تبعیض
بعض: بخشى نامعیّن از چیزى.
چرا زن و مرد در اسلام حقوقشان در مواردی مثل دیه و... برابر نیست؟ آیا تبعیض نیست؟
در جواب سؤال شما، باید گفت: 1- هرگاه یک مسأله‌ای از مسائل دین را بررسی می‌کنیم باید آن مسأله را در منظومه و مجموعة دین بررسی کنیم تا به نتیجه‌ای واقعی‌تر و دقیق‌تر دست یابیم و اگر مسأله‌ای را از منظومه و مجموعه آموزه‌های دینی بیرون آوردیم و به تنهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم ممکن است صورت آن مسأله بسیار بی‌معنا باشد و قابل توجیه نباشد در مثال محسوس اگر دندانی را در دهان انسان ملاحظه کنیم با مجموعه دندان ها و لب و لثه او زیبایی محسوس خود را خواهد داشت ولی اگر همین دندان را کنده و به کسی عرضه کنیم بسیار چندش‌آور خواهد بود. 2- دیه در اسلام قیمت انسان ها محسوب نمی‌شود، چون دیه یک دانشمند بزرگ با یک انسان و طفل عادی یکسان است دیه، خون‌بها نیست بلکه جبران خسارتی است که معمولاً به یک خانواده وارد می‌شود. در نظام اقتصادی اسلام، زن در خانواده نقش مالی ندارد و درآمدها و هزینه‌ها به عهده مرد می باشد نه زن. و به این جهت هر گاه مردی از خانواده تلف شود نان‌آور خانواده و کسی که مسؤولیت درآمد و هزینه‌ها را به عهده داشته است از دست رفته است و هرگاه زن از بین برود چنین حادثه‌ای اتفاق نیفتاده است. در این مورد باید دو نکته مورد توجه قرار بگیرد: الف: قانون‌گزار بر اساس قاعده قانون گزاری می‌کند و نه استثناء ممکن است به خاطر حوادث طبیعی و اجتماعی گاهی زنها نان‌آور خانه باشند که این امر استثنایی است و مطابق با نظام اقتصادی اسلامی نیست. ب: وقتی ما مرد را نان‌آور خانه معرفی می‌کنیم و این نقش را به زن نمی‌دهیم مقصود ما اعم از فعلیت و شأنیت است که بنا بر این شامل حال اطفال هم می‌شود. یعنی کسانی که فعلاً نان‌آور خانه نیستند و در آینده این شأنیت را دارند که نان‌آور خانه شوند را هم، شامل می‌شود. با توجه به بیانات فوق، ایرادی که در مثال شما بود رفع می‌شود. منبع: پایگاه حوزه
در جواب سؤال شما، باید گفت: 1- هرگاه یک مسأله‌ای از مسائل دین را بررسی می‌کنیم باید آن مسأله را در منظومه و مجموعة دین بررسی کنیم تا به نتیجه‌ای واقعی‌تر و دقیق‌تر دست یابیم و اگر مسأله‌ای را از منظومه و مجموعه آموزه‌های دینی بیرون آوردیم و به تنهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم ممکن است صورت آن مسأله بسیار بی‌معنا باشد و قابل توجیه نباشد در مثال محسوس اگر دندانی را در دهان انسان ملاحظه کنیم با مجموعه دندان ها و لب و لثه او زیبایی محسوس خود را خواهد داشت ولی اگر همین دندان را کنده و به کسی عرضه کنیم بسیار چندش‌آور خواهد بود. 2- دیه در اسلام قیمت انسان ها محسوب نمی‌شود، چون دیه یک دانشمند بزرگ با یک انسان و طفل عادی یکسان است دیه، خون‌بها نیست بلکه جبران خسارتی است که معمولاً به یک خانواده وارد می‌شود. در نظام اقتصادی اسلام، زن در خانواده نقش مالی ندارد و درآمدها و هزینه‌ها به عهده مرد می باشد نه زن. و به این جهت هر گاه مردی از خانواده تلف شود نان‌آور خانواده و کسی که مسؤولیت درآمد و هزینه‌ها را به عهده داشته است از دست رفته است و هرگاه زن از بین برود چنین حادثه‌ای اتفاق نیفتاده است. در این مورد باید دو نکته مورد توجه قرار بگیرد: الف: قانون‌گزار بر اساس قاعده قانون گزاری می‌کند و نه استثناء ممکن است به خاطر حوادث طبیعی و اجتماعی گاهی زنها نان‌آور خانه باشند که این امر استثنایی است و مطابق با نظام اقتصادی اسلامی نیست. ب: وقتی ما مرد را نان‌آور خانه معرفی می‌کنیم و این نقش را به زن نمی‌دهیم مقصود ما اعم از فعلیت و شأنیت است که بنا بر این شامل حال اطفال هم می‌شود. یعنی کسانی که فعلاً نان‌آور خانه نیستند و در آینده این شأنیت را دارند که نان‌آور خانه شوند را هم، شامل می‌شود. با توجه به بیانات فوق، ایرادی که در مثال شما بود رفع می‌شود. منبع: پایگاه حوزه
پاسخ:
در جواب سؤال شما، باید گفت:
1- هرگاه یک مسأله‌ای از مسائل دین را بررسی می‌کنیم باید آن مسأله را در منظومه و مجموعة دین بررسی کنیم تا به نتیجه‌ای واقعی‌تر و دقیق‌تر دست یابیم و اگر مسأله‌ای را از منظومه و مجموعه آموزه‌های دینی بیرون آوردیم و به تنهایی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم ممکن است صورت آن مسأله بسیار بی‌معنا باشد و قابل توجیه نباشد در مثال محسوس اگر دندانی را در دهان انسان ملاحظه کنیم با مجموعه دندان ها و لب و لثه او زیبایی محسوس خود را خواهد داشت ولی اگر همین دندان را کنده و به کسی عرضه کنیم بسیار چندش‌آور خواهد بود.
2- دیه در اسلام قیمت انسان ها محسوب نمی‌شود، چون دیه یک دانشمند بزرگ با یک انسان و طفل عادی یکسان است دیه، خون‌بها نیست بلکه جبران خسارتی است که معمولاً به یک خانواده وارد می‌شود. در نظام اقتصادی اسلام، زن در خانواده نقش مالی ندارد و درآمدها و هزینه‌ها به عهده مرد می باشد نه زن. و به این جهت هر گاه مردی از خانواده تلف شود نان‌آور خانواده و کسی که مسؤولیت درآمد و هزینه‌ها را به عهده داشته است از دست رفته است و هرگاه زن از بین برود چنین حادثه‌ای اتفاق نیفتاده است. در این مورد باید دو نکته مورد توجه قرار بگیرد:
الف: قانون‌گزار بر اساس قاعده قانون گزاری می‌کند و نه استثناء ممکن است به خاطر حوادث طبیعی و اجتماعی گاهی زنها نان‌آور خانه باشند که این امر استثنایی است و مطابق با نظام اقتصادی اسلامی نیست.
ب: وقتی ما مرد را نان‌آور خانه معرفی می‌کنیم و این نقش را به زن نمی‌دهیم مقصود ما اعم از فعلیت و شأنیت است که بنا بر این شامل حال اطفال هم می‌شود. یعنی کسانی که فعلاً نان‌آور خانه نیستند و در آینده این شأنیت را دارند که نان‌آور خانه شوند را هم، شامل می‌شود.
با توجه به بیانات فوق، ایرادی که در مثال شما بود رفع می‌شود.
منبع: پایگاه حوزه
- [سایر] آیا فقه اسلام، بین قصاص زن و مرد تبعیض قایل شده است؟
- [سایر] سرّ اختلاف دیه زن و مرد در اسلام چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیه مرد و زن غیر مسلمان چه مقدار است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا دیه مرد مسلمان یا زن مسلمان در ماههای حرام (محرم، رجب، ذی القعده، ذی الحجه) افزایش پیدا می‌کند؟
- [سایر] تفاوت دیه زن و مرد در اسلام را به طور کامل توضیح دهید.
- [سایر] چرا دیه زن نصف دیه مرد است؟
- [سایر] چرا دیه زن نصف دیه مرد است؟
- [سایر] شبهه: چرا زن باید خود را بپوشاند. اما مرد آزاد هرجور می خواهد راه برود. آیا این تبعیض نیست؟
- [سایر] چرا در اسلام ازدواج موقّت و تعدّد زوج ها تجویز شده؟ آیا اینها تبعیض و خلاف حقوق زن نیست؟
- [آیت الله بهجت] در باب جراحات و اعضا، دیه ی زن مانند دیه ی مرد است تا به ثلث دیه ی کامله برسد و در صورت رسیدن به ثلث، دیه ی زن نصف دیه ی مرد است. آیا در جراحات موجب ارش که بر زن وارد می شود، بایستی میزان ارش بر اساس دیه ی زن احتساب شود یا بر مبنای دیه ی مرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دیه اعضا و جراحات وارده بر زن تا به مقدار ثلث دیه مرد نرسیده با مرد مساوی است، و به مقدار ثلث دیه مرد که رسید، دیه زن نصف دیه مرد است.
- [آیت الله مظاهری] دیه زن با مرد تا یک سوّم دیه کشتن، مساوی است و چنانچه بیش‌تر از آن شد دیه زن نصف دیه مرد می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دیه اعضاء بدن زن تا مقداری که به ثلث دیه نرسیده با دیه مرد مساویست و در صورتی که به ثلث برسد دیه او نصف دیه مرد خواهد بود.
- [آیت الله مظاهری] اگر مردی زنی را بکشد میتوانند او را بکشند ولی چون دیه زن نصف دیه مرد است باید برای کشتن مرد، نصف دیه او را بدهند. و اگر زنی مردی را بکشد میتوانند زن را بکشند ولی باید به کشتن او اکتفا کنند و حقّ مطالبه نصف دیه را ندارند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مرد نباید عکس زن نامحرم را بیندازد، و اگر زن نامحرمی را بشناسد، نباید به عکس او خصوصاً در مواردی که معرض هتک و فساد باشد نگاه کند.
- [آیت الله مظاهری] در مواردی که دستور خاصی برای دیه مشخص نشده، تعیین مقدار آن با حاکم شرع است.
- [آیت الله سبحانی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید ولی مرد مسلمان می تواند با زن های کافر به طور موقت ازدواج کند.
- [آیت الله سبحانی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید ولی مرد مسلمان می تواند با زن های کافر به طور موقت ازدواج کند.
- [آیت الله بهجت] زن مسلمان، نمیتواند با مرد غیر مسلمان ازدواج نماید و مرد مسلمان هم نمیتواند با زنان کافری که اهل کتاب نیستند، ازدواج کند، ولی با زنانی که یهودی و یا نصرانی باشند، موقتاً بهصورت صیغه میتواند ازدواج نماید.
- [آیت الله مظاهری] مقصود از عاقله که دیه قتل خطا را باید بدهد خویشان نسبی پدری می‌باشد، چه مرد باشند یا زن، غیر از بچهها و دیوانهها و کفّار، و تقسیم دیه بر آنان با رعایت مراتب ارث است.