شبهه: غیرت نسبت به نوامیس فردی، همانگونه که برتراند راسل نیز بیان کرده نوعی حسادت و خود خواهی است.

بحث حسادت و غیرت در بررسی ریشه‌های حجاب زنان، مورد گفت‌وگو قرار گرفته است این‌که آیا نظر اسلام درباره‌ حجاب و پوشش زن احترام گذاشتن به غیرت مرد است یا نه؟ پاسخی می طلبد که در کتاب حجاب شهید مطهری(ره) تحت عنوان فلسفه‌ پوشش در اسلام مورد بحث قرار گرفته است و در آن‌جا این مسأله تبیین شده است که علت حجاب منحصر به مسأله‌ی غیرت نیست. برای بررسی بیشتر می توانید به این بخش از کتاب شهید مطهری مراجعه فرمایید.
اما برای بررسی غیرت و این‌که آیا تفاوتی میان آن و حسادت هست یا نیست ، برتراند راسل معتقد است بشر در زمینه‌ پول و ثروت و جاه و مقام تا حدودی توانسته است بر خودخواهی خویش غالب گردد اما در باره‌ی زن هنوز نتوانسته چنین تسلطی را پیدا کند. از دیدگاه راسل منشأ غیرت بخل و خودخواهی است و انسان آزاده از این ویژگی دور است. او می‌گوید: اگر برای یک آزاد مرد بخشش ثروت امر مطلوبی است در باره‌ی زن نیز همین طور آزاد گذاردن دیگران و کام آن‌ها را در مسایل جنسی شیرین کردن مطلوب است و دلیل معقولی برای انحصارطلبی در این زمینه وجود ندارد و افرادی این انحصارطلبی پست را تحت عنوانی مقدس به نام عفت، غیرت یا اخلاق نیکو پوشانده‌اند. تا این‌جا تحلیلی بود از سخن راسل در باره‌ی تساوی غیرت و حسادت.
مرد در زمینه‌ لذّت بردن جنسی از زن، انحصارگرا است و دیگری را در این زمینه با خود شریک نمی‌کند حال آنچه در مرد مطرح است غیرت است یا ترکیبی از غیرت و حسادت یا تماماً حسادت است . باید ببینیم این غیرت همان حسادت است که به گونه‌ای فریبنده نام مقدسی را با خود حمل می‌کند یا از حسادت متفاوت است.
به نظر ما حسادت و غیرت دو ویژگی متفاوت و متمایز است. ریشه‌ حسادت خودخواهی است. برخاسته از غرایز و احساسات شخصی است. در حالی که غیرت یک حس اجتماعی است و تنها پیامدش مربوط به شخص نیست. به دیگران نیز ارتباط پیدا می‌کند. غیرت می‌خواهد حد و مرز روابط عاطفی و نسبت‌های فامیلی افراد کاملاً از یکدیگر بازشناخته شود و این یک حس عمومی است نه یک خودخواهی فردی این‌که مرد توجه فراوانی به روشن بودن نسل خویش و تمایز آن از سایر نسل‌ها دارد همانند احساس علاقه‌ای است که به فرزند دارد. او می‌خواهد باز شناخته شود و هویت گمشده‌ای نداشته باشد. این‌که بگوییم برای مبارزه با خودخواهی باید از غیرت چشم پوشید همانند آن است که بگوییم عواطف انسانی و علاقه به فرزند را باید ریشه‌کن ساخت. این علاقه تنها در مرد نیست در زن نیز وجود دارد لذا اگر زن نمی‌خواهد شوهرش با دیگران باشد برای آن است که می‌خواهد همیشه تنها معشوق شوهر باشد. همه‌ی جلوه‌گری و دلبری زن برای جلب توجه مرد است و بیش از آن‌که بخواهد ارضای غریزه جنسی کند می‌خواهد دل مرد را شکار کند و آن را فقط برای خویش نگه دارد. اگر بتواند بر این حسّ انحصارطلبی تفوّق پیدا کند از ازدواج مرد با دیگران ممانعتی ندارد. ولی مرد به فرض که با نیروی اخلاقی حسادت خود را کنار بزند باز اجازه نمی دهد همسرش با دیگران آمیزش کند. چرا شهوت‌رانان از کام‌جویی دیگران از همسرشان رنج نمی‌بینند، برای این‌که خود زمینه‌ی کام‌جویی پیدا کنند و دیگران را صید کنند گاهی احساس لذّت هم می‌کنند؟ زیرا احساس غیرت در وجودشان به خاموشی گراییده است. پس غیرت یک حساسیت انسان است و به همین دلیل امام علی -علیه السلام - می‌فرماید: انسان با غیرت هیچ‌گاه زنا نمی‌کند.[1]
در برخی از روایات نیز به این مسأله اشاره شده است که آن‌چه در مردان می بینید غیرت است و آن‌چه در زنان می بینید حسادت است. پس تفاوت غیرت و حسادت در این است که یکی از حس فردی و دیگری از حس اجتماعی نشأت گرفته است.[2] امید است آینده‌ای سرشار از فتوت، مردانگی و غیرت فراراه حرکت جوانان ما باشد.
[1] نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 19، ب 311، ص 211.
[2] مطهری (ره)، مرتضی، مسأله‌ی حجاب، انتشارات صدرا، 1370، ص 60.
www.andisheqom.com