خوش اخلاقی نشانه ایمان است و کسی که خود را مومن می داند ولی اخلاق بدی دارد در واقع ایمانش ضعیف است و انسان ها با ایمان خود به بهشت وارد می شوند و کسی که ایمان ضعیفی داشته باشد نمی تواند در بهشت جایگاه والایی داشته باشد ، اما خوش اخلاقی حتی اگر از کافر هم پذیرفته است شاید معنایش این است که این عمل او ضایع نخواهد شد بلکه پاداشی دارد ؛ پیام اول این سخن این است که اخلاق خوب بسیار مهم وموضوعیت دارد در سعادت انسان ؛ پیام دیگر این سخن شریف این است که خوش اخلاقی یکی از ارکان ایمان است واگر کافراخلاق خوش داشته باشد وبا مردم خوشرویی کند ممکن است همین روش او سبب نجات وهدایت او باشد؛
و در حقیقت پیام اینگونه روایات این است که ایمان فقط گفتن شهادتین نیست ، بلکه ایمانی واقعی است که همراه با عمل و کارهای نیک و مورد پسند الهی باشد و خوش اخلاقی یکی از همین هاست .
روایات دیگری نیز در همین مضمون تایید کننده این روایت است :
1 - امام صادق علیه السلام می فرماید :
(صنائع المعروف و حسن البشر یکسبان المحبّة و یدخلان الجنّة، و البخل و عبوس الوجه یبعدان من اللَّه و یدخلان النّار)[1] ؛ (احسان های نیکو و خوشروئی، جلب محبت کنند و ببهشت در آورند، و بخل و ترشروئی، از خدا دور کنند و بدوزخ درآورند).
طبق این حدیث ممکن است مومن بد اخلاق در نهایت اهل آتش شود ، زیرا باعث رنجش دیگران می شود و حق الناس به عهده اش می آید و روز قیامت مورد بازخواست الهی قرار می گیرد .
2- امام صادق علیه السّلام فرمود: پدر بزرگوارم از آباء گرامش از علی علیهم السّلام روایت کرده که فرمود:
(رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله هنگامی که یکی از اصحاب را غصه‌دار و مغموم می دید با مزاح کردن او را مسرور می ساخت و می‌فرمود: خداوند کسی را که به ترشروئی با برادرانش روبرو شود دشمن دارد).[2]
در نتیجه روایت نمی خواهد بگوید که کافر اگر خوش اخلاق باشد ، از مومن بهتر است و او را به بهشت می برند ؛ کافر بخاطر کفرش مورد بازخواست الهی قرار خواهد گرفت ؛ بلکه چنین روایاتی هشداری است به مومنان که مراقب باشند با بد اخلاقی های خود مردم را اذیت نکنند و در آخرت اهل آتش نشوند و با بد اخلاقی های خود دشمن خدا نگردند که هم در آخرت اهل آتش می شوند و هم در دنیا موجب سلب آسایش دیگران و هم بد اخلاقی ها باعث می شود که غیر مومنان به سمت دین نیایند مسبب این دین گریزی ها همین فرد مومن باشد و کسی که با اخلاق بد خود باعث دین گریزی شود ، دیگر مومن نخواهد شد و ایمان فقط این نیست که بگوید من بخدا و رسول وقیامت اعتقاد دارم و بلکه باید در عمل این اعتقاد را ثابت کند .مومنی که بد اخلاق است زیانش به جامعه اسلامی از کافر بیشتر است ؛ چون با اخلاق بد دین را بد نام می کند ؛ از اینرو که کافر زیانش کمتر از این مومن است لذا طبیعی است که برای کافر راه نجات وهدایتی خواهد بود امابرای مومن بد خلق راه نجاتی نخواهد بود.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1.شرح اصول کافی ، ملا صدرا .
2.شرح من لایحضر؛محمد تقی مجلسی .
پی نوشتها:
[1] . کلینی ، محمد ؛ کافی ، ترجمه : جواد مصطفوی ، تهران ، کتاب فروشی علمیه اسلامیه ، چاپ اول ، بی تا ، ج3 ، ص 162.
[2] . طباطبایی ، علامه سید محمد حسین ؛ سنن النبی صلی الله علیه و آله ، ترجمه : محمد هادی فقهی ، تهران ، کتاب فروشی اسلامیه ، چاپ هفتم ، 1378 ه . ش ، ص 61.
منبع: اندیشه قم
