رابطه
رابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد.
رابطه زن و مرد با یکدیگر در بین فرزندان و اطرافیان چگونه باید باشد؟
این سؤال در واقع برمی گردد به روابط سالم و سازنده بین همسران و این که آنان در روابط با دیگران چه مسایلی را باید رعایت کنند. چگونگی روابط همسران با یکدیگر و با فرزندان و اطرافیان نقش بسیار مهم و اساسی در سعادت و خوشبختی یا شکست و ناکامی آنان دارد. روابط سالم و سازنده به موفقیت و استحکام خانواده منتهی می شود و روابط ناسالم، انواع مشکلات در زندگی از جمله طلاق و اختلافات خانوادگی را به همراه دارد.[1] بنابراین، باید بدانیم یک زندگی مطلوب و روابط سالم و سازنده بین همسران از چه ویژگی هایی برخوردار است. ویژگی های روابط سالم و سازنده بین همسران: 1. احترام متقابل: یکی از ویژگی های اصلی همسران موفق این است که برای همدیگر و برای فرزندان و دیگر اطرافیان احترام بالایی قایل هستند. احترام متقابل به معنای عدم انتقاد از یکدیگر و سکوت در برابر گفتة وی نیست. معنای احترام این نیست که زن و شوهر عواطف و احساسات منفی خود را از یکدیگر پنهان و آنها را به صورت عقده های روانی روی هم جمع کنند، بلکه به معنای آن است که هر کدام برای شریک زندگی خود ارزش قایل شود. در مواردی که از یکدیگر انتقاد هم می کنند، باید با لحن مودبانه و به دور ا ز اعراض و عقده های منفی باشد. درگیری ها و اختلافات هنگامی در خانواده پدید می آید که همسران برای یکدیگر و برای فرزندان احترام قایل نباشند.[2] 2. درک متقابل یکدیگر: با توجه به این که زن و شوهر در دو خانواده و چه بسا در دو فرهنگ جداگانه پرورش یافته اند، طرز تفکرها، سلیقه ها و برداشت های متفاوتی از زندگی دارند و ممکن است دربارة هر مساله اختلاف نظر وجود داشته باشد. دربارة مسایل مهم و بنیادی، همسران باید از سلیقه های شخصی خود دست برداشته و با توافق و مشورت یکدیگر روشی را که به نفع زندگی مشترک آن ها است، انتخاب کنند. امّا در مسایل جزیی مثلاً این که از چه رنگی خوش آنها می آید یا چه غذایی را باید دوست داشته باشند، هر کدام می توانند سلیقه و انتخاب خود را داشته باشند. 3. رعایت احکام و ارزش های الهی در زندگی: بسیاری از اختلافات و درگیری های بدان دلیل است که طرفین به اصول و ارزش های دینی و اخلاقی در روابط خود با دیگران پایبند نیستند. زن و شوهر برای ادامة زندگی سالم باید ارزش های دینی و اخلاقی مانند تقوا، عفت، صداقت، ایثار و... را رعایت کنند. رعایت ارزش های الهی و حفظ عفاف و دوری از مواضع تهمت، سعادت خانواده را تضمین می کند.[3] 4. برخورد منطقی: از ویژگی های روابط سالم و سازندة همسران این است که در عین انتقاد و اعتراض هایی که به عملکرد یکدیگر دارند، با همسرشان و با دیگر اعضای خانواده و فامیل برخوردی انسانی و منطقی داشته باشد. اگر انسان بخواهد همیشه حرف و ادعای خود را به کرسی بنشاند و آبروی همسر خود یا دیگران را ببرد، در زندگی خود روی خوشبختی را نخواهد دید. تعادل در زندگی مشترک زمانی برقرار می شود که روابط متقابل بر پایة عقل و منطق استوار باشد. همسران باید وضعیت یکدیگر را درک کنند. متاسفانه برخی از همسران با وجود آن که می دانند وضعیت اقتصادی شان مطلوب نیست، توقعاتی از شوهرشان دارند که برای وی مقدور نیست. از این گونه توقعات باید دست برداشت. همسران نباید زندگی خود را با دیگران مقایسه کنند و بگویند چون فلان همسایه یا فامیل زندگی شان اینگونه است، ما هم باید مثل او باشیم. روش منطقی این است که توقعات خود را با میزان درآمد خویش هماهنگ کنیم. 5. چشم پوشی از خطاها: بیشترین سفارش اسلام در مورد مسایل خانوادگی و ارتباط با فرزندان و دیگران این است که باید از اشتباهات و خطاهای یکدیگر چشم پوشی کنیم.[4] وجود عفو و گذشت، به یقین کانون خانواده را گرم نگاه می دارد و عشق و محبت را افزایش می دهد. البته یکسری مسایل بین همسران وجود دارد که مخصوص خود آن ها است و نباید فرزندان از آن مطلع شوند، مثلاً روابط صمیمی که با یکدیگر دارند و با برخی رازهایی که مربوط به خود آن ها است، باید همیشه از فرزندان و دیگران مخفی نگه دارند. از جمله مسایلی که والدین باید رعایت کنند، روابط جنسی آن ها و تربیت جنسی فرزندان است. در آیات و روایات توصیه های زیادی در این زمینه شده و روان شناسان نیز تاکید نموده اند که والدین باید در مورد مسایل تربیتی و اخلاقی فرزندان کمال دقت را داشته باشند. منابع برای مطالعة بیشتر 1. محمد رضا شرفی، خانوادة متعادل، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، 1374. 2. علی قائمی، خانواده و مسایل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362. 3. فرانک فینچام، رابطة همسران، ترجمة مهدی قراچه داغی، پیک بهار، 1380. حضرت عیسی علیه السّلام , (تفاهم اساسی ترقی است.)[5] [1] . فلیپ بارکر، خانواده درمانی پایه، ترجمة دهقانی، انتشارات رشد، 1375، ص 44 - 42، (اقتباس). [2] . همان، فصل 5. [3] . علی قائمی، خانواده و مسایل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362، ص 258. [4] . احمد حسینا، بهداشت روان ازدواج و همسرداری، تهران، نشر مفید، 1380، ص 208 201. [5] . خانوادة متعادل، محمد رضا شرفی، انجمن اولیاء و مربیان، ص 71. ( اندیشه قم )
این سؤال در واقع برمی گردد به روابط سالم و سازنده بین همسران و این که آنان در روابط با دیگران چه مسایلی را باید رعایت کنند. چگونگی روابط همسران با یکدیگر و با فرزندان و اطرافیان نقش بسیار مهم و اساسی در سعادت و خوشبختی یا شکست و ناکامی آنان دارد. روابط سالم و سازنده به موفقیت و استحکام خانواده منتهی می شود و روابط ناسالم، انواع مشکلات در زندگی از جمله طلاق و اختلافات خانوادگی را به همراه دارد.[1] بنابراین، باید بدانیم یک زندگی مطلوب و روابط سالم و سازنده بین همسران از چه ویژگی هایی برخوردار است. ویژگی های روابط سالم و سازنده بین همسران: 1. احترام متقابل: یکی از ویژگی های اصلی همسران موفق این است که برای همدیگر و برای فرزندان و دیگر اطرافیان احترام بالایی قایل هستند. احترام متقابل به معنای عدم انتقاد از یکدیگر و سکوت در برابر گفتة وی نیست. معنای احترام این نیست که زن و شوهر عواطف و احساسات منفی خود را از یکدیگر پنهان و آنها را به صورت عقده های روانی روی هم جمع کنند، بلکه به معنای آن است که هر کدام برای شریک زندگی خود ارزش قایل شود. در مواردی که از یکدیگر انتقاد هم می کنند، باید با لحن مودبانه و به دور ا ز اعراض و عقده های منفی باشد. درگیری ها و اختلافات هنگامی در خانواده پدید می آید که همسران برای یکدیگر و برای فرزندان احترام قایل نباشند.