عصر
عصر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره عصر، یکصد و سومین سوره قرآن کریم• عصر (زمان)، به معنای زمان
روش‌های فرهنگی در عصر حاضر، چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؟
شرایط موفقیت روش‌های فرهنگی پیام‌رسان و مبلغ موفق (نیروی فرهنگی)، باید دارای شرایطی باشد که مهم ترین آنها عبارت است از: 1. باید مکتب و ماهیت پیامی را که می‌خواهد به دیگران برساند، بشناسد. به عبارت دیگر، اسلام را به عنوان نظام و مجموعه‌ای هماهنگ و مرتبط با یکدیگر بشناسد به گونه‌ای که بتواند اجزای اهم و مهم آن را تشخیص دهد. 2. وسایل و ابزار تبلیغ را بشناسد و بداند که چه ابزاری را مورد استفاده قرار دهد و چه چیز را مورد استفاده قرار ندهد، و در به کار بردن آن وسایل، مهارت داشته باشد.(1) 3. اهل فصیحت باشد یعنی، خلوص کامل داشته و در گفتار خود، هیچ هدفی جز رساندن پیام که خیر آن طرف است نداشته باشد..(2) 4. از تواضع و فروتنی برخوردار باشد. کسی که می‌خواهد پیام خدا را به مردم برساند، باید در مقابل مردم، در نهایت تواضع و فروتنی باشد. خود را تافته‌ای جدا بافته از اجتماع نبیند و مردم را به دیدة تحقیر ننگرد.(3) 5. مبلّغ پیام الهی باید شجاع و با شهامت باشد. قرآن در این باره می‌فرماید: ( الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللّه؛ آنان که پیام‌های الهی را به مردم می‌رسانند و از خدای خودشان می‌ترسند و از احدی غیر خدا بیم ندارند)(4) 6. پیام رسان باید صبور و با استقامت باشد. قرآن در آیات بسیاری(5) پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) را به صبر و استقامت فرا می‌خواند. از جمله می‌فرماید: ( فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ؛ در برابر حکم الهی صابرباش و مانند همراه ماهی [یونس (علیه السلام) که صبر از کف داد] مباش)(6) امیر مؤمنان علی (علیه السلام) می‌فرمایند: (آدم صبور و پرحوصله، پیروزی را از دست نخواهد داد، هر چند مدت درازی برای رسیدن به آن طول بکشد).(7) 7. پیام‌رسان باید خود قبل از دیگران به دستورات الهی عمل کند. امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند: (من نصب نفسه للناس إماما فلیبدأ بتعلیم نفسِه قبلَ تعلیم غیره؛ هر کس که خود را پیشوای مردم سازد، باید پیش از دیگران، خود را تعلیم دهد).(8) فرق اساسی میان مکتب انبیا با سایر مکاتب، در این است که آنان قبل از که از دیگران تقاضای عمل بکنند، خودشان عمل می‌کردند و لذا پیام ایشان تا اعماق روح بشر نفوذ می‌کرد. قلب و احساسات بشر را در تصرّف خویش در می‌آورد.(9) پی‌نوشت‌ (1) علامه شهید مرتضی مطهری(رحمت الله علیه)، حماسه حسینی، ج 1،( تهران: صدرا، 1374)، صص 348 53 (2) همان، ص 242. (3) همان، ص 642. (4) احزاب ، آیه 93 (5) احقاف، آیه 35 هود، آیه 211 (6) قلم، آیة 84 (7) نهج‌البلاغه، کلمات قصار، شمارة 351 (8) همان، ص 37 (9) علامه شهید مرتضی مطهری(رحمت الله علیه)، حکمت‌ها و اندرزها،( تهران: صدرا، 1374)، ص 422
شرایط موفقیت روش‌های فرهنگی پیام‌رسان و مبلغ موفق (نیروی فرهنگی)، باید دارای شرایطی باشد که مهم ترین آنها عبارت است از: 1. باید مکتب و ماهیت پیامی را که می‌خواهد به دیگران برساند، بشناسد. به عبارت دیگر، اسلام را به عنوان نظام و مجموعه‌ای هماهنگ و مرتبط با یکدیگر بشناسد به گونه‌ای که بتواند اجزای اهم و مهم آن را تشخیص دهد. 2. وسایل و ابزار تبلیغ را بشناسد و بداند که چه ابزاری را مورد استفاده قرار دهد و چه چیز را مورد استفاده قرار ندهد، و در به کار بردن آن وسایل، مهارت داشته باشد.(1) 3. اهل فصیحت باشد یعنی، خلوص کامل داشته و در گفتار خود، هیچ هدفی جز رساندن پیام که خیر آن طرف است نداشته باشد..(2) 4. از تواضع و فروتنی برخوردار باشد. کسی که می‌خواهد پیام خدا را به مردم برساند، باید در مقابل مردم، در نهایت تواضع و فروتنی باشد. خود را تافته‌ای جدا بافته از اجتماع نبیند و مردم را به دیدة تحقیر ننگرد.