کار تا چه اندازه در احساس شخصیت انسان تأثیر دارد؟
یکی از فواید کار، مسئله حفظ شخصیت و حیثّیت و استقلال است که تعبیرهای مختلفی دارد، مثلاً آبرو. انسان آن گاه که شخصیّتش ضربه بخورد، آبرویش برود و تحقیر بشود، ناراحت می شود. انسان در اثر کار و مخصوصا اگر مقرون به ابتکار باشد به حکم اینکه نیازش را از دیگران برطرف کرده است، در مقابل دیگران، احساس شخصیّت می کند؛ یعنی دیگر احساس حقارت نمی کند. دو رباعی منسوب به امیرالمؤمنین [علی] علیه السلام در دیوان منسوب به ایشان [است]، در یکی می فرماید: (برای من سنگ کشی از قلّه های کوه یعنی چنین کار سختی گواراتر و آسان تر است از اینکه منّت دیگران را به دوش بکشم). به من می گویند: در کار و کسب ننگ است؟ و من می گویم: ننگ این است1 که انسان نداشته باشد و از دیگران بخواهد. در رباعی دیگر می فرماید: اگر می خواهی آزاد زندگی کنی، مثل برده زحمت بکش و آرزویت را از مال هرکسی که باشد، بِبُر. نگو این کار مرا پست می کند؛ زیرا از مردم خواستن، از هر چیزی بیشتر ذلّت می آورد. وقتی که از دیگران بی نیاز باشی، هر کاری داشته باشی، از همه مردم بلند قدرتر هستی.2 1 . می دانیم علی علیه السلام همین کارهایی را که ما اسمش را عملگی می گذاریم، انجام می داد. مثل حفر چاه و قنات، کشت درخت، آباد کردن باغ ها و احیانا کار به شرط مزد گرفتن، هرچند برای غیر مسلمان. گاهی علی علیه السلام در باغ های مدینه می رفت و برای بنی قریظه و بنی النّضیر که یهودیان مدینه بودند، کار می کرد و مزد می گرفت و با آن پول، زندگی می کرد. قهرا چنین انسانی مورد تهاجم قرار می گیرد که تو [عار نمی کنی] از چنین کارها؟! 2 . تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 424 و 425. www.irc.ir
عنوان سوال:

کار تا چه اندازه در احساس شخصیت انسان تأثیر دارد؟


پاسخ:

یکی از فواید کار، مسئله حفظ شخصیت و حیثّیت و استقلال است که تعبیرهای مختلفی دارد، مثلاً آبرو. انسان آن گاه که شخصیّتش ضربه بخورد، آبرویش برود و تحقیر بشود، ناراحت می شود. انسان در اثر کار و مخصوصا اگر مقرون به ابتکار باشد به حکم اینکه نیازش را از دیگران برطرف کرده است، در مقابل دیگران، احساس شخصیّت می کند؛ یعنی دیگر احساس حقارت نمی کند.
دو رباعی منسوب به امیرالمؤمنین [علی] علیه السلام در دیوان منسوب به ایشان [است]، در یکی می فرماید: (برای من سنگ کشی از قلّه های کوه یعنی چنین کار سختی گواراتر و آسان تر است از اینکه منّت دیگران را به دوش بکشم).
به من می گویند: در کار و کسب ننگ است؟ و من می گویم: ننگ این است1 که انسان نداشته باشد و از دیگران بخواهد.
در رباعی دیگر می فرماید: اگر می خواهی آزاد زندگی کنی، مثل برده زحمت بکش و آرزویت را از مال هرکسی که باشد، بِبُر. نگو این کار مرا پست می کند؛ زیرا از مردم خواستن، از هر چیزی بیشتر ذلّت می آورد.
وقتی که از دیگران بی نیاز باشی، هر کاری داشته باشی، از همه مردم بلند قدرتر هستی.2
1 . می دانیم علی علیه السلام همین کارهایی را که ما اسمش را عملگی می گذاریم، انجام می داد. مثل حفر چاه و قنات، کشت درخت، آباد کردن باغ ها و احیانا کار به شرط مزد گرفتن، هرچند برای غیر مسلمان. گاهی علی علیه السلام در باغ های مدینه می رفت و برای بنی قریظه و بنی النّضیر که یهودیان مدینه بودند، کار می کرد و مزد می گرفت و با آن پول، زندگی می کرد. قهرا چنین انسانی مورد تهاجم قرار می گیرد که تو [عار نمی کنی] از چنین کارها؟!
2 . تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 424 و 425.
www.irc.ir





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین