امر و نهی
اَمْرْ وَ نَهْی، عنوان بخشی از مباحث اصول فقه که به چگونگی تفسیر اوامر و نواهی شرعی می‌پردازد.
تا چه مقطع سنی فرزندان نیاز به امر و نهی والدین دارند و چگونه این امر و نهی باید انجام شود که اثر داشته باشد؟
فرزندان و اصولاً همه مردم در همه شرایط و زمانها نیازمند امر به معروف و نهی از منکر هستند و هیچ زمانی را نمی توان استثناء کرد. همیشه جامعه به امر به معروف و نهی از منکر نیازمند است ولی آنچه مهم است شناخت معروف و منکر و شیوه های امر و نهی در شرایط گوناگون می باشد. در این زمینه بهترین بحث را استاد شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی مبحث "عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی" ارایه فرموده است جهت اطلاع بیشتر می توانید به کتاب ایشان مراجعه بفرمایید. اما اگر منظور از امر و نهی تربیت فرزندان باشد باید بگوییم که تربیت قبل از ازدواج شروع می شودو تا پایان حیات می تواند ادامه داشته باشد ولی در سه مقطع سنی حساسیت ویژه ای برای تربیت وجود دارد. 1 دوران کودکی تا قبل از ورود به دبستان (تا 7 سالگی)، دوران دبستان و راهنمایی (714 سالگی) و دوران دبیرستان (14 21 سالگی) در این سه دوره تربیت بسیار سرنوشت ساز است ولی شرایط و شیوه های آن باید متناسب باشد. در دوران اول امر و نهی نه تنها کار ساز نیست بلکه موجب لجبازی می شود این دوره را پیامبر اکرم دوران حکومت و سلطنت کودک نامیده است. دوره ای که باید او فرمان دهد و ما اجرا کنیم و اگر بخواهیم امر و نهی کنیم باید به این ویژگی توجه داشته باشیم و به گونه ای او را به مسیر مورد نظر هدایت کنیم که با فطرت و ذات او که فرماندهی است مغایرت نداشته باشد. مثلاً با توجه به یک مسأله جدید او را از مسأله ای بازداریم. دوران دوم دوره ای است که امر و نهی تأثیر گذارتر است. رسول اکرم (ص) این دوره را دوره بندگی و اطاعت نامگذاری کرده است. در دوران سوم امر و نهی تأثیر گذار نیست و باید از طریق مشاوره او را به مسیر درست هدایت کرد. این دوران را پیامبر اسلام (ص) دوران وزارت نامیده است دوره ای است که جوان احساس شخصیت می کند و احساس می کند خودش می فهمد و گاهی بهتر می فهمد لذا اگر بخواهیم او را به مسیری هدایت کنیم. باید به این ویژگی توجه داشته باشیم مثلاً بگوییم به نظر من چنین است نظر تو چیست؟ چون احساس می کند نظر خود اوست نه نظر ما می گوید: نظر من هم همین است. بعد از دوره سوم امر و نهی تأثیر زیادی ندارد ولی می توان با روشهای غیر مستقیم و جاهایی که احساس نیاز می کند و ... او را هدایت کرد. توصیه می کنیم کتابهای تربیتی را بیشتر مطالعه بفرمایید. www.morsalat.com
فرزندان و اصولاً همه مردم در همه شرایط و زمانها نیازمند امر به معروف و نهی از منکر هستند و هیچ زمانی را نمی توان استثناء کرد. همیشه جامعه به امر به معروف و نهی از منکر نیازمند است ولی آنچه مهم است شناخت معروف و منکر و شیوه های امر و نهی در شرایط گوناگون می باشد. در این زمینه بهترین بحث را استاد شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی مبحث "عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی" ارایه فرموده است جهت اطلاع بیشتر می توانید به کتاب ایشان مراجعه بفرمایید. اما اگر منظور از امر و نهی تربیت فرزندان باشد باید بگوییم که تربیت قبل از ازدواج شروع می شودو تا پایان حیات می تواند ادامه داشته باشد ولی در سه مقطع سنی حساسیت ویژه ای برای تربیت وجود دارد. 1 دوران کودکی تا قبل از ورود به دبستان (تا 7 سالگی)، دوران دبستان و راهنمایی (714 سالگی) و دوران دبیرستان (14 21 سالگی) در این سه دوره تربیت بسیار سرنوشت ساز است ولی شرایط و شیوه های آن باید متناسب باشد. در دوران اول امر و نهی نه تنها کار ساز نیست بلکه موجب لجبازی می شود این دوره را پیامبر اکرم دوران حکومت و سلطنت کودک نامیده است. دوره ای که باید او فرمان دهد و ما اجرا کنیم و اگر بخواهیم امر و نهی کنیم باید به این ویژگی توجه داشته باشیم و به گونه ای او را به مسیر مورد نظر هدایت کنیم که با فطرت و ذات او که فرماندهی است مغایرت نداشته باشد. مثلاً با توجه به یک مسأله جدید او را از مسأله ای بازداریم. دوران دوم دوره ای است که امر و نهی تأثیر گذارتر است. رسول اکرم (ص) این دوره را دوره بندگی و اطاعت نامگذاری کرده است. در دوران سوم امر و نهی تأثیر گذار نیست و باید از طریق مشاوره او را به مسیر درست هدایت کرد. این دوران را پیامبر اسلام (ص) دوران وزارت نامیده است دوره ای است که جوان احساس شخصیت می کند و احساس می کند خودش می فهمد و گاهی بهتر می فهمد لذا اگر بخواهیم او را به مسیری هدایت کنیم. باید به این ویژگی توجه داشته باشیم مثلاً بگوییم به نظر من چنین است نظر تو چیست؟ چون احساس می کند نظر خود اوست نه نظر ما می گوید: نظر من هم همین است. بعد از دوره سوم امر و نهی تأثیر زیادی ندارد ولی می توان با روشهای غیر مستقیم و جاهایی که احساس نیاز می کند و ... او را هدایت کرد. توصیه می کنیم کتابهای تربیتی را بیشتر مطالعه بفرمایید. www.morsalat.com
عنوان سوال:
تا چه مقطع سنی فرزندان نیاز به امر و نهی والدین دارند و چگونه این امر و نهی باید انجام شود که اثر داشته باشد؟
پاسخ:
فرزندان و اصولاً همه مردم در همه شرایط و زمانها نیازمند امر به معروف و نهی از منکر هستند و هیچ زمانی را نمی توان استثناء کرد. همیشه جامعه به امر به معروف و نهی از منکر نیازمند است ولی آنچه مهم است شناخت معروف و منکر و شیوه های امر و نهی در شرایط گوناگون می باشد. در این زمینه بهترین بحث را استاد شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی مبحث "عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی" ارایه فرموده است جهت اطلاع بیشتر می توانید به کتاب ایشان مراجعه بفرمایید.
اما اگر منظور از امر و نهی تربیت فرزندان باشد باید بگوییم که تربیت قبل از ازدواج شروع می شودو تا پایان حیات می تواند ادامه داشته باشد ولی در سه مقطع سنی حساسیت ویژه ای برای تربیت وجود دارد.
1 دوران کودکی تا قبل از ورود به دبستان (تا 7 سالگی)، دوران دبستان و راهنمایی (714 سالگی) و دوران دبیرستان (14 21 سالگی) در این سه دوره تربیت بسیار سرنوشت ساز است ولی شرایط و شیوه های آن باید متناسب باشد. در دوران اول امر و نهی نه تنها کار ساز نیست بلکه موجب لجبازی می شود این دوره را پیامبر اکرم دوران حکومت و سلطنت کودک نامیده است. دوره ای که باید او فرمان دهد و ما اجرا کنیم و اگر بخواهیم امر و نهی کنیم باید به این ویژگی توجه داشته باشیم و به گونه ای او را به مسیر مورد نظر هدایت کنیم که با فطرت و ذات او که فرماندهی است مغایرت نداشته باشد. مثلاً با توجه به یک مسأله جدید او را از مسأله ای بازداریم.
دوران دوم دوره ای است که امر و نهی تأثیر گذارتر است. رسول اکرم (ص) این دوره را دوره بندگی و اطاعت نامگذاری کرده است. در دوران سوم امر و نهی تأثیر گذار نیست و باید از طریق مشاوره او را به مسیر درست هدایت کرد. این دوران را پیامبر اسلام (ص) دوران وزارت نامیده است دوره ای است که جوان احساس شخصیت می کند و احساس می کند خودش می فهمد و گاهی بهتر می فهمد لذا اگر بخواهیم او را به مسیری هدایت کنیم. باید به این ویژگی توجه داشته باشیم مثلاً بگوییم به نظر من چنین است نظر تو چیست؟ چون احساس می کند نظر خود اوست نه نظر ما می گوید: نظر من هم همین است. بعد از دوره سوم امر و نهی تأثیر زیادی ندارد ولی می توان با روشهای غیر مستقیم و جاهایی که احساس نیاز می کند و
... او را هدایت کرد. توصیه می کنیم کتابهای تربیتی را بیشتر مطالعه بفرمایید.