(3) 5. مبلّغ پیام الهی باید شجاع و با شهامت باشد. قرآن در این باره می‌فرماید: ( الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللّه؛ آنان که پیام‌های الهی را به مردم می‌رسانند و از خدای خودشان می‌ترسند و از احدی غیر خدا بیم ندارند)(4) 6. پیام رسان باید صبور و با استقامت باشد. قرآن در آیات بسیاری(5) پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) را به صبر و استقامت فرا می‌خواند. از جمله می‌فرماید: ( فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ؛ در برابر حکم الهی صابرباش و مانند همراه ماهی [یونس (علیه السلام) که صبر از کف داد] مباش)(6) امیر مؤمنان علی (علیه السلام) می‌فرمایند: (آدم صبور و پرحوصله، پیروزی را از دست نخواهد داد، هر چند مدت درازی برای رسیدن به آن طول بکشد).(7) 7. پیام‌رسان باید خود قبل از دیگران به دستورات الهی عمل کند. امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند: (من نصب نفسه للناس إماما فلیبدأ بتعلیم نفسِه قبلَ تعلیم غیره؛ هر کس که خود را پیشوای مردم سازد، باید پیش از دیگران، خود را تعلیم دهد).(8) فرق اساسی میان مکتب انبیا با سایر مکاتب، در این است که آنان قبل از که از دیگران تقاضای عمل بکنند، خودشان عمل می‌کردند و لذا پیام ایشان تا اعماق روح بشر نفوذ می‌کرد. قلب و احساسات بشر را در تصرّف خویش در می‌آورد.(9) پی‌نوشت‌ (1) علامه شهید مرتضی مطهری(رحمت الله علیه)، حماسه حسینی، ج 1،( تهران: صدرا، 1374)، صص 348 53 (2) همان، ص 242. (3) همان، ص 642. (4) احزاب ، آیه 93 (5) احقاف، آیه 35 هود، آیه 211 (6) قلم، آیة 84 (7) نهج‌البلاغه، کلمات قصار، شمارة 351 (8) همان، ص 37 (9) علامه شهید مرتضی مطهری(رحمت الله علیه)، حکمت‌ها و اندرزها،( تهران: صدرا، 1374)، ص 422
پاسخ:
شرایط موفقیت روش‌های فرهنگی
پیام‌رسان و مبلغ موفق (نیروی فرهنگی)، باید دارای شرایطی باشد که مهم ترین آنها عبارت است از:
1. باید مکتب و ماهیت پیامی را که می‌خواهد به دیگران برساند، بشناسد. به عبارت دیگر، اسلام را به عنوان نظام و مجموعه‌ای هماهنگ و مرتبط با یکدیگر بشناسد به گونه‌ای که بتواند اجزای اهم و مهم آن را تشخیص دهد.
2. وسایل و ابزار تبلیغ را بشناسد و بداند که چه ابزاری را مورد استفاده قرار دهد و چه چیز را مورد استفاده قرار ندهد، و در به کار بردن آن وسایل، مهارت داشته باشد.(1)
3. اهل فصیحت باشد یعنی، خلوص کامل داشته و در گفتار خود، هیچ هدفی جز رساندن پیام که خیر آن طرف است نداشته باشد..(2)
4. از تواضع و فروتنی برخوردار باشد. کسی که می‌خواهد پیام خدا را به مردم برساند، باید در مقابل مردم، در نهایت تواضع و فروتنی باشد. خود را تافته‌ای جدا بافته از اجتماع نبیند و مردم را به دیدة تحقیر ننگرد.(3)
5. مبلّغ پیام الهی باید شجاع و با شهامت باشد. قرآن در این باره می‌فرماید: ( الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللّه؛ آنان که پیام‌های الهی را به مردم می‌رسانند و از خدای خودشان می‌ترسند و از احدی غیر خدا بیم ندارند)(4)
6. پیام رسان باید صبور و با استقامت باشد. قرآن در آیات بسیاری(5) پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) را به صبر و استقامت فرا می‌خواند. از جمله می‌فرماید: ( فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ؛ در برابر حکم الهی صابرباش و مانند همراه ماهی [یونس (علیه السلام) که صبر از کف داد] مباش)(6)
امیر مؤمنان علی (علیه السلام) می‌فرمایند: (آدم صبور و پرحوصله، پیروزی را از دست نخواهد داد، هر چند مدت درازی برای رسیدن به آن طول بکشد).(7)
7. پیام‌رسان باید خود قبل از دیگران به دستورات الهی عمل کند. امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند: (من نصب نفسه للناس إماما فلیبدأ بتعلیم نفسِه قبلَ تعلیم غیره؛ هر کس که خود را پیشوای مردم سازد، باید پیش از دیگران، خود را تعلیم دهد).(8) فرق اساسی میان مکتب انبیا با سایر مکاتب، در این است که آنان قبل از که از دیگران تقاضای عمل بکنند، خودشان عمل می‌کردند و لذا پیام ایشان تا اعماق روح بشر نفوذ می‌کرد. قلب و احساسات بشر را در تصرّف خویش در می‌آورد.(9)
پی‌نوشت
(1) علامه شهید مرتضی مطهری(رحمت الله علیه)، حماسه حسینی، ج 1،( تهران: صدرا، 1374)، صص 348 53
(2) همان، ص 242.
