قتل عمد
اينكه كسی، ديگری را با علم و قصد بكشد.
2) راجع به ماده ی 260 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل عمد شده است فرار کند و تا هنگام مردن به او دسترسی نباشد، در این صورت تکلیف دیه چیست؟ آیا حکم فوق الذکر و حکم مربوط به بند "1" هم چنان جاری است؟
احوط برای ورثه ی او ادای دیه مقتول از مال قاتل است و اگر صاحب مال نباشد، بر اقارب او ادای دیه ی احتیاط است و اگر نباشند یا فقیر باشند، از بیت المال تأدیه می شود به مقتضای احتیاط.
احوط برای ورثه ی او ادای دیه مقتول از مال قاتل است و اگر صاحب مال نباشد، بر اقارب او ادای دیه ی احتیاط است و اگر نباشند یا فقیر باشند، از بیت المال تأدیه می شود به مقتضای احتیاط.
عنوان سوال:
2) راجع به ماده ی 260 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل عمد شده است فرار کند و تا هنگام مردن به او دسترسی نباشد، در این صورت تکلیف دیه چیست؟ آیا حکم فوق الذکر و حکم مربوط به بند "1" هم چنان جاری است؟
پاسخ:
احوط برای ورثه ی او ادای دیه مقتول از مال قاتل است و اگر صاحب مال نباشد، بر اقارب او ادای دیه ی احتیاط است و اگر نباشند یا فقیر باشند، از بیت المال تأدیه می شود به مقتضای احتیاط.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- 1) راجع به ماده ی 259 قانون مجازات اسلامی: اگر کسی که مرتکب قتل موجب قصاص شده باشد، پیش از اجرای حکم بمیرد، در این صورت آیا سقوط قصاص، سقوط دیه را نیز به دنبال خواهد داشت یا این که دیه هم چنان باقی است و باید از مال قاتل پرداخت شود؟
- اگر دو نفر به قتل متهم باشند و هر کدام ادعا کند که دیگری کشته است و علم اجمالی بر وقوع قتل یکی از آن دو نفر باشد و حجّت شرعی بر قاتل بودن یکی اقامه نشود و نوبت به دیه برسد، مبلغ دیه چگونه اخذ می گردد؟ با قرعه و یا بالتّنصیف؟ (راجع به ماده ی 315 قانون مجازات اسلامی)
- مبنای فقهی و اصولی بند سوم ماده 59 قانون مجازات اسلامی چه می باشد؟ این ماده مقرّر می دارد: (حوادث ناشی از عملیّات ورزشی، مشروط بر این که سبب آن حوادث نقض مقرّرات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقرّرات هم با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد) و حوادث ورزشی را به عنوان یکی از عوامل موجّهه جرم شناخته است، یعنی تحت آن شرایط یک فعل از حالت جرم بودن خارج می شود، مانند این که در ورزش فوتبال یک بازیکن با توپ ضربه ای می زند که به صورت بازیکن دیگر اصابت می نماید و به جراحت یا شکستگی منتهی می گردد؛ ولی قوانین و موازین آن ورزش رعایت شده است. آیا در فرض فوق، دیه تعلّق می گیرد؟
- ماده 482 مجازات اسلامی مصوب 8/4/70 چنین مقرر داشته است: (دیه جراحتی که به درون بدن انسان وارد می شود به ترتیب زیر است: 1) جائفه: جراحتی که با هر وسیله و از هر جهت به شکم یا سینه یا پشت و یا پهلوی انسان وارد شود، ثلث دیه کامل است. 2) هرگاه وسیله ای از یک طرف بدن فرو رفته و از طرف دیگر بیرون آمده باشد ثلث دیه کامل دارد. تبصره) وسیله وارد کننده جراحت اعمّ از سلاح سرد و گرم است.) با توجه به عدم ذکر و تصریح اعضای بدن (شکم، سینه، پشت و پهلو) در بند (2)، آیا نظر معظّم له آن است که بدن شامل تمامی اعضا مانند: دست و پا نیز می شود و مثلاً اگر تیری به ران فردی وارد و از طرف دیگر ران وی خارج شود، از مصادیق جائفه می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه قاتل فرار کند و تا هنگام مُردن به او دسترسی نباشد، در این صورت تکلیف دیه چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا میتوان مُمسِک در قتل (نگهدارنده مجنیٌّ علیه) را از مصادیق معاونت محسوب کرد؟ در اینصورت، با توجه به اینکه مجازات معاونت در قتل عمد در ماده 207 قانون مجازات اسلامی (3 تا 15 سال حبس) تعیین شده است، چه نوع مجازاتی میتوان برای ممسک در نظر گرفت؟ آیا میتوان مجازات ممسک را تحت شمول اطلاق ماده 207 قرار داد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مادّه هفت قانون مجازات اسلامی آمده است که: (هر ایرانی که در خارج ایران مرتکب جرمی شود و درایران یافت شود، طبق قانون جزای جمهوری اسلامی ایران مجازات می شود.) با توجّه به این که از مادّه مذکور چنین استفاده می شود که این حکم در مورد مطلق جرایم ارتکابی در خارج، (اعمّ از این که جرم ارتکابی در خارج مورد رسیدگی قرار بگیرد یا قرار نگیرد) جاری است، نظر حضرتعالی در مورد هر کدام از فروض ذیل چیست؟ 1 اگر فردی ایرانی در کشوری غیر اسلامی مرتکب جرم شود، حکم قضیّه چیست؟
- [آیت الله سبحانی] قاتل پس از ارتکاب قتل متواری شد و بر طبق قرائن و شواهد امکان دسترسی به او نیست و قاضی بر طبق ماده ی 313 قانون مجازات اسلامی، قصاص را به دیه تبدیل نمود. آیا ولی دم می تواند از دیه امتناع و منتظر دستگیری قاتل شود؟ اگر ولیّ دم از دستگیری قاتل ناامید شود و به دیه راضی گردد و بعد از مدتی، قاتل دستگیر شود، آیا ولی دم می تواند دیه را برگرداند و مطالبه ی قصاص نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با توجّه به مادّه 301 قانون مجازات اسلامی، که اشعار می دارد: (دیه زن و مرد یکسان است تا وقتی که مقدار دیه به ثلث دیه کامله برسد، که در آن صورت دیه زن نصف دیه مرد است.) لطفاً به این سؤالات پاسخ دهید: 1 آیا ارش در احتساب حدّ نصاب (ثلث دیه کامل) مؤثّر است؟ 2 در تصادفات رانندگی، که اعضای مختلف بدن مصدوم می گردد، آیا مجموع صدمات وارده به کلّیّه اعضا ملاک حدّ نصاب مذکور است، یا دیه هر عضو به تنهایی ملاک حدّ نصاب همان عضو محسوب می گردد؟3 با توجّه به مادّه فوق الذکر، و مادّه 442 قانون مجازات اسلامی (دیه شکستن استخوان هر عضوی که برای آن عضو دیه معیّن است، خُمس آن می باشد...) در مقام تعیین دیه معیّن اعضای بدن زن، موضوع مادّه اخیر الذّکر، چنانچه دیه آن عضو (قبل از تخمیس) بیش از ثلث دیه کامله باشد; آیا نصف دیه آن عضو ملاک تخمیس قرار می گیرد، یا حاصل تخمیس ملاک حدّ نصاب موضوع مادّه 301 قانون مذکور قرار خواهد گرفت؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ماده 236 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد که(( اگر کسی به قتل عمدی شخصی اقرار کند پس از ان دیگری به قتل عمدی همان مقتول اقرا نمایددر صورتی که اولی از اقرارش برگردد قصاص ودیه از هر دو ساقط می شود و دیه از بیت المال پرداخت می شود واین در حالی است که قاضی احتمال عقلایی ندهد که قضیه توطئه امیزاست))الف) ایا این ماده قانونی از فقه گرفته شدهاست؟ب)اگر اولیاء دم درخواست دیه داشته باشند چه کسی باید دیه بدهد؟ج)این ماده قانونی را از نظر فقهی توضیح دهید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ماده 236 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد که(( اگر کسی به قتل عمدی شخصی اقرار کند پس از ان دیگری به قتل عمدی همان مقتول اقرا نماید در صورتی که اولی از اقرارش برگردد قصاص ودیه از هر دو ساقط می شود و دیه از بیت المال پرداخت می شود واین در حالی است که قاضی احتمال عقلایی ندهد که قضیه توطئه امیزاست)) الف ) آیا این ماده قانونی از فقه گرفته شده است؟ ب) اگر اولیاء دم درخواست دیه داشته باشند چه کسی باید دیه بدهد؟ ج) این ماده قانونی را از نظر فقهی توضیح دهید.
