این هم تأکید بر بازی کودکان، به جهت اهمیت آن است. بازی، عامل مهمی برای رشد عاطفی، عقلانی و اخلاقی کودکان شمرده می‌شود. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله بازیگوشی کودک در کودکی را مایه فزونی عقل او، (1) و امام کاظم علیه‌السلام باعث بردباری او در بزرگسالی می‌داند.(2) کودکان با بازی سرگرم می‌شوند و لذت می‌برند و افزون بر آن، مهارت‌های زندگی (لباس پوشیدن، غذا خوردن، رعایت نظم، رعایت نوبت، برقراری ارتباط با دیگران و...) را تمرین و ایفای نقش می‌کنند و در آینده بهتر می‌توانند کارهای روزانه خود را انجام دهند. قوانین بازی، کودک را آماده می‌کند تا اصول و مقررات زندگی اجتماعی را درک و بدان‌ها عمل کند. در جریان بازی، کودک می‌آموزد که چه چیزی خوب و چه چیزی بد است. او یاد می‌گیرد که اگر بخواهد در بازی پذیرفته شود، باید راستگو، درستکار، عادل و با انضباط باشد. کودکان، بسیاری از اصول ارزشمند اخلاقی و اجتماعی مانند از خودگذشتگی، کمک به دوستان، صبر و مقاومت، رعایت حقوق دیگران، تحمل دیگران، تفاهم، همکاری، اتحاد، ارزشمندی گروه و... را در بازی می‌آموزند. بازی آن‌قدر اهمیت دارد که امروزه در مراکز روان درمانی، اتاقی را به (بازی درمانی) اختصاص داده‌اند تا با مشاهده بازی کودک یا از راه بازی درمانگر با کودک، به توانایی‌ها و ضعف‌های او در زمینه‌های گوناگون پی برده، از راه بازی، مشکلات عاطفی و اجتماعی او را درمان کنند؛ برای مثال، کودک، هنگام بازی با حیوانات عروسکی و نقش دادن به آن‌ها (نقش خود، پدر، مادر، خواهر یا برادر)، مشکلات ارتباطی یا عاطفی اعضای خانواده با خود را بروز می‌دهد و درمانگر با مشاهده بازی می‌تواند به او کمک کند. دختر کوچکی که هنگام بازی، عروسک را به شدت تنبیه می‌کند (به این دلیل که شلوارش را خیس کرده است)، در حقیقت دارد رنجی را نشان می‌دهد که از سخت‌گیری مادر در این مورد برده یا می‌برد. وقتی پسر کوچکی، هنگام بازی با خرس عروسکی، او را از لولو خرخره و امثال آن می‌ترساند می‌تواند نشانه این باشد که والدینش نیز او را می‌ترسانند. پی نوشت: 1. متقی هندی، کنزالعمال، ج 11، ص 91. 2. کلینی، کافی، ج 6، ص 57. منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
روانشناسان و متخصصان مسائل تربیتی، بر بازی کودکان بسیار تأکید میکنند: علت این هم تأکید چیست؟
این هم تأکید بر بازی کودکان، به جهت اهمیت آن است. بازی، عامل مهمی برای رشد عاطفی، عقلانی و اخلاقی کودکان شمرده میشود. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله بازیگوشی کودک در کودکی را مایه فزونی عقل او، (1) و امام کاظم علیهالسلام باعث بردباری او در بزرگسالی میداند.(2)
کودکان با بازی سرگرم میشوند و لذت میبرند و افزون بر آن، مهارتهای زندگی (لباس پوشیدن، غذا خوردن، رعایت نظم، رعایت نوبت، برقراری ارتباط با دیگران و...) را تمرین و ایفای نقش میکنند و در آینده بهتر میتوانند کارهای روزانه خود را انجام دهند. قوانین بازی، کودک را آماده میکند تا اصول و مقررات زندگی اجتماعی را درک و بدانها عمل کند. در جریان بازی، کودک میآموزد که چه چیزی خوب و چه چیزی بد است. او یاد میگیرد که اگر بخواهد در بازی پذیرفته شود، باید راستگو، درستکار، عادل و با انضباط باشد.
کودکان، بسیاری از اصول ارزشمند اخلاقی و اجتماعی مانند از خودگذشتگی، کمک به دوستان، صبر و مقاومت، رعایت حقوق دیگران، تحمل دیگران، تفاهم، همکاری، اتحاد، ارزشمندی گروه و... را در بازی میآموزند. بازی آنقدر اهمیت دارد که امروزه در مراکز روان درمانی، اتاقی را به (بازی درمانی) اختصاص دادهاند تا با مشاهده بازی کودک یا از راه بازی درمانگر با کودک، به تواناییها و ضعفهای او در زمینههای گوناگون پی برده، از راه بازی، مشکلات عاطفی و اجتماعی او را درمان کنند؛ برای مثال، کودک، هنگام بازی با حیوانات عروسکی و نقش دادن به آنها (نقش خود، پدر، مادر، خواهر یا برادر)، مشکلات ارتباطی یا عاطفی اعضای خانواده با خود را بروز میدهد و درمانگر با مشاهده بازی میتواند به او کمک کند.
دختر کوچکی که هنگام بازی، عروسک را به شدت تنبیه میکند (به این دلیل که شلوارش را خیس کرده است)، در حقیقت دارد رنجی را نشان میدهد که از سختگیری مادر در این مورد برده یا میبرد.
وقتی پسر کوچکی، هنگام بازی با خرس عروسکی، او را از لولو خرخره و امثال آن میترساند میتواند نشانه این باشد که والدینش نیز او را میترسانند.
پی نوشت:
1. متقی هندی، کنزالعمال، ج 11، ص 91.
2. کلینی، کافی، ج 6، ص 57.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
- [سایر] چرا روانشناسان و متخصصان مسائل تربیتی، بر تشویق فرزندان تأکید می کنند؟
- [سایر] چرا روان شناسان و متخصصان مسائل تربیتی، بر تشویق فرزندان تأکید می کنند؟
- [سایر] چرا کودکان خردسال هنگام بازی با هم دعوا میکنند و چگونه میشود به آنها کمک کرد؟
- [سایر] در دین اسلام برای کودکان چگونه تربیتی سفارش شده است؟
- [سایر] عروسک باربی چه تأثیرات مخرب تربیتی بر کودکان و نوجوانان دارد؟
- [سایر] ورزش برای کودکان از چه سنی تأکید شده است؟
- [سایر] برخی از روانشناسان، استمنا را در شرایطی که امکان حفظ تعادل روحی سالم وجود ندارد، توجیه میکنند ؛ نظر مراجع چیست؟
- [سایر] اهمیت بازی در کودکان چیست؟
- [سایر] آیا بازی کودک با کامپیوتر در طول روز 30 دقیقه از نظر تربیتی اشکالی دارد؟
- [سایر] نقش بازی عروسکی در شخصیت کودکان چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] مرد یا زنی که به درجه اجتهاد رسیده یعنی میتواند احکام شرعی را از روی ادله آن استنباط نماید جایز نیست از دیگری تقلید نماید، ولی اگر فقط در بعضی از مسائل مجتهد باشد، باید در بقیه مسائل از مجتهد جامعالشرایط تقلید کند و یا به احتیاط عمل نماید. همچنین کسی که هنوز به درجه اجتهاد نرسیده، نباید در مسائل شرعی فتوا دهد و چنانچه بدون داشتن قدرت استنباط در مسألهای فتوا دهد، مسئول اعمال خود و تمام کسانی است که ناآگاهانه به گفته او عمل میکنند.
- [آیت الله سیستانی] خانهای را که غربا و زوّار در آن منزل میکنند و معلوم نیست چقدر در آن میمانند ، اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود ، استفاده از آن خانه اشکال ندارد ، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکردهاند ، اجاره نسبت به غیر از شب اول صحیح نیست ، و صاحب خانه بعد از شب اول هر وقت بخواهد میتواند آنها را بیرون کند . مسائل متفرقه اجاره
- [آیت الله اردبیلی] امانتداری از اموری است که در شریعت مقدّس اسلام مورد تأکید قرار گرفته است و خداوند متعال آن را از اسباب رستگاری و نشانههای مؤمن میداند و میفرماید: (مؤمنان کسانی هستند که امانتدار هستند و به عهد خویش وفا میکنند.)(1) و در حدیثی از امام صادق علیهالسلام نقل شده است که: (هیچ عذری برای هیچ کس در ترک سه امر نیست؛ ادای امانت به برّ و فاجر، وفای به عهد برای برّ و فاجر و نیکی به والدین، برّ باشند یا فاجر.)(2)
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارثان میّت چند دایی و خاله مادری (همه دایی باشند یا همه خاله، یا برخی دایی و برخی خاله) و یک یا چند دایی پدر و مادری و یک یا چند خاله پدر و مادری و دایی و خاله پدری باشند، دایی و خاله پدری ارث نمیبرند و دایی و خاله مادری 13 مال را به طور مساوی بین خود تقسیم میکنند و بقیّه را دایی و خاله پدر و مادری بین خود به گونهای تقسیم میکنند که دایی دو برابر خاله ببرد، در این مسأله هم چون برخی علماء معتقدند که دایی و خاله پدر و مادری به طور مساوی ارث میبرند، احتیاط مستحبّ آن است که در مقدار مردّد بین دو نظریه مصالحه کنند، چنانچه در مسائل پیشین شیوه آن توضیح داده شد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در طهارت و نجاست دچار وسواس است، لازم نیست به برطرف شدن نجاست اطمینان پیدا کند، بلکه باید بدون توجه به وسوسههای نفسانی خود به متعارف مردم نگاه کرده و ببیند آنها در چه مواردی اطمینان به طهارت و نجاست پیدا میکنند و همانند آنان عمل نماید. همچنین اگر در مسائل وضو، غسل و سایر عبادات نیز وسواس داشته باشد، باید به همین ترتیب عمل نماید. اگر چنین شخصی به وسوسههای نفسانی خود اعتنا نماید، شیطان در او طمع کرده و به تدریج در اعتقادات و امور روزمره او نیز شک و تردید ایجاد مینماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر یا مادر و پسر و دختر باشند، 16 مال را پدر یا مادر میبرد و 56 باقیمانده را بین پسر و دختر به گونهای تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد، بنابراین اگر پدر و یک پسر و یک دختر باشند، سهم پدر 318 و سهم پسر 1018 و سهم دختر 518 خواهد بود و اگر پدر و دو پسر و سه دختر باشند، سهم پدر742، سهم هر یک از دو پسر 1042 (بر روی هم 2042) و سهم هر یک از سه دختر 542 (بر روی هم 1542) خواهد بود، مسائل مشابه هم به همین شکل محاسبه میگردد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وارث میّت فقط زن وجدّ وجدّه پدری وجدّ وجدّه مادری او باشد زن ارث خود را به تفصیلی که بعد از این گفته میشود میبرد ویک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جدّ و جدّه مادری میدهند که بطور مساوی بین خودشان قسمت میکنند وبقیه را به جدّ وجدّه پدری میدهند وجدّ دو برابر جدّه میبرد، و اگر وارث میّت شوهر و جد و جدّه باشد، شوهر نصف مال را میبرد و جدّ و جدّه به دستوری که در مسائل گذشته گفته شد، ارث خود را میبرند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، فقط زن، جد و جده پدری و جده و جده مادری او باشد زن ارث خود را به تفصیلی که گفته میشود میبرد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جده مادری میدهند که به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند، و بقیه را به جد و جده پدری میدهند، و جد دو برابر جده میبرد، و اگر وارث میت شوهر و جد و جده باشند، شوهر نصف مال را میبرد، و جد و جده به دستوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را میبرند.
- [آیت الله سیستانی] اگر وارث میّت فقط زن و جدّ و جدّه پدری و جد و جدّه مادری او باشد ، زن ارث خود را به تفصیلی که بعداً گفته میشود میبرد ، و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جدّه مادری میدهند که بطور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و بقیه را به جد و جدّه پدری میدهند ، و جد دو برابر جدّه میبرد . و اگر وارث میّت شوهر و جد و جدّه باشد ، شوهر نصف مال را میبرد و جد و جدّه به دستوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را میبرند .
- [آیت الله بروجردی] اگر وارث میت فقط زن و جد و جدهی پدری و جد و جدهی مادری او باشد، زن ارث خود را به تفصیلی که گفته میشود میبرد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جدهی مادری میدهند که به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و بقیه را به جد و جدهی پدری میدهند و جد دو برابر جده میبرد و اگر وارث میت شوهر و جد و جده باشد، شوهر نصف مال را میبرد و جد و جده به دستوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را میبرند.