سنت پیامبر
سنت نبوی به قول ، فعل و تقریر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم اطلاق می‌شود.
چرا شیعیان مانند اهل تسنن دست بسته نماز نمی خوانند؟ سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله چه بود؟
دلایل مختلفی وجود دارد مبنی بر این که دست بسته خواندن نماز - که در اصطلاح فقهی تکفیر و تکتف نامیده می شود - شیوه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نبوده و بعد از ایشان به وجود آمده است. در متون اهل سنّت آمده است: (ابو حمید ساعدی، صحابی بزرگ برای گروهی از صحابه که در میان آنان ابو هریره دوسی، سهل ساعدی ابو السید ساعدی، ابو قتاده، حارث بن ربعی و محمدبن مسلمه نیز حضور داشتند کیفیت انجام نماز را از رسول خدا صلی الله علیه و آله حکایت کرد و نیز از مستحبّات ریز و درشت آن نام برد ولی از چنین عملی، دست روی دست نهادن در نماز، سخن به میان نیاورده).1 اگر شیوه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین بود او یادآور می شد و یا حاضران تذکّر می دادند. اگر این عمل، سنّت همیشگی پیامبر صلی الله علیه و آله می بود، همه اهل سنّت دست بسته خواندن را واجب می دانستند در حالی که هیچ کدام از چهار فرقه فقهی اهل سنّت این عمل را واجب نمی دانند حتی مالکی ها آن را مستحبّ هم نمی دانند.2 علمای اهل سنّت خود معترفند که تکتف جزء سیره پیامبر صلی الله علیه و آله نبوده است، چرا که مهم ترین دلیل بر دست بسته نماز خواندن روایت بخاری است که در آن تصریح می کند به این که (الناس یؤرون) و نمی گوید که پیامبر امر کرد که دست راست را روی دست چپ بگذارید. بنا بر این، این روایت به هیچ عنوان حاکی از سنّت پیامبر نمی شود و بر فرض اگر دلالت آن درست بود و حاکی از سنّت بود باز هم به دلیل تعارض با روایات معتبر که دست بسته را جایز نمی داند، از حجیت و اعتبار خارج می شد. بخاری چنین روایت می کند: (فروی عن عَبْد اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِکٍ، عَنْ أَبِی حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ کَانَ النَّاسُ یؤمَرُونَ أَنْ یضَعَ الرَّجُلُ الْیدَ الْیمْنَی عَلَی ذِرَاعِهِ الْیسْرَی فِی الصَّلاَةِ. قَالَ أَبُو حَازِمٍ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ ینْمِی ذَلِکَ إِلَی النَّبِی صلی الله علیه و آله قَالَ إِسْمَاعِیلُ ینْمَی ذَلِکَ. وَلَمْ یقُلْ ینْمِی)3؛ (...ابن حازم از سهل بن سعد نقل می کند: که به مردم دستور داده می شد در نماز دست راست را بر ساعد دست چپ بگذارند. ابو حازم می گوید: مطلبی درباره این روایت نمی دانم جز این که به پیامبر نسبت داده شده است. اسماعیل می گوید: این مطلب نسبت داده شده است و نمی گوید خود او نسبت داده است). در روایات اهل بیت علیهم السلام این عمل را به مجوس نسبت داده اند از جمله در روایتی حضرت علی علیه السلام فرمود: مسلمان با گذاشتن دست خود روی دست دیگر، خود را به کفّار (یعنی مجوس) تشبیه می کند.4 امام باقر علیه السلام نیز فرمود: (وَ لاَ تُکَفِّرْ إِنَّمَا یصْنَعُ ذَلِکَ الْمَجُوسُ)؛ (در نماز تکتف نکن که این کار مجوس است)5. و آن حضرت به طور صریح دستور می دهد در نماز دست ها را روی ران ها بگذارید و آنها را رها کنید و انگشتان دست را به هم بچسبانید.6 در برخی از نقل های تاریخی آمده است که این عمل در زمان خلیفه دوّم به نماز اضافه گردیده است: وقتی که اسیران ایرانی را نزد عمربن خطاب آوردند، عمربن خطاب آنها را دست بسته دید و پرسید: چرا چنین کرده اید؟ گفتند: رسم ما ایرانیان این است که در برابر پادشاهانمان چنین می ایستیم. عمربن خطاب از این حالت خوشش آمد و دستور داد از این پس در نماز چنین بایستند و مردم هم مطابق دستور عمل کردند و به این ترتیب، تکفیر، سنّت شد.7 شیعیان این عمل را سنّت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ندانسته و تکتف را حرام و باطل کننده نماز می دانند 8 لذا طبق سیره پیامبر و اهل بیت او علیهم السلام به هنگام نماز دست های خود را صاف و روی ران ها قرار می دهند، چرا که عبادات از احکام توقیفی است و هیچ کسی جز پیامبر صلی الله علیه و آله نمی تواند حرکت و فعلی را بر آن بیفزاید. پی نوشت: 1. سنن، بیهقی، ج 2؛ سنن، ابوداود، ج 1، باب افتتاح الصلاه، ح 70 و 736 ؛ سنن، ترمذی، ج 2، ص 98، باب صفت الصلاة. 2. الفقه علی المذاهب الخمسه، مغنیه، ص109. 3. صحیح، بخاری، ج 1، ص 181، ح 740 ؛ کتاب الأذان، ب 87، باب وَضْعِ الُْیمْنَی عَلَی الْیُسْرَی. 4. وسائل الشیعة، ج 7، ابواب 15 قواطع نماز، ص 267. 5. وسائل الشیعة، ج 7، ابواب 15قواطع نماز، ص 266. 6. وسائل الشیعة، ج 5، باب 17 از ابواب قیام، ص 511. 7. مستند العروة، آیه اللّه شیخ مرتضی بروجردی، ج 4، ص 445 ؛ جواهرالکلام، ج 11، ص19. 8. جواهرالکلام، ج 11، ص 15، نجفی. منبع: www.porseman.org
دلایل مختلفی وجود دارد مبنی بر این که دست بسته خواندن نماز - که در اصطلاح فقهی تکفیر و تکتف نامیده می شود - شیوه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نبوده و بعد از ایشان به وجود آمده است. در متون اهل سنّت آمده است: (ابو حمید ساعدی، صحابی بزرگ برای گروهی از صحابه که در میان آنان ابو هریره دوسی، سهل ساعدی ابو السید ساعدی، ابو قتاده، حارث بن ربعی و محمدبن مسلمه نیز حضور داشتند کیفیت انجام نماز را از رسول خدا صلی الله علیه و آله حکایت کرد و نیز از مستحبّات ریز و درشت آن نام برد ولی از چنین عملی، دست روی دست نهادن در نماز، سخن به میان نیاورده).1 اگر شیوه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین بود او یادآور می شد و یا حاضران تذکّر می دادند. اگر این عمل، سنّت همیشگی پیامبر صلی الله علیه و آله می بود، همه اهل سنّت دست بسته خواندن را واجب می دانستند در حالی که هیچ کدام از چهار فرقه فقهی اهل سنّت این عمل را واجب نمی دانند حتی مالکی ها آن را مستحبّ هم نمی دانند.2 علمای اهل سنّت خود معترفند که تکتف جزء سیره پیامبر صلی الله علیه و آله نبوده است، چرا که مهم ترین دلیل بر دست بسته نماز خواندن روایت بخاری است که در آن تصریح می کند به این که (الناس یؤرون) و نمی گوید که پیامبر امر کرد که دست راست را روی دست چپ بگذارید. بنا بر این، این روایت به هیچ عنوان حاکی از سنّت پیامبر نمی شود و بر فرض اگر دلالت آن درست بود و حاکی از سنّت بود باز هم به دلیل تعارض با روایات معتبر که دست بسته را جایز نمی داند، از حجیت و اعتبار خارج می شد. بخاری چنین روایت می کند: (فروی عن عَبْد اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِکٍ، عَنْ أَبِی حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ کَانَ النَّاسُ یؤمَرُونَ أَنْ یضَعَ الرَّجُلُ الْیدَ الْیمْنَی عَلَی ذِرَاعِهِ الْیسْرَی فِی الصَّلاَةِ. قَالَ أَبُو حَازِمٍ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ ینْمِی ذَلِکَ إِلَی النَّبِی صلی الله علیه و آله قَالَ إِسْمَاعِیلُ ینْمَی ذَلِکَ. وَلَمْ یقُلْ ینْمِی)3؛ (...ابن حازم از سهل بن سعد نقل می کند: که به مردم دستور داده می شد در نماز دست راست را بر ساعد دست چپ بگذارند. ابو حازم می گوید: مطلبی درباره این روایت نمی دانم جز این که به پیامبر نسبت داده شده است. اسماعیل می گوید: این مطلب نسبت داده شده است و نمی گوید خود او نسبت داده است). در روایات اهل بیت علیهم السلام این عمل را به مجوس نسبت داده اند از جمله در روایتی حضرت علی علیه السلام فرمود: مسلمان با گذاشتن دست خود روی دست دیگر، خود را به کفّار (یعنی مجوس) تشبیه می کند.4 امام باقر علیه السلام نیز فرمود: (وَ لاَ تُکَفِّرْ إِنَّمَا یصْنَعُ ذَلِکَ الْمَجُوسُ)؛ (در نماز تکتف نکن که این کار مجوس است)5. و آن حضرت به طور صریح دستور می دهد در نماز دست ها را روی ران ها بگذارید و آنها را رها کنید و انگشتان دست را به هم بچسبانید.6 در برخی از نقل های تاریخی آمده است که این عمل در زمان خلیفه دوّم به نماز اضافه گردیده است: وقتی که اسیران ایرانی را نزد عمربن خطاب آوردند، عمربن خطاب آنها را دست بسته دید و پرسید: چرا چنین کرده اید؟ گفتند: رسم ما ایرانیان این است که در برابر پادشاهانمان چنین می ایستیم. عمربن خطاب از این حالت خوشش آمد و دستور داد از این پس در نماز چنین بایستند و مردم هم مطابق دستور عمل کردند و به این ترتیب، تکفیر، سنّت شد.7 شیعیان این عمل را سنّت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ندانسته و تکتف را حرام و باطل کننده نماز می دانند 8 لذا طبق سیره پیامبر و اهل بیت او علیهم السلام به هنگام نماز دست های خود را صاف و روی ران ها قرار می دهند، چرا که عبادات از احکام توقیفی است و هیچ کسی جز پیامبر صلی الله علیه و آله نمی تواند حرکت و فعلی را بر آن بیفزاید. پی نوشت: 1. سنن، بیهقی، ج 2؛ سنن، ابوداود، ج 1، باب افتتاح الصلاه، ح 70 و 736 ؛ سنن، ترمذی، ج 2، ص 98، باب صفت الصلاة. 2. الفقه علی المذاهب الخمسه، مغنیه، ص109. 3. صحیح، بخاری، ج 1، ص 181، ح 740 ؛ کتاب الأذان، ب 87، باب وَضْعِ الُْیمْنَی عَلَی الْیُسْرَی. 4. وسائل الشیعة، ج 7، ابواب 15 قواطع نماز، ص 267. 5. وسائل الشیعة، ج 7، ابواب 15قواطع نماز، ص 266. 6. وسائل الشیعة، ج 5، باب 17 از ابواب قیام، ص 511. 7. مستند العروة، آیه اللّه شیخ مرتضی بروجردی، ج 4، ص 445 ؛ جواهرالکلام، ج 11، ص19. 8. جواهرالکلام، ج 11، ص 15، نجفی. منبع: www.porseman.org
عنوان سوال:
چرا شیعیان مانند اهل تسنن دست بسته نماز نمی خوانند؟ سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله چه بود؟
پاسخ:
دلایل مختلفی وجود دارد مبنی بر این که دست بسته خواندن نماز - که در اصطلاح فقهی تکفیر و تکتف نامیده می شود - شیوه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نبوده و بعد از ایشان به وجود آمده است.
در متون اهل سنّت آمده است: (ابو حمید ساعدی، صحابی بزرگ برای گروهی از صحابه که در میان آنان ابو هریره دوسی، سهل ساعدی ابو السید ساعدی، ابو قتاده، حارث بن ربعی و محمدبن مسلمه نیز حضور داشتند کیفیت انجام نماز را از رسول خدا صلی الله علیه و آله حکایت کرد و نیز از مستحبّات ریز و درشت آن نام برد ولی از چنین عملی، دست روی دست نهادن در نماز، سخن به میان نیاورده).1 اگر شیوه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین بود او یادآور می شد و یا حاضران تذکّر می دادند.
