امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق میشود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
مکان زندگی امام زمان (علیه السلام) کجاست؟
در این زمینه سه گونه روایت داریم که در ابتدای امر، هر یک با دیگری مخالفت دارند. الف- برخی از روایات محل خاصی برای سکونت آن حضرت مشخص نمی‌کنند و جایگاه آن حضرت را در بیابان‌ها و کوه‌ها معرفی می‌کنند. مانند روایت ابن مهزیار که شیخ طوسی در کتاب غیبت خود آورده است.[1] ب؛ دسته‌ای که منطقه‌ی خاصی را برای زندگی حضرت تعیین می‌کنند. مثلاً: 1. مدینه و پیرامون آن و یا کوه رضوی که در اطراف مدینه است.[2]علامۀ شوشتری در این باب می‌گوید: در نصوص معتبره رسیده که جایگاه آن حضرت در غیبت صغرا و کبرا، کوه رضوی است. این که کیسانیه می‌پندارند که مقّر محمد بن حنفیه در کوه رضوی است، دلیل نمی‌شود که این کوه جایگاه حضرت مهدی (عج) نباشد؛ زیرا کیسانیه اخباری که از پیامبر (ص) شنیده بودند و به تواتر ثابت شده بود که مهدی (عج) غیبتی دارد و...، آن را بر محمد بن حنفیه تطبیق کردند و اصولاً هر انحراف و شبهه‌ای، منشأش یک مطلب حقی است که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.[3] 2. مکه و پیرامون آن. از برخی روایات، استفاده می‌شود که آن حضرت در مکانی به نام "ذی طوی" پیرامون مکه زندگی می‌کند و از همان جا نیز همراه یارانش قیام خواهد کرد.[4] ج- دستۀ سوم، اخباری که از جایگاه خاصی نام نمی‌برند. فقط بیان می‌دارند که آن حضرت با مردم حشر و نشر دارد و به گونه‌ی ناشناس زندگی می‌کند.[5] حال که این سه دسته روایت را اجمالاً مرور کردیم با کمی دقت در می‌یابیم که بین آنها هیچ گونه تضاد و ناسازگاری وجود ندارد؛ زیرا اصل اوّلی بر این است که زندگی آن حضرت به شیوه‌ی عادی و معمولی باشد. به گونه‌ای که موجب حساسیت نشود و این نوع زندگی برای خود آن حضرت هم آسان‌تر است. البته این منافات ندارد که حضرت در بیشتر وقت‌ها در مدینه یا مکه باشد و گاهی به جهت ضرورت از مردم دوری گزیند و در کوه‌ها و بیابان‌ها بسر برد.[6] پی نوشتها: [1] شیخ طوسی، غیبت، ص 266، به نقل از چشم به راه مهدی، ص 348. [2] شیخ طوسی، غیبت، منشورات مکتبة بصیرتی، ص 102 و 103؛ بحارالانوار، ج 52، ص 153؛ اصول کافی، ج 1، ص 340. [3] مجموعه مقالات و گفتارها پیرامون حضرت مهدی (عج)، ص 64. [4] نعمانی، کتاب غیبت، ص 182، به نقل از، چشم به راه مهدی، ص 350. [5] نعمانی، کتاب غیبت، ص 164. از این روایت استفاده می‌شود که غیبت آن حضرت غیبت عنوانی می‌باشد. [6] ر.ک: چشم به راه مهدی، ص 351 - 347. منبع: http://farsi.islamquest.net
در این زمینه سه گونه روایت داریم که در ابتدای امر، هر یک با دیگری مخالفت دارند. الف- برخی از روایات محل خاصی برای سکونت آن حضرت مشخص نمی‌کنند و جایگاه آن حضرت را در بیابان‌ها و کوه‌ها معرفی می‌کنند. مانند روایت ابن مهزیار که شیخ طوسی در کتاب غیبت خود آورده است.[1] ب؛ دسته‌ای که منطقه‌ی خاصی را برای زندگی حضرت تعیین می‌کنند. مثلاً: 1. مدینه و پیرامون آن و یا کوه رضوی که در اطراف مدینه است.[2]علامۀ شوشتری در این باب می‌گوید: در نصوص معتبره رسیده که جایگاه آن حضرت در غیبت صغرا و کبرا، کوه رضوی است. این که کیسانیه می‌پندارند که مقّر محمد بن حنفیه در کوه رضوی است، دلیل نمی‌شود که این کوه جایگاه حضرت مهدی (عج) نباشد؛ زیرا کیسانیه اخباری که از پیامبر (ص) شنیده بودند و به تواتر ثابت شده بود که مهدی (عج) غیبتی دارد و...، آن را بر محمد بن حنفیه تطبیق کردند و اصولاً هر انحراف و شبهه‌ای، منشأش یک مطلب حقی است که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.[3] 2. مکه و پیرامون آن. از برخی روایات، استفاده می‌شود که آن حضرت در مکانی به نام "ذی طوی" پیرامون مکه زندگی می‌کند و از همان جا نیز همراه یارانش قیام خواهد کرد.[4] ج- دستۀ سوم، اخباری که از جایگاه خاصی نام نمی‌برند. فقط بیان می‌دارند که آن حضرت با مردم حشر و نشر دارد و به گونه‌ی ناشناس زندگی می‌کند.[5] حال که این سه دسته روایت را اجمالاً مرور کردیم با کمی دقت در می‌یابیم که بین آنها هیچ گونه تضاد و ناسازگاری وجود ندارد؛ زیرا اصل اوّلی بر این است که زندگی آن حضرت به شیوه‌ی عادی و معمولی باشد. به گونه‌ای که موجب حساسیت نشود و این نوع زندگی برای خود آن حضرت هم آسان‌تر است. البته این منافات ندارد که حضرت در بیشتر وقت‌ها در مدینه یا مکه باشد و گاهی به جهت ضرورت از مردم دوری گزیند و در کوه‌ها و بیابان‌ها بسر برد.[6] پی نوشتها: [1] شیخ طوسی، غیبت، ص 266، به نقل از چشم به راه مهدی، ص 348. [2] شیخ طوسی، غیبت، منشورات مکتبة بصیرتی، ص 102 و 103؛ بحارالانوار، ج 52، ص 153؛ اصول کافی، ج 1، ص 340. [3] مجموعه مقالات و گفتارها پیرامون حضرت مهدی (عج)، ص 64. [4] نعمانی، کتاب غیبت، ص 182، به نقل از، چشم به راه مهدی، ص 350. [5] نعمانی، کتاب غیبت، ص 164. از این روایت استفاده می‌شود که غیبت آن حضرت غیبت عنوانی می‌باشد. [6] ر.ک: چشم به راه مهدی، ص 351 - 347. منبع: http://farsi.islamquest.net
پاسخ:
در این زمینه سه گونه روایت داریم که در ابتدای امر، هر یک با دیگری مخالفت دارند.
الف- برخی از روایات محل خاصی برای سکونت آن حضرت مشخص نمی‌کنند و جایگاه آن حضرت را در بیابان‌ها و کوه‌ها معرفی می‌کنند. مانند روایت ابن مهزیار که شیخ طوسی در کتاب غیبت خود آورده است.[1]
ب؛ دسته‌ای که منطقه‌ی خاصی را برای زندگی حضرت تعیین می‌کنند. مثلاً:
1. مدینه و پیرامون آن و یا کوه رضوی که در اطراف مدینه است.[2]علامۀ شوشتری در این باب می‌گوید: در نصوص معتبره رسیده که جایگاه آن حضرت در غیبت صغرا و کبرا، کوه رضوی است. این که کیسانیه می‌پندارند که مقّر محمد بن حنفیه در کوه رضوی است، دلیل نمی‌شود که این کوه جایگاه حضرت مهدی (عج) نباشد؛ زیرا کیسانیه اخباری که از پیامبر (ص) شنیده بودند و به تواتر ثابت شده بود که مهدی (عج) غیبتی دارد و...، آن را بر محمد بن حنفیه تطبیق کردند و اصولاً هر انحراف و شبهه‌ای، منشأش یک مطلب حقی است که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.[3]
2. مکه و پیرامون آن. از برخی روایات، استفاده میشود که آن حضرت در مکانی به نام "ذی طوی" پیرامون مکه زندگی می‌کند و از همان جا نیز همراه یارانش قیام خواهد کرد.[4]
ج- دستۀ سوم، اخباری که از جایگاه خاصی نام نمی‌برند. فقط بیان می‌دارند که آن حضرت با مردم حشر و نشر دارد و به گونه‌ی ناشناس زندگی می‌کند.[5]
حال که این سه دسته روایت را اجمالاً مرور کردیم با کمی دقت در می‌یابیم که بین آنها هیچ گونه تضاد و ناسازگاری وجود ندارد؛ زیرا اصل اوّلی بر این است که زندگی آن حضرت به شیوه‌ی عادی و معمولی باشد. به گونه‌ای که موجب حساسیت نشود و این نوع زندگی برای خود آن حضرت هم آسان‌تر است. البته این منافات ندارد که حضرت در بیشتر وقت‌ها در مدینه یا مکه باشد و گاهی به جهت ضرورت از مردم دوری گزیند و در کوه‌ها و بیابان‌ها بسر برد.[6]
پی نوشتها:
[1] شیخ طوسی، غیبت، ص 266، به نقل از چشم به راه مهدی، ص 348.
[2] شیخ طوسی، غیبت، منشورات مکتبة بصیرتی، ص 102 و 103؛ بحارالانوار، ج 52، ص 153؛ اصول کافی، ج 1، ص 340.
[3] مجموعه مقالات و گفتارها پیرامون حضرت مهدی (عج)، ص 64.
[4] نعمانی، کتاب غیبت، ص 182، به نقل از، چشم به راه مهدی، ص 350.
[5] نعمانی، کتاب غیبت، ص 164. از این روایت استفاده میشود که غیبت آن حضرت غیبت عنوانی می‌باشد.
[6] ر.ک: چشم به راه مهدی، ص 351 - 347.
منبع: http://farsi.islamquest.net
- [سایر] مکان زندگی امام زمان(عج) کجاست؟
- [سایر] امام مهدی علیه السلام در کجا زندگی می‌کند؟
- [سایر] پرسش: آیا یاران حضرت مهدی (عج) در شهر یا مکان خاصی زندگی می کنند ؟
- [سایر] چرا به حضرت مهدی علیه السلام، صاحب الزمان می گویند؟
- [سایر] مکان سکونت حضرت مهدی علیه السلام در عصر غیبت کبری کجاست؟
- [سایر] مکان سکونت امام زمان (عج) کجاست؟
- [سایر] امام مهدی علیه السلام فرزند کیست؟
- [سایر] چرا امام زمان (عج) در عصر غیبت پنهان زندگی می‌کنند؟
- [سایر] آیا بعد از امام زمان باز هم زندگی ادامه دارد؟
- [سایر] آیا امام زمان (عج) در جزیره خضراء زندگی می کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.
- [آیت الله خوئی] اذان هیجده جمله است:" الله اکبر" چهار مرتبه،" اشهد ان لا اله الا الله، أشهد ان محمداً رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه" الله اکبر" از اوّل اذان، و یک مرتبه" لا اله الا الله" از آخر آن کم میشود، و بعداز گفتن" حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه" قد قامت الصلاه" اضافه نمود.