راه رهایی از فحشاء و زنا چیست و چگونه می توان توبه کرد؟
مهم ترین منشأ گناه و نافرمانی خداوند غفلت و جهل انسان است. اگر شیطان بتواند کسی را از مقام خود، عظمت، علم، حکمت و لطف خداوند، نعمت های بی شمار او، مضرات و عواقب گناه و… غافل کند، او را به آسانی به وادی گناه و نا فرمانی می کشاند. همچنین جهل و نادانی به ارزش‌های وجودی انسان، جهل به آثار ارزندۀ پاکدامنی و عفت، جهل به عواقب گناه و بالاخره جهل به اوامر و نواهی الاهی باعث ارتکاب بسیاری از گناهان است.[1] بهترین راه برای نجات از گناه از بین بردن جهل و غفلت است. اگر ما همواره به عظمت خدا و نعمت های بی شماری که به ما و دیگر بندگانش بخشیده است توجه داشته باشیم در صدد شکر گزاری و جبران نعمت های او خواهیم بود نه به دنبال عصیان و سرکشی. و اگر به علم و حکمت و لطف خداوند در قانون گذاری و حرام و حلال کردن کارها و اشیاء توجه و اطمینان داشته باشیم در می یابیم که هر آنچه را خداوند بر ما حلال کرده قطعا خیر و صلاح و منفعت ما در آن است و هر آنچه را خداوند بر ما حرام کرده قطعا به ضرر ما بوده است و این جاست که هیچگاه صلاح و منفعت خویش را رها نخواهیم کرد و به دنبال شر و ضرر نخواهیم رفت. و اگر انسان به ارزش و مقام والای خود در بین دیگر مخلوقات توجه کند و این که گناه این ارزش و مقام را از بین خواهد برد، حاضر نخواهد شد تا این ارزش بزرگ را برای لذت آنی و بی ارزش و زود گذر از دست بدهد. راه کار عملی برای نجات افراد مبتلا به گناه: قبل از هر چیز این مطلب باید بررسی گردد که فرد آلودۀ به گناه در چه مرحله ای قرار دارد، تا بر آن اساس تصمیم مناسب اتخاذ شود؛ پس اگر در مراحل ابتدایی است با تذکر مطالب کلی که در بالا بیان شده با بیان شیرن و نیز جایگزین کردن لذت های حلال بجای لذت های حرام می توان او را از مسیر گناه بر گرداند. ولی اگر در مرحلۀ پیشرفته است که گناه با او عجین شده است، فکر و دل او را تسخیر نموده است؛ در این صورت نجات او نیاز به تلاش و توانمندی بیشتری است؛ یعنی فرد توانمندی ابتدا با طرح دوستی بتواند با طرح اشکالات قوی پایه های افکار و اعتقادات باطل او را به چالش بکشاند، سپس با دلایل محکم و قوی عقاید و افکار درست را جایگزین کند و با آرامی او را از منجلاب گناه به گلستان طاعت الاهی بکشاند. از آیات متعدد قرآن مجید استفاده می‌شود که وسائل آمرزش و بخشودگی گناه متعدد است که یکی از مهمترین آنها توبه می باشد. توبه و بازگشت به سوی خدا که توأم با پشیمانی از گناهان گذشته و تصمیم بر اجتناب از گناه در آینده و جبران عملی اعمال بد، به وسیلۀ اعمال نیک بوده باشد. آیاتی که بر این معنا دلالت دارد فراوان است، اما به جهت اختصار تنها به یک آیه اشاره می کنیم: "هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ"[2]؛ او است که توبه را از بندگان خود می‌پذیرد و گناهان را می‌بخشد. حقیقت "توبه" ندامت و پشیمانی از گناه است که لازمۀ آن تصمیم جدی بر ترک گناه در آینده و جبران کارهایی که قابل جبران است. گفتن استغفار نیز بیانگر همین معنا است. به این ترتیب ارکان توبه را می‌توان در پنج چیز خلاصه کرد: 1. ترک گناه، 2. ندامت، 3. تصمیم بر ترک در آینده، 4. جبران گذشته، 5. استغفار[3] 2. کارهای نیک فوق العاده‌ای که سبب آمرزش اعمال زشت می‌گردد، چنان که قرآن می‌فرماید: "إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ"[4]؛ کارهای نیک آثار پاره‌ای از گناهان را از بین می‌برد. 3. پرهیز از گناهان "کبیره" که موجب بخشش گناهان "صغیره" می­گردد: "إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریماً[5]؛ اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‌شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می‌سازیم.[6] 4. تحمل گرفتاری ها و مصائب دنیا بار گناهان مومنان را سبک می کند و سختی های برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی هایش را می زداید.[7] به نمایه های مربوط: سوال 370 (سایت: 379) (توبه از گناه)، سوال 4649 (سایت: 5154) (توبه در آخرین لحظات)، سوال 3704 (سایت: 3955) (توبه ومحبوب خدا شدن)، رجوع کنید. پی نوشتها: [1] جوادی آملی، عبداللَّه، تسنیم، ج 3، ص 397؛ مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج 1، ص 88. [2] شوری، 25. [3] تفسیر نمونه، ج ‌24، ص 290 [4] هود، 114. [5] نساء، 31. [6] مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص477. [7] آموزش عقاید، ص481. http://farsi.islamquest.net
عنوان سوال:

راه رهایی از فحشاء و زنا چیست و چگونه می توان توبه کرد؟


پاسخ:

مهم ترین منشأ گناه و نافرمانی خداوند غفلت و جهل انسان است. اگر شیطان بتواند کسی را از مقام خود، عظمت، علم، حکمت و لطف خداوند، نعمت های بی شمار او، مضرات و عواقب گناه و… غافل کند، او را به آسانی به وادی گناه و نا فرمانی می کشاند. همچنین جهل و نادانی به ارزش‌های وجودی انسان، جهل به آثار ارزندۀ پاکدامنی و عفت، جهل به عواقب گناه و بالاخره جهل به اوامر و نواهی الاهی باعث ارتکاب بسیاری از گناهان است.[1]
بهترین راه برای نجات از گناه از بین بردن جهل و غفلت است. اگر ما همواره به عظمت خدا و نعمت های بی شماری که به ما و دیگر بندگانش بخشیده است توجه داشته باشیم در صدد شکر گزاری و جبران نعمت های او خواهیم بود نه به دنبال عصیان و سرکشی. و اگر به علم و حکمت و لطف خداوند در قانون گذاری و حرام و حلال کردن کارها و اشیاء توجه و اطمینان داشته باشیم در می یابیم که هر آنچه را خداوند بر ما حلال کرده قطعا خیر و صلاح و منفعت ما در آن است و هر آنچه را خداوند بر ما حرام کرده قطعا به ضرر ما بوده است و این جاست که هیچگاه صلاح و منفعت خویش را رها نخواهیم کرد و به دنبال شر و ضرر نخواهیم رفت.
و اگر انسان به ارزش و مقام والای خود در بین دیگر مخلوقات توجه کند و این که گناه این ارزش و مقام را از بین خواهد برد، حاضر نخواهد شد تا این ارزش بزرگ را برای لذت آنی و بی ارزش و زود گذر از دست بدهد.
راه کار عملی برای نجات افراد مبتلا به گناه:
قبل از هر چیز این مطلب باید بررسی گردد که فرد آلودۀ به گناه در چه مرحله ای قرار دارد، تا بر آن اساس تصمیم مناسب اتخاذ شود؛ پس اگر در مراحل ابتدایی است با تذکر مطالب کلی که در بالا بیان شده با بیان شیرن و نیز جایگزین کردن لذت های حلال بجای لذت های حرام می توان او را از مسیر گناه بر گرداند. ولی اگر در مرحلۀ پیشرفته است که گناه با او عجین شده است، فکر و دل او را تسخیر نموده است؛ در این صورت نجات او نیاز به تلاش و توانمندی بیشتری است؛ یعنی فرد توانمندی ابتدا با طرح دوستی بتواند با طرح اشکالات قوی پایه های افکار و اعتقادات باطل او را به چالش بکشاند، سپس با دلایل محکم و قوی عقاید و افکار درست را جایگزین کند و با آرامی او را از منجلاب گناه به گلستان طاعت الاهی بکشاند.
از آیات متعدد قرآن مجید استفاده می‌شود که وسائل آمرزش و بخشودگی گناه متعدد است که یکی از مهمترین آنها توبه می باشد.
توبه و بازگشت به سوی خدا که توأم با پشیمانی از گناهان گذشته و تصمیم بر اجتناب از گناه در آینده و جبران عملی اعمال بد، به وسیلۀ اعمال نیک بوده باشد. آیاتی که بر این معنا دلالت دارد فراوان است، اما به جهت اختصار تنها به یک آیه اشاره می کنیم:
"هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَعْفُوا عَنِ السَّیِّئاتِ"[2]؛ او است که توبه را از بندگان خود می‌پذیرد و گناهان را می‌بخشد.
حقیقت "توبه" ندامت و پشیمانی از گناه است که لازمۀ آن تصمیم جدی بر ترک گناه در آینده و جبران کارهایی که قابل جبران است. گفتن استغفار نیز بیانگر همین معنا است. به این ترتیب ارکان توبه را می‌توان در پنج چیز خلاصه کرد: 1. ترک گناه، 2. ندامت، 3. تصمیم بر ترک در آینده، 4. جبران گذشته، 5. استغفار[3]
2. کارهای نیک فوق العاده‌ای که سبب آمرزش اعمال زشت می‌گردد، چنان که قرآن می‌فرماید: "إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ"[4]؛ کارهای نیک آثار پاره‌ای از گناهان را از بین می‌برد.
3. پرهیز از گناهان "کبیره" که موجب بخشش گناهان "صغیره" می­گردد: "إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلاً کَریماً[5]؛ اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی می‌شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم و شما را در جایگاه خوبی وارد می‌سازیم.[6]
4. تحمل گرفتاری ها و مصائب دنیا بار گناهان مومنان را سبک می کند و سختی های برزخ و مواقف آغازین رستاخیز، ناخالصی هایش را می زداید.[7]
به نمایه های مربوط: سوال 370 (سایت: 379) (توبه از گناه)، سوال 4649 (سایت: 5154) (توبه در آخرین لحظات)، سوال 3704 (سایت: 3955) (توبه ومحبوب خدا شدن)، رجوع کنید.
پی نوشتها:
[1] جوادی آملی، عبداللَّه، تسنیم، ج 3، ص 397؛ مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، ج 1، ص 88.
[2] شوری، 25.
[3] تفسیر نمونه، ج ‌24، ص 290
[4] هود، 114.
[5] نساء، 31.
[6] مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، ص477.
[7] آموزش عقاید، ص481.
http://farsi.islamquest.net





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین