جایگاه عشق در ازدواج کجاست؟ آیا اول باید عاشق شد و بعد ازدواج کرد یا اول ازدواج کرد و بعد عاشق شد؟

عشق به معنای محبت شدید و قوی است که به طور فطری و غریزی در
انسان وجود دارد و آن را نمی‌توان انکار کرد. عشق‌های قبل از ازدواج با این فرض که عشق پاک باشد و نه هوسرانی، ) با توجه به ویژگی عشق‌بازی در آقایان، در موارد بسیاری، ارتباط با جنس مخالف با ابزار عشق‌ورزی صورت می‌گیرد )چون خانم‌ها عشق ورزند(؛ در حالی که هدف، عشقی پاک نیست؛ بلکه سوءاستفاده و هوسرانی است.
به تعبیر حضرت مولانا:
عشق‌هایی کز پی رنگی بود
عشق نبود عاقبت ننگی بود. سبب حاکمیت احساسات می‌شود وبر اساس روایت دینی ما، شخص را کر و کور می‌کند )حبک الشی‌ء یعمی و یصم(. ) ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج 11، ص 78. چشم عقل به طور معمول با تیر عشق، کور و باعث می شود شخص در انتخاب دیگری برای زندگی مشترک، از اصول خود دست بردارد؛ به مسأله کفویت )همتایی( بی‌توجهی کند )ر.ک: ص 157-147(؛ بدی‌های طرف را نبیند، و در مواردی بدی‌های او را نیز خوبی ببیند؛ بنابراین توصیه می‌شود مراقب عشق‌های پیش از ازدواج باشید.
به تعبیر افلاطون، وصال مدفن عشق، و به گفته چینی‌ها، ازدواج گورستان عشق است؛ پس، این عشق‌ها بعد از ازدواج فروکش می‌کند و با ورود عقل و باز شدن چشم‌ها و گوش‌ها، شخص متوجه می‌شود که انتخاب درستی نکرده است؛ پس بهترین عشق، عشق ایجاد شده پس از محرمیت بین دختر و پسر است؛ عشقی که بزرگان علم و دین به همسرانشان داشته‌اند؛ عشقی ماندگار، بی‌شائبه؛ عشق در پرتو تعقل و اندیشه و نه سوار بر عقل که قرآن کریم هم آن را تأیید می‌کند:
و من آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودة و رحمة ان فی ذلک لآیات لقوم یتفکرون. ) روم )30(،21. .
و از نشانه‌های او این است که از خودتان برایتان زوج‌هایی را آفرید تا کنارشان آرام گیرید و بین شما دوستی و مهربانی قرار داد. همانا در این، نشانه‌هایی برای متفکران است؛
بنابراین، عاقلانه ازدواج کنید و عاشقانه زندگی کنید؛ یعنی تا زمانی که زمینه ازدواجتان فراهم نشده، بر در قلب خود قفلی بزنید و آن را تا زمان مناسب به روی کسی نگشایید؛ همان‌گونه که غرایز جنسی خود را کنترل می‌کنید و از راه مشروع، یعنی ازدواج به آن پاسخ می‌دهید.