [آیت الله سیستانی] به دست آوردن فتوا، یعنی دستور مجتهد چهار راه دارد: اوّل: شنیدن از خود مجتهد. دوّم: شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند. سوّم: شنیدن از کسی که انسان به گفته او اطمینان دارد. چهارم: دیدن در رساله مجتهد در صورتی که انسان بهدرستی آن رساله اطمینان داشته باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] بدست آوردن فتوی یعنی دستور مجتهد چهار راه دارد : اول : شنیدن از خود مجتهد . دوم : شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند . سوم : شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگوست . چهارم : دیدن در رسالة مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله اطمینان داشته باشد .
- [آیت الله خوئی] بهدست آوردن فتوی یعنی دستور مجتهد چهار راه دارد: (اوّل): شنیدن از خود مجتهد. (دوّم): شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند. (سوّم): شنیدن از کسی که انسان به گفتة او اطمینان دارد. (چهارم): دیدن در رسالة مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله اطمینان داشته باشد.
- [امام خمینی] به دست آوردن فتوی، یعنی دستور مجتهد چهار راه دارد: اول: شنیدن از خود مجتهد. دوم: شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند. سوم: شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگوست. چهارم: دیدن در رساله مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله، اطمینان داشته باشد.
- [آیت الله بهجت] به دست آوردن فتوا ( یعنی دستور مجتهد ) چهار راه دارد: 1 شنیدن از خود مجتهد. 2 شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند. 3 شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگوست، اگر اطمینان به کلام او دارد ، بنا بر احوط. 4 دیدن در رساله مجتهد، در صورتی که به درستی آن رساله اطمینان داشته باشد ، بنا بر احوط .
- [آیت الله سبحانی] سرمایه باید به صورت پول مشخص شود، در این قسمت میان پول مسکوک و غیر مسکوک مانند اسکناس فرقی نیست.
- [آیت الله اردبیلی] مالی که صاحب آن مشخّص است ولی به هیچ وجه به او دسترسی نیست، در حکم مجهولالمالک می‌باشد.