همان طور که می دانیم هیچ‌کس گناه دیگری را به دوش نمی‌کشد واین که در اسلام نماز قضای پدر بر پسر بزرگ واجب است به معنای این نیست که پسر بار گناه پدر را به دوش می‌کشد یا پدر به خاطر ترک نماز مورد سؤال و بازخواست و عقاب قرار نمی‌گیرد، بلکه یک تکلیف مازاد بر پسر بزرگ است که دارای مصالح و حکمت‌های خاص خود می‌باشد که در مقابل از ارث بیشتری نیز برخوردار می‌گردد (اموال اختصاصی پدر مثل انگشتر، اسلحه و... به پسر بزرگ می‌رسد) که به نمونه‌هایی از آن حکمت‌ها اشاره می‌کنیم: الف) اهمیت دادن به احترام فرزندان به والدین حتی والدین گنهکار. ب ) اهمیت دادن به پسر بزرگتر و این بدان جهت است که خانواده بعد از فقدان پدر دچار فقدان مدیر و بزرگ نگردد. ج ) اهمیت دادن به نماز و روزه این حکم می‌فهماند که اگر کسی نماز و روزه را به جا نیاورد حتی بعد از مردن او این حکم ساقط نمی‌شود و با وجودی که او مورد مؤاخذه و عقاب قرار می‌گیرد باید در همین دنیا آن نماز و روزه را به نیت او انجام دهند. پس پدر نمی‌تواند بگوید من نماز نمی‌خوانم و پسرم به جای من می‌خواند، زیرا این حکم به این معنا نیست که پدر عذاب نمی‌شود یا حتی ثواب آن نمازهایی که پسر می‌خواند به پدر برسد بلکه ثواب آن نمازها هم برای پسر و کسی که نماز قضا را می‌خواند محسوب می‌گردد. در نتیجه حکمت وجوب نماز قضای پدر بر پسر بزرگتر مسائل دیگری است که به سه مورد از آن اشاره کردیم. www.porseman.org
همان طور که می دانیم هیچکس گناه دیگری را به دوش نمیکشد واین که در اسلام نماز قضای پدر بر پسر بزرگ واجب است به معنای این نیست که پسر بار گناه پدر را به دوش میکشد یا پدر به خاطر ترک نماز مورد سؤال و بازخواست و عقاب قرار نمیگیرد، بلکه یک تکلیف مازاد بر پسر بزرگ است که دارای مصالح و حکمتهای خاص خود میباشد که در مقابل از ارث بیشتری نیز برخوردار میگردد (اموال اختصاصی پدر مثل انگشتر، اسلحه و... به پسر بزرگ میرسد) که به نمونههایی از آن حکمتها اشاره میکنیم: الف) اهمیت دادن به احترام فرزندان به والدین حتی والدین گنهکار. ب ) اهمیت دادن به پسر بزرگتر و این بدان جهت است که خانواده بعد از فقدان پدر دچار فقدان مدیر و بزرگ نگردد. ج ) اهمیت دادن به نماز و روزه این حکم میفهماند که اگر کسی نماز و روزه را به جا نیاورد حتی بعد از مردن او این حکم ساقط نمیشود و با وجودی که او مورد مؤاخذه و عقاب قرار میگیرد باید در همین دنیا آن نماز و روزه را به نیت او انجام دهند. پس پدر نمیتواند بگوید من نماز نمیخوانم و پسرم به جای من میخواند، زیرا این حکم به این معنا نیست که پدر عذاب نمیشود یا حتی ثواب آن نمازهایی که پسر میخواند به پدر برسد بلکه ثواب آن نمازها هم برای پسر و کسی که نماز قضا را میخواند محسوب میگردد. در نتیجه حکمت وجوب نماز قضای پدر بر پسر بزرگتر مسائل دیگری است که به سه مورد از آن اشاره کردیم.
www.porseman.org
- [سایر] چرا قضای نماز و روزه پدر بر عهده پسر ارشد قرار داده شده است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر پسر ارشد خانواده بعد از پدر از دنیا برود آیا روزه های پدر بر عهده پسر دوم است؟
- [آیت الله بهجت] اگر پسر بزرگ تر هنگام فوت پدر، دیوانه باشد، قضای نماز پدر و مادر به عهده ی چه کسی است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اگر پسر بزرگ که قضای نماز پدر بر عهده اوست، فوت نماید، انجام آنها بر ذمّه وارث پسر بزرگ است یا این که به پسر بعدیِ پدر (برادرِ پسر بزرگ) منتقل می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا هزینه لازم برای ازدواج پسر جزء نفقه محسوب شده و بر عهده پدر است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا نگهداری پدر و مادری که دارای پسر نمی باشند، به عهده دختران آنها می باشد؟
- [آیت الله بهجت] در عمل به تکالیف شرعی، تفاوت موضوع با حکم چیست و تشخیص و بیان کدام یک بر عهده مکلف و تشخیص کدام بر عهده ی مجتهد است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا نگهداری و حضانت پدر و مادری که دارای پسر نمی باشند به عهده دختران آنها می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا قضای نمازهای پدر که به جهت سهل انگاری غلط می خوانده، به عهده ی پسر بزرگتر است؟
- [سایر] آیا میان دختر و پسر در انجام تکالیف دینی تفاوتی است؟ و دلیل این تفاوت چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد، چنانچه پسر در موقع عقد مالی داشته، مدیون مهر زن است، و اگر در موقع عقد مالی نداشته، و در ضمن عقد شرط نشده که مهر بر عهده پدر یا جد پدری نیست پدر یا جدّ او باید مهر زن را بدهند.
- [آیت الله سیستانی] پدر میتواند از زکات برای پسر فقیرش زن بگیرد ، و همچنین است پسر نسبت به پدر .
- [آیت الله خوئی] اگر پسر به کتابهای علمی دینی احتیاج داشته باشد پدر میتواند آنها را از زکات خریده و در معرض استفاد پسرش قرار دهد.
- [آیت الله مظاهری] پدر و جدّ پدری میتوانند برای فرزند غیر رشید خود همسر اختیار کنند و بعد از آنکه آن طفل رشید گردید نباید آن را به هم بزند مگر اینکه مفسدهای داشته باشد، و مخارج و مهریّه زن به عهده پسر میباشد، ولی اگر در حال عقد، طفل مالی نداشته باشد، مهر به عهده ولیّ اوست.
- [آیت الله اردبیلی] منظور از پسر بزرگ، بزرگترین پسر در حال مرگ پدر است و اگر کسی در حال مرگ، پسر نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب بزرگترین مرد که در نزدیک ترین طبقه ارث به او قرار دارد، باید قضای نمازهای او را بجا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط پدر ویک پسر، یا مادر ویک پسر باشد، مال را شش قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر وپنج قسمت را پسر میبرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وارث میّت فقط پدر و یک پسر یا مادر و یک پسر باشد ، مال را شش قسمت می کنند یک قسمت آن را پدر یا مادر و پنج قسمت را پسر می برد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، فقط پدر و یک پسر، یا مادر و یک پسر باشد، مال را شش قسمت میکنند؛ یک قسمت آن را پدر یا مادر، و پنج قسمت را پسر میبرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط پدر و یک پسر، یا مادر و یک پسر باشد، مال را شش قسمت میکنند:یک قسمت آن را پدر یا مادر و پنج قسمت را پسر میبرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و یک یا چند پسر باشند، 16 مال را پدر یا مادر و 56 باقی مانده را پسر یا پسران میبرند که اگر چند پسر باشند، آن را به طور مساوی تقسیم میکنند.