این سئوال از آنجا مطرح شده است که: مطابق ماده 630 قانون مجازات اسلامی: (هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، میتواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره باشد، فقط مرد را میتواند به قتل برساند. حکم ضرب و جرح در این مورد نیز مانند قتل است). در توضیح آن باید گفت: اولاً مرد باید حتماً همسرش را در بستر زنا و در حال انجام فعل ببیند. بنابراین صرف گمان نمودن یا ظن داشتن کفایت نمیکند. ثانیاً علم به تمکین زن داشته باشد، یعنی بداند که زن مجبور نگردیده و تمکین وی با کراهت نمیباشد. حال اگر مردی با توجه به شرایط گفته شده مرتکب قتل همسرش گردید، باید مهدورالدم بودن همسرش را در دادگاه به اثبات برساند. مهدورالدم بودن همسر زمانی ثابت میشود که مشخص گردد که وی مرتکب زنای محصنه (زنای زن شوهردار) گشته است و زنای محصنه در صورتی اثبات شدنی است که چهار شاهد عادل، عین عمل زنا را شهادت دهند. حال در صورتی که شوهر پس از قتل همسر نتواند ثابت کند که واقعاً همسرش عین عمل زناشویی را با مرد بیگانه انجام داده و به این عمل نیز کاملاً راضی بوده است، شوهر دستگیر شده و مجازات می شود. لازم به ذکر است که قانون فوق، ترجمه ناقصی از تحریرالوسیله امام خمینی(ره) می باشد. از طرفی مطابق اصل 167 قانون اساسی؛ در صورت سکوت و یا نقصان قوانین داخلی، میتوان به فتاوای معتبر فقهی مراجعه نمود. لذا در پروندههای مربوطه، گفته میشود که به استناد این ماده و تحریرالوسیله حکم داده میشود. (و عملاً دادگاههای کشور به این قانون به این صورت عمل ننموده و به خود تحریرالوسیله مراجعه مینمایند). بنابراین مشاهده میگردد که این قانون با شرایط مندرج در آن، به هیچ وجه مجوزی جهت انجام قتلتوسط همسرمحسوب نمیگردد و مجوز قتلهای، عشیرهای و آداب و رسوم قتل به ساحت مقدس اسلام مربوط نمیباشد بلکه ناشی از کج فهمیها و جهالت است. منبع: کتاب حقوق زنان برابری یا نابرابری ناشر: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها
چرا در قانون، مردان به راحتی می توانند بر اساس سوء ظن به همسر خود بدون ترس از مجازات او را به قتل برسانند؟
این سئوال از آنجا مطرح شده است که:
مطابق ماده 630 قانون مجازات اسلامی: (هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، میتواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره باشد، فقط مرد را میتواند به قتل برساند. حکم ضرب و جرح در این مورد نیز مانند قتل است).
در توضیح آن باید گفت: اولاً مرد باید حتماً همسرش را در بستر زنا و در حال انجام فعل ببیند. بنابراین صرف گمان نمودن یا ظن داشتن کفایت نمیکند. ثانیاً علم به تمکین زن داشته باشد، یعنی بداند که زن مجبور نگردیده و تمکین وی با کراهت نمیباشد. حال اگر مردی با توجه به شرایط گفته شده مرتکب قتل همسرش گردید، باید مهدورالدم بودن همسرش را در دادگاه به اثبات برساند.
مهدورالدم بودن همسر زمانی ثابت میشود که مشخص گردد که وی مرتکب زنای محصنه (زنای زن شوهردار) گشته است و زنای محصنه در صورتی اثبات شدنی است که چهار شاهد عادل، عین عمل زنا را شهادت دهند. حال در صورتی که شوهر پس از قتل همسر نتواند ثابت کند که واقعاً همسرش عین عمل زناشویی را با مرد بیگانه انجام داده و به این عمل نیز کاملاً راضی بوده است، شوهر دستگیر شده و مجازات می شود.
لازم به ذکر است که قانون فوق، ترجمه ناقصی از تحریرالوسیله امام خمینی(ره) می باشد.
از طرفی مطابق اصل 167 قانون اساسی؛ در صورت سکوت و یا نقصان قوانین داخلی، میتوان به فتاوای معتبر فقهی مراجعه نمود. لذا در پروندههای مربوطه، گفته میشود که به استناد این ماده و تحریرالوسیله حکم داده میشود. (و عملاً دادگاههای کشور به این قانون به این صورت عمل ننموده و به خود تحریرالوسیله مراجعه مینمایند).
بنابراین مشاهده میگردد که این قانون با شرایط مندرج در آن، به هیچ وجه مجوزی جهت انجام قتلتوسط همسرمحسوب نمیگردد و مجوز قتلهای، عشیرهای و آداب و رسوم قتل به ساحت مقدس اسلام مربوط نمیباشد بلکه ناشی از کج فهمیها و جهالت است.
منبع: کتاب حقوق زنان برابری یا نابرابری
ناشر: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها
- [آیت الله نوری همدانی] آیا میتوان مُمسِک در قتل (نگهدارنده مجنیٌّ علیه) را از مصادیق معاونت محسوب کرد؟ در اینصورت، با توجه به اینکه مجازات معاونت در قتل عمد در ماده 207 قانون مجازات اسلامی (3 تا 15 سال حبس) تعیین شده است، چه نوع مجازاتی میتوان برای ممسک در نظر گرفت؟ آیا میتوان مجازات ممسک را تحت شمول اطلاق ماده 207 قرار داد؟
- [سایر] حکم عقل درباره لزوم داشتن سوء ظن یا حسن ظن نسبت به انسانها چیست؟ و تفاوت حسن ظن با خودفریبی چیست؟ چگونه می توانیم این دو را از هم تفکیک کنیم؟ و چرا ما نسبت به حوادث صدر اسلام و نسبت به بعضی از صحابه رسول خدا(ص) حسن ظنّ نداریم؟ پیامبر(ص) فرموده است: (فعل برادرت را بر بهترین وجه حمل کن) و همانطور درباره اسامه بن زید خواندهایم که پیامبر وقتی وی کسی را به قتل رساند فرمود: (مگر شما از دلش خبر داشتی؟) حال چرا ما نسبت به فعل ابوبکر و عمر زمانی که پیامبر کاغذی برای نوشتن وصیتنامه خواستند و آنان امتناع کردند، حسن ظن نداریم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] راننده ای مقصر با عابر پیاده تصادف می کند و به بهانه انتقال به بیمارستان بیمار را سوار می کند، امّا از ترس برای فرار از مجازات، او را در بیابان و دور از دسترس مردم رها می سازد و مصدوم به علّت خونریزی و عدم کمک و مراقبت در همان محل فوت می نماید، آیا این قتل، قتل عمد محسوب می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر دو نفر به قتل متهم باشند و هر کدام ادعا کند که دیگری کشته است و علم اجمالی بر وقوع قتل یکی از آن دو نفر باشد و حجّت شرعی بر قاتل بودن یکی اقامه نشود و نوبت به دیه برسد، مبلغ دیه چگونه اخذ می گردد؟ با قرعه و یا بالتّنصیف؟ (راجع به ماده ی 315 قانون مجازات اسلامی)
- [آیت الله نوری همدانی] قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376 برای خرید و فروش و... بیش از 30 گرم هروئین و خرید و فروش و... بیش از 5 کیلو گرم تریاک و... در صورت تکرار برای بار دوم مجازات اعدام مقرر نموده است. آیا مجازات اعدام (حتی برای مقدار مذکور) از باب حد است یا بر اساس مقتضیات زمان و مکان مجازات این جرایم را قانونگذار تعیین مینماید (احکام سلطانیه)
- [سایر] با سلام در کدام ایه از قران مجید امده است که مجازات زن زانیه سنگسار است ؟ اگر این قانون بر اساس احادیث تصویب شده است، کدام حدیث ؟ چگونه می توان به صحت حدیث اطمینان حاصل کرد ؟ با توجه به اینکه تنها قران از تحریف مصون مانده است. لطفا به من کمک کنید.
- [آیت الله بهجت] 2) راجع به ماده ی 260 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل عمد شده است فرار کند و تا هنگام مردن به او دسترسی نباشد، در این صورت تکلیف دیه چیست؟ آیا حکم فوق الذکر و حکم مربوط به بند "1" هم چنان جاری است؟
- [آیت الله بهجت] 1) راجع به ماده ی 259 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل موجب قصاص شده باشد، پیش از اجرای حکم بمیرد، در این صورت آیا سقوط قصاص، سقوط دیه را نیز به دنبال خواهد داشت یا این که دیه هم چنان باقی است و باید از مال قاتل پرداخت شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] طبق مادّه 222 قانون مجازات اسلامی؛ مقتول باید عاقل باشد تا قصاص اجرا شود پس اگر مجنون بود موجب اسقاط قصاص میشود، آیا این حکم شامل جنون اَدواری هم میشود؟ به این صورت که، شخصی که دچار جنون ادواری است اگر به هنگام مجنون بودن به قتل رسید، باز هم قصاص ساقط میشود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] راننده ای مقصر با عابر پیاده ای تصادف می کند. و به بهانه انتقال به بیمارستان، بیمار را سوار می کند. امّا از ترس و برای فرار از مجازات او را در بیابان و دور از دسترس مردم رها می سازد. و مصدوم به علت خونریزی و عدم کمک و مراقبت در همان محل فوت می کند. آیا این قتل عمد است یا شبه عمد؟