اگر این عمل، سنّت همیشگی پیامبر صلی الله علیه و آله می بود، همه اهل سنّت دست بسته خواندن را واجب می دانستند در حالی که هیچ کدام از چهار فرقه فقهی اهل سنّت این عمل را واجب نمی دانند حتی مالکی ها آن را مستحبّ هم نمی دانند.2
علمای اهل سنّت خود معترفند که تکتف جزء سیره پیامبر صلی الله علیه و آله نبوده است، چرا که مهم ترین دلیل بر دست بسته نماز خواندن روایت بخاری است که در آن تصریح می کند به این که (الناس یؤرون) و نمی گوید که پیامبر امر کرد که دست راست را روی دست چپ بگذارید. بنا بر این، این روایت به هیچ عنوان حاکی از سنّت پیامبر نمی شود و بر فرض اگر دلالت آن درست بود و حاکی از سنّت بود باز هم به دلیل تعارض با روایات معتبر که دست بسته را جایز نمی داند، از حجیت و اعتبار خارج می شد.
بخاری چنین روایت می کند: (فروی عن عَبْد اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِکٍ، عَنْ أَبِی حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ کَانَ النَّاسُ یؤمَرُونَ أَنْ یضَعَ الرَّجُلُ الْیدَ الْیمْنَی عَلَی ذِرَاعِهِ الْیسْرَی فِی الصَّلاَةِ. قَالَ أَبُو حَازِمٍ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ ینْمِی ذَلِکَ إِلَی النَّبِی صلی الله علیه و آله قَالَ إِسْمَاعِیلُ ینْمَی ذَلِکَ. وَلَمْ یقُلْ ینْمِی)3؛ (...ابن حازم از سهل بن سعد نقل می کند: که به مردم دستور داده می شد در نماز دست راست را بر ساعد دست چپ بگذارند. ابو حازم می گوید: مطلبی درباره این روایت نمی دانم جز این که به پیامبر نسبت داده شده است. اسماعیل می گوید: این مطلب نسبت داده شده است و نمی گوید خود او نسبت داده است).
در روایات اهل بیت علیهم السلام این عمل را به مجوس نسبت داده اند از جمله در روایتی حضرت علی علیه السلام فرمود: مسلمان با گذاشتن دست خود روی دست دیگر، خود را به کفّار (یعنی مجوس) تشبیه می کند.4
امام باقر علیه السلام نیز فرمود: (وَ لاَ تُکَفِّرْ إِنَّمَا یصْنَعُ ذَلِکَ الْمَجُوسُ)؛ (در نماز تکتف نکن که این کار مجوس است)5. و آن حضرت به طور صریح دستور می دهد در نماز دست ها را روی ران ها بگذارید و آنها را رها کنید و انگشتان دست را به هم بچسبانید.6
در برخی از نقل های تاریخی آمده است که این عمل در زمان خلیفه دوّم به نماز اضافه گردیده است: وقتی که اسیران ایرانی را نزد عمربن خطاب آوردند، عمربن خطاب آنها را دست بسته دید و پرسید: چرا چنین کرده اید؟ گفتند: رسم ما ایرانیان این است که در برابر پادشاهانمان چنین می ایستیم. عمربن خطاب از این حالت خوشش آمد و دستور داد از این پس در نماز چنین بایستند و مردم هم مطابق دستور عمل کردند و به این ترتیب، تکفیر، سنّت شد.7
شیعیان این عمل را سنّت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ندانسته و تکتف را حرام و باطل کننده نماز می دانند 8 لذا طبق سیره پیامبر و اهل بیت او علیهم السلام به هنگام نماز دست های خود را صاف و روی ران ها قرار می دهند، چرا که عبادات از احکام توقیفی است و هیچ کسی جز پیامبر صلی الله علیه و آله نمی تواند حرکت و فعلی را بر آن بیفزاید.
پی نوشت:
1. سنن، بیهقی، ج 2؛ سنن، ابوداود، ج 1، باب افتتاح الصلاه، ح 70 و 736 ؛ سنن، ترمذی، ج 2، ص 98، باب صفت الصلاة.
