آیا روایت های تاریخی دال بر فرزند داشتن امام حسن عسکری وجود دارد؟ و آیا امام (ع) وصیت اموالش را به مادرش نمود، چرا؟

حسن بن علی بن محمد مشهور به امام حسن عسکری، (۲۳۲-۲۶۰ق) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری، فرزند امام هادی(ع) و پدر امام زمان(ع).

حسن بن علی بن محمد مشهور به امام حسن عسکری، (۲۳۲-۲۶۰ق) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری، فرزند امام هادی(ع) و پدر امام زمان(ع).

حسن بن علی بن ابی‌طالب معروف به امام حسن مجتبی (۳-۵۰ق) دومین امام شیعه و بزرگترین فرزند امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) است که در ۳۷ سالگی به امامت و خلافت رسید و در سال ۴۱ق با معاویه، صلح کرد.

فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.

عسکری ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • امام حسن عسکری علیه‌السلام، امام و پیشوای يازدهم از امامان معصوم (علیهم‌السلام)• ابو هلال عسکری‌، حسن بن عبدالله بن سهل معروف به ابوهلال عسکری، شاعر، ادیب، لغت شناس و استاد در صنایع شعری• ابواحمد عسکری، اَبو اَحْمَدِ عَسْکَری، حسن بن عبداللـه بن سعید (۲۹۳-۷ ذیحجه ۳۸۲ق/۹۰۶- فوریۀ ۹۹۳م)، لغت‌شناس، ادیب و محدّث ایرانی• ذبیح‌الله محلاتی مشتاق عسکری، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری• ثبیت بن محمد عسکری، متکلم و فقیه و محدّث امامی قرن سوم• سید مرتضی عسکری، از علمای بزرگ شیعه در عصر معاصر

وصیت به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر است.

دال، از اصطلاحات علم منطق بوده و به معنی شیء دلالت کننده بر شیء دیگر است.

ابو محمد حسن‌ بن سعید، از اصحاب امام رضا علیه‌السلام و برادر حسین بن سعید اهوازی است. وی در کوفه متولد شد و بعدا به اهواز هجرت کرد و در آنجا می‌زیست. وی تا سال ۲۲۰ق. زنده بوده است. رجالیان او را توثیق کرده‌اند.

دارُ الکُتُب‌ِ الْاِسْلامیّه ناشر باسابقه کتاب‌های شیعی در ایران است. این مرکز در سال ۱۳۱۷ش توسط شیخ محمد آخوندی تأسیس شده و تاکنون نزدیک به دو هزار عنوان کتاب منتشر کرده است. مجموعه «بحارالانوار»، «تفسیر نمونه»، «عیون اخبار الرضا»، «الغدیر» و «اصول کافی» از جمله این کتاب‌هاست.

امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در باب‌های خمس و حج یاد شده است.

احمد بن ابراهیم ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • احمد بن ابراهیم حسنی، حسنی، ابوالعباس احمد بن ابراهیم ‌بن حسن، محدّث، مورخ و فقیه زیدی در قرن سوم و چهارم• احمد بن ابراهیم بن ابی خالد جزار، معروف به ابن جزار، پزشک و مورخ مشهور مغربی

ابوالقاسم حالت، طنزپرداز، شاعر و مترجم معاصر ایرانی می‌باشد. وی در ۱۲۹۸ش در تهران به دنیا آمد. [۱]

حسن بن علی بن محمد مشهور به امام حسن عسکری، (۲۳۲-۲۶۰ق) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری، فرزند امام هادی(ع) و پدر امام زمان(ع).

بنابر نقل همه منابع در شیعه و اکثریت قریب باتفاق منابع در اهل سنت، امام حسن (علیه‌السّلام) با خوردن زهر به وسیله همسرش جعده و به تحریک معاویة بن ابی سفیان؛ مسموم و به شهادت رسیدند. [۱] [۲] [۳] [۴] [۵]

احمد بن اِسحاق اَشعَری قمی (درگذشت حدود ۲۶۰ تا ۲۶۳ق) فقیه و محدّث شیعی قرن سوم که محضر چهار امام را درک کرد. او از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و همچنین وکیل امام عسکری(ع) در قم بود و از کسانی است که امام زمان را در کودکی دیده است. برخی گزارش‌ها از فعالیت او در دوره غیبت صغرا به عنوان دستیار نایب اول عثمان بن سعید عمری حکایت دارد.

بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار مشهور به بحارالانوار، مفصل‌ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ای از آموزه‌ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌اند.

امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در باب‌های خمس و حج یاد شده است.

محمد بن احمد ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد بن احمد ابن‌حاج، قاضی‌ ، محدث‌ و فقیه‌ مالکی‌• محمد بن احمد ابوریحان‌بیرونی، دانشمند برجسته ایرانی در نیمه دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم• محمد بن احمد بهشتی‌اسفراینی، معروف به فخر (یا قمر) خراسان، ریاضیدان ایرانی حدود قرن هشتم هجری• محمد بن احمد بن جبیر، سیاح، نویسنده و شاعر عرب اندلسی• محمد بن احمد بن جزی کلبی، فقیه مالکی، مفسر و شاعر غرناطی• محمد بن احمد بن سالم بن محمد مکی مالکی، از علمای مالکی مکه• محمد بن احمد بساطی، فقیه و ادیب و فاضل مالکی• محمد بن احمد بن ناصر، قاضی و مورخ و ادیب و شاعر و از خاندان باعونی• محمد بن احمد تربکی، فقیه مالکی اهل تونس در قرن نهم• محمد بن احمد ترمذی، محدّث و فقیه شافعی در قرن سوم• محمد بن احمد تریکی، فقیه مالکی اهل تونس در قرن نهم• محمد بن احمد تمیمی، مکنّا به ابوعبداللّه، پزشک و داروشناس مشهور سده چهارم• محمّد بن احمد خفری‌، ملقب به شمس‌الدین از حکیمان و دانشمندان قرن دهم هجری• محمد بن احمد ذهبی، مورخ و محدث سلفی مشهور و نویسنده پرکار سده هشتم هجری• محمد بن احمد هاشمی‌تلمسانی، صوفی و متکلم الجزایری در قرن چهاردهم• محمد بن احمد اندلسی، بَرْدَلَّه، ابوعبداللّه محمّد العربی بن احمد اندلسی، قاضیِ مغربیِ عصر حکمرانی مولای اسماعیل• محمد بن احمد بن سالم بن محمد مکی مالکی، از علمای مالکی مکه• محمد بن احمد بلخی، مؤلف شاهنامه منثور

بدرالدین قَرافی، محمد بن یحیی بن عمر، عالم و مؤلف و قاضی مالکی مصر است.

سرداب سامرا محل آغاز غیبت حضرت مهدی (علیه‌السّلام) است.

محمدباقر بن محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی (۱۰۳۷ - ۱۱۱۰ق) معروف به علامه مجلسی یا مجلسی دوم، از فقیهان و محدثان مشهور شیعه. علامه مجلسی از میان شاخه‌های علوم اسلامی بیش از همه به حدیث‌نگاری علاقه داشت و به اخباریان نزدیک بود. مشهورترین کتاب او، مجموعه پرحجم حدیثی به نام بحارالانوار است که نقش بارزی در احیای جایگاه حدیث در منظومه معرفت دینی داشت. او با تربیت شاگردان و آثار پر تعداد خود که بسیاری از آنها را به زبان فارسی و برای استفاده عموم مردم نگاشت، بر فرهنگ شیعی و روش‌های علمی علمای پس از خود تاثیر گذاشت. وی به دلیل همکاری با حکومت صفویان و نقش بارز سیاسی و اجتماعی‌اش در آن دوران از شهرت زیادی برخوردار است. وی در دوران سلطنت شاه سلیمان صفوی به مقام «شیخ الاسلام» رسید و در دوران سلطان حسین صفوی صاحب نفوذ بود.

علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب، معروف به امام سجاد و زین‌العابدین (۳۸- ۹۵ق)، چهارمین امام شیعیان. مدت امامت وی ۳۵ سال بوده است. در واقعه کربلا حاضر بود ولی به علت بیماری در جنگ شرکت نداشت. لشکر عمر بن سعد پس از شهادت امام حسین(ع) او را همراه اسیران کربلا به کوفه و شام بردند. خطبه امام سجاد(ع) در شام باعث آگاهی مردم از جایگاه اهل بیت شد.

بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار مشهور به بحارالانوار، مفصل‌ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ای از آموزه‌ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌اند.

کتاب الغیبه ممکن است به یکی از این دو کتاب اشاره داشته باشد:

محمد بن حسن (زاده ۲۵۵ق)، مشهور به امام مهدی، امام زمان و حجت بن الحسن، دوازدهمین امام شیعیان امامی. بر اساس منابع شیعی، تولد امام زمان مخفی داشته شد و جز چند تن از یاران خاص امام حسن عسکری، کسی امام دوازدهم را ندید. به باور امامیه، امام مهدی(ع) منجی آخر الزمان و همان مهدی موعود است، عمری دراز دارد و دورانی طولانی را در غیبت زندگی خواهد کرد. او سرانجام به اراده الهی ظهور و قیام می‌کند و به عدل و داد بر جهان حکومت خواهد کرد.

واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین(ع) • واقعه عاشورا (از نگاه آمار)

حکیمه، دختر امام جواد(ع) (درگذشت ۲۷۴ق) که چهار امام شیعه (امام جواد، امام هادی ، امام عسکری و امام مهدی) علیهم السلام را درک کرده است. گفته‌اند او عهده‌دار آموزش و امور نرجس خاتون مادر امام زمان و شاهد ولادت امام دوازدهم شیعیان بوده است. بنابر منابع شیعه، حکمیه در زمان غیبت صغری ایشان را ملاقات کرده و رابط مردم با امام زمان بوده و برخی از روایات مربوط به ایشان از وی نقل شده است. عالمان و مورخان شیعه از وی به نیکی یاد کرده و دیانتش را ستوده‌اند. مقبره وی در سامرا و در حرم عسکریین است.

محمد بن حسن (زاده ۲۵۵ق)، مشهور به امام مهدی، امام زمان و حجت بن الحسن، دوازدهمین امام شیعیان امامی. بر اساس منابع شیعی، تولد امام زمان مخفی داشته شد و جز چند تن از یاران خاص امام حسن عسکری، کسی امام دوازدهم را ندید. به باور امامیه، امام مهدی(ع) منجی آخر الزمان و همان مهدی موعود است، عمری دراز دارد و دورانی طولانی را در غیبت زندگی خواهد کرد. او سرانجام به اراده الهی ظهور و قیام می‌کند و به عدل و داد بر جهان حکومت خواهد کرد.

فهرست أسماء مُصنّفی الشیعة یا رجال نجاشی یکی از اصول چهارگانه شیعه در علم رجال است. مؤلف آن ابوالحسین احمد بن علی بن احمد نجاشی (م۴۵۰) این اثر را به عنوان فهرستی برای اسامی مؤلفان شیعه تألیف کرده و در آن تنها نام بزرگانی را آورده که کتاب و اثری از خود به یادگار گذاشته‌اند. اهمیت کتاب نجاشی آن است که به جهت تقدم کتاب و تخصص نویسنده بر همه کتب رجالی مقدم است.

کَمالُ الدّین و تَمامُ النّعْمَة یا اِکْمالُ الدّین و اِتْمامُ النّعمَة، تألیف عالم بزرگ و برجسته شیعه محمد بن علی بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ق) به موضوع غیبت و ظهور امام زمان(عج) می‌پردازد. شیخ صدوق در این کتاب نمونه‌های فراوانی از غیبت پیامبران الهی را آورده و به بررسی کامل امامت حضرت مهدی(ع)، تولد ایشان، روایات پیامبر و ائمه(ع)، درباره ظهور آن حضرت، کسانی که به خدمت آن حضرت رسیده‏ اند و شرایط دوران ظهور ایشان پرداخته است.

فهرست كُتُب الشیعَةِ وَ اُصولِهِم وَ اَسماءِ المُصَنِّفینَ وَ اَصحابِ الاُصول، مشهور به اَلفهرست اثر شیخ طوسی است که به زبان عربی و سبک فهرست‌نویسی، برخی از آثار علمی اندیشمندان شیعه و صاحبان آن را گردآورده است. الفهرست از مهمترین منابع و آثار رجالی شیعه است.

نیمه شعبان، روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد امام دوازدهم شیعیان. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از شب قدر برترین شب‎ها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به شب زنده‌داری و اعمال مذهبی مشغول می‎شوند. برخی از اهل سنت و طریقت‎های تصوف نیز به فضیلت این شب معتقدند.

این ۳۶ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۳۶ زیررده است.

از میان نواب امام زمان(عج) چهار نفر به عنوان «نواب اربعه» مشهور می‌باشند. این افراد در واقع نائبان خاص حضرت بوده‌اند که از سال ۲۶۰ هـ.ق. تا سال ۳۲۹ هـ.ق. واسطه بین آن حضرت و شیعیان بوده‌اند. این افراد در مرتبه‌ای از فضیلت و برتری بوده‌اند که از طرف امام زمان (عج) و بعضاً از طرف امام هادی علیه السلام و امام عسکری علیه السلام به عنوان وکلای ایشان انتخاب شده بودند.

یکی از القاب حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، که در روایات یاد شده است، لقب صاحب‌الدار است.

‌پیرشمس (یا شمس الدین)، یکی از اولین داعیان اسماعیلیه نزاری در شبه قاره هند است.

حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (۶۴۸-۷۲۶ق) معروف به علامه حلّی، فقیه و متکلم شیعه در قرن هشتم هجری. او بیش از ۱۲۰ کتاب در رشته‌های مختلف علمی مثل اصول، فقه، تفسیر، منطق، کلام و رجال نگاشته است که برخی از آن‌ها در حوزه‌های علمیه شیعه جزو منابع تدریس و تحقیق به شمار می‌آیند. او در گسترش فقه شیعه نقشی مهم داشت و نیز مبانی کلامی و اعتقادی شیعه را با تکیه با مبانی عقلی تبیین کرد. کتاب‌های باب حادی عشر و کشف المراد او که شرح تجرید الاعتقاد خواجه طوسی است جزء منابع اصلی مطالعه اعتقادات شیعیان به شمار می‌رود. نهج الحق و کشف الصدق، ، خلاصة الاقوال، الجوهر النضید، تذکرة الفقهاء، قواعد الاحکام و مختلف الشیعه معروف‌ترین آثار اویند.

ابوالقاسم ممکن است اسم یا کنیه برای اشخاص ذیل باشد: • ابا القاسم (کنیه حضرت محمد)، کنیه حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• ابو القاسم (لقب امام مهدی)، یکی از القاب حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)• ابوالقاسم ابن‌برهان، فقیه، نحوی، لغوی، نسابه، متکلم و محدث • ابوالقاسم ابن‌قسی، فقیه‌، متکلم‌، ادیب‌، شاعر و از مشایخ‌ صوفیه سده ۶ق‌ اندلس• ابوالقاسم ابن‌قطان، شاعر، طبیب ‌ و محدث‌ بغدادی‌• ابوالقاسم اکاف نیشابوری، از مدرسان ایرانی در مکه• ابوالقاسم باخرزی، ‌باخَرزی، نورالدین ابوالحسن (ابوالقاسم) علی بن حسن، شاعر و ادیب عربی نویس ایرانی قرن پنجم• ابوالقاسم بدیع اسطرلابی، منجم، شاعر و سازنده ابزارهای نجومی در قرن ششم• ابوالقاسم برادی، ‌بَرّادی، ابوالفضل (ابوالقاسم) بن ابراهیم، دانشمندی از فرقه اباضیّه و اهل افریقای شمالی، در نیمه دوم قرن هشتم• ابوالقاسم برزلی، بُرزُلی، ابوالقاسم بن احمدبن محمد، نویسنده مالکی است، از قبیله بنوبِرزالَه (بُرزُلَه)• ابوالقاسم بستی، بُستی، ابوالقاسم اسماعیل بن احمد جیلی، مؤلف زیدی و معتزلی مذهب اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم• ابوالقاسم بسکری، ‌بسکری عالم نحوی نابینا و متکلم و عالم به قرائات شاذّ و مشهور قرآن در قرن پنجم• ابوالقاسم بشریاسین، عارف و محدث خراسانی سده ۴ق /۱۰م و نخستین پیر ابوسعید ابوالخیر• ابوالقاسم بغوی، بَغوی، ابوالقاسم عبدالله بن محمدبن عبدالعزیز، محدث بغدادی مشهور به ابن بنت مَنیع، در قرن سوم و چهارم• ابوالقاسم بلخی، از متکلمان مشهور معتزله بغداد• ابوالقاسم بن محمد غسانی، مشهور به وزیر از اطبای قرن دهم و یازدهم هجری• ابوالقاسم بهاءالدین نیلی، بهاءالدین نیلی، ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، عالم امامی قرن هشتم• ابوالقاسم تنوخی، قاضی بزرگ، شاعر ، محدث ، متکلم و پدر محسِّن تنوخی• ابوالقاسم تهرانی، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم• ابوالقاسم تیمی، ملقب به قوام‌السنه و شیخ‌الاسلام، محدث و مفسر اصفهانی و مؤلف کتابی درباره عقیده اصحاب حدیث• ابوالقاسم جعفر بن حسن، معروف به «محقق» صاحب كتابهای بسیار در فقه• ابوالقاسم جنتی عطایی، نمایشنامـه‌نویـس‌ و از پیش‌کسوتان‌ تحقیق‌ درباره‌ نمایش و ادبیات‌ تطبیقی‌ در ایران‌• ابوالقاسم جنیدبغدادی، جنید بغدادی‌، ابوالقاسم‌، صوفی نامدار قرن ‌سوم‌• ابوالقاسم حالت، طنزپرداز، شاعر و مترجم معاصر ایرانی• ابوالقاسم‌ حسین‌ بن‌ هبةالله‌، محدث‌ و قاضی‌ شافعی‌• ابوالقاسم خزعلی، حافظ قران و نهج البلاغه، از علماء بزرگ و از یاران امام خمینی(ره)• ابوالقاسم خوئی، از فقها و مراجع بزرگ شیعه• ابوالقاسم رضی الدین علی بن موسی، از علمای بزرگ شیعه و از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد (علیهماالسلام)• ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، بهاءالدین نیلی، ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، عالم امامی قرن هشتم• ابوالقاسم علی بن محمد بن علی خزاز قمی رازی، متکلم و محدّث و فقیه شیعی قرن چهارم• ابوالقاسم فردوسی، از حکماء و شاعران ایرانی• ابوالقاسم کوفی، فقیه و متکلم• ابوالقاسم گرجی، فقيه، مجتهد، نويسنده، از محققان برجسته فقه و حقوق و همچنين استاد تمام دانشکده فقه و مباني حقوق دانشگاه تهران• ابوالقاسم گرگانی، عارف بزرگ خراسان• ابوالقاسم میرزا، کوچکترین پسر بایسنغر، امیر کتابدوست و هنرپرور تیموری، و از نوادگان تیمور• ابو القاسم پاینده، از تلاشگران در عرصه فرهنگ و مترجم قرآن• ابو القاسم عبد اللّه بن محمد بغدادی، شاعر، اديب، لغوى و قرآن‌ پژوه• ابو القاسم عبید الله بن عبدالله بن خردادبه، نویسنده کتاب المسالك و الممالك• ابو القاسم محمد بن حوقل‌، بازرگان ، سیاح معروف و جغرافی‌دان عرب در قرن چهارم قمری

امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق می‌شود. از آن بزرگوار به مناسبت در باب‌های خمس و حج یاد شده است.

غیبت صغرا به معنای غایب شدن کوتاه مدت است و بنابر آموزه‌های شیعی دورانی است که در آن امام مهدی (عج) زندگانی مخفی داشته و فقط از طریق نمایندگان چهارگانه خود با شیعیان مرتبط بوده است. این دوره از سال ۲۶۰ ه‍.ق (۸۷۴م) آغاز و در ۳۲۹ ه‍.ق (۹۴۱م) پایان می‌پذیرد(حدود ۶۹ سال).

رجال طوسی، که با نام الابواب هم شناخته می‌شود، از کتاب‌های اصلی رجال شیعه و تالیف شیخ طوسی است که بین سالهای ۴۲۳ تا ۴۳۶ قمری نوشته شده است. نویسنده، اصحاب پیامبر(ص) و ائمه (ع) را به ترتیب عصر و زمان آنها معرفی کرده است. سبک شیخ در این کتاب، با دیگر کتاب های رجالی همچون الفهرست خودش و رجال نجاشی، فرق دارد؛ او در این کتاب اسامی راویان از صحابه، راویان امیر المؤمنین(ع)، راویان امام حسن(ع) و... را برای دسترسی آسان به ترتیب حروف الفبای عربی آورده و در آخر کتاب، نام کسانی را که از هیچ امامی روایت نقل نکرده اند آورده است. این کتاب در ۱۳ باب تنظیم شده که در آن نام ۶۴۲۹ تن از راویان آمده است.

حسن بن علی بن محمد مشهور به امام حسن عسکری، (۲۳۲-۲۶۰ق) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری، فرزند امام هادی(ع) و پدر امام زمان(ع).

علی بن محمد بن علی بن موسی (۲۱۲-۲۵۴ق) مشهور به امام هادی(ع) و امام علی النقی(ع) فرزند امام جواد(ع) و دهمین امام شیعیان است. او از سال ۲۲۰ تا ۲۵۴ قمری به مدت ۳۴ سال امامت شیعیان را به عهده داشت.

محمد بن علی بن موسی مشهور به امام جواد و امام محمدتقی (۱۹۵-۲۲۰ق)، با کنیه ابوجعفر ثانی، امام نهم شیعیان است. در دهم رجب سال ۱۹۵ق. در مدینه به دنیا آمد، ۱۷ سال امامت کرد، در ۲۵ سالگی به شهادت رسید و در کاظمین در جوار قبر جدش موسی بن جعفر(ع) به خاک سپرده شد. وی جوانترین امامان شیعه در هنگام شهادت بوده است.

حسن بن علی بن ابی‌طالب معروف به امام حسن مجتبی (۳-۵۰ق) دومین امام شیعه و بزرگترین فرزند امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) است که در ۳۷ سالگی به امامت و خلافت رسید و در سال ۴۱ق با معاویه، صلح کرد.

الأمالی کتابی به زبان عربی، تألیف محمد بن حسن طوسی(متوفای ۴۶۰ ق). این کتاب، شامل روایاتی است که شیخ الطائفه در نجف اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املاء کرده است. اولین مجلس کتاب، در سال ۴۵۵ ق، بوده و آخرین آنها در سال ۴۵۸ ق، برگزار شده و از مجلس ۱۹ تا پایان کتاب روزهای جمعه بوده که تاریخ دقیق آنها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. در کتب تراجم بیش از ۳۰ کتاب با عنوان «أمالی» یاد شده و کتب بزرگانی چون شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی از مشهورترین آنها است.

الأمالی للشیخ الصدوق، کتابی به زبان عربی، تألیف شیخ صدوق (حدود ۳۰۶-۳۸۱ق)، متکلم، ادیب، فقیه و حدیث‌شناس برجسته امامیه در سده چهارم هجری که از جلسه‌های متعددی که شیخ صدوق هفته‌ای دو روز در روزهای سه شنبه و جمعه از ۱۸ رجب سال ۳۶۷ هجری تا روز ۱۱ شعبان سال ۳۶۸ هجری در مشهد املاء نموده و شاگردان ایشان نوشته‌اند، تشکیل شده است.

حدیث اصطلاحی در فرهنگ اسلامی و علوم دینی است که بیانگر سخنان نقل شده از زبان پیامبر(ص) و دیگر معصومین(ع) یا حاکی از رفتار و سلوک ایشان باشد.

إختیارُ مَعرفَة الرّجال معروف به رجال کَشّی یا معرفةُ النّاقلین، کتابی است در علم رجال شیعه و امامیه. این کتاب گزیده‌ای است از کتابی رجالی نوشته محمد بن عمر کشی (متوفای حدود ۳۵۰ ق) که اصل آن هم اکنون موجود نیست. آنچه در دسترس است گزینش و انتخاب شیخ طوسی از آن کتاب است که با عنوان اختیار معرفة الرجال در دسترس است. این اثر از معتبرترین کتب چهارگانه رجالی شیعه است.

ابو الحسن علی بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانی جزری مشهور به عز الدین ابن اثیر (۵۵۵- ۶۳۰) مورخ، ادیب، و محدث، صاحب دو کتاب تاریخی الکامل و اسد الغابة است.

علم رجال یکی از شاخه‌های علوم حدیث است که ناظر به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن است. ناقدان حدیث همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله اسناد احادیث پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام اهتمام داشته و از آن به مثابهٔ دانشی کمکی برای علم الحدیث و در نتیجه فقه بهره برده‌اند. علمای شیعه و سنی آن را وسیله‌ای در خدمت علم حدیث و فقه دانسته و در این باب آثار بسیار آفریده‌اند و تاکنون این جریان ادامه دارد.