(3) همان، ص 642.
(4) احزاب ، آیه 93
(5) احقاف، آیه 35 هود، آیه 211
(6) قلم، آیة 84
(7) نهج‌البلاغه، کلمات قصار، شمارة 351
(8) همان، ص 37
(9) علامه شهید مرتضی مطهری(رحمت الله علیه)، حکمت‌ها و اندرزها،( تهران: صدرا، 1374)، ص 422
- [سایر] ابزار و روش‌های تهاجم فرهنگی چیست؟
- [سایر] روش‌های تربیتی از دیدگاه محقق نراقی را بیان کنید.
- [سایر] روش‌های درمان اعتیاد چه مدت طول میکشد؟
- [سایر] درمان اعتیاد و روش‌های درمانی چه میزان مؤثر هستند؟
- [سایر] راهبردها و روش‌های مبارزاتی امام خمینی (ره) در دوران ستمشاهی چگونه بود؟
- [سایر] راهبردها و روش‌های مبارزاتی امام خمینی (ره) در دوران ستمشاهی چگونه بود؟
- [آیت الله مظاهری] خواهشمندم در خصوص چلّهنشینی و روش‌های آن، برای من توضیح دهید.
- [سایر] تفسیر به رأی چیست؟ و چه ویژگیهائی دارد؟
- [سایر] اصحاب حضرت مهدی علیه السلام چه ویژگی‌هایی دارند؟
- [سایر] آیا روش‌های فکری توصیه شده در قرآن، با صناعات خمس در منطق قابل تطبیق است؟
- [آیت الله سبحانی] نماز ظهر و عصر هرکدام وقت مخصوص و مشترکی دارند، وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد; و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است، و اگر کسی در وقت مختص ظهر، نماز عصر و در وقت مختص عصر نماز ظهر بخواند، نماز او در هر دو مورد باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز نخوانده و نمیداند که نماز ظهر است یا نماز عصر، باید چهار رکعت نماز به قصد مافیالذمه بخواند و اگر در غیر وقت اختصاصی عصر نمازی خوانده و نمیداند در آن نیت ظهر کرده یا به جهت فراموشی نیت عصر نموده، نماز خوانده شده را نماز ظهر قرار داده، نماز عصر را قضا می‌کند و احتیاط مستحب آن است که در نماز قضا، نیت خصوص ظهر یا عصر را نکند.
- [آیت الله جوادی آملی] .وقت مخصوص ظهر، اول وقت است تا اندازه ای که بتوان نماز ظهر مسافر یا حاضر را با تحصیل مقدمات آن ، در آن وقت ب هجا آورد . وقت مخصوص عصر , مقداری از زمان تا مغرب است که بتوان نماز عصر مسافر یا حاضر را در آن انجام داد . بین دو وقت مخصوص، وقت مشترک نماز ظهر و عصر است، اگر کسی نماز ظهر را تا وقت اختصاصی عصر نخوانده باشد، باید نماز عصر را بخواند و قضای نماز ظهر را بعداً بهجا آورد و اگر سهواً نماز ظهر در وقت مخصوص عصر و یا نماز عصر سهواً در وقت مخصوص ظهر واقع شد، صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز ظهر و عصر هرکدام وقت مخصوص و مشترکی دارند: وقت مخصوص نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد. و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و مابین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است، و اگر کسی در این وقت اشتباهاً نماز ظهر یا عصر را به جای دیگری بخواند، نمازش صحیح است.
- [امام خمینی] نماز ظهر و عصر هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند: وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد. و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است. و اگر کسی اشتباها نماز ظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در بین نماز عصر شک کند نماز ظهر را خوانده یا نه، در صورتی که در وقت مشترک باشد، باید نیّت را به ظهر برگر داند و پس از آن، نماز عصر را بخواند و اگر در وقت مختصّ عصر باشد، می‌تواند نماز را به نیّت عصر تمام کند و قضای ظهر, لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده میشود ووقت آن موقعیاست که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، باید نافله ظهر را بعد از نماز ظهر ونافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنابر احتیاط واجب، نیّت ادا وقضا نکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده میشود و وقت فضیلت آن تا هنگامیست که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا میشود، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا عصر را بعد از وقت فضیلت آنها بخواند، بهتر است نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنا بر احتیاط مستحب نیت ادا و قضا نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت فضیلت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود؛ به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند؛ باید نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنا بر احتیاط واجب؛ نیت اداء و قضا نکند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت آن تا موقعی است که سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود به چهار هفتم شاخص برسد. و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند بنابر احتیاط واجب باید نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنابر احتیاط واجب نیّت اداء و قضا نکند.