با عنایت به جایگاه عقلایی و قانون نظارت استصوابی که در همه ی کشورها و نظامهای دنیا امری پذیرفته شده و جا افتاده است، این سؤال مطرح می شود که چرا برخی در سخنرانی ها و نوشته های خود به مخالفت با این نظارت می پردازند و در صدد حذف آن هستند؟ در پاسخ باید گفت: جدای از مسئله ی مخالفت برخی افراد ناآشنا و کم اطلاع که تحت تأثیر تبلیغات منفی دشمنان قرار گرفته اند، واقعیت آن است که هیچ جناح و گروه سیاسی در کشور نیست که قائل به نظارت نباشد و جالب است بدانیم سابقه ی عملکرد برخی مخالفان امروزین نظارت استصوابی نشان می دهد که خود به هنگام تصدی امور، چنین نظارتی را اعمال و شدیداً از آن دفاع می کردند. اما هم اکنون به انگیزه ی سیاسی و نه به انگیزه ی دینی و ملی و تأمین منافع گروهی و جناحی خود از در مخالفت با نظارت استصوابی در می آیند تا بتوانند افرادی که واجد صلاحیت نیستند را وارد مراکز تصمیم گیری و حساس نظام کنند و از این طریق اهداف حزبی و اغراض سیاسی خود را برآورده سازند. مثلا به هنگام انتخابات مجلس خبرگان، سعی می کنند افراد غیر مجتهد هم فکر خود که از نظر قانونی واجد صلاحیت نیستند را وارد مجلس خبرگان کنند تا از این طریق به مقاصد خود دست یابند، و چون شورای نگهبان مطابق قانون با خواست غیر عقلانی و غیر قانونی آنان مخالفت می کند، سعی در حذف نظارت استصوابی دارند و پیشنهاد می کنند: شورای نگهبان تنها حق نظارت بر روند انتخابات را دارد و بدون اعمال هیچ گونه برخورد عملی با تخلفات و کارهای خلاف قانون، صرفاً می بایست گزارش کننده ماوقع باشد. این گروه در پاسخ به این که شورای نگهبان به چه کسی باید گزارش کند؟ و آیا اساساً قانون مقام دیگری را که شورای نگهبان گزارش خود را تقدیم او کند در نظر گرفته است یا خیر؟ هرگز جوابی نمی دهند. این مخالفت ها گاهی نیز از سوی کسانی که با حاکمیت اسلام و احکام حیاتبخش آن بر این کشور سر ستیز دارند صورت می گیرد و اینان در پی آنند که به بهانه حمایت از (جمهوریت) نظام، به سست کردن و منزوی ساختن (اسلامیت) آن بپردازند و با حذف شرایطی که به دلیل ویژگی اسلامی بودن نظام برای داوطلبان انتخاباتی در نظر گرفته شده است، انگیزه های ضد دینی و ضد مردمی خود را عملی گردانند.[1] پاورقی ها: [1]. محمد تقی مصباح یزدی، پرسش ها و پاسخ ها، ج 3، ص 79 80.
انگیزه ی مخالفت با نظارت استصوابی چیست؟
با عنایت به جایگاه عقلایی و قانون نظارت استصوابی که در همه ی کشورها و نظامهای دنیا امری پذیرفته شده و جا افتاده است، این سؤال مطرح می شود که چرا برخی در سخنرانی ها و نوشته های خود به مخالفت با این نظارت می پردازند و در صدد حذف آن هستند؟
در پاسخ باید گفت: جدای از مسئله ی مخالفت برخی افراد ناآشنا و کم اطلاع که تحت تأثیر تبلیغات منفی دشمنان قرار گرفته اند، واقعیت آن است که هیچ جناح و گروه سیاسی در کشور نیست که قائل به نظارت نباشد و جالب است بدانیم سابقه ی عملکرد برخی مخالفان امروزین نظارت استصوابی نشان می دهد که خود به هنگام تصدی امور، چنین نظارتی را اعمال و شدیداً از آن دفاع می کردند. اما هم اکنون به انگیزه ی سیاسی و نه به انگیزه ی دینی و ملی و تأمین منافع گروهی و جناحی خود از در مخالفت با نظارت استصوابی در می آیند تا بتوانند افرادی که واجد صلاحیت نیستند را وارد مراکز تصمیم گیری و حساس نظام کنند و از این طریق اهداف حزبی و اغراض سیاسی خود را برآورده سازند.
