برخورد
برخورد و ملاقات جسمی با جسمی دیگر را تماس گویند و از آن در بابهای طهارت، نکاح، طلاق و ظهار سخن گفته شده است.
اسلام و دموکراسی با فساد اداری سیاسی چگونه برخورد می کند؟
فساد سیاسی یعنی سوء استفاده از سمت های دولتی، رشوه خواری تحت عنوان قبول هدیه، اختلال و بی نظمی در کار ارباب رجوع، دیر حاضر شدن بر سر کار، زود رفتن از محل کار و... . چنان که گذشت، یکی از راه های بسیار مؤثر اصلاح اداری یا اصلاحات سیاسی، امر به معروف و نهی از منکر است در عین حال، دین مقدس اسلام بر تزکیه و خودسازی و توجه به حقوق مردم، بیش از پیش تأکید ورزیده، از مردم می خواهد که بهشت را در پیش روی خود قرار دهند و خویشتن را متنعم در آن بینند[1] و دوزخ را نیز عاقبت کار و فرجام بدکاران بدانند؛ البته در جامعه ی اسلامی نیز کسانی هستند که به این سخنان گوش نمی سپارند و نفع شخصی خود را بر هر چیز دیگری برتری می دهند. در این جا باید به همان راهی برویم که دیگران می روند؛ یعنی استفاده ی دقیق و پایدار از قانون؛ زیرا انسان به دو چیز از نفع شخصی خود دست می کشد: به بیداری وجدان و سخت گیری قانون. اسلام نیز با اجرای قانون موافق است، اما خدای متعال می خواهد انسان ها از راه اول به اصلاح جامعه برسند؛ چرا که با کرامت انسانی سازگارتر است؛ جوامع غیراسلامی راه دوم را در پیش گرفته اند، هر چند مانعی برای جمعشان نیز وجود ندارد؛ به عبارت دیگر، در جوامع غربی، تنها قانون کار اصلاح جامعه را بر عهده دارد، لکن در اسلام، قوانین اجتماعی اولا برای اصلاح فرد و ثانیاً برای اصلاح جامعه است؛ پس اگر افراد پیش از هر چیز به اصلاح خویش بپردازند و طبق وجدان بیدار خود در جامعه عمل نمایند پسندیده تر است، لکن در غیر این صورت باید به قانون عمل کرد. این بیشتر در خصوص فساد اداری بود، لکن فساد سیاسی، که از فساد اداری بدتر است، زمانی است که شخص، احساس قدرت کند و بازجو و مانعی هم فوق خود نبیند. در این صورت است که به قول برخی (قدرت فساد می آورد و قدرت مطلق، فساد مطلق)[2]؛ پس چنانچه این قدرتِ هرزِ بی مرز در کف رهبر یا رییس جمهور کشوری باشد، آن واحد سیاسی را به لجنزاری متعفن تبدیل خواهد نمود؛ چنان که صدام حسین در کشور عراق اخیراً چنین کرد؛ و اگر چنین قدرت رها شده ای در قلم یک عامل اقتصادی وابسته به دولت، یا در امضای یک وزیر یا وکیل، یا رییس بانک و اداره ای باشد، تخریبی مهیب به بار خواهد آمد. دین مبین اسلام پیروان خود را به تقوا و خداترسی و پرهیز از آلودگی ها دعوت می کند، و از آنان می خواهد که آنچه را برای خود می پسندند برای دیگران نیز بپسندند و اگر چیزی را برای خود روا نمی دانند برای دیگری نیز روا ندانند. در حقیقت، انسانی که خود را افسارگسیخته و بی صاحب بداند مسلمان درست و واقعی نیست. اسلام از مسلمانان می خواهد که خود را پیوسته زیر نظر امام عصر(عج) ببینند. این امر در زندگی و رفتار اجتماعی و فردی آنان بسیار مؤثر است. در عین حال، اجرای حدود و تعزیرات و قوانین خداوندی در کلیه ی جوامع، مطلوب خداوند متعال است و قطعاً جامعه ی بشری را سامان خواهد بخشید. اندیشمندان اسلامی بر این باورند که دین مبین اسلام دارای انواع قوانین حقوقی، مدنی، جزایی و... است که چنان چه بدانها عمل شود، جرم های اجتماعی (و فسادهای اداری و سیاسی) نابود می شوند، یا به حداقل ممکن می رسند.[3] در دموکراسی ها تنها نظارت از بیرون مطرح است و منتسکیو تفکیک قوا را بیان کرد تا نظارت در حد کلان، بار مشکل را بکاهد. در نتیجه آنان نظارت در سطوح مختلف و سخت گیری در اجرای قانون را تنها وسیله ی رفع این گونه فسادها می دانند. پی نوشتها: [1]. نهج البلاغه، خ 184. [2]. سخن مشهور و منسوب به منتسکیو. [3]. روح الله خمینی، کتاب البیع، ج 2، ص 460. منبع: اسلام و دموکراسی، نصرالله سخاوتی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383)
فساد سیاسی یعنی سوء استفاده از سمت های دولتی، رشوه خواری تحت عنوان قبول هدیه، اختلال و بی نظمی در کار ارباب رجوع، دیر حاضر شدن بر سر کار، زود رفتن از محل کار و... . چنان که گذشت، یکی از راه های بسیار مؤثر اصلاح اداری یا اصلاحات سیاسی، امر به معروف و نهی از منکر است در عین حال، دین مقدس اسلام بر تزکیه و خودسازی و توجه به حقوق مردم، بیش از پیش تأکید ورزیده، از مردم می خواهد که بهشت را در پیش روی خود قرار دهند و خویشتن را متنعم در آن بینند[1] و دوزخ را نیز عاقبت کار و فرجام بدکاران بدانند؛ البته در جامعه ی اسلامی نیز کسانی هستند که به این سخنان گوش نمی سپارند و نفع شخصی خود را بر هر چیز دیگری برتری می دهند. در این جا باید به همان راهی برویم که دیگران می روند؛ یعنی استفاده ی دقیق و پایدار از قانون؛ زیرا انسان به دو چیز از نفع شخصی خود دست می کشد: به بیداری وجدان و سخت گیری قانون. اسلام نیز با اجرای قانون موافق است، اما خدای متعال می خواهد انسان ها از راه اول به اصلاح جامعه برسند؛ چرا که با کرامت انسانی سازگارتر است؛ جوامع غیراسلامی راه دوم را در پیش گرفته اند، هر چند مانعی برای جمعشان نیز وجود ندارد؛ به عبارت دیگر، در جوامع غربی، تنها قانون کار اصلاح جامعه را بر عهده دارد، لکن در اسلام، قوانین اجتماعی اولا برای اصلاح فرد و ثانیاً برای اصلاح جامعه است؛ پس اگر افراد پیش از هر چیز به اصلاح خویش بپردازند و طبق وجدان بیدار خود در جامعه عمل نمایند پسندیده تر است، لکن در غیر این صورت باید به قانون عمل کرد. این بیشتر در خصوص فساد اداری بود، لکن فساد سیاسی، که از فساد اداری بدتر است، زمانی است که شخص، احساس قدرت کند و بازجو و مانعی هم فوق خود نبیند. در این صورت است که به قول برخی (قدرت فساد می آورد و قدرت مطلق، فساد مطلق)[2]؛ پس چنانچه این قدرتِ هرزِ بی مرز در کف رهبر یا رییس جمهور کشوری باشد، آن واحد سیاسی را به لجنزاری متعفن تبدیل خواهد نمود؛ چنان که صدام حسین در کشور عراق اخیراً چنین کرد؛ و اگر چنین قدرت رها شده ای در قلم یک عامل اقتصادی وابسته به دولت، یا در امضای یک وزیر یا وکیل، یا رییس بانک و اداره ای باشد، تخریبی مهیب به بار خواهد آمد. دین مبین اسلام پیروان خود را به تقوا و خداترسی و پرهیز از آلودگی ها دعوت می کند، و از آنان می خواهد که آنچه را برای خود می پسندند برای دیگران نیز بپسندند و اگر چیزی را برای خود روا نمی دانند برای دیگری نیز روا ندانند. در حقیقت، انسانی که خود را افسارگسیخته و بی صاحب بداند مسلمان درست و واقعی نیست. اسلام از مسلمانان می خواهد که خود را پیوسته زیر نظر امام عصر(عج) ببینند. این امر در زندگی و رفتار اجتماعی و فردی آنان بسیار مؤثر است. در عین حال، اجرای حدود و تعزیرات و قوانین خداوندی در کلیه ی جوامع، مطلوب خداوند متعال است و قطعاً جامعه ی بشری را سامان خواهد بخشید. اندیشمندان اسلامی بر این باورند که دین مبین اسلام دارای انواع قوانین حقوقی، مدنی، جزایی و... است که چنان چه بدانها عمل شود، جرم های اجتماعی (و فسادهای اداری و سیاسی) نابود می شوند، یا به حداقل ممکن می رسند.[3] در دموکراسی ها تنها نظارت از بیرون مطرح است و منتسکیو تفکیک قوا را بیان کرد تا نظارت در حد کلان، بار مشکل را بکاهد. در نتیجه آنان نظارت در سطوح مختلف و سخت گیری در اجرای قانون را تنها وسیله ی رفع این گونه فسادها می دانند. پی نوشتها: [1]. نهج البلاغه، خ 184. [2]. سخن مشهور و منسوب به منتسکیو. [3]. روح الله خمینی، کتاب البیع، ج 2، ص 460. منبع: اسلام و دموکراسی، نصرالله سخاوتی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383)
پاسخ:
فساد سیاسی یعنی سوء استفاده از سمت های دولتی، رشوه خواری تحت عنوان قبول هدیه، اختلال و بی نظمی در کار ارباب رجوع، دیر حاضر شدن بر سر کار، زود رفتن از محل کار و... . چنان که گذشت، یکی از راه های بسیار مؤثر اصلاح اداری یا اصلاحات سیاسی، امر به معروف و نهی از منکر است در عین حال، دین مقدس اسلام بر تزکیه و خودسازی و توجه به حقوق مردم، بیش از پیش تأکید ورزیده، از مردم می خواهد که بهشت را در پیش روی خود قرار دهند و خویشتن را متنعم در آن بینند[1] و دوزخ را نیز عاقبت کار و فرجام بدکاران بدانند؛ البته در جامعه ی اسلامی نیز کسانی هستند که به این سخنان گوش نمی سپارند و نفع شخصی خود را بر هر چیز دیگری برتری می دهند. در این جا باید به همان راهی برویم که دیگران می روند؛ یعنی استفاده ی دقیق و پایدار از قانون؛ زیرا انسان به دو چیز از نفع شخصی خود دست می کشد: به بیداری وجدان و سخت گیری قانون. اسلام نیز با اجرای قانون موافق است، اما خدای متعال می خواهد انسان ها از راه اول به اصلاح جامعه برسند؛ چرا که با کرامت انسانی سازگارتر است؛ جوامع غیراسلامی راه دوم را در پیش گرفته اند، هر چند مانعی برای جمعشان نیز وجود ندارد؛ به عبارت دیگر، در جوامع غربی، تنها قانون کار اصلاح جامعه را بر عهده دارد، لکن در اسلام، قوانین اجتماعی اولا برای اصلاح فرد و ثانیاً برای اصلاح جامعه است؛ پس اگر افراد پیش از هر چیز به اصلاح خویش بپردازند و طبق وجدان بیدار خود در جامعه عمل نمایند پسندیده تر است، لکن در غیر این صورت باید به قانون عمل کرد.
این بیشتر در خصوص فساد اداری بود، لکن فساد سیاسی، که از فساد اداری بدتر است، زمانی است که شخص، احساس قدرت کند و بازجو و مانعی هم فوق خود نبیند. در این صورت است که به قول برخی (قدرت فساد می آورد و قدرت مطلق، فساد مطلق)[2]؛ پس چنانچه این قدرتِ هرزِ بی مرز در کف رهبر یا رییس جمهور کشوری باشد، آن واحد سیاسی را به لجنزاری متعفن تبدیل خواهد نمود؛ چنان که صدام حسین در کشور عراق اخیراً چنین کرد؛ و اگر چنین قدرت رها شده ای در قلم یک عامل اقتصادی وابسته به دولت، یا در امضای یک وزیر یا وکیل، یا رییس بانک و اداره ای باشد، تخریبی مهیب به بار خواهد آمد. دین مبین اسلام پیروان خود را به تقوا و خداترسی و پرهیز از آلودگی ها دعوت می کند، و از آنان می خواهد که آنچه را برای خود می پسندند برای دیگران نیز بپسندند و اگر چیزی را برای خود روا نمی دانند برای دیگری نیز روا ندانند. در حقیقت، انسانی که خود را افسارگسیخته و بی صاحب بداند مسلمان درست و واقعی نیست.
اسلام از مسلمانان می خواهد که خود را پیوسته زیر نظر امام عصر(عج) ببینند. این امر در زندگی و رفتار اجتماعی و فردی آنان بسیار مؤثر است. در عین حال، اجرای حدود و تعزیرات و قوانین خداوندی در کلیه ی جوامع، مطلوب خداوند متعال است و قطعاً جامعه ی بشری را سامان خواهد بخشید.
اندیشمندان اسلامی بر این باورند که دین مبین اسلام دارای انواع قوانین حقوقی، مدنی، جزایی و... است که چنان چه بدانها عمل شود، جرم های اجتماعی (و فسادهای اداری و سیاسی) نابود می شوند، یا به حداقل ممکن می رسند.[3]
در دموکراسی ها تنها نظارت از بیرون مطرح است و منتسکیو تفکیک قوا را بیان کرد تا نظارت در حد کلان، بار مشکل را بکاهد. در نتیجه آنان نظارت در سطوح مختلف و سخت گیری در اجرای قانون را تنها وسیله ی رفع این گونه فسادها می دانند.
پی نوشتها:
[1]. نهج البلاغه، خ 184.
[2]. سخن مشهور و منسوب به منتسکیو.
[3]. روح الله خمینی، کتاب البیع، ج 2، ص 460.
منبع: اسلام و دموکراسی، نصرالله سخاوتی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1383)
- [سایر] چرا رهبری با فساد اداری برخورد نمیکند؟ چراافراد مفسد یا مسئولین ناکارآمد بلافاصله پس از شناسایی، عزل و برکنار نمیشوند؟
- [سایر] حقوق مدنی و سیاسی مردم در اسلام و دموکراسی کدام است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان جسد افراد به ظاهر مسلمان مسلمان اسمی را که به خاطر ارتداد، فساد اخلاقی، قاچاق موادّ مخدر، مسائل سیاسی و ... اعدام شده اند تشریح نمود؟
- [سایر] آیا نظام دموکراسی را می‌توان مورد قبول اسلام دانست و اسلام را دین دموکراسی خواند؟
- [سایر] چه نسبتی بین مردمسالاری دینی و فقه سیاسی اسلام وجود دارد؟ آیا دموکراسی دینی در حال حاضر بهترین ساختار حکومتی موجود است؟
- [سایر] آیا نظام دموکراسی را می‌توان مورد قبول اسلام دانست و اسلام را دین دموکراسی خواند؟
- [سایر] آیا نظام دموکراسی را می‌توان مورد قبول اسلام دانست و اسلام را دین دموکراسی خواند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می توان جسد افراد به ظاهر مسلمان (مسلمان شناسنامه ای) را که به خاطر ارتداد، فساد اخلاقی، قاچاق مواد مخدر، مسائل سیاسی و ... اعدام شده اند، تشریح کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان جسد افراد به ظاهر مسلمان (مسلمان شناسنامه ای) را که به خاطر ارتداد، فساد اخلاقی، قاچاق مواد مخدر، مسائل سیاسی و... اعدام شده اند، تشریح کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تعریف غیبت چیست آیا انتقاد از مسئولین اعم از سیاسی اداری و غیره مصداق غیبت است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مبارزه با نفوذ اقتصادی و فکری و سیاسی بیگانگان، در بلاد اسلام، بر هر مسلمان واجب است و کمک کردن به آن حرام است.
- [آیت الله مظاهری] اگر به واسطه توسعه نفوذ سیاسی، اقتصادی و تجاری اجانب یا روابط سیاسی با آنها، خوف آن باشد که تسلّط بر بلاد مسلمین پیدا کنند بر مسلمانان واجب است نقشه آنان را به هم بزنند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . حضور در کلاس درسی که استاد آن، فساد عقیده داشته باشد و در ضمن درس، به طور ضمنی، علیه اسلام تبلیغ می کند، جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است مسلمان هنگام برخورد با مسلمان دیگر سلام کند و نسبت به سلام کردنِ (سواره به پیاده) و (ایستاده به نشسته) و (کوچکتر به بزرگتر) زیاد سفارش شده است.
- [آیت الله مظاهری] اگر بعضی از مسؤولین ممالک اسلامی موجب بسط نفوذ سیاسی یا اقتصادی یا نظامی اجانب شود که مخالف مصالح اسلام و مسلمانان است، یا موجب بسط اشاعه فحشا و گناهان بزرگ یا ترک واجبات شود خود به خود عزل می‌شود و بر مسلمانان لازم است با او مخالفت کنند و از اسلام و مصالح مسلمین دفاع کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در روابط سیاسی بین دولتها ی اسلامی ودُوَل اجانب ، خوف آن باشد که اجانب بر ممالک اسلامی ، تسلّط پیدا کنند اگر چه تسلّط سیاسی واقتصادی باشد لازم است بر مسلمانان که با این نحو روابط مخالفت کنند ، و دوَل اسلامی را الزام کنند به قطع این گونه روابط .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در روابط سیاسی بین دولت‌های اسلامی و دول اجانب، خوف آن باشد که اجانب بر ممالک اسلامی، تسلط پیدا کنند اگر چه تسلط سیاسی و اقتصادی باشد، لازم است بر مسلمانان که با این نحو روابط مخالفت کنند، و دول اسلامی را الزام کنند به قطع این گونه روابط.
- [امام خمینی] اگر در روابط سیاسی بین دولت‌های اسلامی و دول اجانب، خوف آن باشد که اجانب بر ممالک اسلامی، تسلط پیدا کنند اگر چه تسلط سیاسی و اقتصادی باشد، لازم است بر مسلمانان که با این نحو روابط مخالفت کنند، و دول اسلامی را الزام کنند به قطع این گونه روابط.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در روابط سیاسی بین دولت‌های اسلامی و سایر دولتها، خوف آن باشد که بیگانگان بر ممالک اسلامی تسلّط پیدا کنند چه تسلّط سیاسی و چه اقتصادی باشد لازم است بر مسلمانان که با این نحو روابط مخالفت کنند و دول اسلامی را به قطع این گونه روابط الزام کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر به واسطة توسعة نفوذ سیاسی یا اقتصادی وتجاری اجانب خوف آن باشد که تسلّط بر بلاد مسلمین پیداکنند ، واجب است بر مسلمانان ، دفاع به هر نحوکه ممکن است ، وقطع ایادی اجانب چه عمّال داخلی باشند یا خارجی .