علل و انگیزه سؤال کردن کودکان چیست؟

در اینجا بد نیست درباره علل و انگیزه سوالات کودک نیز مطلبی را عرضه بداریم تا والدین و مربیان محترم در مورد همه سؤالات کودکان یک گونه تلقی و برداشت نداشته باشند. پرسش کوکان در هر زمینه‌ای ممکن است بیکی از دلایل و علل زیر باشد.
1- کنجکاوی و تجسس: کنجکاوی کودکان امر فطری و ذاتی است منشأ و مبنای آن در حیوانات هم وجود دارد ولی بصورتی محدود و ناپخته است. در انسان دامنه آن وسیع و در بر گیرنده همه مسائل و زوایای حیات می‌شود.
کودک می‌خواهد بداند اشاء چه خواصی دارند؟‌ از کجا می‌آیند؟ به چه کاری می‌خورند؟ اگر فلان عمل صورت گیرد چه نتایج و آثاری از خود برجای میگذارد؟ چرا پدر و مادر در خانه فلان حرکت را انجام داده‌اند؟ چرا پدر و در اطاق چنین وچنان کرد؟ ... این کنجکاوی‌ها راهنمای کودک به سوی معرفت و کسب اطلاعات لازم جهت زندگی است. براین اساس اگر او سؤالی از شما داشت این احتمال را هم بدهید که ناشی از کنجکاوی برای کسب معرفت باشد.
2- یقین از آموخته‌ها: طفل در مواردی چیزی را می‌آموزد و یا براساس درک و بینش خود امری را تجربه می‌کند و میخواهد بداند آنچه آموخته درست است یا خیر؟ آنچه را که انجام داده امری رواست یا ناروا؟ و یا مطلبی را که شنیده درست شنیده و یا نه؟‌ برداشت او از یک امر به صواب بوده است یا به خطا؟
بدین نظر و برای کسب یقین درباره مکتسبات و مسائل خود آن را از والدین خودیش می پرسد که بدیهی است پدر و مادر با جواب درست باید در ایجاد و کسب چنین یقینی کودک خود را مدد دهند، به او تفهیم کنند آنچه در ذهن داشته درست است یا نادرست؟ ناقص است یا کامل؟ و ...
3- جلب توجه: در مواردی سوالات کودکان برای جلب توجه دیگران است پدر یا مادری را در نظر آورید که بصورتی جدی سرگرم کار و تلاش خویش و احیاناً مذاکره و صحبت با دیگران‌اند. چنان در برنامه خود فرو رفته و سرگرم‌اند که طفل احساس تنهائی وغربت می‌کند.
کودک در چنین موارد برای نجات از تنگا و تنهائی خود سعی دارد توجه پدر یا مادر را بسوی خویش جلب کند و بدین خاطر شروع به پرسش مینماید. زمانی هم کودکی از پدر و مادر سؤال می‌کند بدان خاطر که قبلاً پرسشی را مطرح کرده و جداً مورد تشویق قرار گرفته بود و اینکه برای تمجید آن خاطره و تشویق میکوشد پرسشی جدیدی را اگر چه بی درد سر باشد مطرح نماید و در این جا ملاحظه می‌کنید که نفس دانستن برای او مطرح نیست بلکه جا انداختن خود مورد نیاز است.
4- هوس و بیکاری: در مواردی هم هیچیک از موارد فوق مطرح نیست.
طفل تنها به خاطر هوس و هم بدان علت که سرگرمی و کاری باوی ندارد از طریق سؤال وقت گذرانی می‌کند. پرسش هائی را مطرح می‌نماید که بی عمق و بی ریشه‌اند و هیچگونه اصراری به درک فهم پاسخ آن ندارند. همانقدر که پدر یا مادرش چیزی می‌گویند و حرفی می‌زنند برایش قانع کننده است.
نشانه چنین سؤالاتی این است که اگر شما برایش زمینه قصه گوئی، بازی یا تفریحی در آن لحظه فراهم کنید هرگز حاضر به شنیدن پاسخ شما نخواهد شد و تغییر هدف می‌دهد و اصرار می‌کند برایش قصه بگوئید و نیز نشانه دیگر این است که این سؤالات از نظم و انسجامی برخوردار نیستند نوع آن از نوع از این شاخ به آن شاخ پریدن است.
www.morsalat.com