آیا اسلام از ابتدای ظهور، داعیه جهانی شدن داشت؟
برخی از اروپاییان ادعا می کنند که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در ابتدا که ظهور کرد، فقط می خواست مردم قریش را هدایت کند. ولی پس از آن که پیشرفتی در کار خود احساس کرد، تصمیم گرفت که دعوت خویش را به همه ملل عرب و غیرعرب تعمیم دهد. این سخن، یک تهمت ناجوان مردانه بیش نیست و علاوه بر این که هیچ دلیل تاریخی ندارد، با اصول و قوانینی که از آیات اولیه قرآن که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد استفاده می شود، هم خوانی ندارد. در قرآن مجید آیاتی هست که نزول آنها در مکه و در همان اوایل کار بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله بوده و در عین حال، جنبه جهانی دارد. یکی از این آیات، آیه ای است در سوره تکویر که از سوره های کوچک قرآن است. این سوره از سوره های مکی است که در اوایل بعثت نازل شده است. آن آیه چنین است: (اِن هُوَ اِلاّ ذِکرٌ لِلعالَمینَ؛ نیست این مگر یک تذکر و بیدار باش برای تمام جهانیان). (تکویر: 27). در آیه دیگر که در سوره سبأ آمده است، می فرماید: (وَ ما أرسَلناکَ اِلاّ کافَّةً لِلنّاسِ بَشیراً وَ نَذیراً وَلکِنَّ اَکثَرَ النّاسِ لا یعلَمون؛ تو را نفرستادیم مگر آنکه برای همه مردم بشارت دهنده وباز دارنده باشی، ولی بیشتر مردم نادانند). (سباء: 28) همین طور در سوره انبیاء می فرماید: (وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ اْلأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ؛ و هر آینه نوشتیم در زبور پس از ذکر که (زمین) به بندگان صالح من خواهد رسید). (انبیاء: 105) نیز در سوره اعراف می فرماید: (یا اَیُّهَا النّاسُ اِنّی رَسولُ اللّهِ إلیکُم جمیعاً؛ ای مردم، من فرستاده خدایم بر همه شما). (اعراف: 185) در قرآن هیچ جا خطابی به صورت یا اَیُّهَا العَرِب یا یا اَیُّهَالقُرَشیّون پیدا نمی کنید. آری، گاهی در برخی از جاها خطاب یا اَیُّهَا الَّذینَ امنوا هست که مطلب مربوط به خصوص مؤمنان است که به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آلهگرویده اند (و در این جهت هم فرق نمی کند؛ مؤمن، از هر قوم و ملتی باشد داخل خطاب هست) وگرنه در موارد دیگر که پای عموم در میان بوده، عنوان یا اَیُّهَا النّاسُ آمده است. یک مطلب دیگر در اینجا هست که مؤید جهانی بودن تعلیمات اسلامی و وسعت نظر این دین است و آن اینکه آیات دیگری در قرآن هست که از مفاد آنها یک نوع تعزّز و اظهار بی اعتنایی به مردم عرب از نظر قبول دین اسلام استنباط می شود. مفاد آن آیات این است که اسلام نیازی به شما ندارد. فرضاً شما اسلام را نپذیرید، اقوام دیگری در جهان هستند که آنها از دل و جان، اسلام را خواهند پذیرفت، بلکه از مجموع این آیات استنباط می شود که قرآن کریم روحیه آن اقوام دیگر را از قوم عرب برای اسلام مناسب تر و آماده تر می داند. این آیات به خوبی، جهانی بودن اسلام را می رساند. منبع : خدمات متقابل اسلام و ایران، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 62 64.
عنوان سوال:

آیا اسلام از ابتدای ظهور، داعیه جهانی شدن داشت؟


پاسخ:

برخی از اروپاییان ادعا می کنند که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در ابتدا که ظهور کرد، فقط می خواست مردم قریش را هدایت کند. ولی پس از آن که پیشرفتی در کار خود احساس کرد، تصمیم گرفت که دعوت خویش را به همه ملل عرب و غیرعرب تعمیم دهد. این سخن، یک تهمت ناجوان مردانه بیش نیست و علاوه بر این که هیچ دلیل تاریخی ندارد، با اصول و قوانینی که از آیات اولیه قرآن که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شد استفاده می شود، هم خوانی ندارد. در قرآن مجید آیاتی هست که نزول آنها در مکه و در همان اوایل کار بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله بوده و در عین حال، جنبه جهانی دارد. یکی از این آیات، آیه ای است در سوره تکویر که از سوره های کوچک قرآن است. این سوره از سوره های مکی است که در اوایل بعثت نازل شده است. آن آیه چنین است:
(اِن هُوَ اِلاّ ذِکرٌ لِلعالَمینَ؛ نیست این مگر یک تذکر و بیدار باش برای تمام جهانیان). (تکویر: 27). در آیه دیگر که در سوره سبأ آمده است، می فرماید: (وَ ما أرسَلناکَ اِلاّ کافَّةً لِلنّاسِ بَشیراً وَ نَذیراً وَلکِنَّ اَکثَرَ النّاسِ لا یعلَمون؛ تو را نفرستادیم مگر آنکه برای همه مردم بشارت دهنده وباز دارنده باشی، ولی بیشتر مردم نادانند). (سباء: 28) همین طور در سوره انبیاء می فرماید: (وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ اْلأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ؛ و هر آینه نوشتیم در زبور پس از ذکر که (زمین) به بندگان صالح من خواهد رسید). (انبیاء: 105) نیز در سوره اعراف می فرماید: (یا اَیُّهَا النّاسُ اِنّی رَسولُ اللّهِ إلیکُم جمیعاً؛ ای مردم، من فرستاده خدایم بر همه شما). (اعراف: 185) در قرآن هیچ جا خطابی به صورت یا اَیُّهَا العَرِب یا یا اَیُّهَالقُرَشیّون پیدا نمی کنید. آری، گاهی در برخی از جاها خطاب یا اَیُّهَا الَّذینَ امنوا هست که مطلب مربوط به خصوص مؤمنان است که به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آلهگرویده اند (و در این جهت هم فرق نمی کند؛ مؤمن، از هر قوم و ملتی باشد داخل خطاب هست) وگرنه در موارد دیگر که پای عموم در میان بوده، عنوان یا اَیُّهَا النّاسُ آمده است.
یک مطلب دیگر در اینجا هست که مؤید جهانی بودن تعلیمات اسلامی و وسعت نظر این دین است و آن اینکه آیات دیگری در قرآن هست که از مفاد آنها یک نوع تعزّز و اظهار بی اعتنایی به مردم عرب از نظر قبول دین اسلام استنباط می شود. مفاد آن آیات این است که اسلام نیازی به شما ندارد. فرضاً شما اسلام را نپذیرید، اقوام دیگری در جهان هستند که آنها از دل و جان، اسلام را خواهند پذیرفت، بلکه از مجموع این آیات استنباط می شود که قرآن کریم روحیه آن اقوام دیگر را از قوم عرب برای اسلام مناسب تر و آماده تر می داند. این آیات به خوبی، جهانی بودن اسلام را می رساند.
منبع : خدمات متقابل اسلام و ایران، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 62 64.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین