آیا بعد از امام زمان باز هم زندگی ادامه دارد؟

باسلام. چنین نیست که پس از امام زمان(عج) دوره ولایت پایان پذیرد. ولایت در زمین آخرین چیزی است که برداشته می شود و با برداشته شدن آن، بساط زمین و زمان نیز برداشته می شود و قیامت برپا می شود. اولا، طبق روایات پس از امام زمان(عج) ائمه اطهار(ع) و برخی پیامبران رجعت می کنند و با آنها ولایت امتداد می یابد. ثانیا، بر حسب روایات مکرر ائمه اطهار، امان زمین هستند که با نبود آنها زمین و زمان برچیده می شود. از طریق اهل سنت روایات متعددی درباره اهل بیت عصمت و طهارت نقل شده است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم: 1- در ینابیع الموده، 1/19: از رسول گرامی اسلام(ص) نقل می‌کند: النجوم امان لاهل السماء، فاذا ذهبت النجوم، ذهب السماء و اهل بیتی امان لاهل الارض، فاذاذهب اهلی بیتی ذهب اهل الارض؛ ستارگان امانی بر اهل آسمان‌ها است، هنگامی که ستارگان [از بین [بروند، آسمان هم [از بین[می‌رود و خاندان من، امان اهالی زمین است، هنگامی که خاندانم [از دنیا] بروند، اهالی زمین هم از بین می‌روند. 2- در فرائد السعطین، ص 20، از پیامبر گرامی اسلام نقل می‌کند: ... و اهل بیتی امان لاهل الارض، فاذا ذهب اهل بیتی جاء اهل الارض من الایات ما کانوایوعدون...؛ و خاندان من امان برای اهالی زمین هستند، پس هنگامی که خاندان من [از دنیا [بروند، برای اهالی زمین نشانه‌هایی که به آنهاوعده داده شده است، پیش می‌آید (یعنی قیامت برپا می‌شود). روایات در این باره در کتاب‌های اهل سنت بسیار است، که برای اطلاع بیشتر به کتاب (الشیعة والرجعه)، مرحوم شیخ محمدرضا طبسی، صص 10 - 9 مراجعه فرمایید. از طریق شیعه و در کتاب‌های روایی شیعه نیز روایات متعددی به این مضمون نقل شده است که فقط به برخی از آنها اشاره می‌شود: 1- الکافی، 1/179، از امام صادق(ع): او بقیت الارض بغیر امام ساعة لساخت؛ اگر زمین لحظه‌ای بدون امام باقی باشد، از هم می‌پاشد (زمین واهل آن هلاک می‌شوند). 2- بحارالانوار، 23/5، از امام صادق(ع): و لولا ما فی الارض منّا لساخت باهلها؛ اگر در زمین یکی از ما [اهل بیت] نباشد، زمین با اهلش از هم می‌پاشد (و هلاک می‌شوند). 3- بحارالانوار، 23/29، از امام رضا(ع): لو خلق الارض طرفة عین من حجة لساخت باهلها؛ اگر زمین چشم به هم زدنی از حجت خالی باشد، بااهالیش از هم پاشیده می‌شود. معنای روایت این است که چون امام انسان کامل است که حجت خدا بر روی زمین و خلیفه الهی بر روی زمین است و بلکه واسطه تمامی فیوضات و نعمتها بر موجودات مادی و از آن بالاتر امکانی است، اگر امام از دنیا رخت بر بندد و امامی پس از او نباشد که واسطه فیض الهی باشد، زمین و زمان از هم خواهد پاشید. زیرا در جای خود اثبات شده است که فیض الهی دائمی است و هیچگاه قطع نمی‌شود، اما این فیض به واسطه خلیفه الهی و حجت خدا به بندگان و موجودات می‌رسد و اگر امام نباشد و واسطه فیض رابطه‌اش با عالم طبیعت و مادی قطع شود، طبیعتا جهان مادی نیز از فیض محروم می‌شود. فیضی که باعث دوام و بقایش بوده است، دیگر به آن نخواهد رسید. بنابراین از هم خواهد پاشید. موجودات جهان مادی و عالم امکان که از آنها به ماسوی الله تعبیر می‌شود، فقر محض‌اند و در پیدایش و بقا خود نیازمند بی‌نیاز مطلق‌اند و در هر حال عین ربط و وابستگی به حق تعالی می‌باشند و بدون فیض الهی توانی برای ایستادگی و ادامه حیات و ابراز وجود ندارند و امام(ع) واسطه همه فیوضات الهی است و اگر او نباشد، تمامی جهان مادی بلکه عالم امکان از هم خواهد پاشید. (اگر نازی کند در دم فرو ریزد قالبها). برای روشن شدن رابطه امام و عالم امکان به این مثال توجه فرمایید. ساختمانی را در نظر بگیرید که از اجزا و مصالحی مختلف تشکیل شده و زیر ساخت و روبنایی دارد. اما تمام این ساختمان بر روی پایه‌هایی بنا شده است که قوام و دوام و استحکام ساختمان به این پایه‌هاست. اگر این پایه را بر دارند، در دم ساختمان بر روی ساکنانش خراب می‌شود. امام در جهان آفرینش به منزله ستونهای جهان است که اگر نباشد، جهان در دم فرو می‌ریزد. یا چراغی را در نظر بگیرید که نور افشانی می‌کند اما این نور خود را از منبع و سرچشمه یعنی جریان الکتریسیته‌ای که نیروگاه برق آن را تولید می‌کند، می‌گیرد. اما این جریان الکتریسیته از طریق سیمی که از نیروگاه کشیده شده، به چراغ متصل است یعنی در واقع، آن سیم واسطه فیض یعنی واسطه‌ی در رسیدن جریان برق به چراغ است. اگر این واسطه نباشد، چراغ خاموش می‌شود. امام(ع) واسطه‌ی فیض خداوند به ما سوی الله است. منظور از (الارض) در روایات مجموعه عالم امکان است. زیرا با دلیلی که اقامه شد امام واسطه فیض تمام عالم امکان و ما سوی الله است. آیات و روایاتی که اشاره به هفت آسمان و هفت زمین دارد، نیز موید همین مطلب است. اما مسلم است که هیچگاه جهان از حجت خالی نمی‌شود، بلکه حداکثر اینکه با درگذشت آخرین امام زمین و عالم مادی از حجت و واسطه فیض محروم می‌شود و بساط عالم مادی برچیده می‌شود و قیامت کبری بر پا می‌گردد. (یوم تبدل الارض غیر الارض و السموات؛ (قیامت) روزی است که زمین به زمینی دیگر مبدل می‌شود و آسمان نیز همچنین)، (ابراهیم / 48). شاید هم منظور از زمین همین زمین باشد که در این صورت کنایه است که زمین از حجت خالی نخواهد شد. به هرحال معنای (الارض) هر چه باشد، چه به معنای ظاهری آن باشد که همین کره خاکی در منظومه شمسی است و چه به معنای کل جهان مادی باشد که مجموعه آسمان و زمین است و چه به معنای عالم امکان و ما سوی الله باشد، معنای روایت روشن است که امام حجت و خلیفه الهی بر روی زمین و واسطه فیض الهی در عالم امکان است و بدون امام دوام فیض مختل می‌شود. البته امام به اجازه و اذن الهی واسطه فیض است و قدرت مستقلی در برابر قدرت الهی نیست. به عبارت دیگر او در طول حکمت و قدرت و فیض الهی قرار دارد نه در عرض آن و مجرای فیض الهی و مأمور دستورات الهی است. اصولاً هیچ موجودی در برابر خدای جهانیان کاره‌ای نیست و همگان بنده و فرمانبردار و مقهور اویند. زیرا تنها خداست که خدایی می‌کند و دیگران وابسته و متعلق به اویند و تنها سبب مستقل اوست و حجت‌های الهی نیز از خود استقلالی ندارند و واسطه فیض از جانب او و به اجازه اویند. وقتی آخرین امام از دنیا برود، زمین از هم می‌پاشد و قیامت برپا می‌شود. این مطلب را برهان نیز تأیید می‌کند. زیرا امام، حجت خدا بر روی زمین و خلیفة‌الله (جانشین خدا) بر روی زمین و انسان کامل است و تمامی فیوضات و نعمت‌ها به واسطه امام(ع) بر موجودات زمینی و بلکه تمام موجودات امکانی می‌رسد. زیرا در جای خود اثبات شده است که فیض الهی دائمی است و هیچ‌گاه قطع نمی‌شود، اما این فیض به واسطه خلیفه الهی به بندگان می‌رسد و اگر آخرین امام رخت از دنیا بربندد، زمین و زمان از هم پاشیده می‌شوند. زیرا واسطه فیض، رابطه‌اش با عالم طبیعت و مادی قطع می‌شود، طبیعتا به جهانی مادی نیز فیضی که موجب دوام و بقایش باشد، نخواهد رسید و از هم خواهد پاشید. عالم ماده - و تمام موجودات امکانی - بدون فیض توانی برای ایستادگی و حیات ندارند زیرا همه وابسته و مرتبط به حضرت حق - جل و علا - هستند و اگر نازی کند در دم فرو ریزند، قالب‌ها. به این دلیل است که روایات ما تأکید دارند که اگر دو نفر در روی زمین باقی باشند، یکی از آنها امام و حجت خدا خواهد بود و آخرین کسی که رخت از دنیا برمی‌دارد، امام(ع) است، (ر.ک: اصول کافی، ص 179 و 180).