آیا شهید یا مؤمن در این دنیا می‌توانند مشکل کسی را حل کنند؟ در آخرت چطور؟ آیا در قرآن و احادیث به آن اشاره شده است؟
"ولا تَحسَبَنّ الّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ اَمواتاً بَلْ اَحیاءٌ عِنْدَ رَبّهم یُرْزَقُون" "هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند، مرده مپندار، بلکه زنده‌اند که نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند"(1). در اسلام، واژه‌ها و کلماتی است که از قداست خاصی برخوردار است )البته بدیهی است که کلمه از آن جهت که لفظ است، قداستی ندارد، بلکه قداست را از معنی خود کسب می‌کند(، اگر کسی با مفاهیم اسلامی آشنا باشد و در عرف خاص اسلامی این کلمه را تلقی کند، احساس می‌کند که هاله‌ای از نور این کلمه را فرا گرفته است و آن، کلمه "شهید" است، این کلمه در همه عرفها توأم با قداست و عظمت است، و در اسلام با معیارهای خاص خود از عظمت مضاعفی برخوردار است. مَثَل شهید، مَثَل شمع است که خدمتش از نوع سوخته شدن و فانی شدن و پرتو افکندن است، تا دیگران در این پرتو که به بهای نیستی او تمام شده، بنشینند و آسایش بیابند و کار خویش را انجام دهند، آری، شهدا، شمع محفل بشریتند(2). در آیه 35 سوره مائده می‌خوانیم: "یا ایها الّذین آمنوا اتقوا اللَّه و ابتغوا الیه الوسیله..." "ای کسانی که ایمان آورده‌اید، پرهیزگاری پیشه کنید و وسیله‌ای برای تقرّب به خدا انتخاب نمایید..." موضوع مهمی که در این آیه باید مورد بحث قرار گیرد، دستوری است که درباره انتخاب "وسیله" در این آیه به افراد با ایمان داده شده است. "وسیله" در اصل به معنی تقرب جستن و یا چیزی که باعث تقرب به دیگری از روی علاقه و رغبت می‌شود، می‌باشد. بنابراین "وسیله" در آیه فوق معنی بسیار وسیعی دارد و هر کار و هر چیزی را که باعث نزدیک شدن به پیشگاه مقدس پروردگار می‌شود، شامل می‌گردد، که از جمله آنها توسل به پیامبر، امامان و بندگان صالح خداوند است. و آثار آن علاوه بر قیامت در همین دنیا نیز به وضوح روشن است که ثمرات توسل به ائمه معصومین‌علیهم السلام و صلحا و شهدا، مشهور و معروف است، که در کتب مربوطه به آن اشاره شده است(3). بعلاوه، واسطه شدن در آمرزش گناه نزد خداوند، مقام برجسته‌ای است که خداوند به پیامبر و علما و شهدا داده است، در حدیث است که خداوند شفاعت سه طبقه را در قیامت قبول می‌کنند، یکی، طبقه انبیاء، بعد از آنها، طبقه علما، سپس فرمود: "ثم الشهداء" طبقه دیگری که در قیامت برای شفاعت ظهور می‌کند، طبقه شهداء هستند. این شفاعت، شفاعت هدایت است، ظهور و تجسم حقایقی است که در دنیا، وقوع یافته است، بعد از انبیا و اوصیاء و علمایی که پیرو واقعی آنها بودند، شهدا هستند، که گروه گروه مردم را از ظلمات گمراهی نجات داده و به شاهراه روشن هدایت رسانده‌اند. امیرالمؤمنین‌علیه السلام می‌فرماید: "خدا شهدا را در قیامت با بهاء و جلالی و با عظمت و نورانیتی وارد می‌کند که اگر انبیاء از مقابل اینها بگذرند، و سوار باشند به احترام اینها، پیاده می‌شوند"، اینقدر خدا شهید را با جلالت وارد عرصه قیامت می‌کند.(4) همچنین در حدیث دیگری از رسول گرامی اسلام‌صلی الله علیه وآله می‌خوانیم که: "یشفع الشهید فی سبعین انساناً من اهل بیته" "شهید درباره هفتاد نفر از خویشاوندانش شفاعت می‌کند".(5) معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1- ترجمه تفسیر نمونه، ج 25 ص 259. 2 - ترجمه میزان الحکمه، محمدی ری شهری. 3- قیام و انقلاب مهدی، شهید انسان و سرنوشت، شهید مرتضی مطهری. پی نوشتها: 1- آل عمران / 169. 2- مطهری، مرتضی، کتاب شهید، انتشارات صدرا، 1361، ص 75 و 76. 3- ر.ک: آیت اللّه مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 4، ص 363، ج 8، ص 72. 4- مرتضی مطهری، کتاب شهید، انتشارات صدرا، ص 76. 5- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، 1366، ج 25، ص 259 به نقل از سنن ابی داود، ج 2 ص 15. منبع: اندیشه قم
عنوان سوال:

آیا شهید یا مؤمن در این دنیا می‌توانند مشکل کسی را حل کنند؟ در آخرت چطور؟ آیا در قرآن و احادیث به آن اشاره شده است؟


پاسخ:

"ولا تَحسَبَنّ الّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ اَمواتاً بَلْ اَحیاءٌ عِنْدَ رَبّهم یُرْزَقُون" "هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند، مرده مپندار، بلکه زنده‌اند که نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند"(1).
در اسلام، واژه‌ها و کلماتی است که از قداست خاصی برخوردار است )البته بدیهی است که کلمه از آن جهت که لفظ است، قداستی ندارد، بلکه قداست را از معنی خود کسب می‌کند(، اگر کسی با مفاهیم اسلامی آشنا باشد و در عرف خاص اسلامی این کلمه را تلقی کند، احساس می‌کند که هاله‌ای از نور این کلمه را فرا گرفته است و آن، کلمه "شهید" است، این کلمه در همه عرفها توأم با قداست و عظمت است، و در اسلام با معیارهای خاص خود از عظمت مضاعفی برخوردار است.
مَثَل شهید، مَثَل شمع است که خدمتش از نوع سوخته شدن و فانی شدن و پرتو افکندن است، تا دیگران در این پرتو که به بهای نیستی او تمام شده، بنشینند و آسایش بیابند و کار خویش را انجام دهند، آری، شهدا، شمع محفل بشریتند(2).
در آیه 35 سوره مائده می‌خوانیم:
"یا ایها الّذین آمنوا اتقوا اللَّه و ابتغوا الیه الوسیله..." "ای کسانی که ایمان آورده‌اید، پرهیزگاری پیشه کنید و وسیله‌ای برای تقرّب به خدا انتخاب نمایید..."
موضوع مهمی که در این آیه باید مورد بحث قرار گیرد، دستوری است که درباره انتخاب "وسیله" در این آیه به افراد با ایمان داده شده است.
"وسیله" در اصل به معنی تقرب جستن و یا چیزی که باعث تقرب به دیگری از روی علاقه و رغبت می‌شود، می‌باشد. بنابراین "وسیله" در آیه فوق معنی بسیار وسیعی دارد و هر کار و هر چیزی را که باعث نزدیک شدن به پیشگاه مقدس پروردگار می‌شود، شامل می‌گردد، که از جمله آنها توسل به پیامبر، امامان و بندگان صالح خداوند است. و آثار آن علاوه بر قیامت در همین دنیا نیز به وضوح روشن است که ثمرات توسل به ائمه معصومین‌علیهم السلام و صلحا و شهدا، مشهور و معروف است، که در کتب مربوطه به آن اشاره شده است(3).
بعلاوه، واسطه شدن در آمرزش گناه نزد خداوند، مقام برجسته‌ای است که خداوند به پیامبر و علما و شهدا داده است، در حدیث است که خداوند شفاعت سه طبقه را در قیامت قبول می‌کنند، یکی، طبقه انبیاء، بعد از آنها، طبقه علما، سپس فرمود: "ثم الشهداء" طبقه دیگری که در قیامت برای شفاعت ظهور می‌کند، طبقه شهداء هستند.
این شفاعت، شفاعت هدایت است، ظهور و تجسم حقایقی است که در دنیا، وقوع یافته است، بعد از انبیا و اوصیاء و علمایی که پیرو واقعی آنها بودند، شهدا هستند، که گروه گروه مردم را از ظلمات گمراهی نجات داده و به شاهراه روشن هدایت رسانده‌اند.
امیرالمؤمنین‌علیه السلام می‌فرماید:
"خدا شهدا را در قیامت با بهاء و جلالی و با عظمت و نورانیتی وارد می‌کند که اگر انبیاء از مقابل اینها بگذرند، و سوار باشند به احترام اینها، پیاده می‌شوند"، اینقدر خدا شهید را با جلالت وارد عرصه قیامت می‌کند.(4)
همچنین در حدیث دیگری از رسول گرامی اسلام‌صلی الله علیه وآله می‌خوانیم که:
"یشفع الشهید فی سبعین انساناً من اهل بیته" "شهید درباره هفتاد نفر از خویشاوندانش شفاعت می‌کند".(5)

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- ترجمه تفسیر نمونه، ج 25 ص 259.
2 - ترجمه میزان الحکمه، محمدی ری شهری.
3- قیام و انقلاب مهدی، شهید انسان و سرنوشت، شهید مرتضی مطهری.

پی نوشتها:
1- آل عمران / 169.
2- مطهری، مرتضی، کتاب شهید، انتشارات صدرا، 1361، ص 75 و 76.
3- ر.ک: آیت اللّه مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 4، ص 363، ج 8، ص 72.
4- مرتضی مطهری، کتاب شهید، انتشارات صدرا، ص 76.
5- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، 1366، ج 25، ص 259 به نقل از سنن ابی داود، ج 2 ص 15.
منبع: اندیشه قم





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین