روایتی از (ابن عباس) نقل شده و در آن اشاره دارد که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قبل از مهاجرتشان به مدینه به اقامه نماز جمعه مأمور شدند، ولی به سبب شرایط سختی که از طرف کفار به ایشان تحمیل می شد، نمی توانستند مردم را برای نماز سیاسی عبادی جمعه حاضر نمایند، لذا دستور فرمودند این نماز در مدینه اقامه شود؛ از همین رو به یکی از اصحاب خود در مدینه به نام مَصعب بن عمیر نامه نوشتند که نماز جمعه را در آن جا بجای آورد1. اما اوّلین نماز جمعه ای که خود رسول خدا صلی الله علیه و آله با اصحابش تشکیل دادند، هنگامی بود که به مدینه هجرت کردند، آن حضرت پس از اقامت چهار روزه در (قبا) و بنا نهادن مسجد قبا، روز جمعه به سوی مدینه حرکت کرده2 و به هنگام نماز جمعه به محله (بنی سالم) رسید، و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپا داشتند، و این اوّلین نماز جمعه ای بود که رسول خدا صلی الله علیه و آله در اسلام بجا آورد، خطبه ای هم در این نماز جمعه خواند که اوّلین خطبه حضرت در مدینه بود3. پی نوشت: 1. سیوطی جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیه اللّه مرعشی نجفی، 1404ق، ج6، ص218. 2. فاصله میان قبا و مدینه بسیار کم است و امروز قبا یکی از محله های داخل مدینه است. 3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1374ش، اوّل، ج24، ص 130. منبع: www.porseman.org
نماز جمعه چگونه به وجود آمده؟ نماز جمعه را پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در چه زمانی و کجا اقامه نمودند؟
روایتی از (ابن عباس) نقل شده و در آن اشاره دارد که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله قبل از مهاجرتشان به مدینه به اقامه نماز جمعه مأمور شدند، ولی به سبب شرایط سختی که از طرف کفار به ایشان تحمیل می شد، نمی توانستند مردم را برای نماز سیاسی عبادی جمعه حاضر نمایند، لذا دستور فرمودند این نماز در مدینه اقامه شود؛ از همین رو به یکی از اصحاب خود در مدینه به نام مَصعب بن عمیر نامه نوشتند که نماز جمعه را در آن جا بجای آورد1.
اما اوّلین نماز جمعه ای که خود رسول خدا صلی الله علیه و آله با اصحابش تشکیل دادند، هنگامی بود که به مدینه هجرت کردند، آن حضرت پس از اقامت چهار روزه در (قبا) و بنا نهادن مسجد قبا، روز جمعه به سوی مدینه حرکت کرده2 و به هنگام نماز جمعه به محله (بنی سالم) رسید، و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپا داشتند، و این اوّلین نماز جمعه ای بود که رسول خدا صلی الله علیه و آله در اسلام بجا آورد، خطبه ای هم در این نماز جمعه خواند که اوّلین خطبه حضرت در مدینه بود3.
پی نوشت:
1. سیوطی جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیه اللّه مرعشی نجفی، 1404ق، ج6، ص218.
2. فاصله میان قبا و مدینه بسیار کم است و امروز قبا یکی از محله های داخل مدینه است.
3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، 1374ش، اوّل، ج24، ص 130.
منبع: www.porseman.org
- [سایر] آیا پیامبر صلی الله علیه و آله تمام قرآن را تفسیر نمودند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا اقامه نماز جماعت ظهر و عصر در روز جمعه، به هنگام اقامه نماز جمعه در بلادی که نماز جمعه در آنها اقامه میشود، جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مکان دیگری نزدیک محل اقامه نماز جمعه جایز است؟
- [سایر] رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) ربا خواران را در شب معراج چگونه مشاهده نمودند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جمعه منصوب، سالم و حاضر در محل برگزاری نماز جمعه باشد، آیا جایز است، که امام جمعه موقت را مکلّف به اقامه نماز جمعه نماید؟ آیا صحیح است به امام جمعه موقت اقتدا کند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا امام جمعهای که در محلّ اقامه نماز جمعه مسافر محسوب میشود، بدون قصد عشره میتواند نماز جمعه را اقامه نماید؟
- [سایر] چرا خداوند شخصی به نام حضرت محمد صلّی الله علیه و آله را پیامبر انتخاب کرده و دیگر انسان ها را انتخاب ننموده است؟
- [سایر] چرا خداوند در انجیل به صراحت نام پیامبر اعظم را، محمد صلی الله علیه و آله نخوانده و او را احمد نامیده است؟
- [سایر] آیا فتوحات بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله همان انگیزههای زمان پیامبر صلی الله علیه و آله را دنبال میکرد؟
- [سایر] چه دلایلی بر ختم نبوت و رسالت توسط پیامبر اسلام- صلی الله علیه و آله وسلم- وجود دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) که نماز جمعه واجب تعیینی نیست خرید و فروش و سایر معاملات هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پس از پایان نماز جمعه متوجه شوند که نماز جمعه دیگری در کمتر از حد مقرر تشکیل شده و هر یک از دو گروه احتمال دهد قبل از دیگری به اقامه جمعه پرداخته، بر هیچ یک اعاده جمعه و نیز نماز ظهر واجب نیست. گر چه اعاده مطابق احتیاط استحبابی است ولی اگر گروه سومی خواسته باشند در همان محدوده اقامه جمعه دیگری بنمایند، باید یقین داشته باشند که آن دو نماز جمعه باطل است و اگر احتمال صحت یکی از آن دو را بدهند نمی توانند اقامه جمعه دیگری بنمایند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پس از پایان نماز جمعه مُتوجّه شوند که نماز جمة دیگری در کمتر از حدّ مُقَرَّر تشکیل شده و هر یک از دو گروه احتمال دهد که قبل از دیگری به اقامة جمعه پرداخته ، بر هیچ یک اعاده جمعه و نیز نماز ظهر واجب نیست . گرچه قول به وجوب اعاده ، مطابق احتیاط است ولی اگرگروه سوّمی خواسته باشند در همان محدوده اقامه جمعه دیگری بنمایند ، باید یقین داشته باشند که آن دو نماز جمعه باطل است و اگر احتمال صحّت یکی از آن دو را بدهند نمی توانند اقامة جمعة دیگری بنمایند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] نمازجمعه دو رکعت است و در روز جمعه جانشین نماز ظهر می شود و در زمان حضور پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امام معصوم(علیه السلام) و نایب خاص او واجب عینی است، اما در زمان غیبت کبری واجب تخییری است، یعنی میان نماز جمعه و نماز ظهر مخیر است، ولی در زمانی که حکومت عدل اسلامی باشد احتیاط آن است که ترک نشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] الف: نمازجمعه دو رکعت است و در روز جمعه جانشین نماز ظهر می شود و در زمان حضور پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امام معصوم(علیه السلام) و نایب خاصّ او واجب عینی است، امّا در زمان غیبت کبری واجب تخییری است، یعنی میان نماز جمعه و نماز ظهر مخیّر است، ولی در زمانی که حکومت عدل اسلامی باشد احتیاط آن است که ترک نشود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در جائی نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله ای کمتر از یک فرسخی آن نماز جمعة دیگری منعقد شود ، پس اکر با فاصلة یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است ، لازم به تذکّر است میزان در مسافت مَحلِّ نماز جمعه است نه شهری که در آن نماز جمعه تشکیل شده است . بنابراین در شهرهای بزرگی که طول آن چند فرسخ است می توان چند نماز جمعه تشکیل داد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جایی نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله ای کمتر از یک فرسخی آن نماز جمعه دیگری منعقد شود. پس اگر با فاصله یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است. لازم به تذکر است که میزان در مسافت، محل نماز جمعه است نه شهری که نماز جمعه در ان تشکیل شده است بنابراین در شهرهای بزرگی که طول آن چند فرسخ است می توان چند نماز جمعه تشکیل داد.
- [آیت الله بهجت] کسی که منکر خدا یا برای خدا شریک قائل است یا پیامبری حضرت خاتم الانبیاء محمّد بن عبداللّه صلی الله علیه و آله وسلم را قبول ندارد و همین طور کسی که ایمان به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نداشته باشد، کافر و نجس می باشد . همچنین کسی که یکی از ضروریّات دین اسلام مثل نماز یا روزه را با علم به اینکه ضروری دین است انکار نماید ، نجس می باشد . و اگر از روی تقصیر نداند و انکار نماید ، احتیاطا باید از او اجتناب کرد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط مستحب آن است که قبل از اقامه نماز جمعه مطمئن شوند که در کمتر از حد مقرر نماز جمعه دیگری قبل از آنها و یا مقارن آنها برگزار نشده و نمی شود.