عبدالله ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • عبدالله بن عبد المطلب، پدر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• عبدالله بن عباس، معروف به ابن عباس از کبار صحابه و از راویان و مفسران بزرگ قرآن کریم• عبدالله بن عباس بن علی، یکی از فرزندان حضرت عباس علیه‌السلام و بنابر نظر برخی از شهدای کربلا• عبدالله بن کثیر، عبدالله بن کثیر مکی از قراء سبعه• عبدالله اصغر بن ابی‌ طالب، بنابر نظر برخی مورخان، یکی از شهدای کربلا• عبدالله اصغر بن حسن، از فرزندان امام حسن (علیه‌السلام) و از شهدای کربلا• عبدالله اصغر بن علی، یکی از شهدای کربلا• عبدالله اصغر بن عقیل، یکی از شهدای کربلا• عبدالله اکبر بن حسن، مکنّی به ابوبکر، فرزند امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) و از شهدای کربلا• عبدالله اکبر بن عقیل، یکی از شهدای کربلا• عبدالله الاعلی یزید کلبی، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن ابی ‌سفیان بن حارث، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن عروه غفاری، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن سریع، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن بشر خثعمی، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن یقطر، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن عبدالله، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن عقیل، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن قیس، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن ابی‌ بکر، بنابر نظر برخی مورخان، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن ابی دجانه، بنابر نظر برخی مورخان، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن خالد صیداوی، بنابر نظر برخی مورخان، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن یزید بن ثبیط قیسی، از اصحاب امام حسین علیه السلام و از شهیدان کربلا• عبدالله بن حسن، فرزند امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)، و از شهدای کربلا• عبدالله بن حارث نوفلی، یکی از یاران امام حسین (علیه‌السلام) و شهید پس از مسلم بن عقیل• عبدالله بن عمیر، از اصحاب امیرالمؤمنین و امام حسین (علیهماالسلام) و از شهدای کربلا• عبدالله‌ ابن‌ ابی‌ شیبه‌، اِبْن اَبی شَیْبه، ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابراهیم (ابوشیبه) بن عثمان عیسی کوفی، محدّث، حافظ، فقیه، مفسّر و موّرخ• عبدالله اصفهانی افندی، یکی از چهره‌های علمی شاخص سه دهه پایانی دولت صفویه• عبدالله افندی گردلی، از عرفای بزرگ و ضد استعمار ترکیه در قرن سیزدهم هجری/ نوزدهم میلادی• عبدالله الهی، معروف‌ به‌ شیخ‌ الهی‌، عارف‌ و صوفی‌ مشهور در دوره عثمانی‌• عبدالله بحرانی، از علمای بزرگ قرن دوازدهم هجری قمری و از شاگردان علامه مجلسی• عبدالله برزش آبادی، بُرزِش آبادی، سیّد شهاب‌الدین عبدالله بن عبدالحیّ مشهدی، عارف قرن هشتم و نهم هجری• عبدالله بن عبدالباقی بروجردی، ‌بروجردی، عبدالله بن عبدالباقی بن محمد بن درویش، معروف به آخوند ملاعبدالله (۱۲۵۶ـ۱۳۲۹)• عبدالله بسطامی، از افراد خاندان بسطامی• عبدالله بلادی، ملقب به مجتهد بلادی بهبهانی بوشهری، عالم مبارز و کثیرالتألیف و از مراجع بوشهر در قرن چهاردهم• عبداللّه بن اباض، از چهره‌ها و شخصیت‌های بارز و معروف قرن اول هجری و از سران خوارج• عبدالله بن ابراهیم حجاری، کنیه‌اش ابومحمد، ادیب و مورخ و جغرافی‌دان اندلسی قرن ششم• عبدالله بن ابی‌منصور انصاری، معروف به «خواجه عبدالله انصاری» و یا «پیر هرات»، عالم و عارف مشهور• عبدالله بن احمد شعرانی، امامزاده عبدالله شخصیتی بارز از نسل امام موسی بن جعفر (علیهما‌السّلام)• عبدالله بن بسطام، عبدالله و حسین بن بسطام بن شاپور زیات نیشابوری، دو تن از راویان بزرگ شیعه در قرن چهارم هجری• عبدالله بن ثوب خولانی، خَوْلانی، ابومسلم، عبداللّه ‌بن ثُوَب، از مشاهیر تابعین شامی و از یاران معاویه• عبدالله بن جعفر بن ابی طالب، ‌از اصحاب رسول اکرم (صلوات‌الله‌علیه) و امام علی و امام حسن (علیهم‌السلام)• عبدالله بن جعفر حمیری، عالم و محدّث امامی قرن سوم و چهارم• عبدالله بن جعفر بن عقیل، از اصحاب امام حسین (علیه‌السلام) و از شهدای کربلا• عبدالله بن حبیب ثقفی، ثقفی، ابومِحْجَن عبداللّه بن حبیب، شاعر و جنگجوی مُخَضْرَم• عبدالله بن حسین بن علی، از جمله شهیدان بنی‌هاشم در روز عاشورا و از شهدای کربلا• عبدالله بن حسین تستری، ملقب به عزالدین، از عالمان امامیه دوره صفوی• عبدالله بن حسین عکبری، اَبوالْبَقاءِ عُکْبَری، محب‌الدین عبدالله بن حسین بن عبدالله، نحوی و فقیه حنبلی• عبدالله بن حصین ازدی، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن حوزه تمیمی، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن خشکاره بجلی، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن زهیر ازدی، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن صلخب، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن قطبه طائی، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن عقبه غنوی، از یاران عمر بن سعد و از دشمنان امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا• عبدالله بن زبیر عوام، فرزند زبیر بن عوام و از تیره عبدالعزی قریش• عبدالله بن زبیر حمیدی، محدث و فقیه مشهور سده دوم و سوم• عبدالله بن سبأ، شخصیتی مورد بحث در تاریخ اسلام، اختلاف در ساختگی یا واقعی بودن این شخص• عبدالله بن سلام، عبدالله بن سلام بن حارث اسرائیلی، یهودی مسلمان شده و مورد بحث در تاریخ اسلام• عبدالله بن سلیمان تنوخی، ملقّب به جمال‌الدین، فقیه و فیلسوف و عارف دروزی در قرن نهم• عبدالله بن عامر، از اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و متبرک شده توسط حضرت• عبداللّه‌ بن عبدالعزیز بن عبدالحق، یکی از خراسانیان (بنی‌ خراسان) و از خاندان‌های حکومت‌گر در شهر تونس• عبدالله بن عبدالملک ‌آبی اللحم، عبدالله بن عبدالملک بن عبدالله الغِفاری آبِی اللَّحْم (د ۸ق/۶۲۹م)، از صحابه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• عبدالله بن عبدالملک المرجانی، معروف به مرجانی از علمای قرن هفتم و هشتم هجری قمری• عبدالله بن عفیف ازدی، عبدالله بن عفیف ازْدِی غامِدِی والِبی، از شیعیان علی (علیه‌السلام)• عبدالله بن علی بن ابی طالب، فرزند امیرالمؤمنین، علی (علیه‌السلام)، از جمله چهار پسر ام‌ البنین، دختر حزام و از شهدای کربلا• عبدالله بن علی سبط‌خیاط، عالم قرائت و محدّث حنبلی در قرن پنجم و ششم• عبدالله بن علی کاشانی، مورخ، نویسنده و از خانواده هنرمند و کاشی‌کار• عبدالله بن علی وزیر، عالم، مورخ و ادیب زیدی• عبدالله بن عمر کندی، بنابر نظر برخی مورخان، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن عمر بن خطاب، پسر عمر بن خطاب و فردی مفرط در احتیاط• عبدالله بن عمر بیضاوی، مکنّی به ابوالخیر و ابوسعید و ملقب به ناصرالدین، قاضی، فقیه شافعی، مفسر و متکلم اشعری قرن هفتم• عبدالله بن عمرو بن عیاش، بنابر نظر برخی مورخان، یکی از شهدای کربلا• عبدالله بن عمرو بن عاص، از تیره‌ی قریش و مادرش، ریطه دختر منبه بن حجاج• عبدالله بن قرط ثمالی، از صحابه پیامبر و امیر حِمْص در صدر اسلام• عبدالله بن لطف‌الله بن عبدالرشید، مشهور به حافظِ ابرو، مورخ و جغرافیانویس ایرانی سده هشتم و نهم• عبدالله بن مبارک، اِبْن‌ِ مُبارَک‌، ابوعبدالرحمان‌ عبدالله‌ بن‌ مبارک‌ حنظلی‌ مروزی (۱۱۸-۱۸۱ق‌/۷۳۶-۷۹۷م‌)، از فقیهان‌ و اصحاب‌ حدیث‌• عبدالله بن محمد توزی، تَوَّزی، ابومحمد عبدالله بن محمد بن هارون، راوی و لغت‌شناس سده ۳ق/۹م• عبدالله بن محمد ازدی، ابومحمد عبدالله بن محمد ازدی، از لغویون قرن پنجم• عبداللّه بن محمد بغدادی، ابوالقاسم عبداللّه بن محمد بغدادى (۴۱۰- ۴۸۵ ق) شاعر، اديب، لغوى و قرآن‌پژوه• عبدالله بن محمد بشروی خراسانی، از علمای بزرگ و فقیهان مشهور قرن یازدهم هجری• عبدالله بن محمد بطلیوسی، بَطَلْیَوْسی، ابومحمّد عبداللّه بن محمّدبن السیّد، ادیب، نحوی، فیلسوف و فقیه مالکی اندلسی مشهور به ابن السیّد• عبدالله بن محمد بغوی، محدث بغدادی مشهور به ابن بنت مَنیع، در قرن سوم و چهارم• عبدالله بن محمد بلخی، بلخی، ابوعلی عبدالله بن محمد بن علی، محدث و مؤلف• عبدالله بن محمد مدینی‌بلوی، بَلَوی، ابومحمد عبدالله بن محمد مَدینی، مورخ مصری• عبدالله بن محمد بن ابی القاسم فرحون، ابومحمد عبدالله بن محمد بن ابی القاسم فرحون بن محمد بن فرحون الیعمری التونسی الاصل از ادبای سرآمد• عبدالله بن محمد تونسی‌تجانی، جغرافی‌نویس و ادیب تونسی در عهد حفصیان در قرن هفتم و هشتم• عبدالله بن محمد بیتوشی، ادیب، نحوی، لغوی، فقیه شافعی، نسخه نویس، مؤلّف و شاعر قرنهای دوازدهم و سیزدهم• عبدالله بن محمد تعایشی، رهبر حکومت مهدیون در سودان، بعد از مهدی سودانی• عبدالله بن محمد تونی، مشهور به فاضل تونی، فرزند محمد، فقیه و اصولی امامی سده یازدهم• عبدالله بن محمد خزرجی، ادیب و اگاه به علم عروض• عبدالله بن محمد عین القضات همدانی، فقیه، حکیم و عارف، مکنی به ابوالفضائل، معروف به قاضی همدانی• عبدالله بن محمد قلانسی نسقی، یکی از واعظان و دانشمندان خاندان «قلانسی»• عبدالله بن مسعده، معروف به فزاری پسر مسعده بن حکمه بن مالک بن حذیفه بن بدر• عبدالله بن مسعود، اِبْن مَسْعود، ابوعبدالرحمان عبدالله بن مسعود بن غافل (د۳۲ یا ۳۳ق/۶۵۳م)، از اصحاب مشهور پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• عبدالله بن مسلم بن عقیل، فرزند مسلم بن عقیل و مادرش رقیه دختر حضرت علی ‌(علیه‌السلام) و از شهدای کربلا• عبدالله بن مسلم دینوری، از ادیبان و مورخان بزرگ قرن سوم هجری• عبدالله بن میمون قداح، یکی از اصحاب و راویان حدیث از امام جعفر صادق (علیه‌السلام)• عبدالله بن نجم بن شاس، فقیه مالکی مصری در قرن ششم و هفتم، معروف به ابن شاس و مکنّا به ابومحمد• عبدالله بن نورالدین جزایری، فقیه‌، محدّث‌، منجم‌ و مورخ‌ امامی‌ قرن‌ دوازدهم• عبدالله بن وهب، از مردان قبیله بنی‌عبد و از جمله یاران عمر بن سعد در واقعه کربلا• عبدالله بن یوسف جوینی، فقیه‌ و مفسر شافعی‌ قرن‌ چهارم‌ و پنجم‌• عبدالله بهابادی یزدی، از علمای قرن دهم هجری قمری• عبدالله تاج کاظمینی، از واعظان خوش‌خوان و ردیف‌دان اواخر عهد قاجار و سه دهه بعد از آن• عبدالله جوادی آملی، از فقهاء و فلاسفه بزرگ معاصر• عبدالله جودت، از بنیان‌گذاران‌ حزب‌ اتحاد و ترقی‌، از فعالان‌ جنبش‌ ترک‌های‌ جوان‌، نویسنده‌، مترجم‌، پزشک‌ و شاعر• عبدالله خان احمدیه پاک نهاد، از سران و محترمین طایفه بن دار، یکی از طوایف دلارستاق، تیراندازی دلاور و سربازی شجاع و عارفی فروتن• عبدالله ریاضی، از سیاسیون دوره پهلوی• عبدالله شبر، از علمای بزرگ شیعه• عبدالله شرقاوی، از مشایخ مبارز مصر در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری/ هجدهم و نوزدهم میلادی• عبدالله صادقپوری، از رهبران مجاهدان هند در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری/ نوزدهم و بیستم میلادی• عبدالله قطب بن محیی، از عرفای نویسنده و هم‌عصر روزبهان خنجی• عبدالله مازندرانی، از مراجع و رهبران مشروطیت ایران در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری• عبدالله مامقانی، یکی از برجسته‌ترین دانشمندان شیعه در علوم متعدد خصوصاً در علم رجال• عبدالله معظمی، از سیاسیون دوره پهلوی• عبدالله ندیم، نویسندۀ انقلابی و خطیب قیام احمد عُرابی‌پاشا• عبد الله نورانی‌، از علمای معاصر شیعه• عبدالله وثوق، فرزند ابراهیم معتمدالسلطنه، از رجال سیاسی ایرانی در دوران قاجار و اوائل پهلوی اول• عبدالله هدایت، از سیاسیون و نظامیان دوره پهلوی• عبدالله یافعی، مورخ، صوفی و شاعر شافعی یمنی قرن هفتم و هشتم• سید عبدالله حسینی شیرازی، مشهور به اصیل الدین واعظ، مفسر و محدث شیعه قرن نهم هجری• سید عبدالله شبر، از علمای بزرگ شیعه در قرن دوازدهم هجری• سید‌عبد‌الله اصغری‌، از علمای معاصر شیعه• سیدعبدالله رشتی بحرینی، از علمای برجسته و مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری

محمد بن حسن (زاده ۲۵۵ق)، مشهور به امام مهدی، امام زمان و حجت بن الحسن، دوازدهمین امام شیعیان امامی. بر اساس منابع شیعی، تولد امام زمان مخفی داشته شد و جز چند تن از یاران خاص امام حسن عسکری، کسی امام دوازدهم را ندید. به باور امامیه، امام مهدی(ع) منجی آخر الزمان و همان مهدی موعود است، عمری دراز دارد و دورانی طولانی را در غیبت زندگی خواهد کرد. او سرانجام به اراده الهی ظهور و قیام می‌کند و به عدل و داد بر جهان حکومت خواهد کرد.

استغاثه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • استغاثه (قرآن)، به معنای طلب کمک در حالت سختی و شدت و دارای کاربرد قرآنی• استغاثه (فقه)، به معنای طلب کمک در حالت سختی و شدت و دارای کاربرد فقهی• استغاثه (نحو)، به معنای طلب کمک در حالت سختی و شدت و دارای کاربرد در علم نحو• استغاثه از دیدگاه وهابیت، معنای استغاثه در وهابیت

سکون و آرامش را اطمینان گویند.

خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.

عنوان

حضرت ابراهیم علیه السلام مشهور به ابراهیم خلیل، دومین پیامبر اولوالعزم، نیای بزرگ عرب از طریق پسرش حضرت اسماعیل(ع) و بنی اسرائیل از طریق پسر دیگرش حضرت اسحاق (ع) است.

توحيد ایمان به ملائکه ایمان به کتاب‎های آسمانی ایمان به انبیاء ایمان به روز رستاخیز ایمان به قضا و قدر عدالت صحابه

کتاب الغیبه ممکن است به یکی از این دو کتاب اشاره داشته باشد:

الكامل فى التاريخ‌ اثر" عز الدین ابو الحسن علی بن محمد " معروف به ابن الاثیر (م ۶۳۰ ه.ق) استمشهورترين كتاب وى و جامع‌ترين تاريخ عمومى است كه بيشتر آن درباره تاریخ اسلام است.وى در مقدمه اين كتاب مطالبى را درباره علت تأليف و روش تاريخ نگارى خود بيان كرده است.

بازرگان (۲) (یا بَزِرگان)، صورت ترکی کلمه فارسی «بازَرگان» است.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

مراجعه، نقل پرسش و پاسخ صورت گرفته بین گوینده و شخص دیگر، به صورت موجز و جذاب را می‌گویند.

وسیله و علّت ثبوت چیزی برای چیز دیگر را واسطه گویند.

فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.

گواهی دادن به چیزی از روی علم و یقین، و کشته شدن در راه خدا را شهادت گویند. از احکام شهادت به معنای اول به تفصیل در باب شهادات و به مناسبت در بابهایی نظیر حج، تجارت و طلاق سخن گفته‌اند.

جمهوری لبنان (الجمهوریه اللبنانیه) کشوری کوچک، زیبا و کوهستانی در خاورمیانه و در سمت شرقی دریای مدیترانه است. لبنان از سمت شمال و شرق با سوریه و از جنوب با اسرائیل هم مرز می‌باشد. پرچم لبنان به شکل یک درخت سدر سبزرنگ با پس زمینه سفید در وسط با دو حاشیه قرمز در بالا و پایین می‌باشد. بنا به ساختار خاص قومی و اجتماعی، لبنان ساختار و نظام سیاسی ویژه‌ای دارد و قدرت سیاسی در بین قومیت‌ها و مذاهب مختلف تقسیم گردیده است.

عسکری ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • امام حسن عسکری علیه‌السلام، امام و پیشوای يازدهم از امامان معصوم (علیهم‌السلام)• ابو هلال عسکری‌، حسن بن عبدالله بن سهل معروف به ابوهلال عسکری، شاعر، ادیب، لغت شناس و استاد در صنایع شعری• ابواحمد عسکری، اَبو اَحْمَدِ عَسْکَری، حسن بن عبداللـه بن سعید (۲۹۳-۷ ذیحجه ۳۸۲ق/۹۰۶- فوریۀ ۹۹۳م)، لغت‌شناس، ادیب و محدّث ایرانی• ذبیح‌الله محلاتی مشتاق عسکری، از علمای قرن چهاردهم هجری قمری• ثبیت بن محمد عسکری، متکلم و فقیه و محدّث امامی قرن سوم• سید مرتضی عسکری، از علمای بزرگ شیعه در عصر معاصر

رأى مشهور فقهاء در مسأله فقهی را فتوای مشهور می گویند .

دلالت باواسطه و غیرمطابقی کلام را مفهوم گویند.

كسى كه منتظر و چشم به راه ظهور و قيام جهانى نجات‌دهنده بزرگ و موعود امت‌هاست، باید از نظر عملى، فكرى و اعتقادى نيز انتظار و آمادگى خود را نشان دهد. تنها با لقلقه زبان و ادعاى چشم به راه بودن، نمى‌توان خود را منتظر واقعى دانست!! البته مرحله نخست «انتظار سازنده»، باور به وجود منجى و اعتقاد به ظهور او و برپاداشت انقلاب جهانى به دست اوست. سپس نوبت به اصلاح و همسوسازى رفتارها، گفتارها و پندارها با اين اعتقاد و باور است. وقتى انسان حقيقتاً منتظر كسى باشد، تمام رفتارها و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد.

در این نوشتار به مقوله جرح و تعدیل پرداخته می‌شود؛ یعنی به وسیله‌ چه الفاظی می‌توان وثاقت راوی را سنجید و آن را به دست آورد و چه نشانه‌هایی وجود دارد كه اگر بر راوی منطبق باشد، دلیل بر وثاقت او خواهد بود؟

مجلسی، ممکن است به یکی از این موارد اشاره داشته باشد:

اَمْوال‌، اصطلاحی‌ در فقه ‌ اسلامی‌ که‌ به‌ مباحثی‌ درباره جمع‌ و خرج‌ دارایی‌های‌ عمومی‌ می‌پردازد.

اقتدا:به انجام عملى بسان عمل فردى دیگر، به قصد تأسّی گفته می شود. به اقتدا کننده «مقتدی»، به رفتار او«اقتدا» وبه اقتدا شونده «مقتدا به» گفته مى‌شود. از این عنوان در باب صلاة، سخن رفته است.

حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.

اجازه به معنی اظهار رضایت و صدور جواز انجام عمل یا روی دادن حالتی می باشد. جایگاه اصلی عنوان یاد شده در باب تجارت بحث بیع فضولی است، لیکن به تناسب در دیگر باب‌های عقود و ایقاعات نیز از آن سخن رفته است.

خواهر دختر همسان با شخص در پدر و مادر یا یکی از آن دو می‌باشد. از این عنوان در بابهای صلات، تجارت، نکاح، اطعمه و اشربه و ارث سخن رفته است.

عنوان سرداب به مناسبت در فقه کاربرد دارد.

دلالت ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • دلالت (اصول)، ویژگی موجب انتقال ذهن از یک مفهوم به مفهوم دیگر و دارای کاربرد در اصول فقه• دلالت (منطق)، ویژگی موجب انتقال ذهن از یک مفهوم به مفهوم دیگر و دارای کاربرد در منطق

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

جَعفریه، نام‌ مشترک‌ چند فرقه اسلامی‌ می‌باشد.

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

تأیید به معنای تقویت و پشتیبانى كردن است. ازعنوان تأیید، در باب امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته شده است.

تَرْجُمه، گردانیدن گفتار یا نوشتاری از زبانی به زبان دیگر؛ یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است.

مسخره کردن به قصد تحقیر، توهین یا اهدافی دیگر را استهزاء گویند. در فقه از آن در باب‌های طهارت، صلات، تجارت و حدود به مناسبت سخن رفته است.

تواتر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• تواتر قرآن، متواتر بودن نقل آیات قرآن در همه طبقات از عصر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تاکنون• تواتر قرائات سبع، قول به منتهی شدن همه قرائت‌های مشهور به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به نقل متواتر کاربردهای دیگر• تواتر خبر، اخبار جمعی که- به لحاظ امتناع توافق آنان به طور عادت بر کذب- موجب اطمینان به درستی خبر گردد.• تواتر (اصول)، کثرت ناقلان یک خبر به تعدادِ قطع آور، و رافع احتمال تبانی آنها بر کذب• تواتر (منطق)، اصطلاحی در منطق• تواتر اجمالی، کثرت اخبار مختلف به حسب لفظ و معنا به تعداد اطمینان آور نسبت به صدق برخی یا صدق معنای مشترک• تواتر لفظی، کثرت اخبار مشترک به حسب لفظ و معنا به تعداد یقین‌آور• تواتر معنوی، کثرت اخبار مشترک به حسب معنا فقط به تعداد یقین‌آور• تواتر در ثبوت هلال، بحث تواتر در ثبوت هلال اول ماه

توثیقات ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • توثیقات عام، توثیق راویان به صورت عام و به صورت ضمنی در قالب عناوینی كلّی، هم‌چون اصحاب اجماع• توثیقات خاص، توثیق در مورد یک راوی مشخص، با الفاظ دال بر وثاقت

شعبان یا شَعبان المُعَظّم هشتمین ماه در تقویم هجری قمری، یکی از عزیزترین ماه‌های اسلامی و منسوب به پیامبر(ص). شعبان از ریشه شعب است و از آنجا که در این ماه روزی مؤمنان و حسنه در آن منشعب و بسیار می‌گردد، این ماه شعبان نام گرفت.

بسم الله الرحمن الرحیم مشهور به بَسمَلَه یا تَسمِیه به معنای خواندن نام خدا و ذکر «الله» است. این عبارت ۱۱۴ بار در قرآن تکرار شده است. در ابتدای سوره‌های قرآن به استثنای سوره برائت آمده است و در سوره نمل دوبار، یکبار در ابتدا و یکبار در آیه ۲۶ ذکر شده است. در فضیلت و منزلت بسمله روایات زیادی است و آغاز کردن کارها با آن مورد تأکید است. در اینکه بسمله بخشی از سوره‌های قرآن است، اختلاف است. این اختلاف بر قرائت آن در نماز نیز اثرگذار است. بسمله در ادبیات و هنر اسلامی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی معروف به ثقةالاسلام کلینی (درگذشت ۳۲۸ق)، از محدثان بزرگ شیعه و مؤلف کتاب کافی از معتبرترین مجموعه روایی شیعه و از کتب اربعه به حساب می‌آید. او در زمان غیبت صغرای امام مهدی(ع) به دنیا آمده و با برخی محدثان که بدون واسطه از امام عسکری(ع) یا امام هادی(ع) حدیث شنیده‌اند، ملاقات کرده است. گفته‌اند که کلینی در نقل حدیث دقت بسیاری داشته است. ابن قولویه، محمد بن علی ماجیلویه قمی، احمد بن محمد زراری از جمله شاگردان اویند.

نجاشی، ممکن است به یکی از این موارد اشاره داشته باشد:

إِسْحٰاق از پیامبران الهی و فرزند ابراهیم(ع) که در سرزمین فلسطین مردم را به آیین ابراهیم دعوت می‌کرد. او جد بنی اسرائیل بود. در قرآن به نام او اشاره و بشارت به پیامبرانی از نسل او گزارش شده است. تورات و برخی منابع اهل سنت، لقب ذبیح الله را برای اسحاق می‌دانند ولی شیعه ، فرزند دیگر ابراهیم، اسماعیل را ذبیح می‌داند. اسحاق در حدود ۱۸۰ سالگی از دنیا رفت و در کنار مرقد پدرش ابراهیم در الخلیل دفن شد.

صَحابَه به مسلمانانی گفته می‌شود که پیامبر اکرم(ص) را ملاقات کرده‌اند و تا پایان عمر به او ایمان داشته‌اند. شمار صحابه پیامبر (ص) را بیش از ۱۰۰ هزار نفر دانسته‌اند. بنابر نظریه رسمی اهل سنت، همه صحابه عادل بوده‌اند و چنانچه عملی خلاف عدالت از آنان سر زده باشد، به سبب خطای در اجتهاد بوده است، ولی از نظرگاه شیعه، صحابه از این لحاظ با دیگر مسلمانان فرقی ندارند و عدالت هر یک از آنها باید به طریق معتبر ثابت شود. برای زنان نیز تعبیر صحابیات به کار رفته است.

نام حکومت

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

حوزه علمیه تهران پس از آنکه آقا محمد خان قاجار، تهران را به پایتختی ایران برگزید، تأسیس شد و علما و طلاب برای تدریس و تحصیل علوم دینی به تهران مهاجرت کردند و در دوره‌های بعد سلسله قاجار رونق بیشتری گرفت به گونه‌ای که بنا بر یک گزارش آماری، در دوره ناصر الدین شاه قاجار، ۴۷ مسجد، که بسیاری از آنها مدرسه نیز داشته‌اند، ۳۵ مدرسه و ۱،۴۶۳ طلبه به ثبت رسیده است.

حوزه علمیه سامرا در شهر سامرا که در دوره‌ای یکی از مراکز علمی مهم شیعیان بود. در سال ۱۲۹۱ق. سید محمد حسن شیرازی در سامرا اقامت گزید و در آنجا حوزه علمیه تأسیس کرد. با حضور شاگردان و علمای بزرگ در سامرا، مکتب خاصی در فقه و اصول شکل گرفت که به مکتب سامرا شهرت یافت. فتوای تحریم تنباکو میرزای شیرازی از حوزه علمیه سامرا صادر شد.

رافضی، کلمه‌ای عربی و لقبی طعن‌آمیز برای گروهى از لشكر زيد بن على بن الحسين كه او را در جنگ ترک گفتند و تنها گذاشتند. برخی از اهل سنت، از روی طعن، همه شیعیان را رافضى می‌خوانند؛ چرا که معتقدند آنان ايمان به خلافت سه تن از خلفا را ترک كرده‌اند. شیعیان، به استناد برخی روایات، رافضی بودن با معنای یاد شده را مدح خود می‌دانند.

بیروت پایتخت، بزرگ‌ترین شهر و بندر اصلی کشور لبنان است. این شهر به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق سکونت شیعیان در لبنان به شمار می‌رود. حومه جنوبی آن که ضاحیه خوانده می‌شود بخش اصلی شیعه نشین بیروت است. شیعیان در این شهر در وضع معیشتی نامناسبی زندگی می‌کنند. محمد مهدی شمس الدین رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان و محمد جواد مغنیه از جمله علمای این شهر به شمار می‌رود. حزب الله لبنان در این شهر محبوبیت و نفوذ زیادی دارد.

سنی:

حدیث اصطلاحی در فرهنگ اسلامی و علوم دینی است که بیانگر سخنان نقل شده از زبان پیامبر(ص) و دیگر معصومین(ع) یا حاکی از رفتار و سلوک ایشان باشد.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

بَراءِ بْنِ مَعْرور (درگذشت صفر ۱ق/اوت ۶۲۲م)، از انصار و صحابی پیامبر(ص) و از تیره بنی سلمه خزرج بود. مطابق برخی روایات وی در عقبه اولی، حضور داشت و گفته شده است که از میان گروه بیعت کنندگانِ عقبه ثانیه، ۱۲ نفر نقیب شدند که یکی از آنان براء بود.

بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار مشهور به بحارالانوار، مفصل‌ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ای از آموزه‌ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌اند.

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

امامان شیعه دوازده تن از خاندان پیامبر اسلام(ص) که بنابر آموزه‌های شیعی، جانشینان آن حضرت و پس از او سرپرست و امام جامعه اسلامی‌اند. نخستین امام، حضرت علی(ع) است و دیگر امامان فرزندان و نوادگان او و حضرت زهرا(س) هستند.

مجتهد یا فقیه، کسی که توانایی اجتهاد یا استنباط احكام شرعى را از منابع معتبر دارد. واژه مجتهد در متون فقهی کاربرد دارد و در روایات، واژه فقیه به کار رفته است. مجتهد مطلق و متجزی، مجتهد بالفعل و بالقوه، مجتهد اعلم و مجتهد جامع الشرایط، از اقسام فقیه یا مجتهد است. شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شیخ انصاری و میرزای شیرازی از مجتهدان و فقیهان به‌نام شیعه هستند.

قائم آل محمد از القاب امام زمان(عج) که یادآور قیام موعود در آخرالزمان است. هرچند در بسیاری از روایات منظور از قائم، امام مهدی است ولی در بخش دیگری از روایات، این لقب در مورد سایر ائمه(ع) نیز به عنوان قیام کننده به امر خدا به کار رفته است. گروهی از شیعیان در قرن دوم و سوم، برخی از امامان و حتی فرزندان امامان را به عنوان قائم موعود پنداشته و در انتظار ظهور آنها بوده‌اند.

یحیی، از انبیای بنی‌اسرائیل و معاصر حضرت عیسی(ع) بوده است. تولد او معجزه‌ای بود که با وجود پیری پدر و نازا بودن مادر اتفاق افتاد. نام یحیی از طرف خداوند بر او گذاشته شد. حضرت یحیی به زهد و گریه زیاد از خوف خداوند، معروف بود. در قرآن توصیفاتی درباره یحیی(ع) آمده است.

الکافی از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتب اربعه است. این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به ثقة الاسلام کُلینی است که عالمان اسلام، وی را با عبارت‌های محکم توثیق کرد‌ه‌اند. الکافی که در سه بخش اصول، فروع و روضه تألیف شده، محل رجوع عالمان شیعه است. اصول کافی مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب می‌شود. کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با قرآن و موافقت با اجماع جمع‌آوری کند.

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

ظهور به معنای نمایان شدن امام مهدی(عج) پس از غیبت کبرا و پیش از قیام برای برپایی عدل و داد.

عباس ممکن است به یکی از اشخاص زیر اشاره داشته باشد:

زینب (۵ یا ۶ق.- ۶۲ق.) دختر امام علی(ع) و حضرت زهرا(س). وی همسر عبدالله بن جعفر بود و در واقعه کربلا با دو فرزندش در کنار برادرش امام حسین(ع) حضور داشت. فرزندانش در این جنگ به شهادت رسیدند. با پایان یافتن جنگ، وی و دیگر بازماندگان کاروان امام(ع) به اسارت درآمدند و به کوفه و از آنجا به شام برده شدند. خطبه‌های او در کوفه و شام (در مجلس یزید)، معروف است. او را به سبب مصیبت‌های فراوانی که دیده، اُمّ المَصائب لقب داده‌اند.

علم رجال یکی از شاخه‌های علوم حدیث است که ناظر به بررسی احوال و اوصاف راویان حدیث و بیان اصول و قواعد آن است. ناقدان حدیث همواره به بررسی احوال راویان مذکور در سلسله اسناد احادیث پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام اهتمام داشته و از آن به مثابهٔ دانشی کمکی برای علم الحدیث و در نتیجه فقه بهره برده‌اند. علمای شیعه و سنی آن را وسیله‌ای در خدمت علم حدیث و فقه دانسته و در این باب آثار بسیار آفریده‌اند و تاکنون این جریان ادامه دارد.

تعصب ازعناوینی است که در علم اخلاق به آن پرداخته می‌شود.

جنین‌ مرحله‌ای از رشد در رحم مادر است.از آن در باب‌هاى مختلفى نظیر طهارت، جهاد، تجارت، رهن، وصیت، نکاح، ظهار، لعان، عتق، تدبیر، اقرار، صید و ذباحه، ارث و دیات سخن گفته‌اند.

جواد ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: اشخاص و اعلام• امام جواد علیه‌السلام، امام نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یکی ‌از چهارده معصوم• جواد آشتیانی، روحانی متنفذ و نماینده دوره‌های مختلف مجلس شورای ملی• جواد حدیدی، استاد دانشگاه و پژوهشگر و مؤلف برجسته در ادبیات تطبیقی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی• جواد فومنی حائری، جواد فومنی حائری (متوفای ۱۳۴۳ش) از فعال‌ترین و پرکارترین روحانیان معاصر تهران• جواد محدثی، یکی از نویسندگان پرکار معاصر و دارای تالیفات و مقالات بسیار• سیدجواد مجتهد کرمانی، از علمای خیر و منتفذ برجسته و مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• سید جواد حسینی عاملی، از فقهای نامدار شیعه• سید جواد مصطفوی، از علمای معاصر مشهد معانی• جواد، به معنای بخشش و مقابل بخل و از صفات نیکو

جهان همان عالَم (به فتح لام) می‌باشد و عالم کلمه‌ای عربی است.

«شمس الدین، محمد بن احمد ذهبی»، مورخ و محدث سلفی مشهور و نویسنده پرکار سده هشتم هجری است.

یكی از پیامبران بزرگی كه علاوه بر قدرت معنوی و نبوّت، دارای حكومت ظاهری وسیع نیز بود، حضرت داوود(علیه‌السلام)است كه نام مباركش شانزده بار در قرآن آمده است.

دختر دو معنا دارد یکی به معنای فرزند مونث است که در مقابل پسر می باشد و دیگری به معنای دوشیزه و باکره است

تَوَلُّد، اصطلاحی کلامی، به معنای پدید آمدن فعلی از فعل دیگر است.

امام حسین (علیه‌السلام) سومین امام شیعیان می‌باشد.

از عنوان آزار در منابع فقهی به معنای اذیت استفاده شده است و از آن در بابهای صلات، صوم، حج و صید و ذباحه به مناسبت سخن رفته است.

هاشم بن عبدمَناف بن قُصَی بن کِلاب بن مُرَّه، جد دوم رسول خدا(ص) و از صاحب‌منصبان قبیله قریش در مکه که نسب تیره‌های بنی هاشم به او می‌رسد. پس از حلف المطیبین، دو منصب سقایت (آب دادن به حاجیان) و رفادت (غذادادن به حاجیان) به او رسید.

غیبت به معنای بدگویی پشت سر دیگران، از گناهان کبیره‌ای که دین اسلام به‌شدت از آن نهی کرده است. قرآن این گناه را همچون خوردن گوشت انسان مرده توصیف کرده و در روایات گناه آن شدیدتر از زنا معرفی شده است. علاوه بر ارتکاب غیبت، گوش دادن به غیبت نیز حرام است. این گناه پایمال کردن حق الناس به شمار می‌آید؛ از این رو، بنابر برخی روایات، توبه از آن مشروط به گذشت کردن غیبت‌شونده است. در روایات، برای غیبت آثار و عذاب‌هایی ذکر شده است؛ مانند این که پاداش اعمال صالح غیبت‌کننده به غیبت‌شونده منتقل می‌شود و گناهانِ غیبت‌شونده به غیبت‌کننده.

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

در این نوشتار به مقوله جرح و تعدیل پرداخته می‌شود؛ یعنی به وسیله‌ چه الفاظی می‌توان وثاقت راوی را سنجید و آن را به دست آورد و چه نشانه‌هایی وجود دارد كه اگر بر راوی منطبق باشد، دلیل بر وثاقت او خواهد بود؟

وصیت به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر است.

قسمت به تمییز حقوق گویند. [۱]

دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.

مورد اطمينان، امين

به معناي ابراز رأي و نظر مجتهد درباره حکمي شرعي و اعلان آن براي آگاهي مقلدانش است .

ابن بابِوِیه‌ْ، محمد بن علی‌ بن حسین‌ بن موسی‌ بن بابویه‌ قمی‌، ملقب‌ به‌ شیخ‌ صدوق‌ (ح‌ ۳۰۵-۳۸۱ق‌/ح‌۹۱۷-۹۹۱م‌)، محدث‌ و فقیه‌ بزرگ‌ شیعه امامیه‌، شیخ‌ طوسی‌ در اسانید الاستبصار [۱] [۲] از وی‌ با لقب‌ «عمادالدین‌» یاد کرده‌ است‌.

طوسی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمد بن حسن طوسی، ملقّب به شیخ الطائفه، کنیه‌اش ابوجعفر، فقیه، محدّث و متکلم امامی قرن پنجم• خواجه نصیرالدین طوسی، از علما و دانشمندان و فلاسفه مشهور شیعه• فخرالدین آذری‌طوسی، آذَریِ طوسی، فخرالدین حمزه‌بن علی ملک اِسْفَرایِنی (۷۸۴-۸۶۶ق/۱۳۸۲-۱۴۶۲م)، شاعر و عارف و نویسندۀ پارسی‌گوی شیعی• احمد بن محمد طوسی‌غزالی، برادر کوچکتر ابو حامد محمد غزالی

ظاهر، مقابل باطن؛ بخش آشکار یا بیرونی از هر چیز یا هر شخص؛ از الفاظ فتوا آنچه بر حسب لغت از لفظ فهمیده می‌شود؛ و همچنین در مقابل نصّ است.

در قرآن مجید و روایات، در احسان و نیکی کردن به مادر تاکید بیشتری شده و بعضی از آیات، احساسات و عاطفه انسان را نسبت به مادر به شدت تحریک می‌کند و به او تذکر می‌دهد که لزوم شکرگزاری از مادر، این است که او نه ماه سنگینی تو را تحمل کرده است.

به مانع بين دو چيز و همچنين زن غيرآبستن (مقابل حامل)، حائل مي‌گويند.از احكام آن به معناى نخست در باب طهارت و صلات سخن رفته است.

قبول این است که مشتری بگوید: «قبلت» یا «اشتریت» یا «ابتعت» و نظیر آنها، [۱] [۲]که مقابل ایجاب است.

مسند، كتاب حدیثی است كه در آن روایات، به ترتیب صحابه (چه به حروف تهجی و چه به حسب سابقه ی اسلامی) جمع آوری شده باشد. اول كسی كه به این ترتیب احادیث را گردآوری كرد، ابو داوود طیالسی متوفای ۲۰۴هـ است كه كتاب وی به مسند طیالسی معروف است، ولی بزرگ ترین مسانید، مسند امام احمد بن حنبل متوفای ۲۴۱ هـ است كه شامل بیش از سی هزار حدیث می باشد. [۱]

نَفْر در لغت به معنی اعراض‏ كردن، پيش ‏دويدن، پراكنده ‏شدن و رم ‏كردن آمده است. [۱]

نقل به معنای حالت حاصل از انتقال لفظ از معنای اصلی به معنای دیگر می‌باشد.

سوره نود و هفتمین سوره قرآن می‌باشد.

شمس ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره شمس، نود و یکمین سوره قرآن کریم• شمس و قمر، سیاره مخصوص در مرکز منظومه شمسی

سند همان زنجیره ی راویان حدیث است كه متن را از معصوم خبر می دهند. قال ابن جماعه: و اخذه اما من السند و هو ما ارتفع و علا من سفح الجبل لان المسند یرفعه الی قائله، او من قولهم فلان سند ای معتمد، فسمی الاخبار عن طریق المتن سنداً لاعتماد الحفاظ فی صحه الحدیث و ضعفه الیه. [۱]

عصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره عصر، یکصد و سومین سوره قرآن کریم• عصر (زمان)، به معنای زمان

علم دارای ارزش ذاتی می‌باشد و در دین مبین اسلام به علم ارزش و بهای بالایی داده شده است.

غرق، به غوطه ور شدن در آب اطلاق می‌شود.

عرض ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • عرض (فقه)، به فتح عین و سکون راء، به معنای پهنا، مقابل طول، دارای کاربرد فقهی• عرض (فلسفه)، به فتح عین و راء، در مقابل جوهر و از اصطلاحات فلسفی

شیخ، عنوانی برای بزرگان و رؤسای اقوام، قبایل و گروههای حرفه‌ای در جهان اسلام است.

كسی كه عهده‌دار انجام وصيتی شده است.

در اصطلاح اصولي ها , دليل به چيزي گفته مي شود که قابليت استنباط حکم شرعي از آن وجود دارد ; به بيان ديگر , وسيله اي است که مجتهد را ( وجدانا يا تعبدا ) به حکم واقعي مي رساند . اين تعريف شامل ادله قطعي و ظني معتبر ( امارات ) مي گردد , اما اصول عملي را در بر نمي گيرد ; زيرا اين اصول به منظور تعيين وظيفه عملي مکلف در حالت شک به کار مي روند . برخي از اصولي ها حکم شرعي را اعم از حکم واقعي و ظاهري معنا کرده اند . بر اساس اعتقاد اينان , اصول عملي نيز ما را به حکم ـ هر چند حکم ظاهري ـ مي رساند. شايد تقسيم ادله به ادله اجتهادي - ادله قطعي و امارات - و ادله فقاهتي ( اصول عملي ) بر همين مبنا باشد , زيرا دليل اجتهادي مصدر و ريشه حکم واقعي است ـ چه با احراز وجداني از طريق قطع و چه با احراز تعبدي از راه اماره ـ و دليل فقاهتي ,مصدر و ريشه حکم ظاهري است ( بنا بر اين که موداي اماره را حکم ظاهري بدانيم ) . اگر دليل را معنا کنيم به آن چه که مکلف را به حجت مي رساند , شامل اصل عملي و امارات هر دو مي گردد ; زيرا هر دو , در اين که باعث اثبات تنجيز و تعذير ( حجيت ) در برابر حکم واقعي مي گردند, مشترک اند .

آخِذ: از اسما و صفات الهی می‌باشد.

عام، غير معين

آلت یا آلی بودن در دو معنای واسطه بین فاعل و منفعل و وسیله تحصیل چیز دیگر به کار رفته است.

آمر به معنای طلب کننده چیزی از کسی به صورت الزامی است.

ابن (= پسر، فرزند)، واژه کهن‌ سامی‌ می‌باشد و از احکام فقهی آن به مناسبت در باب‌های صلاة، صوم، نکاح و ارث سخن رفته است.

سلام و عرض ادب.امام زمان(عج) منتظر شماست. شتاب کنید. موفق باشید و سربلند.

پدر به معنای مردی است که دیگرى از نطفه‌ی‌ او- از طریق شرعی یا وطی به شبهه- به وجود آید یا صاحب شیر را گویند. از این عنوان در بسیارى از ابواب سخن رفته است، نظیر باب های طهارت، صلاة، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت و... .

اهل در معانی همسر و نیز خانواده و همچنین خویشاوندان به کار رفته است.

خلف ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • خلف بن ابی القاسم براذعی، بَراذِعی‌، ابوسعید خلف‌ بن‌ ابی‌ القاسم‌ اسدی‌ قیروانی‌، فقیه‌ مالکی‌ سده چهارم، و مؤلف‌ کتاب‌ التهذیب‌• خلف بن عباس زهراوی قرطبی، ابوالقاسم خلف بن عباس زهراوی قرطبی، از پزشکان نامدار قرن چهارم هجری• خلف بن مسلم بن عوسجه، یکی از نوجوانان شهید در کربلا

دال، از اصطلاحات علم منطق بوده و به معنی شیء دلالت کننده بر شیء دیگر است.

سال به سال قمری و شمسی تقسیم می‌شود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه می‌باشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.

حفظ در دو معنا استعمال شده است.از حفظ به معنای نخست به مناسبت در بابهایی نظیر جهاد، ودیعه، اطعمه و اشربه و حدود سخن گفته‌اند.۱-مراقبت و نگهداری کردن از کسی یا چیزی.۲-به یاد سپردن.

لفظ یا حکمِ دارای شمول کمتر در مقایسه با لفظ یا حکم دیگر را خاص می‌گویند.

جان به معنای نَفْس (روح) هر موجود جاندار می باشد و از آن در بابهایى نظیر حج، جهاد، اطعمه و اشربه، حدود و قصاص سخن گفته‌اند.

جده، ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

ابوعمرو محمد بن عمر بن عبدالعزیز کَشّی مشهور به کشی از علمای شیعه، شخصیتی موثق در نقل حدیث و آگاه به علم رجال.

باب ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

آبی صفت منسوب به شهر آبه (آوه) است و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

سَعد غلام عَمرو(عُمر) بن خالد صَیداوی (شهادت: عاشورای ۶۱ق) از شهدای کربلا. سعد در واقعه کربلا به همراه مولایش عمرو بن خالد صیداوی، در عذیب هجانات به کاروان امام حسین(ع) پیوست. وی در روز عاشورا در حمله نخست به شهادت رسید.

توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 

ابو محمد حسن‌ بن سعید، از اصحاب امام رضا علیه‌السلام و برادر حسین بن سعید اهوازی است. وی در کوفه متولد شد و بعدا به اهواز هجرت کرد و در آنجا می‌زیست. وی تا سال ۲۲۰ق. زنده بوده است. رجالیان او را توثیق کرده‌اند.

صفت حِلّی برای افراد منسوب به شهر حِلّه ـ شهری در عراق ـ به کار می‌رود. این شهر در قرن پنجم هجری قمری تبدیل به دارالعلم شیعه شد و علما و فقهای برجسته شیعه در آن ظهور کردند. حله در قرن هفتم به جای نجف، پررونق‌ترین حوزه علمیه و مقرّ بزرگ‌ترین علمای شیعه و محل تدریس آنان بود و خاندان‌ علمی زیادی چون آل بطریق، آل نَما، آل طاووس، و آل مطهر در این شهر ظهور کردند.

حدّ یکی از اقسام احکام، در اسلام است.

سل‏ عنوان یک بیماری است که باعث عفونت در بدن می شود.