توسعه
وسعت و گشایش دادن را توسعه گویند که در اصطلاح به توسعه بر خانواده در مسکن و هزینه‌ها و غیره اطلاق می‌شود. از آن به مناسبت در بابهای صلات، زکات، تجارت و نکاح سخن گفته شده است.
یکی از نهادهای مورد نیاز در توسعه، بانک است و به خاطر وجود بهره، ا اسلام سازگاری ندارد. آیا عدم پذیرش بانک، ضد توسعه است؟
در نهاد بانک داریِ متعارف، گرفتن و دادن بهره وجود دارد؛ طبعاً این نهاد با این خصوصیت، با مبانی فقهی ما سازگاری ندارد. بعضی ها قایل اند فقها باید نرخ بهره را به نحوی بپذیرند و دیدگاه های خود را با وجود یک واقعیت مسلّم اقتصادی توسعه غرب تطبیق دهند. در پاسخ به آنها می گوییم: اولاً، فقها مبانی فقهی مسلّمی دارند که باید از آن تبعیت کنند. نهاد بانک را به عنوان مؤسسه ی جمع آوری پول ها و تخصیص اعتبارات می پذیرند؛ امّا ساز و کار این بانک ها باید تغییر یابد و طبعاً این تغییرات باید با قوانین و احکام اسلامی متناسب باشد، نه با قوانین غرب؛ به علاوه مطالعات اقتصاددانان نشان می دهد که نرخ بهره باعث بیماری های اقتصادی در غرب و موجب شکاف بین بازار کالا و بازار پول و بین طبقات اقتصادی و ایجاد طبقات فقیر و غنی و نیز عامل مهم تورم و عامل عدم تخصیص بهینه ی امکانات شده است؛ اکنون باید پرسید چرا ما باید آن چه را که در غرب تجربه کرده اند وبه مشکلاتش واقف شده اند، به عنوان اصل مسلّم و ضروری بپذیریم و بگوییم که فقه باید با آن سازگار شود؟[1] پی نوشت: [1]. برای پاسخ به این سؤال و اطلاعات بیش تر در زمینه ی نقد نظرات اقتصادی غرب در باره ی نرخ بهره و آثار زیانبار نرخ بهره در اقتصاد غرب، ر.ک: توتونچیان، پول و بانک داری. منبع: دین و اقتصاد، گفتگو با حجت الاسلام دکتر غلامرضا مصباحی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1382).
در نهاد بانک داریِ متعارف، گرفتن و دادن بهره وجود دارد؛ طبعاً این نهاد با این خصوصیت، با مبانی فقهی ما سازگاری ندارد. بعضی ها قایل اند فقها باید نرخ بهره را به نحوی بپذیرند و دیدگاه های خود را با وجود یک واقعیت مسلّم اقتصادی توسعه غرب تطبیق دهند. در پاسخ به آنها می گوییم: اولاً، فقها مبانی فقهی مسلّمی دارند که باید از آن تبعیت کنند. نهاد بانک را به عنوان مؤسسه ی جمع آوری پول ها و تخصیص اعتبارات می پذیرند؛ امّا ساز و کار این بانک ها باید تغییر یابد و طبعاً این تغییرات باید با قوانین و احکام اسلامی متناسب باشد، نه با قوانین غرب؛ به علاوه مطالعات اقتصاددانان نشان می دهد که نرخ بهره باعث بیماری های اقتصادی در غرب و موجب شکاف بین بازار کالا و بازار پول و بین طبقات اقتصادی و ایجاد طبقات فقیر و غنی و نیز عامل مهم تورم و عامل عدم تخصیص بهینه ی امکانات شده است؛ اکنون باید پرسید چرا ما باید آن چه را که در غرب تجربه کرده اند وبه مشکلاتش واقف شده اند، به عنوان اصل مسلّم و ضروری بپذیریم و بگوییم که فقه باید با آن سازگار شود؟[1] پی نوشت: [1]. برای پاسخ به این سؤال و اطلاعات بیش تر در زمینه ی نقد نظرات اقتصادی غرب در باره ی نرخ بهره و آثار زیانبار نرخ بهره در اقتصاد غرب، ر.ک: توتونچیان، پول و بانک داری. منبع: دین و اقتصاد، گفتگو با حجت الاسلام دکتر غلامرضا مصباحی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1382).
عنوان سوال:
یکی از نهادهای مورد نیاز در توسعه، بانک است و به خاطر وجود بهره، ا اسلام سازگاری ندارد. آیا عدم پذیرش بانک، ضد توسعه است؟
پاسخ:
در نهاد بانک داریِ متعارف، گرفتن و دادن بهره وجود دارد؛ طبعاً این نهاد با این خصوصیت، با مبانی فقهی ما سازگاری ندارد. بعضی ها قایل اند فقها باید نرخ بهره را به نحوی بپذیرند و دیدگاه های خود را با وجود یک واقعیت مسلّم اقتصادی توسعه غرب تطبیق دهند. در پاسخ به آنها می گوییم: اولاً، فقها مبانی فقهی مسلّمی دارند که باید از آن تبعیت کنند. نهاد بانک را به عنوان مؤسسه ی جمع آوری پول ها و تخصیص اعتبارات می پذیرند؛ امّا ساز و کار این بانک ها باید تغییر یابد و طبعاً این تغییرات باید با قوانین و احکام اسلامی متناسب باشد، نه با قوانین غرب؛ به علاوه مطالعات اقتصاددانان نشان می دهد که نرخ بهره باعث بیماری های اقتصادی در غرب و موجب شکاف بین بازار کالا و بازار پول و بین طبقات اقتصادی و ایجاد طبقات فقیر و غنی و نیز عامل مهم تورم و عامل عدم تخصیص بهینه ی امکانات شده است؛ اکنون باید پرسید چرا ما باید آن چه را که در غرب تجربه کرده اند وبه مشکلاتش واقف شده اند، به عنوان اصل مسلّم و ضروری بپذیریم و بگوییم که فقه باید با آن سازگار شود؟[1]
پی نوشت:
[1]. برای پاسخ به این سؤال و اطلاعات بیش تر در زمینه ی نقد نظرات اقتصادی غرب در باره ی نرخ بهره و آثار زیانبار نرخ بهره در اقتصاد غرب، ر.ک: توتونچیان، پول و بانک داری.
منبع: دین و اقتصاد، گفتگو با حجت الاسلام دکتر غلامرضا مصباحی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1382).
- [سایر] یکی از نهادهای مورد نیاز در توسعه، بانک است و به خاطر وجود بهره، ا اسلام سازگاری ندارد. آیا عدم پذیرش بانک، ضد توسعه است؟
- [آیت الله بهجت] آیا بهره ای که بانک های خارجی غیر مسلمان می دهند حلال است؟
- [سایر] برای گسترش و توسعه کار احتیاج به مبلغی پول داشتم تا در بانک بگذارم و از آن وام بگیرم. لذا مجبور به گرفتن نزول شدم. بطوریکه بعد از یک ماه، اصل پول و 500 هزار تومان بهره باید برگردانم. حکم وامی که با سپردهگذاری این پول گرفتم و گسترش کاری که با این وام داشتم چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] چند سالی است دولت عربستان با همکاری بانک توسعه اسلامی مسلخهای جدیدی در خارج مِنی احداث نموده که در نتیجه ذبایح حجاج در آنجا انجام و با روشهای جدید منجمد می‌شود و گوشت آنها جهت استفاده مسلمانان فقیر به کشورهای محروم اسلامی ارسال میگردد.
- [سایر] من یک مسیحی علاقه مند به اسلام هستم که برای مطالعات اسلامی نیاز به راهنمایی و معرفی کتب درباره اسلام شناسی دارم. خواهشمندم لیست منابعی که می توانند به بنده جهت شناخت اسلام و مباحث مطرح در آن کمک کنند را با تفکیک موضوعی، مثل خداشناسی، پیامبرشناسی و... ذکر نمایید. در ضمن، به خاطر تجربیات شما اساتید محترم، علاقه مندم تا راه های شناخت بهتر اسلام را نیز بدانم.
- [سایر] آیه 65 سوره بقره می فرماید: محققاً دانستید جماعتی از شما که حرمت روز شنبه را نگه نداشتند آنان را مسخ کردیم و گفتیم بوزینه شوید. بوزینه شدن جزای کسی است که در روز شنبه به خاطر نیاز، به ماهی گیری پرداخته است. آیا نزد خدا حرمت تنبلی و گرسنگی کشیدن در روز شنبه در زمانی که وسایل تفریحی برای روزهای تعطیل به اندازه این دوران نبوده است، بیشتر از کسب معاش و بهره مندی از اوقات فراغت است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] من برای خرید خانه اقدام به گرفتن وام از یک بانک خارجی کرده ام در حدود 40 میلییون تومان. در ازای این وام باید هرماه مبلغی را باز پرداخت کنم . طول مدت باز پرداخت دو سال می‌باشد. جمع کل مبلغ باز پرداخت در حدود 42 میلیون تومان می‌شود . حکم این وام چیست .آیا ربا محسوب می‌شود؟ آیا نماز خواندن در این خانه اشکال دارد . من یه خاطر نیاز مبرم به این پول مجبور شدم که چنین پولی را قرض بگیرم.
- [آیت الله جوادی آملی] فردی زمینی را خریداری و به قبرستان ملحق نموده است، در مبایعه نامه آن تصریح شده است خریدار تصمیم به وقف آن جهت دفن عموم مسلمانان دارد، ولی وقف نام‌های موجود نمیباشد، امروز چون به توسعه حسینیه کنار قبرستان نیاز است، تصمیم داریم در آن زمین خریداری شده و الحاقی که هیچ جنازهای در آن دفن نشده است، حسینیهای بنا کنیم، آیا این کار جایز است؟ آیا می‌شود از فضای بالای زمین مذکور جهت ساخت حسینیه استفاده کرد و سطح زمین را برای دفن اموات استفاده نمود؟
- [سایر] سلام چند روزی در مسجد امام حسین دبی پای منبر شما بودم، واقعا" لذت بردم مطالب جالب، به روز و درخوری از شما شنیدم. هم مذهبی و مستند به احادیث و روایات . هم اجتماعی و کاربردی این نشاندهنده اشراف شما به حوزه بحث های مطروحه بود و تسلط شما به آیین سخنوری هم کم نظیر بود بطوری که در چندین مرحله که دقت کردم تقریبا\" کسی را نیافتم که به چیز دیگری غیر از مباحث شما توجه کند. به شما تبریک میگویم و برای موفقیت تان دعا می کنم. این مسئولیت شمارا سنگین تر می‌کند. اسلام به امثال شما برای معرفی خود فراوان نیاز داردو البته اگر این امر بخوبی انجام شود اسلام و آیین توحیدی خودش جای خودش را باز می‌کند. اینطور نیست؟ مگر پیغمبر غیر از معرفی اسلام و آیین الهی ماموریت دیگری داشت یا مگر کار دیگری کرد؟ انسان بواسطه فطرت خود بخودی خود کمال جوست و فقط باید کمال رابیابد آنوقت کار تمام است. کار دین به زور نیست، نمی دانم چرا یک عده از همکاران شما اصرار دارند به زور هم که شده مردم را به راه راست (یا به بهشت!؟) هدایت کنند.فکر میکنم کمی صبر باید کرد مثل محمد و مثل علی، فکر میکنم برجسته ترین خصائل علی صبراوست اینطور نیست؟ خوشحال میشوم اگر آدرس ایمیل مرا هم در لیست دوستداران خود قرارداده و اگر به مطالب جالب و ارزنده ای دست پیدا کردید ما را هم در لذت بهره گیری(وبه طبع گسترش)آن سهیم کنید.من محب اهل بیت هستم انشا ا.. ولی نه برای مصایب آنها (که فکر میکنم در طول تاریخ کمی دگرگون شده است)بلکه بخاطر معارف لایتناهی این عزیزان ولی متاسفانه ما کمتر ازاین چشمه زلال بهره برده ایم به امید دیدار مجدد شما انشاا.. محمدی
- [سایر] بعضیها معتقدند قبل از ظهور اسلام مجموعهای از روابط خانوادگی، اجتماعی؛ مانند: قضاوت، حکومت و ... وجود داشت که با ظهور اسلام همه یا برخی از آنها در اسلام باقی ماندند. اسلام با دخالت در آنها برخی را اصلاح کرده که در کتاب و سنت آمده است و به عنوان مقررات عمل میشدند. صاحب این نظریه معتقد است، دخالت اسلام نسبت به چنین موارد و عمل به آن در عصر اولیه برای وضع قانون نبود، بلکه مراد پیامبر اسلام این بود که با اصلاح چنین موارد و عمل به آنها کرامت انسانی و سلوک توحیدی مردم آن عصر محفوظ بماند. بنابراین، آنچه در کتاب و سنت درباره روابط خانوادگی و اجتماعی از قبیل حکومت، قضاوت و ... آمده و مورد تأیید واقع شدند، به منظور ارائه قوانین جاودانه نبوده. آنچه در این میان جاودانه است، فقط اصول ارزشی است که باید منطبق با خواستههای مردم هر عصر باشد و با گذر زمان تغییر می‌کند. صاحب این نظریه میگوید: (... آنچه درباره روابط خانوادگی، روابط اجتماعی، حکومت، قضاوت، مجازات و معاملات و مانند اینها به صورت امضائات بیتصرف یا امضائات همراه با اصلاح و تعدیل در کتاب و سنت وجود دارد، ابداعات کتاب و سنت، به منظور تعیین قوانین جاودانه برای روابط حقوقی خانواده یا روابط حقوقی جامعه و یا مسئله حکومت و مانند اینها نیست... اصول و نتایجی که بیان کردیم ما را به این موضوع اساسی میرساند که لازم است در هر عصر قوانین و نهادهای مربوط به روابط حقوقی خانواده و اجتماع، حکومت و شکل آن، قضاوت، حدود، دیات، قصاص و معاملات و مانند اینها که در جامعه مسلمانان مورد عمل و استناد است، با این معیار که درجه سازگاری و ناسازگاری آنها با امکان سلوک توحیدی مردم چه اندازه است، مورد بررسی قرار گیرند).
مسئله مرتبط یافت نشد