منظور از شأن یعنی موقعیتی که فرد از لحاظ خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، علمی، اقتصادی و فرهنگی دارد. البته ممکن است همه عوامل مذکور برای یک فرد خاص فراهم باشد و باعث ایجاد موقعیتی برای او شود یا به عبارت دیگر شأنیتی را ایجاد کند و ممکن است یک یا دو مورد فراهم باشد. به عنوان مثال فردی استاد دانشگاه است طبعاً از یک موقعیت خاصی برخوردار است که ممکن است فرد دیگری آن موقعیت را نداشته باشد یا همسر کسی مثلاً از یک خانواده متمکن و ثروتمندی است .طبعا چنین همسری فرق دارد با فرد دیگری که همسرش از طبقات متوسط یا فقیر جامعه است. فرض کنید:همسر کسی معلم است طبعا باید وضعیت لباس او متناسب با همکارانش باشد و به گونه ای در محل کارش حاضر شود که مطابق شأن معلمی او باشد. بنابراین شأن از یک سو جنبه اعتباری دارد و از سوی دیگر ممکن است جنبه واقعی داشته باشد و احتمال دارد هر دو جنبه در یک فرد جمع باشد و احتمال دارد یکی از این جنبه ها برای فرد شأنیت درست کند. در هر صورت وقتی گفته می شود مرد وظیفه دارد شرایط زندگی را مطابق شأن همسرش فراهم کند. منظور این است که مرد باید موقعیت همسرش را از نظر خانوادگی و شخصیتی در نظر بگیرد و شرایطی را برای او به وجود آورد و امکاناتی را فراهم کند که با وضعیت قبلی او که در خانه پدری اش بوده خیلی متفاوت نباشد تا زن بتواند خودش را با شرایط جدید وفق دهد و در مقابل خانواده خودش احساس شکستگی نکند و به همین دلیل گفته می شود هنگام انتخاب همسر سعی کنید با خانواده ای وصلت کنید که آن خانواده از نظر اجتماعی، اقتصادی و سایر جهات در سطح خانواده شما باشند. مثلاً: دختری در خانواده ای زندگی می کرده که از نظر لباس معمولا لباس های ارزشمند (از نظر قیمت) و مرغوب می پوشیده و در مجموعه خانواده و حتی فامیل پوشیدن این گونه لباس ها یک امر عادی است. الان که او وارد خانه شوهر شده انتظار دارد خیلی با وضعیت قبلی خود فاصله نگیرد و پوشیدن برخی لباس های ارزان قیمت و نامرغوب را کسر شأن خودش می داند. شأنیت همانطور که گفته شد یک امر عرفی است که ریشه یا در اعتباریات و مجعولات دارد و یا ریشه در واقعیات دارد در هر صورت مراعات اینگونه امور عرفی باعث سازگاری و وفاق بیشتری می شود و در استحکام روابط خانوادگی مؤثر است. البته مراعات همه این امور به میزان تمکن شوهر بستگی دارد. اگر مرد واقعاً از نظر مالی توانایی دارد باید شرایط زندگی همسرش را در حد شأن او فراهم کند و زن نیز باید توجه داشته باشد که انتظارات خود را در حد توانایی همسرش قرار دهد تا فشاری بیش از حد متعارف به شوهرش وارد نشود. نکته دیگری که باید توجه داشت این است که گاهی اوقات شأنیت خانمی به دلیل وضعیت خانوادگی قبلی اش به وجود آمده و گاهی اوقات نیز بعد از ازدواج و در خانه شوهر شأنیت جدیدی پیدا می کند. مثل این که این خانم با ادامه تحصیل مراحل و مراتبی را طی می کند و مثلا مهندس می شود یا پزشک، معلم یا نماینده مجلس می شود. هر کدام از این موقعیت های علمی، اجتماعی و سیاسی که زن پیدا می کند شأنیت جدیدی را به وجود می آورد و مرد باید در صورت تمکن امکاناتی متناسب با شأن او فراهم کند. مثلا خانمی پزشک شده است وقت او بسیار ارزشمند شده به گونه ای که در لحظه ای از آن می تواند به بیماری کمک کند و جان انسانی را نجات دهد. اگر این خانم از شوهر خود بخواهد که برای کارهای منزل فردی را استخدام کنند تا کارهای روزمره مثل نظافت خانه و تهیه غذا و... را انجام دهد این خواسته گزافی نیست. زیرا موقعیت حرفه ای و شغلی او چنین اقتضایی دارد یا خانمی معلم است وضعیت لباس او باید متناسب با شأن معلمی او باشد. چنین خانمی باید حداقل یک دست لباس بیشتر از آن خانمی که چنین مسؤولیتی را ندارد داشته باشد چه این که لباسی که زن داخل خانه و برای شوهر خود می پوشد ممکن است متناسب با حرفه معلمی نباشد. زیرا این خانم به عنوان یک معلم الگوی دانش آموزان است باید هم طرز لباس پوشیدن او و هم نوع لباسش متناسب با معلمی باشد در حالی که یک خانم خانه دار یک لباس برای داخل خانه و یک لباس برای مجالس رسمی مثل مجالس جشن و عروسی فقط نیاز دارد همین طور سایر امکانات باید متناسب با شأن خانم باشد. البته باید توجه داشت که شؤونات اعتباری ذاتا ارزش آفرین نیست و هرگز دلیل برتری فردی بر فرد دیگر نمی باشد و ارزش انسان به ایمان و کمالات واقعی است که با افعال اختیاری خود کسب کرده است و اگر تأکید می شود روی شؤونات صرفا به خاطر این است که از برخی تنش ها جلوگیری شود و گاهی اوقات نیز خود آن شأنیت اقتضایی دارد که رعایت آن اجتناب ناپذیر است. www.eporsesh.com
شأنیت چیست و منظور از اینکه مرد وظیفه دارد مطابق شأن همسرش شرایط زندگی را فراهم کند چیست؟
منظور از شأن یعنی موقعیتی که فرد از لحاظ خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، علمی، اقتصادی و فرهنگی دارد. البته ممکن است همه عوامل مذکور برای یک فرد خاص فراهم باشد و باعث ایجاد موقعیتی برای او شود یا به عبارت دیگر شأنیتی را ایجاد کند و ممکن است یک یا دو مورد فراهم باشد.
به عنوان مثال فردی استاد دانشگاه است طبعاً از یک موقعیت خاصی برخوردار است که ممکن است فرد دیگری آن موقعیت را نداشته باشد یا همسر کسی مثلاً از یک خانواده متمکن و ثروتمندی است .طبعا چنین همسری فرق دارد با فرد دیگری که همسرش از طبقات متوسط یا فقیر جامعه است. فرض کنید:همسر کسی معلم است طبعا باید وضعیت لباس او متناسب با همکارانش باشد و به گونه ای در محل کارش حاضر شود که مطابق شأن معلمی او باشد. بنابراین شأن از یک سو جنبه اعتباری دارد و از سوی دیگر ممکن است جنبه واقعی داشته باشد و احتمال دارد هر دو جنبه در یک فرد جمع باشد و احتمال دارد یکی از این جنبه ها برای فرد شأنیت درست کند.
در هر صورت وقتی گفته می شود مرد وظیفه دارد شرایط زندگی را مطابق شأن همسرش فراهم کند.
منظور این است که مرد باید موقعیت همسرش را از نظر خانوادگی و شخصیتی در نظر بگیرد و شرایطی را برای او به وجود آورد و امکاناتی را فراهم کند که با وضعیت قبلی او که در خانه پدری اش بوده خیلی متفاوت نباشد تا زن بتواند خودش را با شرایط جدید وفق دهد و در مقابل خانواده خودش احساس شکستگی نکند و به همین دلیل گفته می شود هنگام انتخاب همسر سعی کنید با خانواده ای وصلت کنید که آن خانواده از نظر اجتماعی، اقتصادی و سایر جهات در سطح خانواده شما باشند.
مثلاً: دختری در خانواده ای زندگی می کرده که از نظر لباس معمولا لباس های ارزشمند (از نظر قیمت) و مرغوب می پوشیده و در مجموعه خانواده و حتی فامیل پوشیدن این گونه لباس ها یک امر عادی است. الان که او وارد خانه شوهر شده انتظار دارد خیلی با وضعیت قبلی خود فاصله نگیرد و پوشیدن برخی لباس های ارزان قیمت و نامرغوب را کسر شأن خودش می داند.
شأنیت همانطور که گفته شد یک امر عرفی است که ریشه یا در اعتباریات و مجعولات دارد و یا ریشه در واقعیات دارد در هر صورت مراعات اینگونه امور عرفی باعث سازگاری و وفاق بیشتری می شود و در استحکام روابط خانوادگی مؤثر است. البته مراعات همه این امور به میزان تمکن شوهر بستگی دارد.
اگر مرد واقعاً از نظر مالی توانایی دارد باید شرایط زندگی همسرش را در حد شأن او فراهم کند و زن نیز باید توجه داشته باشد که انتظارات خود را در حد توانایی همسرش قرار دهد تا فشاری بیش از حد متعارف به شوهرش وارد نشود.
نکته دیگری که باید توجه داشت این است که گاهی اوقات شأنیت خانمی به دلیل وضعیت خانوادگی قبلی اش به وجود آمده و گاهی اوقات نیز بعد از ازدواج و در خانه شوهر شأنیت جدیدی پیدا می کند. مثل این که این خانم با ادامه تحصیل مراحل و مراتبی را طی می کند و مثلا مهندس می شود یا پزشک، معلم یا نماینده مجلس می شود. هر کدام از این موقعیت های علمی، اجتماعی و سیاسی که زن پیدا می کند شأنیت جدیدی را به وجود می آورد و مرد باید در صورت تمکن امکاناتی متناسب با شأن او فراهم کند. مثلا خانمی پزشک شده است وقت او بسیار ارزشمند شده به گونه ای که در لحظه ای از آن می تواند به بیماری کمک کند و جان انسانی را نجات دهد.
اگر این خانم از شوهر خود بخواهد که برای کارهای منزل فردی را استخدام کنند تا کارهای روزمره مثل نظافت خانه و تهیه غذا و... را انجام دهد این خواسته گزافی نیست. زیرا موقعیت حرفه ای و شغلی او چنین اقتضایی دارد یا خانمی معلم است وضعیت لباس او باید متناسب با شأن معلمی او باشد. چنین خانمی باید حداقل یک دست لباس بیشتر از آن خانمی که چنین مسؤولیتی را ندارد داشته باشد چه این که لباسی که زن داخل خانه و برای شوهر خود می پوشد ممکن است متناسب با حرفه معلمی نباشد. زیرا این خانم به عنوان یک معلم الگوی دانش آموزان است باید هم طرز لباس پوشیدن او و هم نوع لباسش متناسب با معلمی باشد در حالی که یک خانم خانه دار یک لباس برای داخل خانه و یک لباس برای مجالس رسمی مثل مجالس جشن و عروسی فقط نیاز دارد همین طور سایر امکانات باید متناسب با شأن خانم باشد.
البته باید توجه داشت که شؤونات اعتباری ذاتا ارزش آفرین نیست و هرگز دلیل برتری فردی بر فرد دیگر نمی باشد و ارزش انسان به ایمان و کمالات واقعی است که با افعال اختیاری خود کسب کرده است و اگر تأکید می شود روی شؤونات صرفا به خاطر این است که از برخی تنش ها جلوگیری شود و گاهی اوقات نیز خود آن شأنیت اقتضایی دارد که رعایت آن اجتناب ناپذیر است.
www.eporsesh.com
- [سایر] مرد در چه حدّی باید امکانات زندگی را برای همسرش فراهم کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا مرد می تواند هدایایی که در طول زندگی برای همسرش خریده را بعد از مرگ همسرش مطالبه کند یا به ورثه زن منتقل می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورتی که مرد با رفتن همسرش به دانشگاه، اداره و ارگانها مخالف باشد، در این صورت وظیفه زن چیست؟
- [سایر] دوسال است که عقد کرده هستم و شوهرم تا سه سال دیگر هم نمیتواند شرایط ایده ال زندگی را فراهم کند ، چه باید بکنم ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که مرد با رفتن همسرش به دانشگاه، اداره و هر محیط دیگری مخالف باشد، زن شرعاً چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله سیستانی] میزان نفقه و تامین هزینه زندگی که بر مرد نسبت به همسرش واجب است چقدر است و چگونه تعیین می گردد ؟
- [سایر] دو سال پیش در فیلیپین ، زنی که از همسرش یک پسر داشت و همسرش خارج از کشور مشغول به کار بود، مسلمان و شیعه شد. او طبق شرایط فقه اسلامی عده وفات نگاه داشت و همسرش نیز اعلام کرد که دیگر تمایلی به زندگی با ایشان ندارد، ولی بعد از یک سال، همسر ایشان بازگشت و ایشان از ترس همسرش و خانواده و به خاطر پسرشان و فقر، مجبور شد در کنارش زندگی دوبارهای را بدون اینکه خطبهای خوانده شود مجدداً شروع کند در حالی که مرد هنوز مسیحی بوده و از مسلمانشدن همسرش اطلاع نداشت! به دلیل ممنوعیت طلاق در فیلیپین این زن نمیتواند به آسانی از او جدا شود. در این شرایط، روابط این زن با همسر قانونیاش چه حکمی دارد؟ آیا زنا تلقی میشود . و یا خیر؟ آیا باید عده نگاه دارد و جدا شود و یا چون رابطه ایشان حرام بوده عده نیز ندارد و اگر مجبور باشد ادامه دهد حکم چه خواهد بود؟
- [سایر] می گویند امام مهدی(عج) زمانی ظهور می کند که شرایط آن فراهم شود ؛ با توجه به وضعیت فعلی جهان آیا می توان گفت ظهور نزدیک است و نیز شرایط فراهم است؟
- [سایر] میگویند امام مهدی(عج) زمانی ظهور میکند که شرایط آن فراهم شود؛ با توجه به وضعیت فعلی جهان آیا میتوان گفت ظهور نزدیک است و نیز شرایط فراهم است؟
- [سایر] می گویند امام مهدی(عج) زمانی ظهور می کند که شرایط آن فراهم شود ؛ با توجه به وضعیت فعلی جهان آیا می توان گفت ظهور نزدیک است و نیز شرایط فراهم است؟
- [آیت الله سیستانی] - چنانچه شرایط برای وضو گرفتن در خود مسجد فراهم باشد فرد معتکف نمیتواند به خارج از مسجد برای وضو گرفتن برود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زن مستحاضه اگر بین وظیفه ای که دارد از وضو یا غسل و نماز فاصله بیندازد؛ باید مطابق وظیفه اش دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلا فاصله مشغول نماز شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که وظیفه او تیمم است هرگاه در اعضای تیمم او زخم، یا دمل، یا شکستگی باشدباید مطابق دستور وضوی جبیره ای تیمم جبیره ای کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مکلف مدتی بدون تقلید عمل کند در صورتی صحیح است که مطابق با واقع انجام شده باشد، واگر عبادی بوده به قصد قربت آن را به جا آورده باشد، و راه به دست آوردن مطابق شدن آن با واقع این است که یا بعد علم پیدا کند که مطابق با واقع بوده یا آن که مطابق فتوای مجتهدی که فعلا وظیفه اش تقلید از اوست واقع شده باشد.
- [آیت الله مظاهری] نایب شدن مرد از زن، یا زن از مرد، نظیر بقیه عبادات اشکال ندارد، ولی نایب در اعمال باید به وظیفه خود عمل کند.
- [آیت الله بهجت] مرد برای زن و زن برای مرد میتواند اجیر شود و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز باید هر یک به وظیفه خود عمل نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که در کارهای وضو یا شرایط آن مثل پاک بودن آب و وجود مانع بر اعضای وضو، زیاد شک می کند، باید اعتنا نکند و مطابق معمول مردم انجام دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سر بریدن حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنین حیوانی پاک و حلال است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در کارهای وضو و شرایط آن مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن خیلی شک میکند، نباید به شک خود اعتنا کند و باید مطابق معمول مردم رفتار کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 35 ذبح حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنان حیوانی پاک و حلال است.