[2] 2. درک متقابل یکدیگر: با توجه به این که زن و شوهر در دو خانواده و چه بسا در دو فرهنگ جداگانه پرورش یافته اند، طرز تفکرها، سلیقه ها و برداشت های متفاوتی از زندگی دارند و ممکن است دربارة هر مساله اختلاف نظر وجود داشته باشد. دربارة مسایل مهم و بنیادی، همسران باید از سلیقه های شخصی خود دست برداشته و با توافق و مشورت یکدیگر روشی را که به نفع زندگی مشترک آن ها است، انتخاب کنند. امّا در مسایل جزیی مثلاً این که از چه رنگی خوش آنها می آید یا چه غذایی را باید دوست داشته باشند، هر کدام می توانند سلیقه و انتخاب خود را داشته باشند. 3. رعایت احکام و ارزش های الهی در زندگی: بسیاری از اختلافات و درگیری های بدان دلیل است که طرفین به اصول و ارزش های دینی و اخلاقی در روابط خود با دیگران پایبند نیستند. زن و شوهر برای ادامة زندگی سالم باید ارزش های دینی و اخلاقی مانند تقوا، عفت، صداقت، ایثار و... را رعایت کنند. رعایت ارزش های الهی و حفظ عفاف و دوری از مواضع تهمت، سعادت خانواده را تضمین می کند.[3] 4. برخورد منطقی: از ویژگی های روابط سالم و سازندة همسران این است که در عین انتقاد و اعتراض هایی که به عملکرد یکدیگر دارند، با همسرشان و با دیگر اعضای خانواده و فامیل برخوردی انسانی و منطقی داشته باشد. اگر انسان بخواهد همیشه حرف و ادعای خود را به کرسی بنشاند و آبروی همسر خود یا دیگران را ببرد، در زندگی خود روی خوشبختی را نخواهد دید. تعادل در زندگی مشترک زمانی برقرار می شود که روابط متقابل بر پایة عقل و منطق استوار باشد. همسران باید وضعیت یکدیگر را درک کنند. متاسفانه برخی از همسران با وجود آن که می دانند وضعیت اقتصادی شان مطلوب نیست، توقعاتی از شوهرشان دارند که برای وی مقدور نیست. از این گونه توقعات باید دست برداشت. همسران نباید زندگی خود را با دیگران مقایسه کنند و بگویند چون فلان همسایه یا فامیل زندگی شان اینگونه است، ما هم باید مثل او باشیم. روش منطقی این است که توقعات خود را با میزان درآمد خویش هماهنگ کنیم. 5. چشم پوشی از خطاها: بیشترین سفارش اسلام در مورد مسایل خانوادگی و ارتباط با فرزندان و دیگران این است که باید از اشتباهات و خطاهای یکدیگر چشم پوشی کنیم.[4] وجود عفو و گذشت، به یقین کانون خانواده را گرم نگاه می دارد و عشق و محبت را افزایش می دهد. البته یکسری مسایل بین همسران وجود دارد که مخصوص خود آن ها است و نباید فرزندان از آن مطلع شوند، مثلاً روابط صمیمی که با یکدیگر دارند و با برخی رازهایی که مربوط به خود آن ها است، باید همیشه از فرزندان و دیگران مخفی نگه دارند. از جمله مسایلی که والدین باید رعایت کنند، روابط جنسی آن ها و تربیت جنسی فرزندان است. در آیات و روایات توصیه های زیادی در این زمینه شده و روان شناسان نیز تاکید نموده اند که والدین باید در مورد مسایل تربیتی و اخلاقی فرزندان کمال دقت را داشته باشند. منابع برای مطالعة بیشتر 1. محمد رضا شرفی، خانوادة متعادل، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، 1374. 2. علی قائمی، خانواده و مسایل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362. 3. فرانک فینچام، رابطة همسران، ترجمة مهدی قراچه داغی، پیک بهار، 1380. حضرت عیسی علیه السّلام , (تفاهم اساسی ترقی است.)[5] [1] . فلیپ بارکر، خانواده درمانی پایه، ترجمة دهقانی، انتشارات رشد، 1375، ص 44 - 42، (اقتباس). [2] . همان، فصل 5. [3] . علی قائمی، خانواده و مسایل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362، ص 258. [4] . احمد حسینا، بهداشت روان ازدواج و همسرداری، تهران، نشر مفید، 1380، ص 208 201. [5] . خانوادة متعادل، محمد رضا شرفی، انجمن اولیاء و مربیان، ص 71. ( اندیشه قم )
پاسخ:
این سؤال در واقع برمی گردد به روابط سالم و سازنده بین همسران و این که آنان در روابط با دیگران چه مسایلی را باید رعایت کنند. چگونگی روابط همسران با یکدیگر و با فرزندان و اطرافیان نقش بسیار مهم و اساسی در سعادت و خوشبختی یا شکست و ناکامی آنان دارد. روابط سالم و سازنده به موفقیت و استحکام خانواده منتهی می شود و روابط ناسالم، انواع مشکلات در زندگی از جمله طلاق و اختلافات خانوادگی را به همراه دارد.[1] بنابراین، باید بدانیم یک زندگی مطلوب و روابط سالم و سازنده بین همسران از چه ویژگی هایی برخوردار است.
ویژگی های روابط سالم و سازنده بین همسران:
1. احترام متقابل: یکی از ویژگی های اصلی همسران موفق این است که برای همدیگر و برای فرزندان و دیگر اطرافیان احترام بالایی قایل هستند. احترام متقابل به معنای عدم انتقاد از یکدیگر و سکوت در برابر گفتة وی نیست. معنای احترام این نیست که زن و شوهر عواطف و احساسات منفی خود را از یکدیگر پنهان و آنها را به صورت عقده های روانی روی هم جمع کنند، بلکه به معنای آن است که هر کدام برای شریک زندگی خود ارزش قایل شود. در مواردی که از یکدیگر انتقاد هم می کنند، باید با لحن مودبانه و به دور ا ز اعراض و عقده های منفی باشد. درگیری ها و اختلافات هنگامی در خانواده پدید می آید که همسران برای یکدیگر و برای فرزندان احترام قایل نباشند.[2]
2. درک متقابل یکدیگر: با توجه به این که زن و شوهر در دو خانواده و چه بسا در دو فرهنگ جداگانه پرورش یافته اند، طرز تفکرها، سلیقه ها و برداشت های متفاوتی از زندگی دارند و ممکن است دربارة هر مساله اختلاف نظر وجود داشته باشد. دربارة مسایل مهم و بنیادی، همسران باید از سلیقه های شخصی خود دست برداشته و با توافق و مشورت یکدیگر روشی را که به نفع زندگی مشترک آن ها است، انتخاب کنند. امّا در مسایل جزیی مثلاً این که از چه رنگی خوش آنها می آید یا چه غذایی را باید دوست داشته باشند، هر کدام می توانند سلیقه و انتخاب خود را داشته باشند.
3. رعایت احکام و ارزش های الهی در زندگی: بسیاری از اختلافات و درگیری های بدان دلیل است که طرفین به اصول و ارزش های دینی و اخلاقی در روابط خود با دیگران پایبند نیستند. زن و شوهر برای ادامة زندگی سالم باید ارزش های دینی و اخلاقی مانند تقوا، عفت، صداقت، ایثار و... را رعایت کنند. رعایت ارزش های الهی و حفظ عفاف و دوری از مواضع تهمت، سعادت خانواده را تضمین می کند.[3]
4. برخورد منطقی: از ویژگی های روابط سالم و سازندة همسران این است که در عین انتقاد و اعتراض هایی که به عملکرد یکدیگر دارند، با همسرشان و با دیگر اعضای خانواده و فامیل برخوردی انسانی و منطقی داشته باشد. اگر انسان بخواهد همیشه حرف و ادعای خود را به کرسی بنشاند و آبروی همسر خود یا دیگران را ببرد، در زندگی خود روی خوشبختی را نخواهد دید. تعادل در زندگی مشترک زمانی برقرار می شود که روابط متقابل بر پایة عقل و منطق استوار باشد. همسران باید وضعیت یکدیگر را درک کنند. متاسفانه برخی از همسران با وجود آن که می دانند وضعیت اقتصادی شان مطلوب نیست، توقعاتی از شوهرشان دارند که برای وی مقدور نیست. از این گونه توقعات باید دست برداشت. همسران نباید زندگی خود را با دیگران مقایسه کنند و بگویند چون فلان همسایه یا فامیل زندگی شان اینگونه است، ما هم باید مثل او باشیم. روش منطقی این است که توقعات خود را با میزان درآمد خویش هماهنگ کنیم.
5. چشم پوشی از خطاها: بیشترین سفارش اسلام در مورد مسایل خانوادگی و ارتباط با فرزندان و دیگران این است که باید از اشتباهات و خطاهای یکدیگر چشم پوشی کنیم.[4] وجود عفو و گذشت، به یقین کانون خانواده را گرم نگاه می دارد و عشق و محبت را افزایش می دهد.
البته یکسری مسایل بین همسران وجود دارد که مخصوص خود آن ها است و نباید فرزندان از آن مطلع شوند، مثلاً روابط صمیمی که با یکدیگر دارند و با برخی رازهایی که مربوط به خود آن ها است، باید همیشه از فرزندان و دیگران مخفی نگه دارند. از جمله مسایلی که والدین باید رعایت کنند، روابط جنسی آن ها و تربیت جنسی فرزندان است. در آیات و روایات توصیه های زیادی در این زمینه شده و روان شناسان نیز تاکید نموده اند که والدین باید در مورد مسایل تربیتی و اخلاقی فرزندان کمال دقت را داشته باشند.
منابع برای مطالعة بیشتر
1. محمد رضا شرفی، خانوادة متعادل، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، 1374.
2. علی قائمی، خانواده و مسایل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362.
3. فرانک فینچام، رابطة همسران، ترجمة مهدی قراچه داغی، پیک بهار، 1380.
حضرت عیسی علیه السّلام ,
(تفاهم اساسی ترقی است.)[5]
[1] . فلیپ بارکر، خانواده درمانی پایه، ترجمة دهقانی، انتشارات رشد، 1375، ص 44 - 42، (اقتباس).
[2] . همان، فصل 5.
[3] . علی قائمی، خانواده و مسایل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362، ص 258.
[4] . احمد حسینا، بهداشت روان ازدواج و همسرداری، تهران، نشر مفید، 1380، ص 208 201.
[5] . خانوادة متعادل، محمد رضا شرفی، انجمن اولیاء و مربیان، ص 71.
( اندیشه قم )
- [آیت الله خامنه ای] اگر مردی از زن اول خود فرزند داشته باشد و از زن بعدی نیز فرزنددار شود، و زن دوم هم قبلاً ازدواج نموده و فرزند داشته باشد، و در حال حاضر نیز این زن و مرد فرزند داشته باشند، رابطه محرمیت فرزندان اول زن، فرزندان اول مرد با هم و با فرزندان حال حاضر این زن و مرد چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که وکیل صیغه عقد را اشتباه خوانده باشد، آیا فرزندان از این مرد و زن ارث می برند؟ آیا خود مرد و زن از همدیگر و از فرزندان در صورت فوت ارث می برند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت اتمام عقد موقت، آیا محرمیّت مرد با فرزندان زن باقی می ماند؟
- [آیت الله اردبیلی] چه حکمی در رابطه با لطماتی که اطرافیان میّت در عزای میّت به خود وارد می‌کنند، وجود دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا رابطه نامشروع با خواهر زن، باعث حرمت همسر، بر مرد می شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا افراد دیگر اعم از اطرافیان محتضر و یا حاکم شرع می توانند بر فرزندان صغیر و نابالغ او قیم تعیین کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مردی دارای دو زن باشد، آیا داماد یکی از این زنها به زن دیگر آن مرد محرم است، فرزندان داماد چطور؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن، مرد را وکیل در اجرای عقد دائم کند و مرد مدعی اجرای عقد موقّت باشد (آن هم بعد از چند سال) حکم عقد، مهر و توارث بین زن و شوهر و فرزندان چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن، مرد را وکیل در اجرای عقد دائم کند و مرد مدعی اجرای عقد موقّت باشد (آن هم بعد از چند سال) حکم عقد، مهر و توارث بین زن و شوهر و فرزندان چیست؟
- [سایر] نظام طبیعی حاکم بر روابط زن و مرد چیست؟ اسلام برای پایداری این رابطه چه توصیه هایی می کند؟
- [آیت الله مظاهری] هرگاه زنی بچّهای را شیر دهد آن بچّه به حکم بچّه حقیقی آن زن و شوهر آن زن است، بنابراین فرزندان آن زن به منزله خواهر و برادر آن بچّه محسوب میشوند، و برادرش دایی و خواهر او خاله و برادر آن مرد عمو و خواهرش عمه او، و به طور کلی هر کس بر فرزندان حقیقی آن مرد و زن محرم می‌باشد بر این بچّه نیز محرم می‌شود، بنابراین پدر آن بچّه نمیتواند با دخترهایی که از زن شیر دهنده و شوهر اوست ازدواج کند، (زیرا خواهرهای دختر او محسوب میشوند).
- [آیت الله مظاهری] رقصیدن و کفزدن که شهوتانگیز و طربانگیز باشد حرام، و فرقی نیست که زن برای زن و یا مرد برای مرد و یا زن و مرد برای یکدیگر باشد، و اگر زن و مرد نامحرم باشند حرمت مضاعف می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وکالت مرد از طرف زن، یا زن از طرف مرد، برای خواندن صیغه مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] لباس زنانه برای مرد و لباس مردانه برای زن، وقتی حرام است که زن بخواهد شبیه مرد یا مرد شبیه زن شود، ولی اگر تشبّه نباشد، نظیر اینکه زن برای رفع سرما کت و شلوار مرد را بپوشد و یا مرد برای ستر عورت پیراهن زن را بپوشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] بنابر احتیاط واجب اگر مأموم یک مرد باشد، قدری عقبتر طرف راست امام بایستد و اگر یک یا چند زن باشد، پشت سر امام بایستد، و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام قدری عقبتر بایستد و یک زن یا چند زن پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و یک یا چند زن باشند، آنچه مرد است عقب امام و زنها پشت سر مردها بایستند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مرد با زن خود نزد حاکم شرع (لِعان) کند، آن زن برای همیشه بر آن مرد حرام می‌شود.
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم یک مرد باشد، مستحب است طرف راست امام بایستد، و اگر یک زن باشد، مستحب است پشت سر امام بایستد، و اگر یک مرد و یک زن، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و بقیه پشت سر امام بایستند، واگر چند مرد یا چند زن باشند، مستحب است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چند زن باشند، مستحب است مردها پشت سر امام و زنها پشت مردها بایستند.
- [آیت الله سیستانی] مرد نمی تواند زن نا محرم را غسل بدهد ، و همچنین زن نمی تواند مرد نامحرم را غسل بدهد ، و زن و شوهر میتوانند یکدیگر را غسل بدهند .
- [آیت الله وحید خراسانی] نگاه کردن مرد به بدن مرد دیگر و زن به بدن زن دیگر به قصد لذت حرام است
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مأموم یک مرد باشد، مستحبّ است طرف راست امام بایستد و اگر یک زن باشد، مستحبّ است پشت سر او بایستد، و اگر یک مرد ویک زن یا یک مرد و چند زن باشند مستحبّ است مرد طرف راست امام وباقی پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد یا چند زن باشند، مستحبّ است پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد وچند زن باشند، مستحبّ است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.