مناجات با خدا و دعا و تضرّع و زاری به پیشگاه مقدسش، در تمام اوقات مطلوب و مورد تأکید پیشوایان بزرگ دین است. از جمله اوقات دعا، و طلب حاجت به سوی حضرت حق، پیش از انجام اعمال زناشویی، در شب زفاف است. در مورد دعا و نماز در این شب، روایات متعددی از ائمه اطهار به ما رسیده است، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم: امام باقر علیه السّلام می فرماید: (هنگامی که عروس را نزد تو آوردند، خودت وضو بساز و به او نیز بگو وضو بگیرد دو رکعت نماز بخوان، به او نیز بگو دو رکعت نماز بخواند، سپس خدا را حمد و ثنا کن، و صلوات بر محمد و اهل بیت او بفرست، آنگاه این دعا را بخوان و به حاضران بگو (آمین) گویند: خدایا؛ دوستی و محبت و خوشنودی او را روزیِ من گردان، و مرا به او خوشنود ساز، و بین ما به پیوندی صمیمانه و نیک، جمع کن، چرا که تو حلال را دوست داری و حرام را ناپسند می شماری.)[1] آن حضرت در جای دیگر می فرماید: (هنگامی که قصد نزدیک شدن به همسرت را داری بگو: خدایا فرزندی نصیبم کن و او را خداترس و پیراسته قرار ده، او را سالم از هر نقص و عیبی بیافرین، و عاقبتش را ختم به خیر گردان.)[2] عبدالرحمن بن کثیر می گوید: در حضور حضرت امام صادق علیه السّلام بودیم، سخن از شریک شدن شیطان در امور پیش آمد، حضرت آن را بزرگ شمرد به حدی که مرا وحشت فراگرفت، عرض کردم: جانم به فدایت، راه رهایی از آن چیست؟ حضرت فرمود: (وقتی که قصد همبستر شدن با همسرت را داشتی بگو، بنام خدای بخشندة مهربان، که خدایی جز او نیست، او که خالق آسمان ها و زمین است، خدایا اگر مرا امشب فرزندی و جانشینی نصیب می فرمایی برای شیطان در او شراکت و بهره ای قرار مده، خدایا او را باایمان، با اخلاص و پاکیزه از شیطان و پلیدی های وی قرار ده، که حمد و سپاسِ تو بس عظیم است.)[3] همچنین امام صادق علیه السّلام در مورد مردی که هنگام همبستر شدن با همسرش از شریک شدن شیطان در این کار می هراسد می فرماید: (چنین شخصی باید (بسم الله) بگوید و از شیطان به خدا پناه ببرد.)[4] در آداب شب زفاف و به طور کلی هر گاه که عمل زناشویی انجام می گیرد، به غیر از نماز و دعا که در بالا گفته شد، روایات و سفارشات بسیاری از پیامبر و ائمة اطهار در معتبرترین کتابهای حدیث آمده است که رعایت آنها هم به نفع زن و شوهر و هم فرزندان آنهاست، در اینجا به سفارشاتی که رسول گرامی اسلام به حضرت علی کرده اند، به طور خلاصه اشاره می کنیم. در وصیت های پیامبر به حضرت علی علیه السّلام آمده است: (هنگامی که عروس به خانة تو وارد شد، کفشهای او را در آور، تا بنشیند و پاهای او را بشوی و از آن آب، از درِ خانه تا انتهای آن بپاش، چنین کاری موجب رفع و دفع انواع فقر شده و باعث نزول برکتهای بسیار خواهد شد، و تا هفت روز، عروس را از خوردن شیر و سرکه و گشنیز و سیب ترش منع کن، زیرا رحم زن بر اثر خوردن این چهار غذا، سرد شده برای باروری آماده نمی شود.) ایشان همچنین در سفارشات خود می فرماید: (در آغاز و وسط و آخر ماه (قمری) آمیزش نکن، در بعد از ظهر آمیزش نکن، هنگام آمیزش سخن نگو، هنگام آمیزش به فکر زن دیگری نباش، در حال ایستاده آمیزش نکن، شب عید فطر و قربان آمیزش نکن، بدون وضو آمیزش نکن، آمیزش در شب دوشنبه و آغاز شب سه شنبه و شب پنج شنبه و هنگام ظهر پنج شنبه و شب جمعه و عصر جمعه، خوب است) آنگاه پیامبر به علی علیه السّلام فرمود: این وصایای مرا حفظ کن و به آنها عمل کن چنان که من آنها را از جبرئیل دریافت و رعایت کرده ام.)[5] پیامبر گرامی اسلام می فرماید: (در اسلام بنایی دوست داشتنی تر از ازدواج نزد خداوند برپا نشده است).[6] [1] . وسایل الشیعه، حر عاملی، محمد، نشر اسلامیه، ج 14، ص 81. [2] . همان، ص 82. [3] . همان، ص 97. [4] . وسایل الشیعه، ج 14، ص 97. [5] . به نقل از کتاب نظام خانواده در اسلام، انصاریان، حسن، نشر ام ابیها، ص 206. [6] . مستدرک وسایل، نوری، حسین، نشر مؤسسة آل البیت، ج 14، ص 152. ( اندیشه قم )
مناجات با خدا و دعا و تضرّع و زاری به پیشگاه مقدسش، در تمام اوقات مطلوب و مورد تأکید پیشوایان بزرگ دین است. از جمله اوقات دعا، و طلب حاجت به سوی حضرت حق، پیش از انجام اعمال زناشویی، در شب زفاف است. در مورد دعا و نماز در این شب، روایات متعددی از ائمه اطهار به ما رسیده است، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:
امام باقر علیه السّلام می فرماید: (هنگامی که عروس را نزد تو آوردند، خودت وضو بساز و به او نیز بگو وضو بگیرد دو رکعت نماز بخوان، به او نیز بگو دو رکعت نماز بخواند، سپس خدا را حمد و ثنا کن، و صلوات بر محمد و اهل بیت او بفرست، آنگاه این دعا را بخوان و به حاضران بگو (آمین) گویند: خدایا؛ دوستی و محبت و خوشنودی او را روزیِ من گردان، و مرا به او خوشنود ساز، و بین ما به پیوندی صمیمانه و نیک، جمع کن، چرا که تو حلال را دوست داری و حرام را ناپسند می شماری.)[1]
آن حضرت در جای دیگر می فرماید: (هنگامی که قصد نزدیک شدن به همسرت را داری بگو: خدایا فرزندی نصیبم کن و او را خداترس و پیراسته قرار ده، او را سالم از هر نقص و عیبی بیافرین، و عاقبتش را ختم به خیر گردان.)[2]
عبدالرحمن بن کثیر می گوید: در حضور حضرت امام صادق علیه السّلام بودیم، سخن از شریک شدن شیطان در امور پیش آمد، حضرت آن را بزرگ شمرد به حدی که مرا وحشت فراگرفت، عرض کردم: جانم به فدایت، راه رهایی از آن چیست؟ حضرت فرمود: (وقتی که قصد همبستر شدن با همسرت را داشتی بگو، بنام خدای بخشندة مهربان، که خدایی جز او نیست، او که خالق آسمان ها و زمین است، خدایا اگر مرا امشب فرزندی و جانشینی نصیب می فرمایی برای شیطان در او شراکت و بهره ای قرار مده، خدایا او را باایمان، با اخلاص و پاکیزه از شیطان و پلیدی های وی قرار ده، که حمد و سپاسِ تو بس عظیم است.)[3]
همچنین امام صادق علیه السّلام در مورد مردی که هنگام همبستر شدن با همسرش از شریک شدن شیطان در این کار می هراسد می فرماید: (چنین شخصی باید (بسم الله) بگوید و از شیطان به خدا پناه ببرد.)[4]
در آداب شب زفاف و به طور کلی هر گاه که عمل زناشویی انجام می گیرد، به غیر از نماز و دعا که در بالا گفته شد، روایات و سفارشات بسیاری از پیامبر و ائمة اطهار در معتبرترین کتابهای حدیث آمده است که رعایت آنها هم به نفع زن و شوهر و هم فرزندان آنهاست، در اینجا به سفارشاتی که رسول گرامی اسلام به حضرت علی کرده اند، به طور خلاصه اشاره می کنیم.
در وصیت های پیامبر به حضرت علی علیه السّلام آمده است: (هنگامی که عروس به خانة تو وارد شد، کفشهای او را در آور، تا بنشیند و پاهای او را بشوی و از آن آب، از درِ خانه تا انتهای آن بپاش، چنین کاری موجب رفع و دفع انواع فقر شده و باعث نزول برکتهای بسیار خواهد شد، و تا هفت روز، عروس را از خوردن شیر و سرکه و گشنیز و سیب ترش منع کن، زیرا رحم زن بر اثر خوردن این چهار غذا، سرد شده برای باروری آماده نمی شود.)
ایشان همچنین در سفارشات خود می فرماید: (در آغاز و وسط و آخر ماه (قمری) آمیزش نکن، در بعد از ظهر آمیزش نکن، هنگام آمیزش سخن نگو، هنگام آمیزش به فکر زن دیگری نباش، در حال ایستاده آمیزش نکن، شب عید فطر و قربان آمیزش نکن، بدون وضو آمیزش نکن، آمیزش در شب دوشنبه و آغاز شب سه شنبه و شب پنج شنبه و هنگام ظهر پنج شنبه و شب جمعه و عصر جمعه، خوب است) آنگاه پیامبر به علی علیه السّلام فرمود: این وصایای مرا حفظ کن و به آنها عمل کن چنان که من آنها را از جبرئیل دریافت و رعایت کرده ام.)[5]
پیامبر گرامی اسلام می فرماید:
(در اسلام بنایی دوست داشتنی تر از ازدواج نزد خداوند برپا نشده است).[6]
[1] . وسایل الشیعه، حر عاملی، محمد، نشر اسلامیه، ج 14، ص 81.
[2] . همان، ص 82.
[3] . همان، ص 97.
[4] . وسایل الشیعه، ج 14، ص 97.
[5] . به نقل از کتاب نظام خانواده در اسلام، انصاریان، حسن، نشر ام ابیها، ص 206.
[6] . مستدرک وسایل، نوری، حسین، نشر مؤسسة آل البیت، ج 14، ص 152.
( اندیشه قم )
- [سایر] آداب شب زفاف چگونه است؟
- [سایر] زفاف یعنی چه؟ و شب زفاف چه شبی است؟
- [سایر] لطفاً در مورد شب زفاف توضیح دهید.
- [سایر] لطفاً در مورد شب زفاف توضیح دهید.
- [سایر] لطفا در مورد آثار و فضایل نماز شب برایم بنویسید.
- [سایر] آداب دعا چیست؟
- [آیت الله سیستانی] آیا زفاف در شب یا روز عید قربان جایز است؟
- [سایر] آداب ظاهری دعا چه تأثیری در اجابت دعا دارد؟
- [سایر] آداب دعا کردن کدام است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در شب زفاف نتوانست غسل کند، آیا می تواند نماز صبح را با تیمم بخواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نافله شب از مهمترین نمازهای نافله است که در روایات اسلامی و قرآن مجید روی آن تاکید شده و تأثیر عمیقی در صفای روح و پاکی قلب و تربیت نفوس انسانی وحل مشکلات دارد و در کتب معروف دعا، آدابی برای آن ذکر کرده اند، مخصوصاً برای قنوت نافله وتر، رعایت این آداب خوب است ولی می توان نماز شب را بدون این آداب مانند نمازهای معمولی نیز انجام داد و کسی که به علتی نتواند آخر شب بیدار شود و نماز شب را بخواند می تواند قبل از خواب آنها را به جا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب ودو رکعت آن به نیّت نماز شفع ویک رکعت آن به نیّت نماز وتر خوانده شود، ودستور کامل نافله شب در کتابهای دعا گفته شده است.
- [آیت الله اردبیلی] از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب، دو رکعت به نیّت نماز شَفْع و یک رکعت به نیّت نماز وَتْر خوانده شود. دستور کامل نافله شب در کتابهای ادعیه گفته شده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب و دو رکعت آن به نیّت نماز شفع و یک رکعت آن به نیّت نماز وتر خوانده شود. دستور کامل نافله شب در کتابهای دعا گفته شده است.
- [آیت الله سبحانی] از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیت نافله شب و دو رکعت آن به نیت نماز شفع و یک رکعت آن، به نیت نماز وتر خوانده شود. و دستور کامل نافله شب در کتاب های دعا گفته شده است.
- [آیت الله وحید خراسانی] از یازده رکعت نافله شب هشت رکعت ان باید به نیت نافله شب و دو رکعت ان به نیت نماز شفع و یک رکعت ان به نیت نماز وتر خوانده شود و دستور کامل نافله شب در کتابهای دعا ذکر شده است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] از یازده رکعت نافله شب؛ هشت رکعت آن باید به نیت نافله شب و دو رکعت آن به نیت نماز شفع و یک رکعت آن به نیت نماز وتر خوانده شود. و دستور کامل نافله شب در کتابهای دعا گفته شده است.
- [آیت الله سیستانی] از یازده رکعت نافله شب ، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب ، و دو رکعت آن به نیّت نماز شفع ، و یک رکعت آن به نیّت نماز وتر خوانده شود . و دستور کامل نافله شب در کتابهای دعا گفته شده است .
- [امام خمینی] از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیت نافله شب، و دو رکعت آن به نیت نماز شفع، و یک رکعت آن به نیت نماز وتر خوانده شود. و دستور کامل نافله شب در کتابهای دعا گفته شده است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . از یازده رکعت نافله شب، هشت رکعت آن باید به نیت نافله شب و دو رکعت آن به نیت نماز شفع و یک رکعت آن، به نیت نماز وتر خوانده شود، و هشت رکعت نافله شب و هم چنین نافله ظهر و عصر و مغرب را باید مانند نماز صبح دو رکعتی بخوانند و دستور کامل نافله شب در کتاب های دعا گفته شده است.