2. الفقه علی المذاهب الخمسه، مغنیه، ص109.
3. صحیح، بخاری، ج 1، ص 181، ح 740 ؛ کتاب الأذان، ب 87، باب وَضْعِ الُْیمْنَی عَلَی الْیُسْرَی.
4. وسائل الشیعة، ج 7، ابواب 15 قواطع نماز، ص 267.
5. وسائل الشیعة، ج 7، ابواب 15قواطع نماز، ص 266.
6. وسائل الشیعة، ج 5، باب 17 از ابواب قیام، ص 511.
7. مستند العروة، آیه اللّه شیخ مرتضی بروجردی، ج 4، ص 445 ؛ جواهرالکلام، ج 11، ص19.
8. جواهرالکلام، ج 11، ص 15، نجفی.
منبع: www.porseman.org
- [سایر] چرا اهل سنت دست بسته نماز می خوانند؟ آیا نمازی که شیعیان می خوانند درست است یا نماز دست بسته اهل سنت؟
- [سایر] چرا شیعیان نماز را با دست باز می خوانند و اهل تسنن با دست بسته؟ پیامبر به چه کیفیتی می خوانده اند؟ آیا دلیلی وجود دارد؟
- [سایر] چرا اهل تسنن دست بسته نماز می خوانند؟
- [سایر] آیا در منابع سنی ها دلیلی هست که حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) نماز را دست بسته خوانده است؟
- [سایر] چرا اهل تسنن دست بسته نماز می خوانند؟
- [سایر] آیا دست روی دست گذاشتن اهل تسنن در هنگام نماز مربوط به زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است یا بعد از آن؟
- [سایر] آیا حضرت زهرا سلام الله علیها در منابع تاریخی اهل سنت جایگاهی نظیر منابع شیعه در نزد پیامبر صلی الله علیه و آله دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] مشارکت ما شیعیان در نماز جماعت مساجد کشورهای دیگر با برادران اهل سنت که دست بسته نماز می خوانند، چگونه است؟ آیا تبعیت از آنان در تکتف بر ما واجب است یا آن که باید نماز را بدون تکتف بخوانیم؟
- [سایر] حضرت پیامبر(صلی الله علیه وآله) شیعه بود یا سنّی؛ چگونه اثبات می کنید که او شیعه بود؟
- [سایر] چرا اهل سنت دست بسته نماز می‌خوانند؟
- [آیت الله خوئی] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است این دعا را خوانند: (اللّهُمَّ اهْلَ اْلکِبْرِیاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ اهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوُتُ وَ اهْلَ الْعَفْوِ وَ الْرَّحْمَةِ وَ اهْلَ الْتَّقْوی وَ الْمَغْفِرَةِ اسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسلِمینَ عِیْداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلهِ ذُخراَ وَ شَرفَاً وَ کِرامَةً وَ مَزیداً انْ تُصَلّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْ تُدْخِلَنِی فِیْ کُلِّ خَیْرٍ ادْخَلْت فِیْهِ مُحَمَّدَاً وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْ تُخْرِجَنِیْ مِنْ کُلِّ سُوْء اخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ اللّهُمَّ انّیِ اسأَلُکَ خَیْرَ ما سَأَلَکَ بِهِ عِبادُکَ الصّالِحُونُ وَ أَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخْلَصُوْنَ).
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله مظاهری] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است این دعا را بخوانند: (اَللَّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ وَ اَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَ الْمَغْفِرَةِ اَسْأَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کَرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیْرٍ اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ الَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اَللَّهُمَّ اِنّی اَسْأَلُکَ خَیْرَ ما سَأَلَکَ بِهِ عِبادُکَ الصَّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الُْمخْلَصُونَ).(1)
- [آیت الله نوری همدانی] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است این دعا را به امید ثواب بخوانند : اللهم اهل الکبریاء والعظمهِ و اهلَ الجودِ و الجبوتِ و اهل العفوِ و الرحمهِ و اهل التقوی والمغفرهِ اسئلکَ بحق هذا الیوم ِ الذی جعلتهُ للمسلمین عیداً ولمحمدٍ صلی الله علیه و آله ذخراً و شرفاً و کرامهً و مزیداً ان تصلیّ علی محمدٍ و آل محمدٍ و ان تدخلنی فی کُل خیرٍ ادخلت َ فیه محمداً و آل محمدٍ و ان تُخرجنی من کُل سُوء اخرجتَ منهُ محمداً و آل محمدٍ صلواتک علیه و علیهم اللهُم انی اسئلکَ خیرما سئلک به عبادکَ الصالحونَ و اعوذُ بک مما استعاذ َ منهُ عبادکَ المخلصونَ .
- [آیت الله سبحانی] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافیست ولی بهتر است این دعا را به قصد امید ثواب بخوانند: (اَللَّهُمَّ اَهْلَ الْکِبْریاء وَالْعَظَمَةِ وَ اَهْلَ الْجُودِ والْجَبَروتِ وَ اَهْلَ الْعَفوِ وَالرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذَا الْیَوْمِ الَّذی جَعَلْتُهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمَّد صَّلی اللهُ عَلَیْهِ وَ آله ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کَرامَةً وَ مَزِیداً اَن تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد و آل محمّد وَ اَنْ تُدْخِلَنِی فی کُلِّ خَیْر اَدْخَلْتَ فیه مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ اَن تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اَللَّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ خَیْرَ ما سَئلکَ بِه عِبادُکَ الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُبِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخْلَصُونَ.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است این دعا را بخوانند: (اَلّلهُمَّ اَهْلَ الْکِبْریاءِ وَالْعَظَمَةِ وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَ الْمَغْفِرَةِ اَسْألُکَ بِحَقِّ هذاَ الْیَومِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کَرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّدِ وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیْر اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ محمّد و اَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمّداً و آلَ مُحَمَّد صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اَلّلهُمَّ اِنّی اَسْألُکَ خَیْرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبادُکَ الصَّالِحوُنَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخْلَصُونَ).
- [آیت الله مکارم شیرازی] در قنوت این نماز هر دعایی کافی است، ولی مناسب است این دعا را به قصد ثواب بخواند: (اللهم اهْل الْکبْریاء و الْعظمة و اهْل الْجود و الْجبروت و اهْل الْعفْو و الرحْمة و اهْل التقْوی و الْمغْفرة اسْئلک بحق هذا الْیوْم الذی جعلْته للْمسْلمین عیداً و لمحمد صلی الله علیْه و آله ذخْراً و شرفاً و کرامةً و مزیداً انْ تصلی علی محمد و آل محمد و انْ تدْخلنی فی کل خیْر ادْخلْت فیه محمداً و آل محمد و انْ تخْرجنی منْ کل سوء اخْرجْت منْه محمداً و آل محمد صلواتک علیْه و علیْهمْ اللهم انی اسْئلک خیْر ما سئلک به عبادک الصالحون و اعوذ بک مما اسْتعاذ منْه عبادک الْمخْلصون).
- [آیت الله بهجت] کسی که منکر خدا یا برای خدا شریک قائل است یا پیامبری حضرت خاتم الانبیاء محمّد بن عبداللّه صلی الله علیه و آله وسلم را قبول ندارد و همین طور کسی که ایمان به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نداشته باشد، کافر و نجس می باشد . همچنین کسی که یکی از ضروریّات دین اسلام مثل نماز یا روزه را با علم به اینکه ضروری دین است انکار نماید ، نجس می باشد . و اگر از روی تقصیر نداند و انکار نماید ، احتیاطا باید از او اجتناب کرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت، زن از همه تَرَکه شوهر اعمّ از منقول و غیرمنقول مانند زمین و غیره، ارث میبرد. حال آنکه از نظر مذهب امامیه، زن از اصل زمین یا قیمت آن ارث نمیبرد و تنها از قیمت بنا و درختان ارث میبرد، نه اصل آنها. بنابراین اگر مذهب اهل سنّت بر شیعه نافذ باشد به گونهای که زن سنّی مذهب از زمین و اصل بنا و درختان ارث ببرد، در صورتی که دیگر ورثه امامی مذهب باشند، زن امامی مذهب نیز میتواند میراثی را که از زمین و اصل بنا و درختان به او می‌رسد، بگیرد که سایر ورثه اهل سنت باشند.