مثلا به هنگام انتخابات مجلس خبرگان، سعی می کنند افراد غیر مجتهد هم فکر خود که از نظر قانونی واجد صلاحیت نیستند را وارد مجلس خبرگان کنند تا از این طریق به مقاصد خود دست یابند، و چون شورای نگهبان مطابق قانون با خواست غیر عقلانی و غیر قانونی آنان مخالفت می کند، سعی در حذف نظارت استصوابی دارند و پیشنهاد می کنند: شورای نگهبان تنها حق نظارت بر روند انتخابات را دارد و بدون اعمال هیچ گونه برخورد عملی با تخلفات و کارهای خلاف قانون، صرفاً می بایست گزارش کننده ماوقع باشد.
این گروه در پاسخ به این که شورای نگهبان به چه کسی باید گزارش کند؟ و آیا اساساً قانون مقام دیگری را که شورای نگهبان گزارش خود را تقدیم او کند در نظر گرفته است یا خیر؟ هرگز جوابی نمی دهند.
این مخالفت ها گاهی نیز از سوی کسانی که با حاکمیت اسلام و احکام حیاتبخش آن بر این کشور سر ستیز دارند صورت می گیرد و اینان در پی آنند که به بهانه حمایت از (جمهوریت) نظام، به سست کردن و منزوی ساختن (اسلامیت) آن بپردازند و با حذف شرایطی که به دلیل ویژگی اسلامی بودن نظام برای داوطلبان انتخاباتی در نظر گرفته شده است، انگیزه های ضد دینی و ضد مردمی خود را عملی گردانند.[1]
پاورقی ها:
[1]. محمد تقی مصباح یزدی، پرسش ها و پاسخ ها، ج 3، ص 79 80.
- [سایر] انگیزه ی مخالفت با نظارت استصوابی چیست؟
- [سایر] آیا نظارت استصوابی نوعی بدعت نیست؟ چرا شورای نگهبان. نظارت را نظارت استصوابی تفسیر کرده است؟
- [سایر] نظارت استصوابی یعنی چه؟ چرا شورای نگهبان اعمال نظارت استصوابی میکند؟
- [سایر] نظارت استصوابی؛ قانون یا بدعت؟
- [سایر] مراد از نظارت استصوابی شورای نگهبان چیست؟
- [سایر] آیا نظارت شورای نگهبان استصوابی است؟
- [سایر] مراد از نظارت استصوابی شورای نگهبان چیست؟
- [سایر] عدم وجود نظارت استصوابی چه عواقبی دارد؟
- [سایر] چه ملاک و معیاری برای تشخیص نظارت استصوابی از نظارت اطلاعی وجود دارد؟
- [سایر] چه ملاک و معیاری برای تشخیص نظارت استصوابی از نظارت اطلاعی وجود دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی که از سفر معصیت بر می گردد ، چنانچه انگیزة رجوعش مقصد مستقلی غیر از رجوع به وطن باشد نماز او شکسته است .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد چنانچه در ان روز عمدا روزه خود را باطل کند باید کفاره بدهد و کفاره مخالفت نذر کفاره مخالفت قسم است که در مساله خواهد امد
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر فرزند بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد و در بین روز پدر او را نهی کند چنانچه مخالفت او موجب اذیتش باشد باید افطار نماید و همچنین اگر مادر او را نهی کند و مخالفت او موجب اذیتش باشد
- [آیت الله مظاهری] عقیم کردن مرد یا زن خود را و همچنین بستن لولهها، اگر داعی و انگیزة عقلایی بر آن باشد، اشکال ندارد ولی باید زن با رضایت شوهر و شوهر با رضایت زن این کار را انجام دهد.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش گوشت هایی که از کشورهای غیراسلامی می آورند یا از دست کافر گرفته می شود باطل است، ولی اگر بداند که آنها از حیوانی است که مطابق قانون شرع یا با نظارت مسلمان ذبح شده. اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه معدن از معادن عظیمه و در اراضی مباح یا ملکی باشد، حاکم شرع (مجتهد عادل) حق دارد بر اخراج و صرف آن در مصارف مسلمین نظارت کند در این صورت استخراج کنندگان باید نظر حاکم شرع را رعایت کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را با جماعت بخواند در صورتی که ترک ان موجب ایذاء انها شود مخالفت انها حرام است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پسر بدون اجازه پدر، روزه مستحبی بگیرد، و در بین روز پدر، او را نهی کند اگر در مخالفت نهی اذیت می شود، باید افطار نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد و در بین روز پدر او را نهی کند؛ چنانچه مخالفت او موجب اذیتش باشد باید افطار نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر پسر بدون اجاز پدر روز مستحبی بگیرد، و در بین روز پدر او را نهی کند، چنانچه مخالفت او موجب اذیتش باشد باید افطار کند.