غزوه و سرّیه چه تفاوتی با هم دارند؟

در اسلام جنگ، جهادی مقدس و فریضه ای مذهبی برای خدمت به پروردگار و در راه مالک جهان ها و یگانه ای که دین او دین حق است می باشد، جهاد در اسلام برای حق و عدالت بود لذا خداوند در سورة نساء آیه 71 می فرماید: کسانی که ایمان دارند در راه خدا پیکار می کنند و آنها که کافرند در راه طاغوت. پس شما با یاران شیطان پیکار کنید و از آنها نهراسید زیرا نقشه شیطان همانند قدرتش ضعیف است.
بعد از هجرت پیامبر از مکّه به مدینه و سر و سامان دادن اوضاع مدینه پیامبر برای مبارزه با دشمنان اسلام و آنهایی که باعث هجرت پیامبر از مکّه و آزار و اذیت ایشان شدند جنگ هایی صورت داد جنگ های پیامبر تحت نام غزوه در کتابی بنام مغازی جمع آوری شده است و اکثر کتاب های صدر اسلام جنگ های پیامبر را آورده اند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرماندهی تقریباً شصت جنگ را به عهده داشت اما گاهی نیز به نیابت از خویش، افرادی را جهت رهبری برخی لشکرکش ها تعیین می نمود. این پیکارها تقریباً به سی و پنج عدد می رسد.
غزوه از غزواست و جمع آن غزوات است. و در اصطلاح تاریخ اسلام به جنگ هایی که پیامبر در آن شرکت می کردند گفته می شود. پیامبر وقتی به جنگ می رفت یکی از افراد را برای سر و سامان دادن اوضاع مدینه و خالی نشدن مدینه از وجود رهبر قرار می داد. آن حضرت خود شخصاً در نُه غزوه به جنگ پرداخت که آنها عبارتند از: بدر، احد، مریسیع، خندق، قریظه، خیبر، فتح مکّه، حنین و طائف.
اما سرّیه از سری به معنی به شب راه پیمودن یا سرّی به معنی نخبه لشکر که به دسته ای از لشگر گفته می شود که به جنگ دشمن روانه می شوند و از چهارصد نفر بیشتر نباشد و جمع آن سرایا است.
در اصطلاح تاریخ اسلام آن سپاهی اعزامی که خود حضرت محمد صلی الله علیه و آله در آن حضور نداشته باشد را گویند که در مقابل غزوه است علت اعزام سریه ها غالباً سرکوبی اشرار، دعوت طوایف به اسلام، پیشگیری از حوادث غیرمترقبه و ناکام نمودن توطئه های دشمنان صورت می گرفت و گاهی هم به منظور جمع آوری صدقات و تعلیم مسایل دینی هم بوده است.[1]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- تاریخ اسلام، محمدابراهیم آیتی
2- معارف و معاریف، محمد دشتی

پی نوشت:
[1] . معارف و المعاریف، نوشته محمد دشتی، ج 6 و 7، ص 247 (ذیل کلمه سریه و غزوه).
منبع: اندیشه قم