کودکان به طور معمول تا 18 ماهگی، 30 تا 50 لغت؛ در 2 سالگی عبارت‌های 2 واژه‌ای و گاهی 3 واژه‌ای، و تا 3 سالگی، هزار کلمه را می‌توانند بر زبان جاری سازند. در 4 سالگی، مهارت نسبی در دستور زبان می‌یابند و در 5 سالگی، مشابه بزرگسالان سخن می‌گویند. این، حد متوسط و طبیعی است و اگر کودکی، کمتر از حد متوسط باشد، به معنای عقب‌ماندگی نیست و می‌تواند تأخیر را پس از 6 ماه تا یک سال، جبران کند. آلبرت انیشتین و امیل زولا چنین بوده‌اند.
علل کم حرف زدن و اندک بودن ذخیره‌ی واژگانی کودک، کم سخن گفتن با او، محرومیت‌های عاطفی، و اضطراب و نگرانی است. برای رفع این مشکل، مراجعه به گفتار درمانگر مفید خواهد بود.
درباره‌ی فرزند 5 ساله‌ی شما، اگر تاکنون سکوت مطلق داشته است، احتمال مشکل جسمی او را مشخص کنید. در صورتی که مشکل، مربوط به شنوایی یا هوش او نبود، لازم است به متخصص اعصاب کودکان مراجعه کنید تا احتمال آسیب‌دیدگی خفیف مغزی )MBD( یا اوتیسم )Autism( (1)را که تأخیر شدید در رشد زبان است، بررسی کند.
در هر صورت، به دلیل سخن نگفتن کودک، او را سرزنش نکنید؛ فرصت حضور در جمع را به او بدهید و وی را با عصبانیت به سخن گفتن وا ندارید.
پی نوشت:
(1) امروزه، اوتیسم را اختلالی در رشد می‌دانند که ممکن است نتیجه‌ی عوامل عصبی شیمیایی )عصبی - فیزیولوژیک( باشد که در بردارنده‌ی مکانیزم مغزی هستند )جان آیزسون، اختلالات زبان و گفتار در کودکان، ص 172(
منبع: کتاب نسیم مهر(1)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)
