یکم. حبی که در مورد خدای متعال به کار می رود به آن معنای عرفی نیست؛ زیرا لازمه این معنا، انفعال نفسانی است که خداوند سبحان از آن منزه است. (1) بلکه برگشت آن به حب ذات و ادراک خیر و کمال خویش است؛ به گفته ابن سینا: (حب خداوند همان ادراک خیر (خیر) است ، خداوند از آن رو که مدرک جمال خویش است، عاشق است) (2) اما ظهور این محبت و دوستی، همان بروز رحمت و کرامت حضرت حق به بندگان است، به عبارت دیگر وقتی خداوند به بنده ای از رحمت بی کران خود لطف می کند، در حقیقت او را مورد محبت خویش قرار داده است. (3)
دوم. بر اساس پاره ای از آیات و روایات و سخنان بزرگان ، می توان نشانه های عشق و محبت حق به بندگان را به دست آورد. اگر می خواهیم بدانیم که خداوند در دنیا، چگونه به محبان خود اظهار دوستی می کند، باید نشانه های محبت او به بندگان را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم آیا ما جزء دوستان او هستیم یا خیر؟ آیا خداوند با جاری ساختن این علائم ما را نیز مورد توجه و محبت خویش قرار داده است یا خیر؟ برخی از نشانه های محبت خداوند به بنده خویش عبارت است :
1.توفیق دوست داشتن خداوند، (4)
2.توفیق طاعت یافتن، (5)
3.مخفی کردن معایب انسان، (6)
4.محبوب ساختن امانتداری ، (7)
5.الهام صدق و راستی (8)
6.خطور دادن علم و دانش، (9)
7.مزین ساختن به حلم و آرامش (10)
8.مبغوض ساختن دنیا در قلب آدمی، (11)
9.عطا کردن به قدر نیاز، (12)
10. نیک گردانیدن اخلاق او و اعطای قلب سلیم (13)
پس حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) یکی از بهترین کسانی است که خداوند متعال ، او را مورد محبت خویش قرار داده است. (14)
یا (محمد) بود عشق پاک جفت
بهر عشق او را خدا (لولاک) گفت
منتها در عشق چون او بود فرد
پس مر او را از انبیا تخصیص کرد
گر نبودی بهر عشق پاک را
کی وجودی داد می افلاک را (15)
پی نوشتها:
1- احیاء علوم الدین، ج 4، ص 302-303.
2- رساله عشق، ص 4-6.
3- اربعین، ص 390-391.
4- میزان الحکمة ، ج 1، ص 224، ح 3147.
5- همان.
6- همان، ص 223.
7- همان، ص 222.
8- همان، ص 223.
9- همان.
10- همان، ص 224.
11- همان.
12- همان، ص 223.
13- همان، ص 124 و برای اطلاع بیشتر نگا: عطف الالف ، ص 89-94.
14- نگا: انسان کامل از همین قلم. در دست انتشار.
15- مثنوی معنوی، فتر 5، ابیات 2737-2739.
