اولا: از نظر فقهی الزام عملی به نتیجه استخاره وجود ندارد و خلاف آن عمل کردن از نظر فقهی اشکالی ندارد. ثانیا: وقتی انسان در دو راهی قرار می گیرد و می خواهد یکی از آن دو راه را که با هم سازگار نیستند، اختیار کند این فرآیند را طی می کند. الف: به عقل این چراغ راهنمای انسان، رجوع می کند و با کاوشی عقلی و مطالعه در اطراف آن، راه درست را انتخاب می نماید. ب: اگر عقل او نتوانست او را از حیرت و دو دلی بیرون بیاورد، وظیفه اش مشورت با انسانهای دانا و دلسوز است تا با اضافه کردن نور عقل آنان، به نور و معرفت عقل خود، راه را بیشتر روشن ببیند و به راه درست برسد. د: اگر عقل او راه به جایی نبرد و مشورت با دلسوزان و دانایان هم حیرت و دودلی او را زایل نکرد و ابهام و تردید او باقی ماند چه باید بکند؟ اینجاست که با توسل به خدای هادی و رحمن و با استغاثه به درگاه حضرتش می خواهد که خیر او را بوسیله استخاره (با تسبیح یا با قرآن یا با روشهای دیگر) در یک طرف قضیه قرار دهد و بدینوسیله او را هدایت خواهد کرد و از نظر علمی اگر دو نفر وارد انجام عملی شوند که یکی از آنان با تردید و دو دلی به انجام عمل بپردازد و دیگری با امید و پردلی به این عمل بپردازد معلوم است که پیشرفت و توفیق با نفر دوم و شکست و نا امیدی و ناتوانی با نفر اول است خداوند همه ما را موفق کند. ضمناً استخاره خواص همانا دعا و طلب خیر و تضرع به درگاه حضرت حق است. "أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ " "یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد"1 پس در مسائل خلاف عقل و مصلحت و مشورت استخاره بی مورد و غلط است چون استخاره جایگزین فکر و عمل نیست.2 پی نوشتها: 1.سوره نمل،آیه62 2.با استفاده از کتاب کشف الاسرار امام خمینی (ره) ص 90 94 www.hawzah.net
اولا: از نظر فقهی الزام عملی به نتیجه استخاره وجود ندارد و خلاف آن عمل کردن از نظر فقهی اشکالی ندارد.
ثانیا: وقتی انسان در دو راهی قرار می گیرد و می خواهد یکی از آن دو راه را که با هم سازگار نیستند، اختیار کند این فرآیند را طی می کند.
الف: به عقل این چراغ راهنمای انسان، رجوع می کند و با کاوشی عقلی و مطالعه در اطراف آن، راه درست را انتخاب می نماید.
ب: اگر عقل او نتوانست او را از حیرت و دو دلی بیرون بیاورد، وظیفه اش مشورت با انسانهای دانا و دلسوز است تا با اضافه کردن نور عقل آنان، به نور و معرفت عقل خود، راه را بیشتر روشن ببیند و به راه درست برسد.
د: اگر عقل او راه به جایی نبرد و مشورت با دلسوزان و دانایان هم حیرت و دودلی او را زایل نکرد و ابهام و تردید او باقی ماند چه باید بکند؟
اینجاست که با توسل به خدای هادی و رحمن و با استغاثه به درگاه حضرتش می خواهد که خیر او را بوسیله استخاره (با تسبیح یا با قرآن یا با روشهای دیگر) در یک طرف قضیه قرار دهد و بدینوسیله او را هدایت خواهد کرد و از نظر علمی اگر دو نفر وارد انجام عملی شوند که یکی از آنان با تردید و دو دلی به انجام عمل بپردازد و دیگری با امید و پردلی به این عمل بپردازد معلوم است که پیشرفت و توفیق با نفر دوم و شکست و نا امیدی و ناتوانی با نفر اول است خداوند همه ما را موفق کند.
ضمناً استخاره خواص همانا دعا و طلب خیر و تضرع به درگاه حضرت حق است.
"أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ "
"یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت میکند و گرفتاری را برطرف میسازد"1
پس در مسائل خلاف عقل و مصلحت و مشورت استخاره بی مورد و غلط است چون استخاره جایگزین فکر و عمل نیست.2
پی نوشتها:
1.سوره نمل،آیه62
2.با استفاده از کتاب کشف الاسرار امام خمینی (ره) ص 90 94
www.hawzah.net
- [سایر] نسبت به صحت بعضی از اصول دین شک و تردید دارم ، چگونه این مشکل را حل کنم؟
- [سایر] چطور میتونم به انتخابی که کردم اعتماد کنم و یقین کنم که انتخابم درسته ؟ من خیلی دودلم. درست زمانی که فکر میکنم تصمیمی که گرفتم قطعی و درسته شک میکنم و تو انتخابم تردید دارم. لطفا راهنماییم کنید.ممنون
- [سایر] با سلام و احترام. تردید و شک چند نوع است؟ آیا شک و تردید مشترک لفظی بوده یا مشترک معنویاند؟ سپاسگزارم
- [آیت الله بهجت] اگر کسی سال ها بر اساس اعتقاداتی که از طریق تقلید به دست آورده بود زندگی کرده و در آن ها راسخ نبوده و سپس به شک و تردید افتاده است و درصدد تحقیق برآمده و پس از یک یا دو سال به عقاید صحیح یقینی دست یافته است، آیا در ایام تردید حکم به ارتداد او می شود؟
- [سایر] با سلام من 15 سالمه کلاس دوم متوسطه/رشته ریاضی فیزیک دوس دارم برم حوزه لطفا راهنماییم کنید
- [سایر] با توجه به تحقیقی بودن اصول دین، بنده نسبت به مسائل اعتقادی دچار شک و تردید شدهام و این موضوع مرا در انجام اعمال عبادی به وسواس انداخته است، مرا راهنمایی کنید.
- [آیت الله خوئی] اموری که جایز نیست استخاره در آن چیست؟ و آیا جایز است استخاره برای عمل نمودن شک در عدالت شخصی یا در شک در ثبوت رؤیت و عدم آن؟
- [سایر] استخاره در امر ازدواج آیا خوب است یا انسان را به شک می اندازد؟
- [سایر] چگونه یک شک و تردید سازنده می تواند در شکل گیری ایمان کمک کند؟
- [سایر] چگونه یک شک و تردید سازنده می تواند در شکل گیری ایمان کمک کند؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر فروشنده یا خریدار , تمام آنچه را که باید تحویل دهد , به تعهّد خود عمل کند و طرف دیگر فقط بخشی از آنچه به عهده اوست بپردازد، معامله نسبت به همان مقدار , صحیح است و کسی که تمام حق خود را دریافت نکرده, میتواند اساس داد و ستد را به هم بزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه برای نمازگزار شک پیدا شود باید مقداری فکر کند تا شاید شک او برطرف شود لذا اگر شک او برطرف شد و نسبت به یک طرف یقین یا گمان پیدا کرد بنا را بر آن گذاشته و نماز را ادامه دهد و نمازش صحیح است و اگر با مقداری فکر کردن چیزی یادش نیامد و به شک خود باقی ماند و اصطلاحاً شک مستقر شد باید به وظیفه شاک عمل کند. و اگر یکی از شک های مبطل مستقر شد نماز را قطع کند و در اینجا قطع نماز حرام نیست. شکهایی که نباید به آنها اعتنا کرد
- [آیت الله نوری همدانی] اگر یقین دارند که در فاصله کمتر از حدّ لازم ( یک فرسخ ) نماز جمعه بر پا شده ولی شک دارند آن نماز قبلاً برگزار شده یا نه ، و یا شک دارند که آن نماز مُقارن با آنها برگزار می شود یا نه ، در هر دو صورت می توانند خود نماز جمعه ای تشکیل دهند و همچنین است در صورتی که نسبت به اصل انعقاد نماز جمعة دیگر اطْمینان نداشته باشند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر یقین دارند که در فاصله کمتر از حد لازم (یک فرسخ) نماز جمعه ای بر پا شده ولی شک دارند که آن نماز قبلاً برگزار شده یا نه، و یا شک دارند که ان نماز مقارن با آنها برگزار می شود یا نه، در هر دو صورت می توانند خود نماز جمعه ای تشکیل دهند. و همچنین است در صورتی که نسبت به اصل انعقاد نماز جمعه دیگر اطمینان نداشته باشند.
- [آیت الله سیستانی] اگر بر اساس حجت شرعی مرد دو نفر را عادل بداند و زن خود را پیش آنان طلاق دهد ، دیگری که در عدالت آنان شک دارد اگر احتمال بدهد که عدالت آنان نزد طلاق دهنده ثابت بوده است ، میتواند آن زن را بعد از تمام شدن عدّهاش برای خود یا دیگری عقد کند ، ولی اگر یقین به عدم عدالت آنان داشته باشد نمیتواند آن زن را عقد کند .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در طهارت و نجاست دچار وسواس است، لازم نیست به برطرف شدن نجاست اطمینان پیدا کند، بلکه باید بدون توجه به وسوسههای نفسانی خود به متعارف مردم نگاه کرده و ببیند آنها در چه مواردی اطمینان به طهارت و نجاست پیدا میکنند و همانند آنان عمل نماید. همچنین اگر در مسائل وضو، غسل و سایر عبادات نیز وسواس داشته باشد، باید به همین ترتیب عمل نماید. اگر چنین شخصی به وسوسههای نفسانی خود اعتنا نماید، شیطان در او طمع کرده و به تدریج در اعتقادات و امور روزمره او نیز شک و تردید ایجاد مینماید.
- [آیت الله خوئی] حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم یقین است، مثلًا اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده بنا میگذارد که دو رکعت است، و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که نماز را چهار رکعت خوانده، نباید نماز احتیاط بخواند و امّا نسبت با فعال گمان حکم شک را دارد، پس اگر گمان دارد، رکوع کرده درصورتی که داخل سجده نشده است، باید آن را بهجا آورد و اگر گمان دارد حمد را نخوانده، چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتناء به گمان ننماید و نمازش صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم یقین است مثلا اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده بنا می گذارد که دو رکعت است و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که چهار رکعت خوانده نباید نماز احتیاط بخواند و اما نسبت به افعال گمان حکم شک را دارد پس اگر گمان دارد رکوع کرده در صورتی که داخل سجده نشده است باید ان را به جا اورد و اگر گمان دارد حمد را نخوانده چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننماید و نمازش صحیح است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم یقین است؛ مثلا اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده؛ بنا می گذارد که دو رکعت است و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که چهار رکعت خوانده؛ نباید نماز احتیاط بخواند. واما نسبت به افعال؛ گمان حکم شک را دارد؛ پس اگر گمان دارد رکوع کرده؛ در صورتی که داخل سجده نشده است باید آن را به جا آورد و اگر گمان دارد حمد را نخوانده؛ چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننماید و نمازش صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] حکم گمان در نماز نسبت به رکعات مثل حکم یقین است ، مثلاً اگر نداند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت ، و گمان داشته باشد که دو رکعت خوانده ، بنا میگذارد که دو رکعت است ، و اگر در نماز چهار رکعتی گمان دارد که چهار رکعت خوانده ، نماز احتیاط ندارد . و امّا نسبت به افعال ، گمان حکم شک را دارد ، پس اگر گمان دارد رکوع کرده ، در صورتی که داخل سجده نشده است باید آن را بجا آورد ، و اگر گمان دارد حمد را نخوانده ، چنانچه در سوره داخل شده باشد اعتنا به گمان ننماید ، ونمازش صحیح است .