www.morsalat.com
- [سایر] با این که شیعه باید اهل سنت را امر به معروف و نهی از منکر کند، وحدت با آنان چگونه میسّر است؟
- [سایر] فرزندان ما تا چه سنی باید قدرت دفع را پیدا کنند و از چه سنی به بعد نگران کننده است؟
- [سایر] فرزندان از چه سنی باید جدا از پدر و مادر خواباند و در چه سنی در اطاق دیگر بخوابند؟
- [سایر] تا چه سنی باید به فرزندان، بیشتر محبت کنیم؟
- [سایر] تا چه سنی باید به فرزندان محبت کنیم؟
- [سایر] تا چه سنی باید به فرزندان، بیشتر محبت کنیم؟
- [آیت الله بهجت] در صورت طلاق والدین، بر اساس چه شرایط و مصالحی حضانت فرزندان به یکی از آن دو سپرده می شود؟ اگر حضانت به مادر سپرده شود، آیا بر شوهر لازم است که نفقه فرزندان را بدهد؟ حضانت فرزندان تا چه سنی بر عهده ی والدین است؟
- [سایر] 1. آیا یک زن سنی می تواند با یک مرد شیعه ازدواج کند؟ 2. اگر یک زن سنی با یک مرد شیعه ازدواج نماید آیا مهم است که در کدام مسجد پیمان ازدواج را اجرا نمایند؟ 3. اگر یک زن سنی با یک شیعه ازدواج نماید، فرزندان آنها کدام طرفی باید باشند؟ شیعه یا سنی؟ و شما کدام راه را انتخاب می کنید؟
- [سایر] سلام علیکم حاج آقا، من مقیم امریکا هستم و اینجا چند برابر ایران نیاز به راهنمایی داریم چرا که اینجا، جدا از مخالفین اسلام، مسیحی، سنی، وهابی و حتی مسلمانان کم دانش زیاد هستند و از اصول اعتقادی تا امر به معروف و نهی از منکر، مسایلی مطرح می شود که من خواهش دارم در صورت امکان، بتوانم از طریق ایمیل، با شما در ارتباط باشم و هر از چندگاهی، از شما راهنمایی بگیرم. التماس دعا
- [سایر] علماء اهل سنت در مورد اجماع در امر خلافت چه نظری دارند؟
- [امام خمینی] مرتبه دوم از امر به معروف و نهی از منکر، امر و نهی به زبان است، پس با احتمال تأثیر و حصول سایر شرایط گذشته، واجب است اهل معصیت را نهی کنند، و تارک واجب را امر کنند به آوردن واجب.
- [آیت الله نوری همدانی] مرتبة دوّم از امر به معروف ونهی از منکر ، امر ونهی به زبان است ، پس با احتمال تأثیر وحصول سایر شرایط گذشته ، واجب است اهل معصیت را نهی کنند ، وتارک واجب را امر کنند به آوردن واجب .
- [آیت الله وحید خراسانی] بر هر مکلفی به مقتضای فرمان خداوند متعال یایها الذین ءامنوا قوا انفسکم واهلیکم نارا وقودها الناس والحجاره ای کسانی که ایمان اورده اید نگهدارید خود را و اهل خود را از اتشی که اتش افروز ان مردم و سنگ است واجب موکد است که اهل خود را امر به معروف و نهی از منکر کند و به انچه خود را به ان امر می کند انان را امر کند و از انچه خود را نهی می کند انان را نهی نماید
- [آیت الله مظاهری] مرد شیعه میتواند با زن سنّی ازدواج کند و همچنین زن شیعه میتواند به عقد سنّی درآید ولی سزاوار نیست که این کار عملی شود.
- [آیت الله اردبیلی] پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.
- [آیت الله مظاهری] اگر خویشان اهل معصیت باشند، در صورتی که صلهرحم کمک در معصیت آنها نشود، باید قطع رحم نکند و در صورت امکان باید آنها را امر به معروف و نهی از منکر نماید.
- [آیت الله اردبیلی] بیان مسأله شرعی در امر به معروف و نهی از منکر کفایت نمیکند، بلکه باید مکّلف امر و نهی کند؛ مگر آن که مقصود از امر به معروف و نهی از منکر، با بیان حکم شرعی حاصل شود و یا طرف مقابل، از آن امر و نهی بفهمد.
- [امام خمینی] بیان مسأله شرعیه کفایت نمیکند در امر به معروف و نهی از منکر بلکه باید مکلف امر و نهی کند. مگر آن که مقصود از امر به معروف و نهی از منکر، از بیان حکم شرعی حاصل شود و یا طرف مقابل از آن امر و نهی بفهمد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . وجوب امر به معروف و نهی از منکر، درباره مکلف، نسبت به اهل خودش تأکید بیشتر دارد. پس اگر انسان ببیند که اهل خودش از واجبات، تهاون میورزد، مثلاً نماز نمیخواند، یا اگر بخواند دارای قرائت صحیح نیست، یا وضوی صحیح نمیگیرد، یا آن که با بدن و لباس نجس، نماز میخواند، در این صورت لازم است به ترتیبی که گفته شد، آنها را امر و نهی کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعضی امر و نهی کنند و مؤثر نشود و بعض دیگر احتمال بدهند که امر یا نهی آنها مؤثر است واجب است امر و یا نهی کنند.