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر به تحوّل مجازاتها در جهت تطبیق با ضرورتهای اجتماعی و مبارزه هر چه کارآمد با پدیده مجرمانه یکی از مجازاتهایی که در دهههای اخیر علمای سیاست کیفری پیشنهاد کرده و وارد سیستم کیفری برخی از کشورها شده مجازات خدمات عمومی یا انجام کارهای عامّالمنفعه به عنوان کیفر جایگزین مجازات می‌باشد با توجّه به مادّه 12 قانون مجازات اسلامی که مقرّر میدارد که مجازاتهای مقرّر در این قانون پنج قسم است : 1 - حدود 2 - قصاص 3 - دیات 4 - تعزیرات - 5 - مجازاتهای بازدارنده که این تقسیم بندی برگرفته از اصول اسلامی است آیا به نظر حضرتعالی کارهای عامّالمنفعه به عنوان یک تعزیر میتواند جایگزین هر یک از مجازاتهای پنجگانه مذکور در مادّه 12 قانون مجازات اسلامی باشد یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در مادّه 236 قانون مجازات اسلامی بیان شده است اگر کسی به قتل عمدی شخصی اقرار کرده و پس از آن دیگری به قتل عمدی همان مقتول اقرار نماید در صورتی که اوّلی از اقرارش برگردد قصاص یا دیه از هر دو ساقط است و دیه از بیت المال پرداخت خواهد شد و این در حالی است که قاضی احتمال عقلائی ندهد که قضیه توطئهآمیز است. تبصره : در صورتی که قتل عمدی بر حسب شهادت شهود یا قسامه یا علم قاضی قابل اثبات باشد قاتل به تقاضای ولیّ دم قصاص می‌شود حال بفرمائید: 1 - آیا اگر قتل غیر عمد باشد (خطای محض یا شبه عمد) نیز حکم مسئله همان خواهد بود یا خیر؟ 2 - چنانچه راه اثبات قتل غیر از اقرار باشد فرد دیگری به قتل همان مقتول اعتراف نماید آیا حکم مسئله متفاوت خواهد بود در صورت تفاوت لطفاعلّت آن را بیان فرمائید؟ 3 - منظور از مراجعه و اقرار فرد دیگر چه هنگام است؟ آیا همین که اقرار عند الحاکم صورت گرفت و فرد دیگری مراجعه نمود و فرد اوّلیه از اقرارش عدول کرد قصاص و دیه از هر دو ساقط است یا حتمامیبایست حکم شرعی به قصاص یا دیه صادر شده باشد آنگاه نفر دوّم اقرار نماید تا دیه از بیت المال پرداخت شود؟
- [آیت الله خامنه ای] فقهای عظام با عنایت به روایت فرموده اند که هرگاه قاتل عمد فرار کرده و به او دسترسی نباشد دیه از اموال او گرفته می شود و چنانچه مالی نداشته باشد دیه از اموال نزدیکان او به نحو الاقرب فالاقرب و اگر بستگانی نداشت و یا بستگان او متمکّن نبودند از بیت المال پرداخت می شود، با عنایت به اختلاف فتاوا:الف: آیا مراد از الاقرب همانگونه که بسیاری از فقها استفاده کرده اند عاقله است یا افرادی اعم از آنها، به نحوی که شامل فرزندان اناث، صغیر و مجنون نیز گردد. ب: آیا حکم مزبور مختص به قتل عمد است و یا شامل قتل شبه عمد و خطای محضی که پرداخت دیه بر عهده جانی است، نیز می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد