رابطه
رابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد.
چه حکمی در رابطه با لطماتی که اطرافیان میّت در عزای میّت به خود وارد میکنند، وجود دارد؟
سیلی زدن و خدشه وارد کردن و بریدن و کندن موی سر و بدن، بلکه صدای بلندی که از حدّ اعتدال خارج باشد و همچنین پاره کردن لباس در غیر از عزای پدر و برادر، احتیاطا جایز نیست و بهتر است در عزای پدر و برادر نیز لباس خود را پاره نکند و اگر زن در مصیبت، موی خود را بِبُرد، احتیاطا باید کفّاره افطار عمدی روزه ماه رمضان را بدهد و اگر موی خود را بِکَند و یا صورت خود را به گونه‌ای بخراشد که خون بیاید، احتیاطا باید کفّاره قسم را پرداخت کند و اگر مرد در عزای همسر و یا فرزندش پیراهن خود را پاره کند، احتیاطا باید کفّاره قسم را بدهد.
سیلی زدن و خدشه وارد کردن و بریدن و کندن موی سر و بدن، بلکه صدای بلندی که از حدّ اعتدال خارج باشد و همچنین پاره کردن لباس در غیر از عزای پدر و برادر، احتیاطا جایز نیست و بهتر است در عزای پدر و برادر نیز لباس خود را پاره نکند و اگر زن در مصیبت، موی خود را بِبُرد، احتیاطا باید کفّاره افطار عمدی روزه ماه رمضان را بدهد و اگر موی خود را بِکَند و یا صورت خود را به گونه‌ای بخراشد که خون بیاید، احتیاطا باید کفّاره قسم را پرداخت کند و اگر مرد در عزای همسر و یا فرزندش پیراهن خود را پاره کند، احتیاطا باید کفّاره قسم را بدهد.
پاسخ:
سیلی زدن و خدشه وارد کردن و بریدن و کندن موی سر و بدن، بلکه صدای بلندی که از حدّ اعتدال خارج باشد و همچنین پاره کردن لباس در غیر از عزای پدر و برادر، احتیاطا جایز نیست و بهتر است در عزای پدر و برادر نیز لباس خود را پاره نکند و اگر زن در مصیبت، موی خود را بِبُرد، احتیاطا باید کفّاره افطار عمدی روزه ماه رمضان را بدهد و اگر موی خود را بِکَند و یا صورت خود را به گونه‌ای بخراشد که خون بیاید، احتیاطا باید کفّاره قسم را پرداخت کند و اگر مرد در عزای همسر و یا فرزندش پیراهن خود را پاره کند، احتیاطا باید کفّاره قسم را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فامیلها و منسوبان میّت، از قبیل زن و دختر و پسر و برادر و خاله و عمّه، وقتی میّت را میبینند، جیغ میکشند و با صدای بلند گریه میکنند یا صورت خود را میخراشند و یا لباسهای خود را پاره میکنند و چادر از سر زنها (در میان مردان نامحرم) کنار میرود. برای افراد مذکور، چنین کارهایی جایز است یا خیر؟
- در منطقه ما رسم بدی وجود دارد که برای میّت، مجلس سوم، هفتم، چهلم و سالگرد میگیرند و مبلغ کلانی خرج میکنند که در بعضی مواقع باعث ورشکسته شدن بازماندگان میّت می‌شود. آیا این رسم از نظر شرعی صحیح است؟
- در بعضی از روستاها رسم است بعد از این که شخصی از دنیا میرود و او را دفن میکنند، خانواده و فامیل میّت، لباس سیاه به تن کرده، بعد از چند روز دیگر به حمام رفته، غسل کرده، و لباس خود را عوض میکنند. آیا این عمل (به عنوان یک عمل شرعی) درست است؟
- افراد بازنشسته که همچنان حقوق ماهانه دریافت میکنند، آیا باید خمس حقوقی را که در طول سال دریافت میکنند، بپردازند؟
- میّتی را دفن میکنند. بعد از دفن کشف می‌شود که میّت را با آب سدر غسل ندادهاند. آیا درآوردن میّت از قبر و غسل دادن با آب سدر کافی است یا باید کلّ اغسال را تکرار کرد تا ترتیب حاصل شود؟
- کشمشی را که در روغن سرخ میکنند یا در پختن بعضی از غذاها از آنها استفاده میکنند، به طوری که به جوش میآید، از حیث نجاست و پاکی و خوردن چه حکمی دارد؟
- بعضی از نمازگزاران هنگام وضو گرفتن، هر دو پا را با هم مسح میکنند، حکم وضو و نماز آنها چیست؟
- حکم خمس وسایل مصرفی پزشکی (مثل لوازم پانسمان و تزریق و...) که پزشکان برای بیماران استفاده میکنند، چیست؟
- دو عالم از یک مرجع تقلید واحد، دو فتوای متضاد نقل میکنند، وظیفه ما تحقیق کامل است یا با عمل به یکی از آنها تکلیف ساقط می‌شود؟
- آیا در وضو و تیمّم، خشک بودن اعضای وضو و تیمّم، قبل از انجام دادن آنها و خشک بودن چیزی که بر آن تیمّم میکنند، شرط است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] لطفا در رابطه با مهارت حل اختلاف بین خودم و اطرافیان چه پدر و مادر چه همسر و چه فامیل راهنمایی کنید.
- [سایر] اهداف عزاداری شیعیان در ماتم و عزای امامانشان، خصوصاً در عزای حسین بن علی علیه السلام چیست؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنت در رابطه با آیه اولیالامر چیست و چه نقدی بر آن وارد است؟
- [آیت الله بهجت] نظر شما در رابطه با بقای بر تقلید میّت چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در یکی از شهرها اختلاف شدیدی در معنای مرتد و احکام آن بوجود آمده است. استدعا دارد در این رابطه توضیحی مرقوم بفرمائید تا اختلاف برطرف شود و اطرافیان شخص متّهم، وظیفه خود را بدانند و عمل کنند.
- [سایر] دیدگاه اهل سنت در رابطه با آیه اولی الامر چیست و چه نقدی بر آن وارد است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا میّت مرد را از طرف سر، و میّت زن را از طرف عرض بدن، وارد قبر می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا میّت مرد را از طرف سر، و میّت زن را از طرف عرض بدن، وارد قبر می کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] پوشیدن لباس مشکی در عزای اهل بیت (علیهم السلام)
- [آیت الله بهجت] بعد از وفات چه اموری را باید در رابطه با میّت رعایت نمود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در یکی از اعمال نافله شک کند، خواه رکن باشد یا غیر رکن، چنانچه وارد جزء بعدی نشده باشد، باید آن را بجا آورد و اگر وارد جزء بعدی شده باشد، نباید به شک خود اعتنا کند.
- کسی که مسّ میّت کرده، یعنی جایی از بدن خود را به بدن میّت رسانده، میتواند بدون غسل مسّ میّت روزه بگیرد و اگر در حال روزه میّت را مس نماید، روزه او باطل نمیشود.
- رساندن ناخن و استخوان به ناخن واستخوان میّت، باعث واجب شدن غسل است و همچنین اگر موی خود را به بدن میّت یا بدن خود را به موی میّت یا موی خود را به موی میّت برساند، اگر عرفا مسّ میّت به آن صدق کند، غسل واجب است.
- تقلید از میّت ابتداءً جایز نیست ولی باقی ماندن بر تقلید میّت چنانچه مجتهد میّت اعلم از مجتهد زنده باشد، واجب است. و در صورت تساوی مجتهد زنده و میت در علم، بین بقاء بر تقلید میت و رجوع به زنده مخیر است؛ گرچه رجوع به مجتهد زنده بهتر و مطابق با احتیاط است. و چنانچه مجتهد زنده اعلم از مجتهد میّت باشد، رجوع به مجتهد زنده واجب است و بقاء بر تقلید میّت جایز نیست. و باید بقاء بر تقلید میّت به فتوای مجتهد زنده باشد. و اگر کسی در هنگام عمل التزام و تصمیم به عمل به فتوای مجتهد داشته است، برای بقاء در آن مسأله کافی است.
- کسی که بر میّت نماز میخواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میّت را مقابل او به گونه‌ای به پشت بخوابانند که سر میّت به طرف راست و پای او به طرف چپ نمازگزار باشد.
- نماز میّت را باید ایستاده و به قصد قربت خواند و هنگام نیّت، باید میّت را معین کرد، مثلاً نیّت کند: (بر این میّت نماز میخوانم قربةً اِلی اللّه).
- مستحب است پس از رفتن کسانی که تشییع جنازه کردهاند، وَلیّ میّت یا کسی که از طرف ولیّ اجازه دارد، دعاهایی را که دستور داده شده به میّت تلقین کند.
- اگر انسان بداند که به واسطه مضمضه، بیاختیار یا از روی فراموشی آب وارد گلویش می‌شود، نباید مضمضه کند.
- اگر میّت فرزند نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد؛ مثلاً اگر میّت (یک پسر) از دختر خود و( یک دختر) از پسر خود داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.
- وصی در رابطه با برداشتن اجرت از مال میّت یکی از چند صورت را دارد: اوّل:اگر مورد وصیّت انجام معاملات باشد، چنانچه وصیّت کننده اجرتی برای وصی تعیین نکرده و وصی هم آن را به طور مجّانی قبول کرده باشد، عمل به وصیّت واجب است و حق ندارد برای عمل کردن به آن اجرتی از مال میّت بردارد و اگر برای او اجرتی معیّن کرده یا وصی آن را مجّانی قبول نکرده باشد، اجرت آن را طلبکار است. دوم: اگر مورد وصیّت، انجام عبادات نظیر حجّ و نماز و روزه برای میّت باشد، چنانچه وصیّ در زمان حیات میّت انجام آن را به طور مجّانی قبول کرده باشد، باید به همان نحو عمل کند و اگر انجام آن را با اجرت قبول کرده باشد، یکی از دو حالت را دارد: الف وصیّت کننده اجرت انجام آنها را معیّن کرده باشد که در این صورت، در حکم اجاره است و وصی باید طبق مفاد وصیّت عمل نماید و اجرت معیّن را از مال میّت بردارد. ب وصیّت کننده اجرت آن را به طور نامعیّن قرار داده باشد که در این صورت، در حکم اجاره باطل بوده و بعید نیست وصیّ بتواند اجرت معمولی کار خود را از مال میّت بردارد. سوم:اگر وصیّت به شکل جُعاله باشد به عنوان مثال وصیّت کننده گفته باشد: (هر کس پس از مرگ من از طرف من حجّ بجا آورد فلان مبلغ از دارایی من مال او باشد) وصیّ به همان اندازه که مقرّر شده مستحقّ اجرت می‌باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر و چند دختر یا مادر و چند دختر باشد، مال را پنج قسمت میکنند، یک قسمت را پدر یا مادر میبرد و چهار قسمت را دخترها به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند.
- [امام خمینی] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد، سهم پسر میت را میبرد و نوه دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد مثلًا اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند، مال را شش قسمت میکنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را میبرد و اگر چند پسر یا چند دختر باشند، آن چهار قسمت را به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و اگر پسر و دختر باشند، آن چهار قسمت را طوری تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- [امام خمینی] اگر وارث میت دایی یا خاله مادری و چند دایی و خاله پدر و مادری یا پدری و عمو و عمه باشد، مال سه سهم می‌شود، و دو سهم آن را به دستوری که سابقاً گفته شد عمو و عمه بین خودشان قسمت میکنند، پس اگر میت یک دایی یا یک خاله مادری دارد، یک سهم دیگر آن را شش قسمت میکنند، یک قسمت را به دایی یا خاله مادری میدهند و بقیه را به دایی و خاله پدر و مادری یا پدری میدهند و به طور تساوی قسمت میکنند و اگر چند دایی مادری یا چند خاله مادری یا هم دایی مادری و هم خاله مادری دارد آن یک سهم را سه قسمت میکنند، یک قسمت را داییها و خالههای مادری به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و بقیه را به دایی و خاله پدر و مادری یا پدری میدهند که به طور مساوی قسمت کنند.
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط برادر و خواهر پدری و چند برادر و خواهر مادری باشد، مال را سه قسمت میکنند یک قسمت آن را برادر و خواهر مادری به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و بقیه را به برادر و خواهر پدری میدهند و هر برادری دو برابر خواهر میبرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن در عزای میت صورت خود را بخراشد بطوری که خونین شود و یا موی خود را بکند و یا مرد در مرگ زن و یا بچه خود یقه و لباس خود را پاره کند باید یک بنده آزاد کند یا ده فقیر را طعام دهد و یا آنها را بپوشاند و اگر بر هیچ یک از آنها قدرت نداشته باشد سه روز روزه بگیرد و اگر زن موی خود را در عزای میت ببرد، کفاره آن دو ماه پی درپی روزه گرفتن و یا یک بنده آزاد کردن و یا شصت مسکین طعام دادن است.
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر و یک دختر، یا مادر و یک دختر باشد، مال را چهار قسمت میکنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر و بقیه را دختر میبرد.
- [امام خمینی] اگر وارث میّت فقط جد و جده پدری باشد، مال سه قسمت می‌شود، دو قسمت را جد و یک قسمت را جده میبرد و اگر جد و جده مادری باشد، مال را به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند.
- [امام خمینی] اگر وارث میت فقط پدر و یک پسر یا مادر و یک پسر باشد مال را شش قسمت میکنند. یک قسمت آن را پدر یا مادر و پنج قسمت را پسر میبرد.
- [امام خمینی] اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه باشد مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را دایی یا خاله و بقیه را عمو یا عمه میبرد.