علم و دانش امام رضا (علیه ‌السلام) در چه حدی است، آیا علم امام همچون انبیای الهی است ؟
امامت نوعی کارشناسی دین است، از این رو جانشین پیامبر باید کسی باشد که مانند خود آن حضرت، ضمن دورز از خطا و اشتباه، داناتر و عالم‌تر از همه باشد، لذا پیامبراکرم (صلی ‌الله‌ علیه‌ و آله) در حدیث ثقلین دربارة اهل‌بیت خود فرمودند: (به آنها چیزی یاد ندهید، چرا که آنها از شما عالم‌ترند.) علم امام خدادادی است. و به عبارتی علم امام (لدنّی) است یعنی با اشارات عالم غیب و سروش فرشتگان آشنا است و از هر مسأله حلال و یا مسأله حرامی سؤال شود، بدون مهلت پاسخ صحیح آن را می‌داند علم امام، آینه تمام نمای عالم هستی است ، یعنی علم گذشته و حال و آینده را شامل می‌شود،(1) درباره علم علم امام، در باره علم امام رضا (علیه ‌السلام) از ابراهیم بن عباس نقل شده است: هر پرسشی که از امام رضا (علیه ‌السلام) می‌شد، پاسخ آن را می‌دانست(2). دشمن نیز اعتراف به علم بی کران ایشان داشت و مامون، امام رضا(علیه‌ السلام) را معدن علم توصیف می‌کرد(3). درباره گستره علم امام چند نکته لازم به ذکر است: 1. خداوند ائمه اطهار (علیهم ‌السلام) را وارث علم پیامبران اولی العزم و رسول خدا (صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله) قرار داده است. حضرت صادق (علیه السّلام فرمودند: إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ أُولِی الْعَزْمِ مِنَ) الرُّسُلِ وَ فَضَّلَهُمْ بِالْعِلْمِ وَ أَوْرَثَنَا عِلْمَهُمْ وَ فَضَّلَنَا عَلَیْهِمْ فِی عِلْمِهِمْ وَ عَلَّمَ رَسُولَ اللَّهِ ص مَا لَمْ یَعْلَمُوا وَ عَلَّمَنَا عِلْمَ الرَّسُولِ وَعِلْمَهُمْ؛ خداوند انبیای اولوالعزم را آفرید و آنها را به علم امتیاز بخشید و به ما به ارث داد علم آنها را، و ما را بر آنها مزیت بخشید به علم خودشان و علم پیامبر اکرم آن چیزهائی که آنها نمی‌دانستند ما هم علم پیامبر را داریم و هم علم آنها را.(4) 2. گستره علم امامان همچون علم پیامبر اکرم(صلی ‌الله ‌علیه ‌و آله)، از علم پیامبران الهی بیشتر است حضرت باقر (علیه ‌السلام)، ضمن تاکید بر عالمتر بودن علی(علیه‌ السلام) از انبیاء الهی، به عَبْدِ اللَّهِ بْنِ ولید، دلیل آن را چنین بیان داشت: مگر نمی‌گویند علی دارای علم پیامبر است، پس با آنها در این مورد اینگونه استدلال کن خداوند در باره موسی(علیه‌السلام) می‌فرماید: (وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ(5)) معلوم می‌شود که تمام مسائل را به او نیاموخته است. خداوند در باره محمّد (صلی ‌الله ‌علیه‌ و آله) می‌فرمایند: (وَ جِئْنا بِکَ عَلی‌ هؤُلاءِ شَهِیداً وَنَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ(6)) حضرت زین العابدین (علیه ‌السلام) فرمودند: به دا قسم آنچه انبیاء و رسل می‌دانند من می‌دانم بعد فرمود: وَ نُزَادُ مَا لَمْ تُزَدِ الأَنْبِیَاءُ؛ اضافه از آنچه انبیاء داشتند داریم.(7) بنابراین، پیامبر(صلی ‌الله‌ علیه ‌و آله) و ائمه اطهار(علیهم ‌السلام)، سردار رسل گذشته و جامع همه کمالات و معجزات پیامبران گذشته بوده، و کمالات بیشتری از آنان داشته‌اند پی نوشت ها : 1) کافی، ج‌1، باب ان الائمه علم ما کان و ما یکون... 2) إعلام الوری، ص 328. 3) تحف العقول، ص 416. 4) بحار الأنوار، ج‌26، ص 194. 5) اعراف، آیه 150. 6) نحل، آیه 89. 7) بحار الأنوار، ج‌26، ص 198. porseman.org
عنوان سوال:

علم و دانش امام رضا (علیه ‌السلام) در چه حدی است، آیا علم امام همچون انبیای الهی است ؟


پاسخ:

امامت نوعی کارشناسی دین است، از این رو جانشین پیامبر باید کسی باشد که مانند خود آن حضرت، ضمن دورز از خطا و اشتباه، داناتر و عالم‌تر از همه باشد، لذا پیامبراکرم (صلی ‌الله‌ علیه‌ و آله) در حدیث ثقلین دربارة اهل‌بیت خود فرمودند: (به آنها چیزی یاد ندهید، چرا که آنها از شما عالم‌ترند.)
علم امام خدادادی است. و به عبارتی علم امام (لدنّی) است یعنی با اشارات عالم غیب و سروش فرشتگان آشنا است و از هر مسأله حلال و یا مسأله حرامی سؤال شود، بدون مهلت پاسخ صحیح آن را می‌داند
علم امام، آینه تمام نمای عالم هستی است ، یعنی علم گذشته و حال و آینده را شامل می‌شود،(1) درباره علم علم امام، در باره علم امام رضا (علیه ‌السلام) از ابراهیم بن عباس نقل شده است: هر پرسشی که از امام رضا (علیه ‌السلام) می‌شد، پاسخ آن را می‌دانست(2). دشمن نیز اعتراف به علم بی کران ایشان داشت و مامون، امام رضا(علیه‌ السلام) را معدن علم توصیف می‌کرد(3).
درباره گستره علم امام چند نکته لازم به ذکر است:
1. خداوند ائمه اطهار (علیهم ‌السلام) را وارث علم پیامبران اولی العزم و رسول خدا (صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله) قرار داده است.
حضرت صادق (علیه السّلام فرمودند:
إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ أُولِی الْعَزْمِ مِنَ) الرُّسُلِ وَ فَضَّلَهُمْ بِالْعِلْمِ وَ أَوْرَثَنَا عِلْمَهُمْ وَ فَضَّلَنَا عَلَیْهِمْ فِی عِلْمِهِمْ وَ عَلَّمَ رَسُولَ اللَّهِ ص مَا لَمْ یَعْلَمُوا وَ عَلَّمَنَا عِلْمَ الرَّسُولِ وَعِلْمَهُمْ؛ خداوند انبیای اولوالعزم را آفرید و آنها را به علم امتیاز بخشید و به ما به ارث داد علم آنها را، و ما را بر آنها مزیت بخشید به علم خودشان و علم پیامبر اکرم آن چیزهائی که آنها نمی‌دانستند ما هم علم پیامبر را داریم و هم علم آنها را.(4)
2. گستره علم امامان همچون علم پیامبر اکرم(صلی ‌الله ‌علیه ‌و آله)، از علم پیامبران الهی بیشتر است
حضرت باقر (علیه ‌السلام)، ضمن تاکید بر عالمتر بودن علی(علیه‌ السلام) از انبیاء الهی، به عَبْدِ اللَّهِ بْنِ ولید، دلیل آن را چنین بیان داشت:
مگر نمی‌گویند علی دارای علم پیامبر است، پس با آنها در این مورد اینگونه استدلال کن
خداوند در باره موسی(علیه‌السلام) می‌فرماید:
(وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ(5)) معلوم می‌شود که تمام مسائل را به او نیاموخته است.
خداوند در باره محمّد (صلی ‌الله ‌علیه‌ و آله) می‌فرمایند:
(وَ جِئْنا بِکَ عَلی‌ هؤُلاءِ شَهِیداً وَنَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ(6))
حضرت زین العابدین (علیه ‌السلام) فرمودند: به دا قسم آنچه انبیاء و رسل می‌دانند من می‌دانم بعد فرمود: وَ نُزَادُ مَا لَمْ تُزَدِ الأَنْبِیَاءُ؛ اضافه از آنچه انبیاء داشتند داریم.(7)
بنابراین، پیامبر(صلی ‌الله‌ علیه ‌و آله) و ائمه اطهار(علیهم ‌السلام)، سردار رسل گذشته و جامع همه کمالات و معجزات پیامبران گذشته بوده، و کمالات بیشتری از آنان داشته‌اند
پی نوشت ها :
1) کافی، ج‌1، باب ان الائمه علم ما کان و ما یکون...
2) إعلام الوری، ص 328.
3) تحف العقول، ص 416.
4) بحار الأنوار، ج‌26، ص 194.
5) اعراف، آیه 150.
6) نحل، آیه 89.
7) بحار الأنوار، ج‌26، ص 198.
porseman.org





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین